1. Ligongo cici Yehofa ali Jwagumba jwamkulungwa?

MU November 2010, ciŵiga cakala mnope cakupanganyikwa ni lilongo lya ku China casumigwe ni mbiya ciŵandika madola 70 miliyoni ku London m’cilambo ca England. Yili yisyene kuti mundu jwagumba yindu mpaka apanganye cindu cakusalala soni cakatala kutyocela ku lilongo lyalili lyakuwanda soni lyangakatala. Nambo, pangali mundu jwagumba jwampaka alandane ni Yehofa. Mwambone, palisiku lya 6 lyakupanganya yindu, Mlungu “ŵamgumbile mundu kutyocela ku litaka [lilongo].” Mundu jwaŵamgumbilejo jwaliji jwamlama soni ŵampele upile wakulosya ndamo sya Mlungujo. (Gen. 2:7) Mundu jwamlamaju, Adamu, jwakolanjikwaga kuti “mwanace jwa Mlungu.”—Luk. 3:38.

2, 3. Ana mpaka tukuye catuli cisyasyo ca Ayisalayeli ŵaŵapitikwice mtima?

² Adamu paŵamjimucile Mkupanganya jwakwe nganaŵasoni mwanace jwa Mlungu. Nambo, mkupita kwandaŵi ŵanace ŵajinji ŵa Adamu ŵali mu “likuga lyekulungwa” ŵasagwile kuŵa kumbali ja ulamusi wa Mlungu. (Ahe. 12:1) Jemanjaji alosisye kuti akusaka Jwakwagumba aŵe Atati ŵawo ngaŵaga Satana. (Yoh. 8:44) Kulupicika kwa jemanjaji kukutukumbusya maloŵe ga Yesaya gakwamba  Ayisalayeli ŵaŵapitikwice mtima. Jemanjaji ŵatite, “Wawo Yehofa, ali Atati ŵetu. M’weji tuli lilongo, soni wawojo ali Jwakutugumba. Wosopewe tuli masengo ga makono gawo.”—Yes. 64:8.

³ Moŵa agano, wosope ŵakusamlambila Yehofa mumsimu ni mu usyesyene akusalingalinga kulosya mtima wakulinandiya soni wakupikanila welewu. Jemanjaji akusayiwona kuti kuŵa ŵanace ŵa Yehofa soni kumpikanila jwalakwe mpela Jwakwagumba uli upile wekulungwa. Ana wawojo akusaliwona kuti ali lilongo lyangasawusya kuligumba lyampaka Mlungu alikamulicisye masengo pagumba ciŵiga cilicose campaka asace? Ana akusam’wona jwakulambila mjawo jwalijose kuti Mlungu akwendelecelape kumgumba? Kuti tujanje yiwusyo yeleyi, kwende tulole yindu yitatu yakusatenda Yehofa mpela Jwakutugumba. Yindu yakwe yili mwakusasagulila ŵandu ŵakwagumba, ligongo lyakwe akusiŵagumba, soni mwakusiŵagumbila.

4. Ana Yehofa akusasagula catuli ŵandu ŵakusasaka kwagumba? Apelece cisyasyo.

⁴ Yehofa pakutenda yindu ni ŵandu jwangajigalila kawonece kawo, nambo akusalola mumtima. (Aŵalanje 1 Samueli 16:7b.) Yeleyi yawonecele mnope pandaŵi jaŵatamilikasyaga mpingo waciklistu. Jwalakwe ŵakundile ŵandu ŵele ŵane mpaka ŵawone kuŵa ŵangali mate kwinjila mumpingomo. (Yoh. 6:44) Jumo mwa ŵandu ŵeleŵa ŵaliji Mfalisi jwine lina lyakwe Saulo. Jwalakwe jwaliji “jwakunyosya Mlungu, jwakwalagasya ŵandu soni jwacipongwe.” (1 Tim. 1:13) Nambope, Mlungu ‘jwakusawungunya mitima’ nganam’wona Saulojo mpela lilongo lyangali masengo. (Miy. 17:3) Nambo jwalakwe ŵam’weni Saulo mpela lilongo lyampaka agumbile cindu capenani mnope kapena kuti “ciŵiga cakusagulidwa” cakulalicila “kwa ŵandu ŵamitundu jine soni kwa mayimwene soni kwa ŵanace ŵa Yisalayeli.” (Mase. 9:15) Ŵandu ŵane ŵele Mlungu ŵaweni kuti mpaka aŵe “yiŵiga yakucimbicika” ŵaliji ŵakolelwa, ŵakusakala soni ŵawiyi. (Alo. 9:21; 1 Akoli. 6:9-11) Jemanjaji paŵalijiganyisye Maloŵe ga Mlungu ni kulosya cikulupi, ŵakundile kuti Yehofa ŵagumbe.

5, 6. Ana kumanyilila kuti Yehofa ni Jwakutugumba mpaka kukwaye catuli mwatukusiŵawonela (a) ŵandu ŵa mumkuli mwetu? (b) abale ni alongo ŵetu?

⁵ Ana kumanyilila yeleyi mpaka kutukamucisye catuli? Kulupilila kuti Yehofa akusamanyilila yayili mumtima soni akusasagula ŵandu ŵakusaka kwagumba mpaka kutukamucisye kuti tukajelusyaga ŵandu ŵane cinga ŵa mumkuli mwetu kapena mumpingo. Kwende tulole cisyasyo ca mundu jwine lina lyakwe Michael. Jwalakwe ŵatite, “Ŵamboni sya Yehofa payice kunyumba nagalawucilaga kumbali mpela kuti ngangwawona. Nambo ndaŵi jine, nasimene ni liŵasa line lyakwe lyandamo syambone mnope. Panapikene kuti liŵasalyo lyaliji lya Mboni nasimonjile mnope. Ndamo syawosyo syandendekasisye ganicisya ligongo lyakwe naŵengaga Ŵamboni. Kaneko nayiweni kuti naŵengaga jemanjaji ligongo lyaujinga soni yakusaŵeceta ŵandu pakwamba ya Ŵamboniwo. Nganingola magongo gakupikanika cenene.” Michael ŵakundile kuti alijiganyeje Baibulo. Mkupita kwa ndaŵi, jwalakwe ŵabatiswe ni ŵatandite undumetume wandaŵi syosope.

⁶ Kumanyilila kuti Yehofa ni jwali Jwakutugumba mpaka kukwayesoni mwatukusawonela ŵakulambila acimjetu. Ana akusiŵawona ŵakulambila acimjawo mpela mwakusiŵawonela Mlungu kuti akwendelecelape kwagumba? Jwalakwe akusalola mumtima mwa mundu soni akusamanyilila mwampaka mundujo aŵele ali amgumbile. Ni ligongo lyakwe Yehofa ngakusaganicisya mnope yakulemwa yetu nambo akusalola yindu yambone yatukusatenda. (Sal. 130:3)  Mpaka tujigalile cisyasyo cakwe mwakulola yindu yambone mwa ŵakulambila acimjetu. Kutenda yeleyi kucilosya kuti tukusaka kamula masengo ni Jwakutugumba pakwakamucisya abale ni alongo pakulingalinga kwawula pasogolo mwausimu. (1 Ates. 5:14, 15) Acakulungwa ŵa mumpingo ŵali “mituka ja acalume,” ni ŵakusosekwa kuŵa pasogolo pangani jeleji.—Aef. 4:8, 11-13.

7. Ligongo cici akusayamicila camuko cakusatupa Yehofa?

⁷ Komboleka kuti pakwete paŵapikene ŵandu ŵane ali mkusala kuti, ‘Nganinaciwonaga camuko caŵambaga acinangolo ŵangu kuŵa cakusosekwa mpaka panakwete ŵanace ŵangu.’ Patukukula tukusatanda kuciwona camuko m’litala line. Tukusatanda kuciwona mpela mwakusaciwonela Yehofa kuti cili litala lyakulosya cinonyelo. (Aŵalanje Ahebeli 12:5, 6, 11.) Yehofa akusatugumba ligongo lyakuti akusatunonyela, nambo akusatenda yeleyi mwakulitimalika. Jwalakwe akusasaka kuti tuŵeje ŵalunda, ŵakusangalala soni kuti tumnonyeleje. (Miy. 23:15) Jwalakwe jwangasangalala patukulaga, soni jwangasaka kuti tuwe mpela ŵandu ŵangapitikuka mtima.—Aef. 2:2, 3.

8, 9. Ana Yehofa akutujiganya catuli moŵa gano, soni ana majiganyoga gacijendelecela catuli msogolo?

⁸ Munyumamo mkanitummanye Yehofa twatendaga yindu yakusakala mnope. Nambo ligongo lyakuti Yehofa akutugumba, tucenjile yitendeyo mwati tuli mpela ŵanace ŵangondolo. (Yes. 11:6-8; Akolo. 3: 9, 10) Apano tukutama mu paladaiso jwausimu. Moŵa agano Yehofa akamulicisya masengo paladaisoju pakutugumba. Atamose kuti tukutama m’cilambo cakusakala, nambope tuli m’paladaiso jwausimu mwatukusalipikana kuŵa ŵakuteteyeka. Ŵane ŵaŵakulile m’liŵasa lyagaŵikangana, apano apatile abale ni alongo ŵakwanonyela mnope. (Yoh. 13:35) Tulijiganyisyesoni kwanonyela ŵane. Kupunda yosope, tum’manyilile Yehofa soni tukusangalala ni cinonyelo cakwe.—Yak. 4:8.

⁹ M’cilambo casambano tucisangalala mnope ni paladaiso jwausimuju. Tucisangalalasoni ni paladaiso jwapacilambo cosope pasi pa Ucimwene wa Mlungu. Pandaŵi jelejo, Yehofa cacijendelecela kutugumba soni kutujiganya. (Yes. 11:9) Konjecesya pelepo, Yehofa cacitutendekasya kuŵa ŵamlama. Yeleyi yicitukamucisya kuti tupikanicisyeje mwangasawusya yakutujiganyayo soni kuti tutendeje lisosa lyakwe mwangalajilila. M’yoyo, kwende tumkunde Yehofa kuti atugumbeje soni tumlosye jwalakwe kuti tukusayamicila cinonyelo cakusatulosya.—Miy. 3:11, 12.

10. Ana Yesu ŵalosisye catuli kulitimalika soni lunda lwa Yehofa?

¹⁰ Mpela namatetule jwagumba, Yehofa akusatumanyilila cenene. (Aŵalanje Salimo 103:10-14.) Jwalakwe akusamanyilila yayikusamlema mundu jwalijose, yampaka ayikombole soni mwauŵelele usimu wakwe. Mwaŵatendelaga yindu Yesu ni ŵandumetume ŵakwe yalosisye mwakusatendelasoni Yehofa ni ŵandu ŵakwe. Aganicisye mwaŵatendelaga Yesu ni yakulemwa ya ŵakumkuya ŵakwe mnopemnope pangani jakulimbilana ukumu. Yikaŵe kuti ŵawojo ŵapali ŵakulijiganyawo paŵakanganaga, ana akaweni jemanjajo mpela ŵandu ŵakufasa soni ŵagumbika? Nambo Yesu nganiŵawonaga jemanjajo mpela ŵakusakala mnope. Jwalakwe ŵamanyililaga kuti camuko caŵapaga soni cisyasyo cakwe cakulinandiya cicagumba. (Maliko 9:33-37; 10:37, 41-45; Luk. 22:24-27) Yesu ali ajimwice kuŵawe, ŵapele ŵakulijiganyawo msimu weswela. Msimuwu wakamucisye kuti akaganicisyaga mnope ya ukumu kapena kusaka kumanyika nambo  kuti aganicisyeje mnope ya masengo gaŵapele.—Mase. 5:42.

11. Ana Daudi walosisye catuli kuti ŵaliji lilongo lyangawusya kuligumba, soni ana mpaka tumsasye catuli?

¹¹ Moŵa agano, Yehofa akwagumba ŵandu ŵakwe pakamulicisya masengo Maloŵe gakwe, msimu weswela, soni mpingo. Maloŵe ga Mlungu mpaka gatugumbe naga tukusagaŵalanga, kugaganicisya mwakusokoka soni kum’ŵenda Yehofa kuti atukamucisye kulola mwampaka tugakamulicisyeje masengo paumi wetu. Daudi ŵalembile kuti, “Panakumbucile ŵalakwe ndili pabedi jangu, pandaŵi ja ulonda wacilo ngusaganicisya ya ŵalakwe.” (Sal. 63:6) Ŵalembilesoni kuti, “Cinjimlumba Yehofa jwambele camuko, cilo nganisyo syangu sinjongolele.” (Sal. 16:7) Daudi ŵakundile kuti camuko ca Mlungu citamilicice munganisyo mwakwe soni kuti cigumbe kaganisye kakwe atamose kuti camukoco caliji cakusawusya kucipocela. (2 Sam. 12:1-13) Daudi ŵatupele cisyasyo cambone cakulinandiya soni cakupikanila. Ana nombe nawo akusaganicisya mwakusokoka Maloŵe ga Mlungu ni kugakunda kuti gatamilicice munganisyo mwawo? Ana mpaka ajonjecesye yakutenda pangani jeleji?—Sal. 1:2, 3.

12, 13. Ana Yehofa akusatugumba catuli pakamulicisya masengo msimu weswela soni mpingo waciklistu?

¹² Msimu weswela ukusatugumba m’matala gejinji. Mwambone, mpaka utukamucisye kola ndamo syambone kupwatikapo ndamo syele msimu wa Mlungu ukusakoposya. (Aga. 5:22, 23) Jimo mwa ndamosi jili cinonyelo. Tukusamnonyela Mlungu, tukusasaka kumpikanila soni tukusasaka kuti jwalakwe atugumbe. Tukusamanyilila kuti malamusi gakwe nganigaŵa gakusitopesya. Msimu weswela mpaka utukamucisyesoni kuti tukagumbigwaga ni msimu wakusakala wacilamboci. (Aef. 2:2) Ndumetume Paulo paŵaliji jwacinyamata ŵajigalilaga msimu wakupoka wa acimlongola ŵadini ja Ciyuda. Nambo mkupita kwandaŵi, jwalakwe ŵalembile kuti, “Payindu yosope ngusapata macili kutyocela kwa jwakusamba macili.” (Afi. 4:13) M’yoyo, mpela Paulo, kwende tujendelecele kuŵenda msimu weswela. Yehofa cacitujanga lipopelo lyetulyo.—Sal. 10:17.

 ¹³ Yehofa akusakamulicisya masengo mpingo soni acakulungwa ŵa mumpingo pakumgumba jwalijose pajika. Mwambone, acakulungwa ŵa mumpingo payiweni kuti tukulaga mwausimu akusatukamucisya. Nambo ngakusatenda yeleyi pakamulicisya masengo lunda lwawo. (Aga. 6:1) M’malo mwakwe, akusam’ŵenda Mlungu kuti ŵape lunda soni umanyilisi. Kaneko, mwakamulana ni cakusawusya cetuco, akusawungunya m’Maloŵe ga Mlungu ni m’mabuku getu. Yeleyi yikusakamucisya kuti apelece cikamucisyo cakuŵajilwa. Naga acakulungwaŵa ayice kwa wawojo kuti ŵakamucisye, mwine pangani ja kawale kawo, ana caciciwona camukoco kuŵa litala lyakulosya kuti Mlungu akusiŵanonyela? Kuciwona camukoco m’litala lyeleli mpaka kulosye kuti wawojo ali lilongo lyangasawusya kuligumba m’miyala mwa Yehofa soni mpaka yakamucisye mnope.

14. Atamose kuti Yehofa akwete ukumu wakutugumba, ana akusalosya catuli kuti akusacimbicisya ufulu wetu wakulisagulila?

¹⁴ Kumanyilila mwakusatugumbila Mlungu mpaka kutukamucisye kuŵa paunasi wambone ni ŵakulambila acimjetu soni ŵandu ŵa mumkuli mwetu, kupwatikapo majiganyo getu ga Baibulo. Mundu jwagumba yiŵiga ngakusagamba kupata lilongo nikutanda gumba ndaŵi jijojo. Nambo candanda, akusalilinganya kaje lilongolyo mwakutyosya tumaganga soni yindu yine yangasosekwa. Mwakulandanamo, Mlungu akusiŵakosecelesya ŵandu ŵambone mtima kuti ŵagumbe mwausimu. Jwalakwe ŵangakanganicisya ŵandu kuti acenje nambo akusagamba kujuwula malamusi gakwe gacilungamo kuti jemanjaji acenje mwakusaka kwawo pakuya malamusigo.

15, 16. Ana ŵakulijiganya Baibulo akusalosya catuli kuti akusaka kuti Yehofa ŵagumbe? Apelece cisyasyo.

¹⁵ Kwende tulole cisyasyo ca mlongo jwine jwa ku Australia lina lyakwe Tessie. Mlongo juŵamjiganyaga Tessie ŵatite, “Pandanda Tessie nganayikosyaga mnope yanamjiganyaga. Mwati nganajawulaga pasogolo mwausimu atamose kumisongano nganayikaga. Ndili najipolele nganiji, nayiweni kuti kuli cenene kwamba kuleka lijiganyolyo. Nambo lisiku line nasimonjile mnope. Paulendo wunaganisyaga kuti uŵe wakumalisya kumjiganya, Tessie ŵasalile cindu cacamlagasyaga mumtima. Jwalakwe ŵasasile kuti ŵaliwonaga mpela mundu jwacinyengo ligongo ŵanonyelaga mnope kucesa juga ni ŵasagwile kuti alece kucesa jugajo.”

¹⁶ Pali papitile kandaŵi, Tessie ŵatandite kusimanikwa pamisongano soni kulosya ndamo syambone, atamose kuti acimjakwe ŵamnyosyaga. Mlongo jula ŵatite, “Mkupita kwandaŵi, Tessie ŵabatiswe kaneko ŵatandite upayiniya wakutamilicika atamose kuti akwete ŵanace ŵacinandipile.” Cisyasyoci cikulosya kuti naga ŵakulijiganya Baibulo atandite kuswejesya umi wawo kuti amsangalasye Mlungu, jwalakwe akusiŵaŵandicila ni kwagumba kuti aŵe yiŵiga yapenani.

17. (a) Ligongo cici akusasangalala kugumbidwa ni Yehofa? (b) Ana mungani jakuyicisya tucitagulilana yiwusyo yapi?

¹⁷ Moŵa agano, ŵandu ŵane akugumbape yiŵiga payala. Nambo akusatenda yeleyi mwakusamala mnope. Mwakulandanamo, Yehofa pakutugumba akusatenda nawe yindu mwakusamala soni mwakulitimalika. Jwalakwe akusatugumba pakamulicisya masengo camuko cakwe soni akusalolecesya naga tukucenga. (Aŵalanje Salimo 32:8.) Ana akuyiwona kuti Yehofa akusiŵanonyela wawojo pajika? Ana akusaliwona kuti Yehofa akwagumba? Naga yili m’yoyo, ana ndamo sine syapi syampaka syakamucisye kwendelecela kuŵa lilongo lyangasawusya kuligumba m’miyala mwa Yehofa? Ana akusosekwa kuŵambala yindu yapi kuti akaŵa ŵakusawusya kwagumba? Soni ana acinangolo mpaka akamulane catuli ni Yehofa pakwagumba ŵanace ŵawo? Ngani jakuyicisya jicijanga yiwusyo yeleyi.