Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Aklistu akusosekwa kamulicisya masengo cikumbumtima cawo cejiganyidwe cenene Baibulo pakutenda yindu ni ŵakamula masengo m’boma

Yiwusyo Yakutyocela kwa Ŵakuŵalanga

Yiwusyo Yakutyocela kwa Ŵakuŵalanga

Ana cici campaka cakamucisye Aklistu kumanyilila naga yili yakuŵajilwa kupeleka mtuka kwa ŵandu ŵakamula masengo m’boma?

Candanda, Aklistu akusosekwa kuŵa ŵakuwona mtima. Akusasosekwasoni kupikanila malamusi ga m’cilambo naga ngagakusisyana ni malamusi ga Yehofa. (Mat. 22:21; Alo. 13:1, 2; Ahe. 13:18) Aklistu akusalingalingasoni kucimbicisya misyungu ja kumalo kwakusatama soni ‘akusiŵanonyela acimjawo mpela mwakusalinonyelela acimsyene.’ (Mat. 22:39; Alo. 12:17, 18; 1 Ates. 4:11, 12) Kuya songa syelesi mpaka kukwaye mwele Aklistu ŵa m’yilambo yakulekanganalekangana akusajiwonela ngani jakupeleka mtuka kwa ŵandu ŵakamula masengo m’boma.

M’yilambo yejinji, mundu ngakusasosekwa kupeleka cilicose kwa ŵandu ŵakusakamula masengo m’boma pakusaka kuti ŵatendele cinecakwe. Jemanjaji akusapocela malipilo kutyocela ku boma. Ngakusaŵenda kapena kwembeceya kuti capocele cinecakwe konjecesya pa malipilo gawogo. Kukusaŵasoni kasa malamusi naga mundu jwakamula masengo m’boma akuŵenda kapena kupocela cinecakwe panyuma pakamula masengo gakwe. Kutenda yeleyi kukusaŵa mpela kutenda yacinyengo. M’yilambo mpela yeleyi Aklistu akusamanyilila kuti kupeleka mtuka kwa ŵandu ŵakamula masengo m’boma kuli kwangaŵajilwa.

Nambope, m’yilambo yine mwangali malamusi gagakusalekasya kupeleka mituka kwa ŵandu ŵakamula masengo m’boma. M’yilambo mpela yeleyi, ŵakamula masengo m’boma akusapatilapo upile wakuti apateje mbiya kapena yindu yine kwa ŵandu ŵakwakamulila masengo ligongo lya ukumu wakwete. Jemanjaji ngakusasaka kamula masengo akaŵe apocele kaje mtuka. Ŵandu ŵakusakamula masengo gakupeleka yikalata ya ulombolela, ŵakomesya msongo, ŵakusapeleka yikalata yakumjiticisya mundu kuti ataŵe nyumba kapena cindu cine, soni ŵane ŵajinji akusaka kuti apocele kaje cinecakwe mkanatande kamula masengo gawo. Naga ŵandu nganapeleka cilicose, jemanjaji akusasawusya kuti akamule masengogo soni pane ngakusagakamula kwene. Soni pana cilambo cine cele ŵandu ŵakamula masengo gakusimisya moto ngakusakunda kutanda masengo gawo akaŵe apocele kaje cinecakwe.

Ndaŵi sine mpaka yiŵe yakuŵajilwa kumpa mundu kanekakwe pakusaka kuyamicila masengo gatesile

M’yilambo mwamukusatendekwa yindu yatuyisasileyi, ŵandu ŵajinji akusayiwona kuti nganaŵa aŵambele kupeleka mtuka. Aklistu ŵa m’yilambo yeleyi mpaka ayiwoneje kuti mtuka uli mpela malipilo gakonjecesya gakusosekwa kupeleka kwa ŵandu ŵakamula masengo m’boma kuti ŵatendele masengo ganegakwe. Nambope m’yilambo yele yacinyengo yili yakuwanda, Aklistu akusosekwa kuŵa ŵakusamala mnope kuti akatenda yindu yangakamulana ni yakusasaka Mlungu. Akusosekwa kupeleka mtuka kuti ŵatendele yineyakwe nambo yakamulana ni malamusi ga boma ngaŵaga yakasa malamusi. Mwambone, m’yilambo mpela yeleyi ŵandu ŵajinji akusapeleka yindu kwa mundu jwakamula masengo m’boma kuti ŵatendele yindu yine yangakuŵajilwa kwatendela. Ŵanesoni akusapeleka mtuka kwa ŵapolisi pakusaka kuti akalipila mbiya syosope pa magambo gapalamwile. Kusala yisyene, yili yangaŵajilwa kupeleka mtuka kwa mundu jwine kuti atutendele yindu mwacinyengo kapenasoni kupocela mtuka kuti twatendele ŵane yacinyengo. Kutenda yeleyi kukusasokonasya cilungamo.—Eks. 23:8; Deut. 16:19; Miy. 17:23.

Pakamulicisya masengo cikumbumtima cawo cejiganyidwe cenene Baibulo, Aklistu ŵakomangale mwausimu ŵajinji akusakana kupeleka mtuka kwa ŵakamula masengo m’boma ŵaŵaŵendile kuti ŵape. Jemanji akusayiwona kuti kutenda yeleyi kuli kulimbikasya yacinyengo.

Yili yisyene kuti Aklistu ŵakomangale mwausimu akusamanyilila kuti kumpa mundu mtuka kuti atutendele yindu yine yangakamulana ni malamusi kuli kutenda yacinyengo. Nambope, ligongo lya misyungu ja kumalo kwakusatamako mpaka akombolece kupeleka mtuka kwa mundu jwine pakusaka kum’yamicila pa masengo gatesile kapena kuti akamule masengogo mwacitema. Mwambone, ndaŵi sine Aklistu ŵane papocele cikamucisyo kucipatala mwalulele, akusapeleka mtuka kwa madokotala gagapele cikamucisyoco pakusaka kwayamicila. Jemanjaji akusapeleka mtukawo panyuma pakupocela cikamucisyoco ngaŵaga mkanaŵe kupocela. Akusatenda yeleyi kuti ŵandu akaganisya kuti apelece mtukawo kuti atende yacinyengo kapena kuti apocele cikamucisyo camtela cambone mnope.

Nganituŵa tukombwele kulondesya yayikusatendekwa m’cilambo cilicose. Nambo mwangajigalila mwayiŵelele yindu kumalo kulikose, Aklistu pakusagula yakutenda pangani jakupeleka mtuka, akusosekwa kutenda yindu yampaka yalecele cikumbumtima cambone. (Alo. 14:1-6) Akusosekwa kuŵambala kutenda yindu yakasa malamusi. (Alo. 13:1-7) Akusosekwasoni kuŵambala kutenda cilicose campaka citendekasye ŵane kunyosya lina lya Yehofa kapenasoni cakwakuŵasya ŵane. (Mat. 6:9; 1 Akoli. 10:32) Soni Yakusagula yawo yikusosekwa yilosyeje kuti akusiŵanonyela acimjawo.—Maliko 12:31.

Ana mpaka tulosye catuli kusangalala patupikene cimanyisyo cakuti mundu jwine am’wucisye mumpingo?

Jimo mwa ngondolosyo jili jisokonecele, mkucinga jula ŵalesile ngondolo 99 sila m’cipululu pemo ni kuja kusosasosa ngondolo jesokonecelejo mpaka ‘paŵajipatile.’ Yesu ŵajendelecele kuŵeceta kuti, “Pajipatile akusajinyakula pamakoyo gakwe ni akusasangalala. Payice kunyumba akusasonganganya acimjakwe soni ŵandu ŵakuŵandikana najo ni kwasalila kuti, ‘Asangalale pamo ni une, ligongo najipatile ngondolo jangu jajasokonecele jila.’” Pambesi pakwe Yesu ŵatite, “Ngumsalila jemanja, kwinani kuciŵasoni cisangalalo cekulungwa ligongo lya mundu jumo jwakulemwa jwapitikwice mtima kupunda ŵandu 99 ŵakulungama ŵangasosekwa kupitikuka mtima.”—Luk. 15:4-7.

Yesu ŵasasile yeleyi pakusaka kwakamucisya acimlembela soni Afalisi ŵaŵamjamukaga ligongo lyakunguluka ni ŵakomesya misongo soni ŵandu ŵakulemwa. (Luk. 15:1-3)

Yesu ŵasasile kuti kwinani kukusaŵa cisangalalo cekulungwa mnope mundu jumo jwakulemwa papitikwice mtima. Ni naga kwinani kukusaŵa cisangalalo, ana m’weji gakutusosekwasoni kusangalala mundu jwakulemwa papitikwice mtima ni kongola matala gakwe?—Ahe. 12:13.

Mundu jwine pam’wucisye mumpingo tukusosekwa kusangalala. Mundujo cacisosekwa kwendelecela kuŵa jwakulupicika kwa Mlungu. Nambope, kuti ayikane pakum’wucisya mumpingo nikuti ŵapitikwece mtima yisyene. M’yoyo acakulungwa ŵa mumpingo pakupeleka cimanyisyo cakuti mundu jwine am’wucisye mumpingo tukusosekwa kulosya kusangalala kwetu ligongo lya kupitikuka mtima kwakweko mwakwatila m’miyala.

 

▪ Ŵandu ŵane ŵa ku Yelusalemu m’moŵa ga Yesu ŵaganisyaga kuti mesi ga m’litamanda lya Betisata pagakondoganyice gaposyaga ŵandu. (Yoh. 5:1-7) M’yoyo, ŵandu ŵakulwala ŵasonganganaga palitamandali kuti apole.

Ŵandu ŵane akusati Ayuda ŵakamulicisyaga masengo litamandali pakuliswejesya. Mesi ga m’litamandali nganigamalaga ligongo lyakuti mesi gane gatyocelaga mlitamanda line lyalyaliji pakuŵandika. Ŵakuwungunya yindu ŵapatile kuti pasikati pamatanda gaŵiliga paliji lidamu lyalyakwete geti. Pawugwile getijo mesi ga m’litamanda line gala gajawulaga m’litamanda lya Betisata kupitila mu ngalande jaŵalinganyisye. Ligongo lyakuti mesi gayikaga mwamacili m’litamandalyo gatendekasyaga kuti mesigo gakondoganyiceje.

Yili yakutesya lung’wanu kuti lilemba lya Yohane 5:4 m’ma Baibulo gane likusati lilayika lyayikaga ni kondoganya mesi ga m’litamandalyo. Nambo m’mipukutu jejinji mpela ja Codex Sinaiticus mwangali yeleyi. Nambope ndaŵi jine Yesu ali ayice kwitamandako ŵamposisye mundu juŵalwasile kwa yaka 38. Jwalakwe nganamjisya mundujo mwitamandamo nambo ŵamposisye ali pamkuli pepo.