Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 22

Lunda Lwampaka Lutukamuchisye pa Umi Wetu

Lunda Lwampaka Lutukamuchisye pa Umi Wetu

“AMBUJE ni ŵakusapeleka lunda.”—MIS. 2:6.

NYIMBO NA. 89 Tupikanileje Mlungu Kuti Atujaliwe

YACHITULIJIGANYE *

1. Ligongo chichi tukusasosekwa lunda lwakutyochela kwa Mlungu? (Misyungu 4:7)

 NAGA ndaŵi jine jakwe ŵasosekwaga kusagula yindu mwalunda, mwangakayichila ŵapopesile kwa Mlungu kuti ŵape lunda. Ŵatesile yeleyi ligongo ŵamanyililaga kuti lundalo chilwakamuchisye. (Yak. 1:5) Mwenye Solomoni jwalembile kuti, “Chindu chakupunda mnope kuti mchitende, ni kupata lunda.” (Aŵalanje Misyungu 4:7.) Apatu, Solomoni nganagambaga ya lunda wamba. Jwalakwe ŵagambaga ya lunda lwakutyochela kwa Yehofa Mlungu. (Mis. 2:6) Nambo ana lunda lwa Mlungu mpaka lutukamuchisye kumalana ni yakusawusya yatukusasimana nayo masiku agano? Elo mpaka lutukamuchisye, mpela mwachituyiwonele munganiji.

2. Ana tukusosekwa kutenda chichi kuti tukole lunda lusyesyene?

2 Kuti tukole lunda lusyesyene tukusosekwa kulijiganya soni kamulichisya masengo yindu yaŵajiganyisye ŵandu ŵaŵili ŵakumanyika mnope ŵaŵakwete lunda. Pandanda chitukambilane ya Solomoni. Baibulo jikusasala kuti “Mlungu ŵampele Solomoni lunda lwejinji.” (1 Ayi. 4:29) Kaneko chitukambilane ya Yesu juŵakwete lunda kupunda jwine jwalijose pachilambopa. (Mat. 12:42) Pakwamba ya Yesu Baibulo jasasile kuti, “Msimu wa AMBUJE tiwuchiŵa pa jwalakwe, msimu wakupeleka lunda soni kupikanichisya.”—Yes. 11:2.

3. Ana chitukambilane chichi munganiji?

3 Mlungu ŵampele lunda lwejinji Solomoni soni Yesu. Myoyo jemanjaji ŵakamulichisye masengo lundalu pakupeleka malangiso pa yindu yejinji yakusosekwa mnope kwa wosopewe. Munganiji, chitugambe kulola yindu yitatu. Chitukambilane kusosekwa kwakola nganisyo syakuŵajilwa pa ngani ja mbiya, masengo soni kuliwona mwakuŵajilwa.

KOLA NGANISYO SYAKUŴAJILWA PA NGANI JA MBIYA

4. Ana Yesu ni Solomoni ŵalekanganaga uli pa ngani ja yipanje?

4 Solomoni jwakwete yipanje yejinji soni jwakwete nyumba jakusalala mnope. (1 Ayi. 10:7, 14, 15) Nambo Yesu nganakola yindu yejinji soni nganakola nyumba jakwejakwepe. (Mat. 8:20) Nambope, jemanjaji ŵakwete nganisyo syakuŵajilwa pa yindu yakuchilu. Yaliji myoyo ligongo lyakuti lunda lwawo lwatyochelaga kwa Yehofa Mlungu jwali msyene lunda.

5. Ana Solomoni jwasiwonaga chamtuli mbiya?

5 Solomoni jwamanyililaga kuti mbiya ‘sikusachinjilichisya.’ (Jwak. 7:12) Mbiya sikusatukamuchisya kuti tupateje yindu yakusosechela paumi. Atamose kuti Solomoni jwaliji jwakusichila mnope, nambope jwamanyililaga kuti pana chindu chine chakusosekwa mnope kupunda mbiya. Mwachisyasyo, jwalakwe jwalembile kuti, “Mbili jambone jili jakusosekwa kupunda chipanje chejinji.” (Mis. 22:1) Kupwatika pelepa, Solomoni jwamanyilile kuti ŵandu ŵakusichila mnope ŵangajikutilaga ni yindu yakwete. (Jwak. 5:10, 12) Nambosoni jwalakwe jwatukalamwisye pangani ja kudalila mnope mbiya, ligongo atamose tuli tukwete mbiya syejinji, sikusamala mwachitema.—Mis. 23:4, 5.

Ana yindu ya kuchilu yikusatutendekasya kulepela kuŵika yindu ya Uchimwene pamalo gandanda paumi wetu? (Alole ndime 6-7) *

6. Ana Yesu jwayiwonaga uli yindu yakuchilu? (Mateyu 6:31-33)

6 Yesu ŵayiwonaga mwakuŵajilwa yindu yakuchilu. Jwalakwe jwasangalalaga ni yakulya soni yakumwa. (Luk. 19:2, 6, 7) Pa chakusimonjesya chandanda chaŵatesile Yesu, jwalakwe jwasandwisye mesi ni kuŵa finyo jwakunong’a mnope. (Yoh. 2:10, 11) Pa lisiku lyaŵawulajidwaga, jwalakwe jwawete mkanjo wakudula mnope. (Yoh. 19:23, 24) Nambo Yesu nganayiwonaga yindu yakuchilu kuŵa yakusosekwa mnope paumi wakwe. Jwalakwe ŵasalile ŵakumkuya ŵakwe kuti, “Mundu ngaŵa mkupakombola kwatumichila achambuje ŵaŵili. . . Ngaŵa mkupakombola kutumichila wosope ŵaŵili, Mlungu ni yipanje.” (Mat. 6:24) Yesu jwasasile kuti naga tukuŵika yindu ya Uchimwene pamalo gandanda, Yehofa chachitukamuchisya kupata yakusosechela ya paumi wetu.—Aŵalanje Mateyu 6:31-33.

7. Ana m’bale jwine jwapatile umbone wamtuli ligongo lyakola nganisyo syakuŵajilwa pangani ja mbiya?

7 Abale ni alongo ŵetu ŵajinji awuweni umbone wakamulichisya masengo malangiso gakutyochela kwa Yehofa pangani ja mbiya. Aganichisye chisyasyo cha m’bale jwine jwangalombela, lina lyakwe Daniel. Jwalakwe jwatite, “Panaliji kamnyamata, nasagwile kuti paumi wangu chimbicheje yindu ya Uchimwene pamalo gandanda.” Ligongo lyakutama umi wangasaka yejinji, Daniel jwakombwele kamulichisya masengo ndaŵi soni lunda lwakwe pakamuchisya nawo pa masengo gejinji m’gulu ja Yehofaji. Jwalakwe jwajonjechesye kuti, “Kusala mwakuwona mtima ngangusalijimbaga magambo pa yanasagwile kutendayi. Kusala yisyene, yikaŵe kuti ngusaka kamulichisya masengo umi wangu pakusaka kupata mbiya, ngasipatile syejinji. Nambo, ana mbiyasi mpaka silandane ni maunasi gambatile? Ana mbiyasi mpaka silandane ni kusangalala kwangwete ligongo lya kuŵika yindu ya Uchimwene pamalo gandanda? Upile wambele Yehofa ngaŵa mkulandana ni mbiya syampaka mbate.” Kusala yisyene, yindu yikusatujendela mnope patukuŵika yindu ya Uchimwene pamalo gandanda ngaŵaga pa mbiya.

KOLA NGANISYO SYAKUŴAJILWA PANGANI JA MASENGO

8. Ana tukumanyilila chamtuli kuti Solomoni jwagawonaga masengo mwakuŵajilwa? (Jwakulalichila 5:18, 19)

8 Solomoni jwasasile kuti kulimbichila kamula masengo mpaka kumtendekasye mundu kuŵa jwakusangalala mnope. Jwalakwe jwasasile kuti welewu uli “mtuka wa Mlungu.” (Aŵalanje Jwakulalichila 5:18, 19.) Jwalakwe jwalembile kuti, “Masengo galigose gana malipilo gakwe.” (Mis. 14:23) Solomoni jwayimanyililaga chenene yindu yajwasasileyi. Jwalakwe jwalimbichilaga kamula masengo. Jwataŵile nyumba syejinji, jwakwete migunda ja mipeleya, jwakwete matimbe soni jwasokwele matanda. Solomoni jwataŵilesoni misinda. (1 Ayi. 9:19; Jwak. 2:4-6) Ngatukukayichila kuti jwasangalalaga mnope ligongo lya masengoga. Nambo Solomoni nganagambaga kudalila yindu yeleyipe kuti aŵe jwakusangalala. Jwalakwe jwatesilesoni yindu yejinji pakumtumichila Yehofa. Mwachisyasyo, jwalakwe jwalolelaga masengo gakutaŵa nyumba ja Yehofa jakusalala mnope. Masengo gakutaŵa nyumbaji gajigele yaka 7. (1 Ayi. 6:38; 9:1) Panyuma pakutenda yindu yosopeyi, Solomoni jwamanyilile kuti chindu chakusosekwa mnope kuti mundu atendeje chili kumtumichila Yehofa. Jwalakwe jwalembile kuti, “Basi, yosope yipikaniche, chindu chine chili chakuti: Mumpikanileje Mlungu, nipo mgasunjeje malamusi gakwe.”—Jwak. 12:13.

9. Ana Yesu jwatendaga uli kuti masengo ga kuchilu gakamsokonasya?

9 Yesu jwaliji jwakulimbichila masengo. Pajwaliji jwachinyamata, jwalakwe jwakamulaga masengo ga ukalipemtala. (Maliko 6:3) Yili yangakayikasya kuti achinangolo ŵakwe ŵayamichilaga yajwatendaga jwalakwe pakamuchisya kupata yakusosechela ya paliŵasa lyawo lyalyaliji lyekulungwa. Yesu jwaliji jwamlama, mwamti ngatukukayichila kuti yindu yajwapanganyaga yaliji yakusalala mnope. Soni komboleka kuti ŵandu ŵajinji ŵasakaga katundu juŵapanganyaga jwalakwe. Ngatukukayichila kuti Yesu jwasangalalaga ni masengo gakwega. Atamose kuti Yesu jwasangalalaga ni masengo gakwega, nambope jwapataga ndaŵi jakutendela yindu yausimu. (Yoh. 7:15) Kaneko pajwatandite utumiki wakwe, jwalakwe jwasalile ŵandu ŵaŵampikanilaga kuti, “Alimbichileje kuti apate yakulya yakwatendekasya ŵandu kuti aŵeje ni umi wampaka kalakala ngaŵa kupata yakulya yayikusajonasika.” (Yoh. 6:27) Kupwatika pelepa, pa Ulaliki Wakwe wa Petumbi, Yesu jwatite, “Nambo mliwunjichile yipanje yenu kwinani.”—Mat. 6:20.

Ana mpaka tutende uli kuti masengo getu gakasokonasyaga yindu yausimu? (Alole ndime 10-11) *

10. Ana pakusapagwa yakusawusya yamtuli naga tukusakamula masengo chenene?

10 Lunda lwa Mlungu lukusatukamuchisya kuti tugawoneje masengo mwakuŵajilwa. Mpela Aklistu, Maloŵe ga Mlungu gakusatusalila kuti, ‘tukamuleje masengo mwakulimbika ni kutenda yambone.’ (Aef. 4:28) Ŵandu ŵatukusitwakamulila masengo ndaŵi syejinji akusayiwona kuti tuli ŵakuwona mtima soni tukusalimbichila masengo. Nambosoni mpaka ayamichileje masengo gatukusakamula. Yeleyi mpaka yitutendekasye kuti tukamuleje masengo kwa maawala gejinji ni chakulinga chakuti ŵatukwakamulila masengowo aganisyeje yambone yakwamba Mboni sya Yehofa. Nambo naga tukutenda yeleyo mpaka tulepeleje kupata ndaŵi jakukunguluka ni liŵasa lyetu soni jakutendela yindu yausimu. Myoyo, tukusosekwa kuchenga ni chakulinga chakuti tupateje ndaŵi jakutendela yindu yakusosekwa mnope.

11. Ana m’bale jwine jwalijiganyisye chichi pakwamba ya kugawona masengo mwakuŵajilwa?

11 M’bale jwine jwachinyamata lina lyakwe William jwawuweni umbone wakugawona mwakuŵajilwa masengo ga kuchilu. Pandanda William jwalembedwe masengo ni jwamkulungwa jwa mumpingo jwine. Pakwamba ya jwalakweju William jwatite, “[M’baleju] ali chisyasyo chambone pangani ja kugawona masengo mwakuŵajilwa. Akusalimbichila masengo soni akusakamulana mnope ni makasitomala gakwe ligongo lya masengo gakwe gambone. Nambope ndaŵi jakuŵeluchila pajikwanile, jwalakwe akusaleka masengo gakwe kuti akasamalile liŵasa lyakwe soni kutenda yindu yakwayana ni kulambila. Yeleyi yikusatendekasya kuti m’baleju aŵeje jwakusangalala mnope.” *

TULIWONEJE MWAKUŴAJILWA

12. Ana Solomoni jwalosisye chamtuli kuti jwaliwonaga mwakuŵajilwa? Ana kaneko yindu yachenjile chamtuli?

12 Solomoni jwaliwonaga mwakuŵajilwa pandaŵi jaŵaliji jwakulupichika kwa Yehofa. Jwalakwe pajwaliji jwachinyamata, jwamanyililaga malile gakwe soni jwaŵendaga chikamuchisyo kwa Yehofa. (1 Ayi. 3:7-9) Chakundanda kwa ulamusi wakwe, Solomoni jwamanyililaga kusakala kwakuŵa jwakunyada. Jwalakwe jwalembile kuti, “Kupoka kukusamlongolela mundu ku chonasiko, soni mundu jwa mtima wakulikwesya tachigwa.” (Mis. 16:18) Chakutesya chanasa chili chakuti, Solomoni jwalepele kamulichisya masengo malangiso gakwega. Ndaŵi jine mu ulamusi wakwe, jwatandite kunyada soni nganapikanilaga malamusi ga Mlungu. Mwachisyasyo, lilamusi line lyasalaga kuti mwenye jwa Chiyuda nganasosekwaga “kola achakongwe ŵajinji, kogopela kuti jemanjajo komboleka kuja kumnyenga” kapena kuti kumsokonasya. (Det. 17:17) Solomoni nganapikanila lilamusili mwamti jwalombele achakongwe 700 soni jwakwete achakongwe ŵane ŵa pambali ŵakwana 300. Achakongwe ŵajinji mwa jemanjaji nganalambilaga Mlungu. (1 Ayi. 11:1-3) Komboleka kuti Solomoni jwaganisyaga kuti yeleyi nganiyiŵa yimŵisile pangosi. Mulimosemo, nambo pambesi pakwe Solomoni jwasimene ni yakuyichisya yakupweteka ligongo lya ungapikanila wakwe.—1 Ayi. 11:9-13.

13. Ana kuganichisya chisyasyo cha Yesu cha kulinondiya mpaka kutukamuchisye chamtuli?

13 Yesu jwaliji jwakulinandiya soni jwaliwonaga mwakuŵajilwa. Mkanayiche pachilambo chapasi, Yesu jwatesile yakusimonjesya yejinji paŵamtumichilaga Yehofa. Kupitila mwa Yesu, ‘yindu yosope ya kwinani ni pa chilambo pano yapanganyidwe.’ (Akol. 1:16) Pandaŵi ja ubatiso wakwe, Yesu jwakumbuchile yindu yine yajwakombwele kutenda ali ni Atatigwe kwinani. (Mat. 3:16; Yoh. 17:5) Nambope yeleyi nganiyimtendekasya Yesu kuŵa jwakunyada. Nambosoni jwalakwe nganatendaga yindu yakulosya kuti jwaliji jwapenani mnope kumpunda jwalijose. Jwalakwe jwasalile ŵakulijiganya ŵakwe kuti jwayiche pachilambo chapasi “ngaŵa kuti ŵane amtumichile nambo kuti jwalakwejo ŵatumichile ŵandu ni kupeleka umi wakwe kuti ŵawombole ŵandu ŵajinji.” (Mat. 20:28) Mwakulinondiya jwalakwe jwasasile kuti pangali chilichose chijwatesile pajika. (Yoh. 5:19) Kwelekutu kwaliji kulinondiya. Kusala yisyene Yesu jwapeleche chisyasyo chambone mnope kuti tuchikuyeje.

14. Ana mpaka tulijiganye chichi kwa Yesu pangani ja kuliwona mwakuŵajilwa?

14 Yesu ŵasalile ŵakumkuya ŵakwe kuti aliwoneje mwakuŵajilwa. Pandaŵi jine jwalakwe jwasimichisye jemanjaji kuti, “Umbo syosope sya mu mtwe wenu ŵasiŵalasile.” (Mat. 10:30) Maloŵe gelegatu mpaka gatulimbikasye mnope m’weji, mnopemnope naga tutandite kuliwona mwangaŵajilwa. Maloŵe ga Yesuga gakulosya kuti Atati ŵetu ŵakwinani akusatuwona kuti tuli ŵakusosekwa mnope. Ngatukusosekwa kayichilaga ni kutanda kuganisyaga kuti Yehofa jwalemwisye pakutusagula kuti tumtumichileje soni kuti chitupochele umi wangamala.

Ana kulepela kuliwona mwakuŵajilwa mpaka kutulepelekasye kupata upile wamtuli? (Alole ndime 15) *

15. (a) Ana Sanja ja Mlonda jine jasasile kuti tukusosekwa kuliwonaga chamtuli? (b) Mwakamulana ni chiwulili chachili pa peji 24, naga tukuliganichisya mnope ana tukusalepela kupata upile wapi?

15 Yaka 15 yipiteyo, Sanja ja Mlonda jine jasasile kuti tukusosekewa kuliwonaga mwakuŵajilwa. Jatite, “Kusala yisyene ngatukusosekwa kuliwonaga kuti tuli ŵakusosekwa mnope ni kutanda kunyada. Nambosoni tukalinandiyaga mnope ni kwika pakuliwona kuti tuli ŵangali mate. Mmalomwakwe chakulinga chetu chiŵeje kuliwonaga mwakuŵajilwa mwakuganichisya yindu yampaka tukombole ngaŵaga yanganituŵa tukombwele. Mlongo jwine pakusala mfundo jeleji jwatite, ‘Ngusamanyilila kuti nganimba mundu jwakusakala kupunda mundu jwalijose, soni pandaŵi jijojo ngusamanyilila kuti nganimba mundu jwambone mnope kumpunda jwalijose. Ngwete ndamo syambone soni ngwete ndamo sine syakusakala. Sonitu mwelemu ni mwaŵele mundu jwalijose.’” * Ana awuweni umbone wawukusapagwa patukulingalinga kuliwona mwakuŵajilwa?

16. Ligongo chichi Yehofa akusatupa Malangiso gambone?

16 Yehofa akusatupa malangiso gambone kupitila M’maloŵe gakwe. Jwalakwe akusatunonyela soni akusasaka kuti tuŵeje ŵakusangalala. (Yes. 48:17, 18) Chindu chakusosekwa mnope champaka tutende kuti tuŵeje ŵakusangalala mnope chili kuŵika kumtumichila Yehofa pamalo gandanda paumi wetu. Naga tukutenda yeleyi tuchiŵambala yakusawusya yakusasimana nayo ŵandu ŵaŵalepele kola nganisyo syakuŵajilwa pa ngani ja mbiya, masengo soni mwatukusaliwonela. Kwende jwalijose jwetuwe aŵe jwakusimichisya kuŵa jwalunda soni kusangalasya mtima wa Yehofa—Mis. 23:15.

NYIMBO NA. 94 Tukuyamichila Mlungu Pakutupa Maloŵe Gakwe

^ Solomoni soni Yesu ŵakwete lunda lwejinji. Lunda lwelelu luli lwakutyochela kwa Yehofa Mlungu. Munganiji chitulole yampaka tulijiganye kutyochela pa yaŵasasile Solomoni soni Yesu. Jemanjaji ŵasasile yindu yampaka yitukamuchisye kola nganisyo syakuŵajilwa pa ngani ja mbiya, masengo nambosoni mwatukusaliwonela. Chitulolesoni umbone wapatile ŵakulupilila achimjetu ligongo lyakamulichisya masengo malangiso ga m’Baibulo pa mbali syelesi.

^ Alole ngani ja mtwe wakuti “Yampaka Atende Kuti Asangalaleje ni Kamula Masengo Mwakulimbichila” mu Sanja ja Mlonda ja Febuluwale 1, 2015.

^ Alole ngani jakuti “Baibulo Lingakuthandizeni Kukhala Wosangalala” mu Sanja ja Mlonda ja Chichewa ja Ogasiti 1, 2005.

^ KULONDESYA CHIWULILI: John soni Tom ali abale ŵachinyamata ŵakusasongana mu mpingo umo. John akumalila ndaŵi jakwe pakusamalila galimoto jakwe. Tom akusakamulichisya masengo galimoto jakwe pakwakamuchisya ŵane pakwawula kukulalichila soni pakwawula kumisongano.

^ KULONDESYA CHIWULILI: John akukamula masengo mundaŵi jakonjechesya. Jwalakwe akusaka kwasangalasya abwana ŵakwe. Myoyo abwana ŵakwe pamŵendile kuti akamule masengo chilo, John akwitichisya. Chilo chichi, Tom, jwali jwakutumichila jwakamuchisya, akulongana ni jwamkulungwa jwa mumpingo kukumlimbikasya mlongo. Ndaŵi jine munyumamu, Tom jwasalile abwana ŵakwe kuti masiku gane chilo pa wiki jilijose akusakola yakutenda yakwayana ni kumtumichila Yehofa.

^ KULONDESYA CHIWULILI: John akwamba kuliganichisya jika. Tom, jwakusaŵika yindu yausimu pamalo gandanda, jwapatile achimjakwe ŵajinji pandaŵi jaŵalinganyaga malo ga msongano.