1. Ana mwacipago tukusasacilila cici, soni yeleyi yikusapwatikapo cici?

ANA akusapikana wuli mumtima, mundu jwine jwakusammanyilila nambosoni kumcimbicisya akuliliŵalila lina lyawo kapena kwaliŵalila kwene wawojo? Yeleyi mpaka yiŵe yakutengusya mnope. Ligongo cici? Ligongo lyakuti mwacipago, jwalijose jwetuwe akusasaka kuti ŵane atunonyeleje. Tukusasaka kumanyika kwa ŵandu ŵane, ngaŵa ni linape nambo kuti tuli ŵani soni kuti tukwanisye kutenda yamtuli.—Num. 11:16; Yobu 31:6.

2, 3. Ana cici campaka citendekwe ligongo lyakusacilila kuti ŵane atuyamicileje? (Alole ciwulili cacili penanipa.)

² Mpela mwayikusaŵela ni yakumbila yetu yine, ungali umlama mpaka utusokonasye pangani jakuti ŵane atunonyeleje. Mpaka ututendekasye kutanda kusacilila kuŵa ŵakumanyika mwakulemweceka pameso pa ŵandu. Cilambo ca Satanaci, cikusalimbikasya msimu wakumanyika pameso pa ŵane ni cakulinga cakuti ŵandu ŵane ŵacimbicisyeje, mmalo mwakumcimbicisya Yehofa Mlungu, Atati ŵetu ŵakwinani, ŵakusasosekwa kwalumba soni kwalambila.—Ciu. 4:11.

³ Mu ndaŵi ja Yesu acimlongola ŵa dini ŵane ŵakwete nganisyo  mpela syelesi. Yesu jwakalamwisye ŵakumkuya ŵakwe kuti, “Mkalamuce ni acimlembela ŵakusajenda ali awete mikanjo, soni ŵakusanonyela kuti ŵakomasyeje m’misika. Jemanjaji akusanonyela malo gapenani mnope pa yakulya ya ligulo, soni kutama kusogolo m’nyumba syakulambilila.” Jwalakwe jwajendelecele kusala kuti, “Jemanjaji cacipocela cilango cakogoya.” (Luk. 20:46, 47) Mwakulekangana ni jemanjaji, Yesu jwam’yamicile jwamkongwe jwamasije juŵapelece tumakobili tuŵili twakuti ngaŵa mkumanyika nato kwa ŵandu ŵane. (Luk. 21:1-4) Yesu jwayiweni yeleyi mwakulekangana ni mwaŵayiwonele ŵandu ŵane. Nganiji cijitukamucisye kwendelecela kola nganisyo syambone syakusasijiticisya Yehofa Mlungu

4. Ana kumanyika kwakusosekwa mnope kuli kwapi soni ligongo cici?

⁴ Ŵandu m’cilamboci akusatenda majiganyo gapenani, yamalonda soni yakusangalasya pakusaka kuŵa ŵakumanyika. Nambo cindu cakusosekwa mnope cili kumanyika kwa Yehofa. Aganicisye maloŵe gaŵasasile Paulo panganiji. Jwalakwe jwatite, “Ligongo lyakuti sambano m’yice pakummanyilila Mlungu kapena kwika pakumanyika ni Mlungu, ligongo cici mkuwujilasoni ku misyungu jakala ja uwanace soni jangali mate?” (Aga. 4:9) Wuli upile wekulungwa “kwika pakumanyika ni Mlungu,” Jwakulamulila Jwamkulungwa jwa cilambo cosope. Jwalakwe ali jwakusacilila kuti tuŵe najo paunasi wakulimba. Jwamlijiganye jwine jwatite, “Mlungu akusatenda lung’wanu ni m’weji.” Jwalakwe jwatupanganyisye ni cakulinga cakuti tuŵe najo paunasi.—Mlal. 12:13, 14.

5. Ana mpaka tutende cici kuti tumanyikweje ni Yehofa?

⁵ Mose jwakwete upile welewu. Paŵamŵendile Yehofa kuti amkamucisye kumanyilila cenene matala gakwe, Yehofa jwatite, “Cinjitendasoni yamŵendile ligongo lyakuti namnonyele soni ngusinammanyilila ni lina lyenu.” (Eks. 33:12-17) M’wejisoni Yehofa mpaka atujaliwe naga akusatumanyilila pajikapajika. Nambo ana mpaka tutende cici kuti tumanyikweje ni Yehofa? Tukusosekwa kumnonyela soni kupeleka umi wetu kwa jwalakwe.—Aŵalanje 1 Akolinto 8:3.

6, 7. Ana cici campaka citulepelekasye kuŵa paunasi ni Yehofa?

⁶ Nambope, tukusosekwa kwendelecela kuŵa paunasi ni Atati ŵetu ŵakwinani. Mpela Aklistu ŵa ku Galatiya, ŵele Paulo ŵalembele cikalata, m’wejisoni tuŵambaleje kuwujilasoni ku “misyungu jakala ja uwanace soni jangali mate” ja m’cilamboci nambosoni kusaka kupocela ucimbicimbi. (Aga. 4:9b) Aklistu ŵa mu yaka 100 yandanda, ŵapite pasogolo mpaka kwika pakumanyika ni Mlungu. Nambope, Paulo jwasasile kuti abaleŵa ‘ŵawujilesoni’ ku yindu yangali mate. M’maloŵe gane palilembali Paulo jwasalaga kuti, “Pakuŵa m’yice pakumanyilila yindu yejinji, ligongo cici mkuwujilasoni ku yindu yakala, yangalondeka soni yangali mate?”

⁷ Ana m’wejisoni mpaka yitutendelecele yeleyi? Elo, mpaka yitutendecele. Patwagambile kummanyilila Yehofa, mwakulandana ni Paulo, m’wejisoni komboleka kuti twalesile malo gaucimbicimbi m’cilambo ca Satanaci. (Aŵalanje Afilipi 3:7, 8.) Komboleka kuti twalesile majiganyo soni masengo gapenani, kapena yamalonda yayikatukamucisye kupata mbiya syejinji. Kombolekasoni kuti twalesile kwimba kapena, maung’asi gane yayikatutendekasisye kuŵa ŵakumanyika soni ŵakusicila. (Ahe. 11:24-27) Mpaka kuŵe kuloŵela kutanda kulijimba magambo apano ligongo lyakuti twayilesile yindu yeleyi. Kuganisya m’yiyi mpaka kututendekasye kusaka kuwujila ku misyungu jakala “ja uwanace soni jangali mate” ja m’cilamboci. *

8. Ana cici campaka citulimbikasye kulingalinga kuti tumanyikweje ni Yehofa?

⁸ Ana cici campaka citulimbikasye kutenda yakuti tumanyikweje ni Yehofa ngaŵa cilamboci? Kuti tukombole kutenda yeleyi tukusosekwa kumbucila yindu yiŵili ayi: Candanda, Yehofa ndaŵi syosope akusiŵamanyilila ŵandu ŵakusamtumicila jwalakwe mwakulupicika. (Aŵalanje Ahebeli 6:10; 11:6) Jwalakwe akusamnonyela jwakutumicila jwakwe jwalijose, soni akusayiwona kuti “nganiciŵa cilungamo” kwaliŵalila ŵakutumicila ŵakwe ŵakulupicika. Yehofa ndaŵi syosope “akusiŵamanyilila ŵandu ŵakwe.” (2 Tim. 2:19) Jwalakwe akusamanyilila “matala ga mundu jwakulungama,” soni akusamanyilila kumkulupusya jwakutumicila jwakwe mu yakulingwa.—Sal. 1:6; 2 Pet. 2:9.

9. Asale yisyasyo yakulosya kuti Yehofa akusiŵamanyilila ŵandu ŵakwe.

⁹ Ndaŵi sine Yehofa ŵalosisye kuti ŵamanyililaga ŵandu ŵakwe mwapajika. (2 Mbiri 20:20, 29) Mwambone, aganicisye mwaŵatendele Yehofa pakwakulupusya ŵandu ŵakwe pa Nyasa Jecejewu m’miyala mwa asilikali ŵamacili ŵa Falao, ŵaŵakuyaga. (Eks. 14:21-30; Sal. 106:9-11) Cakutendekwa celeci caliji capajika ligongo pamasile yaka 40 ŵandu ali mkuŵeceta yeleyi m’mikuli jakulekanganalekangana. (Yos. 2:9-11) Yili yakulimbikasya kumanyilila kuti Yehofa pacangakaŵapa, cacilosyasoni cinonyelo soni macili pakutukulupusya m’miyala mwa Gogi jwa Magogi pacacitujimucila. (Ezek. 38:8-12) Pandaŵiji, tuciyiwona kuti twatesile yindu mwalunda pakusagula kuti tuŵe ŵakumanyika ni Mlungu ngaŵa cilamboci.

10. Ana tukusosekwa kumbucilaga cici pangani jakumanyika ni Yehofa?

¹⁰ Caŵili, tukusosekwasoni kukumbucila kuti Yehofa mpaka alosye kuti akusatumanyilila m’matala gakuti m’weji nganitujembeceyaga. Ŵandu ŵakusatenda yindu ni cakulinga cakuti ŵane ŵawoneje akajembeceyaga kuti Yehofa cacajaliwa. Ligongo cici? Ligongo lyakuti apocele kala mbote jawo, jajili kupocela ucimbicimbi kutyocela kwa ŵandu. (Aŵalanje Matayo 6:1-5) Nambope Yesu jwasasile kuti Atati ŵakwe ‘akusalola yakusisika’ yakusatenda ŵandu ŵangakusasaka kupocela mbote pa yindu yambone yakwatendela ŵane. Mlungu akusamanyilila yakusatenda soni cacajaliwa mwakamulana ni yeleyo. Nambope, ndaŵi sine Yehofa mpaka atujaliwe m’litala lyakuti nganitujembeceyaga. Kwende tutagulilane yisyasyo yine panganiji.

11. Ana Yehofa jwalosisye camtuli kuti ŵammanyililaga Maliya?

¹¹ Pajakwanile ndaŵi jakuti mwanace jwa Mlungu apagwe mpela mundu pacilambo capasi, Yehofa jwasagwile mwali jwakulinandiya Maliya, kuti caŵe nangolo jwa mwanace jwapajikaju. Maliya jwatamaga mumsinda wakutuluka wa Nasaleti, kutali ni Yelusalemu soni nyumba japajika jakulambilila. (Aŵalanje Luka 1:26-33) Ana ligongo cici Mlungu ŵamsagwile Maliya kumpa upile wapajikawu? Lilayika Gabuliyeli lyamsalile Maliya kuti, “Mlungu amsalalile mtima.” Yaŵaŵecete Maliya kwa mlongo mjakwe Elisabeti, yalosisye kuti jwaliji mundu jwausimu. (Luk. 1:46-55) Yehofa ŵammanyililaga Maliya, soni ŵamjaliwe pakumpa upile wapajika wakuti nganawujembeceyaga.

12, 13. Ana Mlungu jwammanyikasisye mwamtuli Yesu ali apagwile soni ali apite ku nyumba jakulambilila panyuma pamasiku 40 cipagwile?

¹² Panyuma pakuti Maliya aŵelece Yesu, Yehofa jwammanyikasisye mwanace jwakwe m’litala lyakuti ŵandu nganajembeceyaga. Malayika gawonecele kwa ŵakucinga ngondolo ŵaŵaliji kwitinji, kutali ni ku Betelehemu.  (Luk. 2:8-14) Kaneko ŵakucingaŵa ŵapite kukumlola mwanaceju. (Luk. 2:15-17) Maliya soni Yosefe ŵasimonjile mnope paŵam’weni Yesu ali mkupocela ucimbicimbi m’litala lyeleli. Alole kulekangana kwakwapali pasikati pa Yehofa ni Satana pakatende kawo ka yindu. Satana pajwatumisye ŵakulupilila ndondwa kuti akamlole Yesu soni acinangolo ŵakwe, msinda wosope wa Yelusalemu watenganyice ni ngani jakwamba kupagwa kwa Yesu. (Mat. 2:3) Ligongo lyakuti kupagwa kwa Yesu kwapikanice mnope, kwatendekasisye kuti ŵanace ŵajinji ŵangalemwa awulajidwe.—Mat. 2:16.

¹³ Pali pamasile masiku 40 cipagwile Yesu, Maliya ŵasosekwaga kwawula ku nyumba jakulambilila ku Yelusalemu kuti akapelece mbopesi. Waliji mkuli wa makilomita 9 kutyocela ku Betelehemu. (Luk. 2:22-24) Komboleka kuti Maliya ni Yosefe paŵajawulaga ku nyumba jakulambilila ŵaganisyaga naga Yesu cakapocele ucimbicimbi m’litala line lyakwe. Mwine ŵaliwusyaga kuti, Ana jwambopesi cakatende cinecakwe capajika pakusaka kumanyikasya ya ukumu wa Yesu? Yili yisyene kuti Mlungu ŵammanyikasisye mwanace jwakwe nambo m’litala lyele Maliya nganajembeceyaga. Yehofa jwakamulicisye masengo jwamlume “jwakulungama soni jwakulipeleka,” Simiyoni. Nambosoni jwamkongwe jwamasije soni jwakulocesya jwa yaka 84, Anna. Jemanjaji ŵasasile kuti mwanacejo caciŵa Mesiya kapena kuti Klistu juŵamsasile kuti caciyika.—Luk. 2:25-38.

14. Ana Yehofa ŵamjaliwe camtuli Maliya?

¹⁴ Nambi wuli pakwamba ya Maliya? Ana jwalakwe jwajendelecele kumanyika ni Mlungu ligongo lyakumsamalila mwanace jwakwe mwakulupicika? Elo. Mlungu jwakundile kuti yaŵatesile soni maloŵe gakwe yilembedwe m’Baibulo. Ndaŵi syejinji Maliya nganajendaga ni Yesu pa undumetume wakwe wa yaka yitatu ni hafu. Yikuwoneka kuti Maliya jwaŵele jwamasije, m’yoyo jwasosekwaga kutama ni ŵacinasi ŵakwe ku Nasaleti kuti amkamucisyeje. Atamose yaliji m’yoyo, nambope Yesu paŵawaga, jwalakwe jwaliji papopo. (Yoh. 19:26) Kaneko Maliya jwasimanikwesoni ku Yelusalemu ali yalumo ni ŵakulijiganya ŵa Yesu mpaka paŵapocele msimu weswela pa Pentekosite. (Mase. 1:13, 14) Mwangakayicila, jwalakwe jwasagulidwe yimpepe ni ŵandu ŵane ŵaŵaliji nawo. Naga yili m’yoyo, nikuti Mlungu ŵampele upile wakuja kutama kwinani ni Yesu mpaka kalakala. Kusala yisyene, gelega galiji majali gaŵapocele ligongo lya undumetume wakwe waŵawutesile mwakulupicika.

15. Pandaŵi jaŵaliji Yesu pacilambo capasi, ana Yehofa jwalosisye mwamtuli kuti ŵasangalalaga ni Mwanace jwakwe?

¹⁵ Yesu nganasakaga kuŵa jwakumanyika kwa acimlongola ŵadini soni ŵandale. Nambo agambe kuganisya mwaŵapikanile mumtima, Yehofa paŵam’manyikasisye kwa ŵandu mwakuŵeceta kutyocela kwinani maulendo gatatu gakulekanganalekangana. Panyuma pakuti Yesu abatiswe mu Lusulo lwa Yolodani, Yehofa jwatite, “Aju ali Mwanangu jwakunonyelwa, jwangusasangalala najo.” (Mat. 3:17) Yikuwoneka kuti mundu juŵapikene maloŵega jwaliji Yohane M’batisi basi. Kaneko kuli kusigele caka cimpepe kuti Yesu awulajidwe, ŵandumetume ŵakwe ŵatatu ŵampikene Yehofa ali mkuŵeceta kuti, “Aju ali Mwanangu jwakunonyelwa, jwangusasangalala najo, mumpikanileje.” (Mat. 17:5) Kuli kusigele masiku gamnono kuti Yesu awulajidwe, Yehofa jwaŵecetesoni kakumalisya kwa mwanace jwakwe kutyocela kwinani.—Yoh. 12:28.

16, 17. Ana Yehofa ŵamjaliwe camtuli Yesu mlitala lyanganajembeceyaga?

¹⁶ Atamose kuti Yesu jwamanyililaga kuti  cawe ciwa cakutesya sooni, soni camlambucisye kuti ali jwakunyosya Mlungu, nambope jwapopesile kuti lisosa lya Yehofa litendekwe ngaŵa lyakwe. (Mat. 26:39, 42) Pakusaka kumanyika ni Yehofa ngaŵa ni cilamboci, “jwalakwe jwapilile citela cakulagacisya, soni nganayikosya yindu yakutesya sooni” yayamtendecele. (Ahe. 12:2) Ana Yehofa jwalosisye camtuli kuti jwayiwonaga yaŵatendaga?

¹⁷ Paŵaliji pacilambo capasi, Yesu jwalosisye kuti ŵasakaga kuwujila ku ucimbicimbi waŵakwete pandanda ali ni Atati ŵakwe kwinani. (Yoh. 17:5) Pangali umboni wakulosya kuti Yesu jwajembeceyaga yejinji kupunda yeleyi. Nganajembeceyaga kupocela mbote japajika. Nambo ana Yehofa jwamjaliwe mwamtuli? Jwalakwe ŵamjaliwe Yesu mlitala lyanganajembeceyaga. Ŵamjimwisye ku ŵawe ni kumpa ukumu wapenani soni upile wakola umi wangawa, wakuti pangalisoni jwine juŵampele ni kalakose mpaka pandaŵiji. * (Afi. 2:9; 1 Tim. 6:16) Kusala yisyene, Mlungu jwalosisye cenene kuti jwam’wonaga Yesu paŵamtumicilaga mwakulupicika.

18. Ana cici campaka citukamucisye kuŵambala kusaka kumanyika m’cilamboci?

¹⁸ Ana cici campaka citukamucisye kuŵambala msimu wakuŵa ŵakumanyika m’cilamboci? Tukumbucileje kuti Yehofa ndaŵi syosope akusiŵamanyilila ŵakutumicila ŵakwe ŵakulupicika. Nambosoni ndaŵi syejinji akusatenda yeleyi m’matala gakuti ŵanduwo nganajembeceyaga. Ngatukumanyilila mwacacitendela Yehofa kusogoloku pakutujaliwa m’litala lyakuti nganitujembeceyaga. Nambo apano, patukwendelecela kupilila yakusawusya soni yakulingwa ya m’cilamboci, ndaŵi syosope tukumbucileje kuti cilamboci yimpepe ni msimu wakwe wakusaka kuŵa ŵakumanyika kwa ŵane yikwawula. (1 Yoh. 2:17) Yehofa Mlungu jwetu jwacinonyelo, ‘ali jwakulungama mwakuti ngasaliŵalila masengo getu soni cinonyelo catukulosya pa lina lyakwe.’ (Ahe. 6:10) Ngatukukayicila kuti Yehofa cacitulosya umbone mtima, mwinesoni m’litala lyakuti ngatukulijembeceya.