1, 2. (a) Pa cilo cakuti cawulajidwe malaŵi gakwe, ana Yesu ŵatagulilene yamtuli ni ŵakulijiganya ŵakwe? (Alole ciwulili cacili penanipa.) (b) Ligongo cici tukusosekwa kuganicisya magongo gakututendekasya kulalicila? (c) Ana citulijiganye cici munganiji?

PA CILO cakuti cawulajidwe malaŵi gakwe, Yesu jwatagulilene yejinji ni ŵandumetume ŵakwe. Jwalakwe ŵasalile mwakusimicisya kuti akusiŵanonyela mnope. Ŵasasilesoni ya citagu ca citela ca mpeleya, mpela mwatulijiganyicisye mungani jipite jila. Kupitila mu citaguco, Yesu ŵalimbikasisye ŵakulijiganya ŵakwe ‘kwendelecela kusogola yisogosi yejinji.’ Pelepa Yesu jwagopolelaga kuti ŵakulijiganyawo akusosekwa kupilila pakulalicila utenga wa Ucimwene.—Yoh. 15:8.

² Nambope, Yesu nganagamba kwasalila ŵakulijiganya ŵakwe kuti ajendelecele kusogola yisogosi, nambo ŵasalilesoni ligongo lyakwe akusosekwa kutenda yeleyo. M’wejisoni tukusosekwa kuganicisya magongo gakututendekasya kwendelecela kulalicila. Patukuganicisya magongoga, tukusapata macili gakutukamucisya kupilila pakamula masengo gakutendela “umboni kwa ŵandu ŵa mitundu josope.” (Mat. 24:13, 14) Kwende tutagulilane magongo ga m’Malemba gakututendekasya kwendelecela kulalicila. Nambosoni, citulijiganye  mituka mcece jatupele Yehofa jakutukamucisya kupilila patukusogola yisogosi.

3. (a) Ana lilemba lya Yohane 15:8 likusala ligongo lyapi lyakututendekasya kuti tulalicileje? (b) Ana yisogosi ya mipeleya yayikukolanjidwa mu citagu ca Yesu yikugopolela cici? (c) Ligongo cici citaguci cili cakuŵajilwa?

³ Ligongo lyandanda lyakututendekasya kamula masengo gakulalicila lili kumcimbicisya Yehofa soni kuswejesya lina lyakwe kwa ŵandu. (Aŵalanje Yohane 15:1, 8.) Tukumbucileje kuti Yesu ŵakolasile Atatigwe, Yehofa, kuti ali mpela namalima jwa mipeleya. Yesujo jwaliwanicisye kuti ali mpela citela ca mpeleya, soni ŵakulijiganya ŵakwe ali mpela nyambi sya citelaco. (Yoh. 15:5) M’yoyo, yili yakuŵajilwa kuŵeceta kuti yisogosi ya mipeleya yikwimila yisogosi ya Ucimwene yakusakoposya ŵakumkuya ŵa Klistu. Yesu ŵasalile ŵandumetume ŵakwe kuti, “Atati ŵangu akusacimbicikwa naga jemanja akwendelecela kusogola yisogosi yejinji.” Citela ca mpeleya cacikusasogola yisogosi yambone cikusamtendekasya namalima kucimbicikwa. M’wejisoni patukulingalinga kulalicila utenga wa Ucimwene, Yehofa akusacimbicikwa.—Mat. 25:20-23.

4. (a) Ana tukusaliswejesya camtuli lina lya Mlungu? (b) Ana wawojo akusapikana wuli mumtima pakuganicisya kuti akwete upile wakuswejesya lina lya Mlungu?

⁴ Lina lya Mlungu lili lyeswela kala. M’yoyo nganituŵa tulitendekasisye kuŵa lyeswela mnope. Sano ana patukulalicila tukusaliswejesya camtuli? Kwende tulole yaŵasasile jwakulocesya Yesaya. Jwatite, “Yehofa jwa makuga ni jwakusosekwa kum’wona kuti ali jwamswela.” (Yes. 8:13) Litala limo lyakuswejesya lina lya Mlungu lili kuliwona kuŵa lyapajika kupunda mena gane gosope, nambosoni kwakamucisya ŵandu ŵane kuliwona kuti lili lyeswela. (Mat. 6:9) Mwambone, patukuwandisya ndamo syambone sya Yehofa nambosoni cakulinga cakwe kwa ŵandu pa cilambo capasi, tukusaŵa tuli mkulicenjela lina lya Mlungu ku mabosa ga Satana. (Gen. 3:1-5) Soni, patukwakamucisya ŵandu ŵa mumkuli mwetu kuti am’woneje Yehofa kuŵa jwakuŵajilwa “kupocela lumbili ni ucimbicimbi soni macili,” tukusaŵasoni tuli mkuliswejesya lina lyakwe. (Ciu. 4:11) M’bale jwine jwaŵele ali mkutenda upayiniya kwa yaka 16 lina lyakwe Rune, jwatite, “Kumanyilila kuti ngwete upile wakutendela umboni ya Yehofa, jwali Mkupanganya jwa yindu yosope, kukusandendekasya kuŵa jwakusangalala mnope. Yeleyi yikusalimbikasya kuti njendelecele kulalicila.”

5. (a) Ana lilemba lya Yohane 15:9, 10 likusala ligongo lyapi lyakututendekasya kulalicila? (b) Ana Yesu jwasasile mwamtuli kusosekwa kwa kupilila?

⁵ Aŵalanje Yohane 15:9, 10. Ligongo lyaŵili lyalikusatutendekasya kulalicila lili lyakuti tukusalosya kumnonyela Yehofa soni Yesu. (Maliko 12:30; Yoh. 14:15) Yesu ŵasalile ŵakulijiganya ŵakwe kuti ‘ajendelecele kuŵa m’cinonyelo [cakwe.]’ Ligongo cici jwaŵecete yeleyi? Maloŵega gakulosya kuti mundu akusosekwa kupilila kuti aŵe jwakulijiganya jwa Klistu. Jwalakwe jwagombelecesye yeleyi pa Yohane 15:4-10. Palilembali, Yesu jwasasile mwakuwilisyawilisya kuti ŵakulijiganya ŵakwe akusosekwa kuŵa ŵakamulana ni jwalakwejo.

6. Ana mpaka tulosye camtuli kuti tukusaka kwendelecela kuŵa m’cinonyelo ca Klistu?

⁶ Ana mpaka tulosye camtuli kuti tukusaka kwendelecela kuŵa m’cinonyelo ca Klistu? Mwakupikanila malamusi gakwe. Yesu akusaŵa mpela akutusalila kuti, ‘Jemanja mumbikanileje une.’ Nambope, Yesu jwangatusalila kuti tutendeje yindu yakuti jwalakwejo nganayikombolaga kutenda, ligongo jwatite, ‘Mbele ndili mkupikanila malamusi ga Atati ni kwendelecelape kuŵa m’cinonyelo cakwe.’ (Yoh. 15:10) Pelepatu Yesu jwatupele cisyasyo cambone.—Yoh. 13:15.

7. Ana kupikanila ni cinonyelo yikusakamulana camtuli?

⁷ Yesu jwasalile ŵandumetume ŵakwe mwakupikanika cenene kamulana kwakupali pasikati pa kupikanila ni cinonyelo. Jwalakwe jwatite,  “Jwakumanyilila malamusi gangu ni kugapikanila, jwelejo ni jwakusanonyela une.” (Yoh. 14:21) Malamusi gakusapeleka Yesu gakusalosya nganisyo sya Atatigwe. M’yoyo patukupikanila lilamusi lya Yesu lyakuti tulalicileje, tukusaŵa tuli mkulosya cinonyelo cetu kwa Mlungu. (Mat. 17:5; Yoh. 8:28) Patukulosya cinonyelo cetu kwa Yehofa ni Yesu, cacijendelecela kutunonyela.

8, 9. (a) Ana ligongo linesoni lyakututendekasya kulalicila lili lyapi? (b) Ligongo cici maloŵe ga Yehofa ga pa Ezekieli 3:18, 19 ni pa 18:23 gakusatulimbikasya kwendelecela kulalicila?

⁸ Tukwete ligongo linesoni lyakututendekasya kwendelecela kulalicila. Tukusalalicila kuti twakalamusye ŵandu. Baibulo jikusasala kuti Nowa jwaliji “jwakulalicila.” (Aŵalanje 2 Petulo 2:5.) Mkaniciyice cigumula, Nowa jwalalicilaga kwa ŵandu ya konanjidwa kwa cilambo. Ligongo cici tukuŵeceta m’yoyo? Ligongo Yesu jwatite, “M’masiku gelego cigumula mkaniciyice, ŵandu ŵaliji mkulya soni kumwa, acalume ŵaliji mkulombela soni acakongwe ŵaliji mkulombedwa, mpaka palisiku lyele Nowa ŵajinjile m’combo. Ŵandu nganayikosya yayatendekwagayo mpaka pele cigumula cayice ni kwapyajila wosopewo. Yiciŵasoni m’yoyo ni kuŵapo kwa Mwanace jwa mundu.” (Mat. 24:38, 39) Atamose kuti ŵanduwo nganapikanilaga, nambo Nowa jwajendelecele kulalicila mwakulupicika maloŵe gakwakalamusya gaŵampele Mlungu.

⁹ Masiku agano, m’wejisoni tukusalalicila utenga wa Ucimwene ni cakulinga cakuti ŵandu alijiganye yacacitenda Mlungu kwa jemanjajo. Mwakulandana ni Yehofa, tukusakola cikulupi cakuti ŵanduwo capikanile utengawo kuti “atamepe ni umi” mpaka kalakala. (Ezek. 18:23) Patukulalicila ku nyumba ni nyumba soni m’malo gakusimanikwa ŵandu ŵajinji, tukusaŵasoni tuli mkwakalamusya ŵandu kuti Ucimwene wa Mlungu uciyika ni konanga cilambo cakusakalaci.—Ezek. 3:18, 19; Dan. 2:44; Ciu. 14:6, 7.

10. (a) Ana lilemba lya Matayo 22:39 likutusalila ligongo line lyapi lyakututendekasya kulalicila? (b) Asale yaŵatesile Paulo ni Sila pakumkamucisya jwakulolela ndende mumsinda wa Filipi.

¹⁰ Panasoni ligongo line lyakututendekasya kwendelecela kulalicila. Tukusalalicila ligongo lyakuti tukusitwanonyela acimjetu. (Mat. 22:39) Cinonyelo cikusatukamucisya kupilila pa masengo gakulalicila ligongo tukusamanyilila kuti ŵandu mpaka acenje nganisyo naga yindu yicenjile pa umi wawo. Kwende tulole yaŵasimene nayo Paulo ni Sila. Paŵayice mumsinda wa Filipi, ŵandu ŵakusisya ŵaponyisye jemanjaji mu ndende. Kaneko, pasikati cilo kwatendekwe cisicinya mpaka matanga ga ndende gawugwice. Jwakulolela ndende jwasakaga kuliwulaga paganisya kuti akayidi atisile. Nambo Paulo jwagumisile kuti, “Mkaliwulasya!” Mwawoga, jwakulolela ndendejo jwawusisye kuti, “Ndende cici kuti ngulupuce?” Ŵamjanjile kuti, “Mkulupilile mwa Ambuje Yesu ni cimcikulupuka.”—Mase. 16:25-34.

11, 12. (a) Ana ngani ja jwakulolela ndende jikukamulana wuli ni masengo getu gakulalicila? (b) Ana tukusosekwa kuŵa ŵakoseka kutenda cici?

¹¹ Ana ngani ja jwakulolela ndende jikukamulana wuli ni masengo getu gakulalicila? Tukumbucile kuti jwakulolela ndende jula jwacenjile nganisyo syakwe ni kuŵenda cikamucisyo pacatendekwe cisicinya. Mwakulandana ni yeleyi,  ŵandu ŵele pandanda nganasakaga kupikanila utenga wa m’Baibulo, mpaka acenje nganisyo syawo ni kuŵenda cikamucisyo pasimene ni yakusawusya. Mwambone, komboleka kuti ŵandu ŵane mumkuli mwetu akusoŵa cakutenda ligongo lyakuti masengo gamalile. Ŵane mpaka alajeje nganisyo ligongo lyakuti ulombela wawo umasile. Ŵanesoni mwine akulaga nganisyo ligongo lya ulwele, kapena ligongo lya ciwa ca jwakunonyelwa jwawo. Payitendekwe yindu mpela yeleyi, ŵajinji akusaliwusya yiwusyo yakwamba cakulinga ca umi. Mwine mpaka aliwusyeje kuti, ‘Ndende cici kuti ngulupuce?’ Patusimene nawo ŵanduŵa, mpaka asace kupikanila utenga wetu wa cembeceyo.

¹² M’yoyo, naga tukwendelecela kulalicila mwakulupicika, tuciŵa ŵakoseka kwalimbikasya ŵandu ni utenga wetu pandaŵi jakusaka kuwupikana. (Yes. 61:1) Mlongo jwine jwaŵele ali mkutenda undumetume wa ndaŵi syosyope kwa yaka 38, jwasasile kuti, “Ŵandu ŵajinji masiku agano nganakola cembeceyo. Akusosekwa kupikana ngani syambone.” Mlongo jwinesoni jwaŵele ali mkutenda upayiniya kwa yaka 34, jwatite, “Masiku agano, ŵandu ŵajinji akusimana ni yakulagasya nganisyo kupundana ni kalakose. Yeleyi yikusandendekasya kusacilila kwalalicila kuti nakamucisye.” Kusala yisyene, kwanonyela ŵane lili ligongo lyakupikanika lyakututendekasya kulimbicila kulalicila.

13, 14. (a) Ana lilemba lya Yohane 15:11 likusala ya mtuka wapi? (b) Ana tukusosekwa kutenda cici kuti cisangalalo ca Yesu ciŵe cetu? (c) Ana kuŵa ŵakusangalala mpaka kutukamucisye wuli pa undumetume wetu?

¹³ Pa cilo cakumalisya ca Yesu cila, jwalakwe ŵasalilesoni ŵandumetume ŵakwe kuti cacipocela mituka jakwakamucisya kupilila pakulalicila. Ana mituka jakwe ni japi, soni ana m’weji mpaka jitukamucisye mwamtuli?

¹⁴ Cisangalalo. Ana kupikanila lilamusi lya Yesu lyakuti tulalicileje kuli kwakusawusya? Nganikuŵa kwakusawusya. Panyuma pakulondesya citagu ca citela ca mpeleya, Yesu jwasasile kuti naga tukulalicila ya Ucimwene, tuciŵa ŵakusangalala. (Aŵalanje Yohane 15:11.) Jwalakwe jwayikene pakutusimicisya kuti cisangalalo ca jwalakwejo ciciŵa cetu. Mwamtuli? Kundanda kwa ngani ajino tuyiweni kuti Yesu jwaliwanicisye jika ni citela ca mpeleya, soni ŵakulijiganya ŵakwe kuŵa nyambi syakwe. Nyambi sikusapata mesi ni yakulya kutyocela ku citela ca mpeleya. Mwakulandana ni yeleyi, naga tukwendelecela kuŵa paunasi wambone ni Klistu mwa kukuya sajo syakwe mwakusamala, tucikola cisangalalo cakusapata jwalakwejo ligongo lyakutenda lisosa lya Atati ŵakwe. (Yoh. 4:34; 17:13; 1 Pet. 2:21) Mlongo jwine jwaŵele ali mkutenda upayiniya kwa yaka yakupunda 40, jwatite, “Ndaŵi syosope panguŵeluka mu undumetume ngusaŵa jwakusangalala. Yeleyi yikusalimbikasya kwendelecela kumtumicila Yehofa.” Kusala yisyene, cisangalalo camumtima cikusatukamucisya kwendelecela kulalicila atamose m’mikuli jakusawusya.—Mat. 5:10-12.

15. (a) Ana lilemba lya Yohane 14:27 likusala ya mtuka wapi? (b) Ana mtendele ukusatukamucisya wuli pamasengo getu gakulalicila?

¹⁵ Mtendele. (Aŵalanje Yohane 14:27.) Pa cilo cakumalisya ca Yesu cila, cakundanda kwa yakutagulilana yawo, Yesu ŵasalile ŵandumetume ŵakwe kuti, “Ngwapa jemanja mtendele wangu.” Ana mtendele wa Yesuwu mpaka utukamucisye wuli pamasengo gakulalicila? Patukulalicila tukusaŵa tuli mkumsangalasya Yehofa soni Yesu. Kumanyilila yeleyi kukusatukamucisya kola mtendele wamumtima. Pambesi pakwe, mtendelewu ukusatukamucisya kupilila pamasengo gakulalicila. (Sal. 149:4; Alo. 5:3, 4; Akolo. 3:15) M’bale jwine jwaŵele ali mkutenda undumetume wandaŵi syosope kwa yaka yakupunda 45, jwatite, “Ndaŵi syosope ngusaŵeluka mu undumetume ndili mbesile. Nambope masengoga gali gakusangalasya  nambosoni gambone mnope.” Tukusayamicila mnope kupata mtendele wamumtima ligongo lya masengoga.

16. (a) Ana lilemba lya Yohane 15:15 likusala ya mtuka wapi? (b) Ana ŵandumetume ŵasosekwaga kutenda cici kuti ajendelecele kuŵa paunasi ni Yesu?

¹⁶ Kuŵa paunasi ni Yesu. Panyuma pakwasalila ŵandumetume ŵakwe kuti akusaka jemanjajo aŵeje ŵakusangalala, jwalakwe jwasasilesoni kusosekwa kwakulosya cinonyelo cisyesyene. (Yoh. 15:11-13) Kaneko jwatite, “Ngumkolanga jemanja kuŵa acimjangu.” Kusala yisyene, kuŵa paunasi ni Yesu uli mtuka wapajika mnope! Ana ŵandumetume ŵakwe ŵasosekwaga kutenda cici kuti ajendelecele kuŵa acimjakwe ŵa Yesu? Ŵasosekwaga “kwendelecela kusogola yisogosi.” (Aŵalanje Yohane 15:14-16.) Yaka yiŵili munyumamo, Yesu mkanasale yeleyi, jwasalile ŵandumetume ŵakwe kuti, “Ajawule akalalicileje kuti, ‘Ucimwene wakwinani uŵandicile.’” (Mat. 10:7) M’yoyo, pa cilo cakumalisya cila, Yesu jwalimbikasisye jemanjajo kuti apilileje pakamula masengo gaŵagatandite kala. (Mat. 24:13; Maliko 3:14) Yesu jwamanyililaga kuti kutenda yeleyi mpaka kuŵe kwakusawusya. Nambo ŵandumetume ŵakwe akayikombwele ni cikamucisyo ca mtuka winesoni.

17, 18. (a) Ana lilemba lya Yohane 15:16 likusala ya mtuka wapi? (b) Ana mtukawu mpaka wakamucisye camtuli ŵakumkuya ŵa Yesu? (c) Ana tukwete mituka japi jajikutukamucisya masiku agano?

¹⁷ Mapopelo getu gakusajanjidwa. Yesu jwatite, “Cilicose campaka mwaŵende Atati m’lina lya une, cacimpa.” (Yoh. 15:16) Maloŵe gelegatu gakamwile mtima ŵandumetume ŵakwe! * Jemanjaji nganasimicisyaga kuti Mlongola jwawo asigele panandi kuwulajidwa. Nambope yeleyi nganiyigopolelaga kuti casoŵe pakamula. Yehofa jwaliji jwakoseka kwanga mapopelo gawo gakuŵenda cikamucisyo pamasengo gawo gakulalicila. Yeleyi yawonecele pali papite ndaŵi jamnono ciwile Yesu. Ŵandumetume ŵamŵendile Yehofa kuti ŵakamucisye kuŵa ŵakulimba mtima, mwamti Yehofa jwajanjile mapopelo gawo.—Mase. 4:29, 31.

¹⁸ Masiku aganosoni, patukulalicila tukusasangalala kuti tuli paunasi ni Yesu. Nambosoni tuli ŵakusimicisya kuti Yehofa ali jwakoseka kwanga mapopelo getu patusimene ni cilicose cakusokonasya masengo gakulalicila ngani syambone sya Ucimwene. (Afi. 4:13) Yili yakusangalasya mnope kuti Yehofa akusatujanga mapopelo nambosoni tuli paunasi ni Yesu. Yindu yeleyi yikusatukamucisya kwendelecela kusogola yisogosi.—Yak. 1:17.

19. (a) Ligongo cici tukusosekwa kwendelecela kulalicila? (b) Ana cici cacikusatukamucisya kuti tutendeje cenene masengo gakulalicila?

¹⁹ Mungani ajino, tulijiganyisye kuti patukulalicila ngani syambone tukusaŵa tuli mkulilumba lina lya Yehofa soni kuliswejesya. Tukusaŵasoni tuli mkulosya cinonyelo cetu kwa Yehofa ni Yesu. Tulijiganyisyesoni kuti patukulalicila tukusaŵa tuli mkwakalamusya ŵandu soni kwalosya kuti tukusitwanonyela. Munganiji tupatilesoni mituka jampaka jitukamucisye kuti tutendeje cenene masengo gakulalicila. Mituka jakwe jili cisangalalo, mtendele, kuŵa paunasi ni Yesu nambosoni kwanjidwa mapopelo. Patukulimbicila “kusogola yisogosi yejinji,” Yehofa akusasangalala mnope.