1. Ana Aklistu ŵa m’yaka 100 yandanda ŵasimene ni yakusawusya yamtuli?

CA MU 62 ni 64 C.E. * ndumetume Petulo ŵalembele “acalendo ŵangatamilisya ŵaŵaliji ku Ponto, Galatiya, Kapadokiya, Asia, ni ku Bituniya.” (1 Pet. 1:1) Abale ni alongo ŵeleŵa ŵaliji ŵakutyocela m’mipingo ja ku Asia Minor, soni ŵasosekwaga kwalimbikasya soni kwalongolela. Jemanjanji ŵasimanaga ni yakusisya soni ŵandu ŵaŵecetelaga maloŵe gacipongwe, yayayili yakupweteka mnope mpela “moto.” Jemanjaji ŵatamagasoni mu ndaŵi jakusawusya. Ndumetume Petulo ŵalembile kuti, “Mbesi ja yindu yosope jiŵandicile.” Mkaniyikwane yaka 10, Yelusalemu cacijonanjidwa. Ana cici cacikakamucisye Aklistu kulikose kuti apilile pandaŵi ja yakusawusyaji?—1 Pet. 4:4, 7, 12.

2, 3. Ligongo cici Petulo ŵalimbikasyaga Aklistu acimjakwe kuti akole ndamo jakwapocela acalendo? (Alole ciwulili cacili penanipa.)

² Pa yindu yine yaŵasalile, ndumetume Petulo ŵalimbikasisye Aklistuŵa kuti, “Apocelaneje.” (1 Pet. 4:9) Maloŵe ga Cigiliki gaŵagopelele kuti, ‘kupocelana,’ gakusagopolela “kwayidwa, cinonyelo, kapena kwapocela acalendo.” Nambo Petulo ŵalimbikasyaga abale ni alongo kuti “apocelaneje.” Ŵasosekwaga kutenda yeleyi atamose kwa ŵandu ŵaŵamanyililaga  kala soni ŵaŵakungulukaga nawo. Ana kwapocela acalendo kwaliji kwakamucisya wuli kwa jemanjaji?

³ Kutenda yeleyi ni kwakukakamucisye Aklistu ŵa m’yaka 100 yandanda kuti aŵe ŵakamulana. Nambi wuli yakusatenda wawojo? Ana pakwete paŵilanjidwe ku nyumba ja mundu jwine? Ana ngakusakumbucila yindu yakusangalasya yayatendekwe kweleko? Komboleka kuti unasi wawo walimbile mnope pandaŵi jele wawojo ŵamŵilasile mundu jwine jwa mumpingo wawo kwika kunguluka ku nyumba jawo. Kwaŵilanjila abale ni alongo msimangwetu, kukusatukamucisya kuti twamanyilile cenene mnope kulekangana ni matala gane galigose. Yindu payajendelecelaga kusakala, Aklistu ŵa mu ndaŵi ja Petulo, ŵasosekwaga kuŵa ŵakamulana mnope. Yeleyitu yili yakulandana ni Aklistu ŵakutama “m’masiku gambesi gano.”—2 Tim. 3:1.

4. Ana citutagulilane yiwusyo yapi mungani ajino?

⁴ Ana matala gapi gatukwete gampaka tulocesye kuti tukwete cisyoŵe ‘cakwapocela acalendo’? Ana mpaka tumalane camtuli ni yindu yampaka yitulepelekasye kulosya ndamo jakwapocela acalendo? Ana cici campaka citukamucisye kuti tuŵeje mlendo jwambone?

5. Ana mpaka tutende wuli pakulosya kwapocela acalendo patuli ku misongano?

⁵ Ku misongano jetu: Ku misongano ja Ciklistu tukusitwapocela wosope ŵayice ku cakulya ca usimu. Yehofa soni likuga lyakwe ni ŵakusatuŵilanjila ku cakulyaci. (Alo. 15:7) Ŵacasambano payice ku misonganoji, tukusitwapocela m’malo mwa Yehofa soni likuga lyakwe. Tukusosekwa kolaga lung’wanu ni ŵacasambano ŵayice kumisonganoji mwangajigalila kawale soni kalisalalisye kawo. (Yak. 2:1-4) Naga mlendo ayice ku misongano ni tukuyiwona kuti nganapate malo gakutama, tukusosekwa kumsalila kuti atame ciŵandika ni m’weji. Jwalakwe mpaka aŵe jwakusangalala ali mkumkamucisya kuti ajikuyeje cenene misongano josope soni kupata malemba. Lyeleli lili litala lyambone ‘lyakwapocelela cenene acalendo.’—Alo. 12:13.

6. Ana ŵani ŵakusosekwa kuŵa pamalo gandanda kwaŵilanjila msimangwetu?

⁶ Ŵaŵilanjileje ŵane yakulya: Mu ndaŵi ja m’Baibulo, kwapocela acalendo kwapwatikagapo kumŵilanjila mundu jwine kwawukutama kuti akalye yakulya. (Gen. 18:1-8; Ower. 13:15; Luk. 24:28-30) Ana ŵani ŵakusosekwa kuŵa pamalo gandanda kwaŵilanjila msimangwetu? Ali abale ni alongo ŵatukusasongana nawo. Pandaŵi jatucisimana ni yakusawusya, tucisosekwa kwegamilana jwine ni mjakwe. M’yoyo, tukusosekwa kuŵa ŵakulupicika kwa jemanjanji soni kuŵa nawo pa mtendele. Mu 2011, Likuga Lyakulongolela lyacenjile ndaŵi jakutendela lijiganyo lya Sanja ja Mlonda lyalikusatendekwa pa liŵasa lya Beteli ja ku United States, kutyoka pa 6:45 p.m. kwika pa 6:15 p.m. Ligongo cici ŵatesile yeleyi? Cimanyisyo cacapelecedwe, casasile kuti mpaka yiŵe yangasawusya kuti ŵakutumicila pa Beteliŵa akundeje soni akomboleje kwaŵilanga acalendo kuti akakunguluce nawo naga lijiganyoli lili mkumala ndaŵi jambone. Ma ofesi gane ga nyambi kusyungulila pacilambo cosope gatesilesoni yakulandanayi. Yeleyi yipelece upile wakuti wosope ŵakutumicila m’liŵasa lya Beteli amanyiganeje.

7, 8. Ana mpaka twapocele camtuli ŵandu ŵakwimila likuga lya Yehofa ŵayice mumpingo mwetu?

⁷ Yikusatupa upile wakwapocela cenene acalendo ŵayice kukuŵeceta ngani kutyocela m’mipingo jine, ŵakulolela mkuli, soni ŵakwimila ofesi ja nyambi. (Aŵalanje 3 Yohane 5-8.) Litala limo lyampaka tulocesye kwapocela acalendoŵa, lili kwaŵilanjila msimangwetu kuti tukalye yalumo yakulya.

⁸ Mlongo jwine jwa ku United States ŵasasile kuti, “Kwa yaka yejinji, une ni ŵamkwangu twakwete upile wakwaŵilanjila kumangwetu ŵakuŵeceta ngani ŵakutyocela kwine yalumo ni aciŵamkwawo. Yayatendekwaga pa ulendo wuliwose, yatulimbikasyaga mwausimu soni yaliji yakusangalasya. Nganituligambejepo ligongo lyakutenda yeleyi.”

9, 10. (a) Ana ŵani ŵampaka asace kutama ni m’weji kwa ndaŵi jelewu? (b) Ana wosope ŵakwete nyumba syamwana mpaka akombole kupocela acalendo? Apelece cisyasyo.

⁹ Acalendo ŵakusatama ndaŵi jelewu: Mu ndaŵi jakala, kwapocela acalendo kwapwatikagapo  kwapa malo gagona. (Yobu 31:32; Fil. 22) Masiku agano, mpaka tusosekwesoni kutenda m’yoyo. Ndaŵi syejinji, ŵakulolela mkuli akusasaka malo gagona pa ndaŵi jakwendela mipingo, soni ŵa yakutaŵataŵa ŵakwamba kulipeleka. Yeleyi mpaka yitendekwesoni kwa ŵandu ŵayice ku masukulu gakwiganya ya Mlungu. Soni ŵandu ŵele nyumba syawo sigumwice ligongo lya ngosi sya cipago, akusasosecela malo gagona mpaka nyumba syawosyo sili sitaŵidwesoni. Tukaganisyaga kuti ŵandu ŵakwete nyumba syekulungwakulungwape ni ŵampaka akamucisye. Jemanjaji akusaŵa kuti aŵele ali mkwakamusisya ŵane kutandila kala. Ana mpaka ampe malo gagona mundu jwine, atamose kuti nyumba jawo jili jamwana?

¹⁰ M’bale jwine jwa ku South Korea, akukumbucila ndaŵi jele ŵandu ŵakwinjila masukulu gakwiganya ya Mlungu ŵayicilaga kumangwakwe. Jwalakwe ŵalembile kuti, “Pandanda natendaga woga ligongo pandaŵiji naliji ndili ngambile kulombela kwene soni twatamaga m’kanyumba kamwana. Nambo yaliji yakusangalasya mnope kutama ni ŵanace ŵasukuluŵa. Ligongo lyakuti twaliji kaliŵasa kasambano, yatukamucisye kulola mwampaka liŵasa liŵele lyakusangalala naga likutumicila Yehofa yalumo soni likwanilisya yakulinga yawo yausimu yalumo.”

11. Ligongo cici yili yakusosekwa kwapocela wosope ŵayice kwene mumpingo mwetu?

¹¹ Ŵayice kwene mumpingo: Abale ni alongo ŵane kapena maŵasa mpaka ayice mumkuli watukutama kutyocela ku mipingo jine. Ŵane mpaka atende yeleyi mwine ligongo mu mkuliwo mukusosecela ŵakulalicila ŵajinji. Kapena mpaka aŵe apayiniya ŵatesile kwatumisya kuti akamucisye mumpingo mwetu. Kwelekutu kukusaŵa kucenga kwekulungwa. Mwambone, jemanjaji akusaŵa kuti ali ku malo ga cilendo, mpingo wasambano, ciŵeceto casambano, kapena ndamo syasambano. Kwaŵilanjila acalendoŵa kunyumba kwetu kuti tulye nawo yakulya, kapena kwawula nawo kwine kwakwe kukwenda, mpaka yakamucisye kuti apate acimjawo ŵasambano soni kusyoŵelela malo gasambanogo.

12. Ana cici cacikulosya kuti kupocela acalendo kwangasaka yindu yejinji?

¹² Ngatukusasosekwa kosecela yindu yejinji kuti twapocele acalendo. (Aŵalanje Luka 10:41, 42.) M’bale jwine ŵasasile yindu yaŵasimene nayo pandaŵi jaŵatendaga undumetume wa umishonale. Jwalakwe ŵatite, “Twaliji ŵacinyamata soni nganitumanyililaga yindu yejinji, soni twaganicisyaga mnope ya kumangwetu. Ligulo line, ŵamkwangu ŵaganicisyaga mnope ya kumangwetu. Atamose kuti nalinjile kumkamucisya nambo nganiyipikanikaga. Kaneko ca m’ma 7:30 ligulo, twapikene kupoposya palitanga. Munduju jwaliji lijiganyo lyetu lya Baibulo. Jwalakwe ŵayice ni malalanje gatatu. Jwalakwe jwayice kukutupocela. Twamŵilanjile m’nyumba ni kumpa mesi kuti amwe, kaneko twatelece tiyi ni cokoleti nikumpa kuti alye. Nganitumanyililaga Ciswahili soni jwalakwe nganamanyililaga Cisungu. Pa ndaŵi jeleji ni patwatandite kupanganya unasi ŵambone ni abale ŵa kumaloko.”

13. Ana pana umbone wamtuli naga tukupocela acalendo?

¹³ Ana pakwete palikayicile kupocela acalendo munyumamu? Naga yili m’yoyo, nikuti ŵajasile upile wakuŵa pa unasi wambone soni wangamala. Kupocela acalendo lili litala limo lyakutukamucisya kuti tukakolaga lipowo. Nambo mpaka asimonje kuti, ‘Ligongo cici ŵane akusalikayicila kupocela acalendo?’ Pana magongo gejinji.

14. Ana mpaka tutende wuli naga ndaŵi soni macili yikutulepelekasya kulosya ndamo jakwapocela ŵane?

¹⁴ Ndaŵi soni macili: Ŵakutumicila ŵa Yehofa akusaŵa ŵakutanganidwa soni akusakola maukumu gejinji. Ŵane mwa ŵakutumicilaŵa mpaka alipikane kuti nganakola ndaŵi soni macili gakuti alosye ndamo jakwapocela ŵane. Naga yili m’yoyo ni wawojo, mpaka yiŵe cenenesoni kuwungunya mwakutendela yindu apanopano. Ana yili yakomboleka kucenga yindu yine, pakusaka kuti akoleje macili ni ndaŵi jakwapocela acalendo, soni kunda naga ŵane ŵaŵilasile kuti akakunguluce? Malemba gakusalimbikasya Aklistu kusya ndamo jakupocela acalendo.  (Ahe. 13:2) M’yoyo, kutenda yeleyi kuli kwakusosekwa. Nambo kuti tukombole, tukusosekwa kumalilaga ndaŵi jamnono pa yindu yangasosekwa mnope.

15. Ana ŵandu ŵane akusadandawulaga ni yindu yapi pakusaka kwapocela acalendo?

¹⁵ Mwakusaliwonela asyene: Ana pakwete paganicisye yakwapocela ŵane, nambo ŵayiweni kuti nganaŵa akombwele? Ŵandu ŵane ukusiwakamula woga soni akusatenda sooni kuti mwine acalendo calipikane kuti nganapoceledwa cenene. Ndaŵi sine, ŵane akusakola mbiya syamnono. Jemanjaji akusaganisyaga kuti nganaŵa apakombwele kwapocela cenene acalendo, pakulandanya ni yakusatenda ŵane mumpingo pakwapocela acalendo. Tukumbucileje kuti cakusosekwa mnope ngaŵa kawonece ka nyumba, nambo bola jiŵe jeŵice yindu mwadongosolo jesamalile cenene, soni uŵeje ŵakungulucika.

16, 17. Ana mpaka tutende wuli naga tukusalagasika nganisyo patukusaka kwapocela acalendo?

¹⁶ Naga akusadandawulaga pangani jakwapocela acalendo, nikuti nganaŵa jika. Jwamkulungwa jwa mu mpingo jwine jwa ku Britain, jwaŵecete kuti, “Mundu akusakola woga nditu pakukosecela kwika kwa acalendo. Mpela mwakusasangalalila mundu pakutumicila Yehofa, kwapocela acalendo kukusanandiya kulagasika nganisyo. Mwamti, mbele ndili mkwapocela acalendo pagamba kwapa kofi soni kunguluka nawo basi.” Tukumbucileje kuti ndaŵi syosope kola lung’wanu ni acalendo kuli kwakamucisya. (Afi. 2:4) Ciŵandika jwine jwalijose, akusanonyela kutagulilana ni jwine pakwamba ya yindu yasimene nayo pa umi wakwe. Pandaŵi jatutemi pampepe, ni ndaŵi jele ŵane mpaka asace kumanyilila yitusimene nayo pa umi wetu. Jwamkulungwa jwa mumpingo jwinesoni jwatite, “Kwaŵilanjila ŵandu ŵa mumpingo kuti ayice kunyumba, kukusangamucisya kwapikanicisya soni kukusamba ndaŵi jakuti manyilile cenene mnopemnope yaŵatite pakutanda usyesyene.” Kuŵa jwakusangalala mpaka kutendekasye kuti kungulukako kuŵe kwakusangalasya.

¹⁷ Mlongo jwine jwali mpayiniya, jwakwete cisyoŵe cakwapocela ŵanace ŵa sukulu ŵaŵayikaga kuti alijiganye ya Mlungu. Jwalakwe jwatite, “Pandanda, yangwayaga mnope pakuganicisya kuti nganingola mnyumba jambone soni yindu yanakwete yaliji yekamulicisye masengo kala. Ŵamkwakwe ŵa jumo mwa abale ŵakusajiganya masukuluga ŵandendekasyaga kuŵa jwagopoka. Jwalakwe jwatite, pandaŵi jaŵatumicilaga mpela ŵakwendajenda, yijuma yayaliji yakusangalasya mnope kwa jemanjajo, yaliji pa ndaŵi jaŵatamaga ni mundu jwakunonyela yausimu atamose juli jwangali yindu yakucilu yakwanila. Nambo aŵeje jwakuti akwete yakulinga mpela yawo, yayili kutumicila Yehofa soni umi wangasaka yejinji. Yeleyi yikusangumbusya yaŵatusalilaga mama ŵetu kuti, ‘Kuli cenene kulya liponda nambo pali pana cinonyelo.’” (Miy. 15:17) Tukadandawulaga ni cilicose ligongo cakusosekwa mnope cili kwanonyela acalendo.

18, 19. Ana kola ndamo jakwapocela acalendo mpaka jitukamucisye camtuli kumalana ni nganisyo syakulemweceka?

¹⁸ Mwakusiŵawonela ŵane: Ana mumpingo mwawo pana mundu jwine jwakusiŵawonaga mwakulemweceka? Naga ngakutenda cilicose pakusaka kumasya yeleyo, ni kuti mundujo nganaŵa acenjile. Nganiyiŵa yikombolece kuti mundu jwakusalekangana najo nganisyo soni juŵakuŵesye munyumamu, nambo akulepela kumkululucila, amŵilanjile kumangwawo.

¹⁹ Kuti ajendelecele kuŵa pa unasi ni ŵandu, atamose acimmagongo ŵawo, Baibulo jikusalimbikasya kuti twaŵilanjileje msimangwetu. (Aŵalanje Miyambo 25:21, 22.) Kumŵilanjila kumangwetu mundu juŵatukuŵesye munyumamo, mpaka kututendekasye kucenga nganisyo syetu ni kuŵa najosoni pa unasi. Mpaka yitendekasyesoni kuti asiwoneje ndamo syambone mpela syaŵasiweni Yehofa pandaŵi jaŵam’wutilaga mundujo m’likuga lyakwe. (Yoh. 6:44) Naga tukwete cinonyelo, kumŵilanjila mundu kumangwetu jwanganajembeceyaga kuti mpaka tumŵilanje, ni pampaka paŵe pakutandila kuti tuŵe najo pa unasi. Ana mpaka tusimicisisye wuli kuti cinonyelo ni cacikutulimbikasya kutenda yeleyi? Litala limo lyampaka litukamucisye kumanyilila,  likusimanikwa pa Afilipi 2:3 papakusati, “Nambo mwakulinandiya ŵawoneje ŵane kuŵa ŵakwapunda.” Tusosesoseje matala gakutukamucisya kumanyilila kuti abale ni alongo ŵetu ali ŵakutupunda. Komboleka kuti mpaka tulijiganye yejinji kutyocela kwa abale ŵetuŵa. Mwambone cikulupi, kupilila, kapena ndamo sine sya Ciklistu. Kuganicisya ndamo syawo syambone kucitendekasya kuti twanonyeleje mnope soni mpaka yiŵe yangasawusya kwaŵilanjila msimangwetu.

20. Ana mpaka tulosye wuli kuyamicila mundu jwine patuŵilasile kuti tukakunguluce kumangwakwe?

²⁰ Jwamalumbo Daudi jwawusisye kuti, “Yehofa, ana ŵani ŵacaciŵa mlendo m’nyumba jawo?” (Sal. 15:1) Jwalakwe pagombelecesya ciwusyoci jwasasile ya ndamo syausimu syakusasaka Mlungu kuti mlendo jwakwijila mnyumba mwakwe akoleje. Ndamo jimo jili kuŵa jwakulupicika. Jwalakwe jwaŵecete kuti, Mundu “palumbile kuti catende yineyakwe yele kaneko ngayikuŵa yambone kwa jwalakwe, ngakusacenga nganisyo syakwe.” (Sal. 15:4) Tukalepelaga mwamelepe kwawula kwa mundu jwatuŵilasile kuti tukakunguluce ku nyumba jakwe. Mpaka yiŵe kuti mundu jwatuŵilasilejo akosecele cilicose. Ni naga tukulepela kwawula pali pangali magongo gakupikanika cenene, mpaka yitendekasye kuti kosecela kwakwe kuŵe kwangali mate. (Mat. 5:37) Ndaŵi sine, ŵane akusalepela mwamelepe kwawula kwa mundu juŵaŵilasile ligongo lyakusaka kwawula kwa mundu jwakusicila. Ana kutenda yeleyi mpaka ciŵe cinonyelo kapena ungacimbicisyana? Tukusosekwa kuyamicilaga mwakutyocela pasi pa mtima, yosope yatutendele mundu jwatuŵilasile kuti tukakunguluce kumangwakwe. (Luk. 10:7) Nambo naga pamagongo gane soni gakupikanika, tulepele kwawula kwa mundu juŵatuŵilasile, tukusosekwa kumsalila mwacitema mundujo kuti tulepele. Kutenda yeleyi mpaka ciŵe cinonyelo soni ganicisyana.

21. Ana kucimbicisya ndamo sya ku malo kwatukusatama mpaka kutendekasye wuli kuti tuŵe mlendo jwambone?

²¹ Yikusaŵa cenenesoni kucimbicisya ndamo sya kumalo kwatukutamako. Ku malo kwine, pakusaŵa pangasawusya naga mlendo agambile kopocela panyumba kuti akunguluce. Nambo ŵane akusasosekwa kosecela kuti mundu ayice kukunguluka. Nambo ku yilambo yine, mundu jwaŵilasile ŵandujo ni jwakusatanda kupeleka kwa alendowo yindu yambone yaŵakosecele, kaneko liŵasa lyakwe lyosope likusaŵa pamalo gaŵili. Nambo kwine, wosope ŵali pamalopo akusagaŵana yakulyayo. M’mikuli jine, acalendo akusajigala kane kakwe pakwawula kukunguluka. Nambo kwine gakusiŵakunda kutenda yeleyi. Kwinesoni, acalendo mpaka akombolece kana ulendo wandanda soni waŵili kwawula kwa mundu jwine kuti akakunguluce, nambo kwine ukusaŵa ungacimbicisyana naga akukana. Ndaŵi syosope, tukusosekwa kulolecesya kuti mundu jwatuŵilasilejo aŵeje jwakusangalala.

22. Ligongo cici ‘kupocelana’ kuli kwakusosekwa?

²² Ndumetume Petulo ŵasasile kuti “mbesi ja yindu yosope jiŵandicile.” (1 Pet. 4:7) Masiku agano tukusimana ni yakusawusya yekulungwakulungwa yele cilamboci nganicisimaneje nayopo. Cilamboci pacikwendelecela kusakala, tusosekweje kusya cinonyelo cetu pa abale ni alongo. Kulekangana ni kala kose, yaŵasasile ndumetume Petulo yikamula masengo mnope masiku getu gano. Jwalakwe jwatite, “Apocelaneje.” (1 Pet. 4:9) Kusala yisyene ndamo jakwapocela ŵane jili jakusosekwa mnope, soni ngasijimala.