1-2. (a) Mwakamulana ni Aefeso 6:16, ligongo chichi tukusasosechela “chikulupi mpela chakulichinjilichisya”? (b) Ana chitukambilane yiwusyo yapi?

ANA wawojo akwete ‘chikulupi chachili mpela chakulichinjilichisya’? (Aŵalanje Aefeso 6:16.) Mwangakayichila, akwete. Mpela mwayikusaŵela ni chida chakulichinjilichisya kuti chikusateteya chilu chosope, nombesoni chikulupi chikusatuteteya ku yindu yakusakala mpela, yachiwawa soni chilichose chakutindana ni malamusi ga Mlungu.

² Nambope pakuŵa tukutama “m’masiku gambesi”, chikulupi chetu chichilinjidwejepe. (2 Tim. 3:1) Ana mpaka tuchisamalileje chamtuli chikulupi chetu kuti chiŵe chakulimba mnope? Ana mpaka tutende wuli kuti chikulupi chetu chiŵepe chakulimba? Kwende tulole kwanga kwa yiwusyoyi.

3. Ana asilikali ŵayitendaga wuli yida yawo yakulichinjilichisya, soni ligongo chichi ŵatendaga yeleyo?

³ Kalakala asilikali ŵakolaga yakulichinjilichisya yaŵayikutilaga ni lipende. Mapendega ŵagatagaga mawuta kuti gakajonasika chitema soni kuti tusyano twine twaŵakamulichisyaga masengo tukatenda mkuwo. Msilikali pamanyilile kuti chakulichinjilichisya chakwe chijonasiche, jwalolechesyaga kuti achilinganyisyesoni pakusaka kuti ndaŵi syosope aŵeje jwakoseka kuputa ngondo. Ana yeleyi yikamulana chamtuli ni chikulupi chetu?

4. Ligongo chichi tukusosekwa kuchisamalila chikulupi chetu soni mpaka tutende yeleyi chamtuli?

⁴ Mwakulandana ni asilikali ŵakala, ndaŵi ni katema tukusosekwa tuchisamalileje chikulupi chetu chachili mpela chakulichinjilichisya kuti tuŵeje ŵakoseka kuputa ngondo. Mpela Aklistu tukusosekwa kulimbana ni misimu jakusakala. (Aef. 6:10-12) Uli udindo  wa jwalijose kuchisamalila chikulupi chakwe. Ana mpaka aŵe ŵakusimichisya chamtuli kuti ali ŵakoseka kusimana ni yakulingwa? Chandanda, akusosekwa kuŵenda chikamuchisyo kwa Mlungu. Kaneko akusosekwa kukamulichisya masengo Maloŵe ga Mlungu kuti alole naga chikulupi chawo chili chakamulana ni lisosa lya Yehofa. (Aheb. 4:12) Baibulo jikusati, “Mwakulupilileje Ambuje ni mtima wenu wosope, mkasimgambaga kulupilila pa lunda lwenupe mchiganisyaga kuti mkusamanyilila.” (Mis. 3:5, 6) Mwakamulana ni maloŵega, alinje ganichisya yisagula yine yatesile pachangakaŵapa? Mwachisyasyo, ana pakwete pasimene ni chakusawusya cha kusoŵa kwa mbiya? Ana pandaŵiji ŵalinjile kuganichisya yaŵasasile Yehofa pa Ahebeli 13:5 papakusati, “Ngasinamleka kapena kumjasa kose”? Nambi, ana yeleyi yakamuchisye kola chikulupi chakuti Yehofa chiŵakamuchisye? Naga ŵatesile yeleyi, ni kuti akusachisamalila chikulupi chawo chachili mpela chakulichinjilichisya.

5. Ana pakuliwungunya chenene mwachiŵelele chikulupi chawo mpaka apate yindu mpela yapi?

⁵ Mpaka asimonje ni yampaka apate ali alinjile kuchiwungunya chenene mwachiŵelele chikulupi chawo. Mpaka ayipate yindu yine yayitamilisye kwa ndaŵi jelewu wawojo ali ngakumanyilila. Mwachisyasyo, mpaka yisimanikwe kuti yindu yakulagasya nganisyo, unami soni kutenguka yijonasile chikulupi chawo. Naga yatendechele yeleyi, ana mpaka atende wuli kuti chikulupi chawo chikamalichika konasika?

6. Ana ni yisyasyo yapi yakulosya kulagasika nganisyo kwakuŵajilwa?

⁶ Kulagasika nganisyo pa yindu yine nganikuŵa kulemwa? Mwachisyasyo, nganikuŵa kulemwa kuganichisya mnope mwampaka tutendele kuti tumsangalasyeje Yehofa soni Yesu. (1 Akoli. 7:32) Patutesile ulemwa wekulungwa, tukusalagasika nganisyo ni yampaka tujile pakulinganyasoni unasi wetu ni Mlungu. (Sal. 38:18) Tukusalagasoni ni yampaka tutende kuti mjetu jwa mu ulombela asangalaleje soni kwasamalila ŵachibale ni ŵakulupilila achimjetu.—1 Akoli. 7:33; 2 Akoli. 11:28.

7. Mwakamulana ni Misyungu 29:25, ligongo chichi ngatukusosekwa kumjogopa mundu?

⁷ Kulagasika mnope nganisyo mpaka kujonanje chikulupi chetu. Mwachisyasyo, ndaŵi sine mpaka tutamileje kudandawula mnope yakapate ka yakulya soni yakuwala. (Mat. 6:31, 32) Pakusaka kumalana ni yeleyi, mpaka tutande kuŵika nganisyo syetu syosope pakusosasosa yindu yakuchilu. Mpaka tutandesoni kusinonyela mnope mbiya. Naga tukuyikunda yeleyi kutendekwa ni kuti chikulupi chetu pa Yehofa chichitanda kunandipa soni unasi wetu ni jwalakwe wuchimala. (Mak. 4:19; 1 Tim. 6:10) Mpaka tulagasichejesoni nganisyo pakuganichisya mwakusatuwonelaga ŵandu ŵane. Myoyo mpaka tutande kuyiwona kuti bola ngamsangalasya Yehofa ligongo lyakogopa kulagasidwa kapena kuŵecheteledwa yachipongwe. Kuti tulichenjele ku yakusawusya mpela yeleyi, tukusosekwa kumŵenda Yehofa kuti atukamuchisye kola chikulupi soni kuŵa ŵakulimba mtima kuti tukombole kupilila.—Aŵalanje Misyungu 29:25; Luk. 17:5.

8. Ana tutendeje wuli patupikene yindu yaunami?

⁸ Satana jwali “atati ŵa unami,” akusakamulichisya masengo ŵandu ŵali kumbali jakwe kuti awandisyeje yaunami pakwamba Yehofa soni abale ni alongo ŵetu. (Yoh. 8:44) Mwachisyasyo, ŵandu ŵakusapuka akusaŵecheta yindu yaunami yakwamba likuga lya Yehofa pa mawebusayiti gawo kapena m’manyusipepala. Unamiwu wuli chimo mwa yindu yayikusakolanjikwa kuti “mapanga gakolela moto.” (Aef. 6:16) Ana tutendeje wuli naga jwine akutusalila yindu yaunami mpela yatusasileyi? Ngatukusosekwa kwapikanila. Ligongo chichi? M’weji tukusakulupililaga Yehofa soni tukusitwakulupilila abale ni alongo ŵetu. Ngatukusosekwa kukamulana ni ŵandu ŵakusapukaŵa. Soni ngatukusosekwa kutenda  chilichose ni jemanjaji atamose ali mkuŵecheta yakutesya lung’wanu.

9. Ana kutenguka mpaka kutukwaye chamtuli?

⁹ Kutenguka mpaka kujonanje chikulupi chetu. Ndaŵi sine tukusatenguka ligongo lya yakusawusya yatukusimana nayo. Soni yili yangakomboleka kuti tukayikosyaga yakusawusya yatusimene nayo. Nambope, ngatukusosekwa kukunda kuti tugambeje kuganichisya yakusawusyayo ndaŵi syosope. Naga tukuganichisya mnope ya yakusawusyayi, tuchitanda kuliŵalila yindu yambone yasasile Yehofa kuti chachitutendela. (Ciw. 21:3, 4) Kutenguka mpaka kututendekasye kutanda ulesi soni kuleka kumtumichila Yehofa. (Mis. 24:10) Nambo tukakunda kuti yeleyi yitutendechele.

10. Ana tukulijiganya chichi kutyochela pa chikalata chiŵalembile mlongo jwine?

¹⁰ Kwende tulole mwakutendela mlongo jwa ku United States kuti aŵepe jwakulupichika pakwasamalila ŵamkwakwe ŵakulwala. M’chikalata chakwe chakwawula ku likulu lya Mboni sya Yehofa pachilambo chosope, jwalakwe jwalembile kuti, “Ndaŵi sine yindu paumi wetu yikusaŵa yakutengusya soni yakulagasya nganisyo, nambope tukwete chembecheyo chakulimba. Tukuyamichila yosope yatupele Yehofa yakulimbikasya soni yakutukamuchisya kola chikulupi chakulimba. Kusala yisyene tukusasosechela chilimbikasyo mpela chelechi. Chikusatukamuchisya kupilila yakulingwa yakutyochela kwa Satana. Yaŵasasile mlongoju yikutukamuchisya kumanyilila kuti mpaka tukombole kulimbana ni kutenguka. Ana yeleyi mpaka yikomboleche chamtuli? Yakusawusya yetu tuyiwoneje kuti yili yakulingwa yakutyochela kwa Satana. Nambo tumdalileje Yehofa kuti chachitulimbikasya. Tuyamichilejesoni chakulya cha usimu chakusatupa jwalakwe.

11. Ana tukusosekwa kuliwusya yiwusyo yapi kuti tulole naga tukwete chikulupi chakulimba?

¹¹ Ana pana mbali sine sya chikulupi chawo syasikusosekwa kusilimbisya? Ana alinjile kuŵambala kulagasika nganisyo ni yindu yiliyose pa miyesi jajipiteji? Ana ŵakombwele kana kupikanila ngani syaunami syakusawandisya ŵandu ŵakusapuka? Ana aŵele ali mkukombola kumalana ni kutenguka? Naga akombweleje kutenda yeleyi, nikuti chikulupi chawo chili chakulimba. Nambo tukusosekwa kuŵa ŵakusamala ligongo Satana akwete mitundu jine ja mipamba jakusajikamulichisya masengo pakusaka kutugomeka. Kwende tukambilane mtundu umo wa mipambaji.

12. Ana mpaka chitendekwe chichi naga mundu akunonyela mnope yindu yakuchilu?

¹² Kunonyela mnope yindu yakuchilu mpaka kujonanje chikulupi chetu soni mpaka tutande kutenda yamnono pakumtumichila Yehofa. Ndumetume Paulo jwasasile kuti, “Msilikali jwali pa ngondo ngakusatenda nawo yamalonda yakusatenda ŵandu ŵane, pakusaka kumsangalasya mundu juŵamlembile usilikaliwo.” (2 Tim. 2:4, NW) Myoyo, asilikali ŵa Chiloma nganiŵakundaga kutenda nawo yamalonda yiliyose. Ana chichi champaka chitendekwe naga msilikali nganapikanila lilamusili?

13. Ligongo chichi asilikali ŵangasosekwa kutenda nawo yamalonda?

¹³ Aganichisye chisyasyo achi. Tujile kuti kundaŵi gulu ja asilikali jikukosechela ngondo nambo msilikali jumo pangali. Jwalakwe atanganidwe ni kusumisya yakulya kumsika. Ligulo, asilikali achimjakwe akutanganidwa ni kusyana maupanga nambosoni kusamalila chakuwala chawo chakungondo. Nambo mjawo jwakusumisya yakulya jula jukulinganya yakulya yakuti akasumisye lisiku lyakuyichisya. Lisiku lyakuyichisya achimmagongo ŵakuti aputane nawo ngondo akopochele. Ana pelepa ni ŵani ŵampaka apute chenene ngondo soni kumsangalasya jwamkulungwa jwa asilikali. Yikaŵe kuti wawojo akuputa nawo ngondoji ana akasagwile kuŵa chiŵandika asilikali ŵakoseka ŵala kapena jwajwalondesyaga ya bisinesi jula?

14. Ana chakusosekwa mnope kwa asilikali ŵa Klistu chili chichi?

¹⁴ M’weji tukusosekwa kuŵa mpela asilikali ŵambone ŵala. Chakulinga chetu chili kumsangalasya Yehofa ni Yesu. Kutenda yeleyi kuli kwakusosekwa mnope kupunda kupata chilichose m’chilambo cha Satanachi. Tukusosekwa kulolechesya kuti tukukola machili soni ndaŵi jakwanila ja kumtumichila Yehofa, nambosoni kulolechesya kuti chikulupi chetu soni mbali syosope sya umi wetu wa usimu sili syakulimba.

15. Ana Paulo jwatukalamwisye ya chichi, soni ligongo chichi?

¹⁵ Ndaŵi syosyope tukusosekwa kuŵa ŵakoseka. Ndumetume Paulo jwatukalamwisye kuti, “ŵandu ŵakusasaka kusichila” chachileka “litala lya chikulupusyo.” (1 Tim. 6:9, 10) Maloŵe gelega gakulosya kuti kusachilila kupata yindu yakuchilu yangasosechela mnope mpaka kutusokonasye.  Yindu yeleyi mpaka yitutendekasye kutanda kusachilila yindu yayili “yakuloŵela nambosoni yakonanga.” Mmalo mwakwe tukusosekwa kuyiwona yindu yeleyi mpela maupanga gakukamulichisya masengo Satana pakusaka konanga chikulupi chetu.

16. Ana ngani ja pa Maliko 10:17-22, jitutendekasyeje kuganichisya yiwusyo yapi?

¹⁶ Komboleka mpaka tukole mbiya syakusumila yindu yejinji. Ana kuli kulemwa kusuma yindu yatukuyisaka nambo yayili yangasosechela mnope? Ngaŵa kulemwa. Nambo aganichisye yiwusyo ayi, Atamose yili yakuti chitukombole kusuma chinducho nambo ana tukwete ndaŵi soni machili gakuchisamalila chinducho? Soni, ana yinduyo ngayitutendekasya kutanda kuyinonyela mnope yindu yakuchilu? Ana kunonyela kwetu yindu yakuchilu ngakututendekasya kuti tulandane ni mundu juŵakanile kutenda yejinji pakumtumichila Mlungu paŵaŵilanjidwe ni Yesu jula? (Aŵalanje Maliko 10:17-22.) Kusala yisyene yili yakusosekwa mnope kutama ni umi wangasaka yejinji tuli mkumalila ndaŵi soni machili getu pakumtumichila Mlungu.

17. Ana ngatukusosekwa kuliŵalila chichi?

¹⁷ Ngatukusosekwa kuliŵalila kuti tuli pangondo soni tuŵeje ŵakoseka kuputa ngondoji lisiku lililyose. (Ciw. 12:17) Ngatukusosekwa kudalila kuti jwine achilimbisye chikulupi chetu.  Mmalo mwakwe tukusosekwa kutenda yeleyi achimsyewe.

18. Ligongo chichi asilikali ŵalolechesyaga kuti akamwile mwamachili chida chawo chakulichinjilichisya?

¹⁸ Kalakala asilikali ŵapochelaga uchimbichimbi ligongo lyakuŵa ŵakulimba mtima kungondo. Nambo yaŵaga yakutesya sooni naga asilikaliŵa akuwuja kungondo ali ŵangali chida chawo. Jwakulemba mbili jwine jwa ku Loma jwatite, “Yaliji yangapeleka uchimbichimbi naga msilikali alesile chida chakwe pakuwuja kungondo.” Ni ligongo lyakwe asilikaliŵa ŵalolechesyaga kuti akamwile mwamachili chida chawo chakulichinjilichisya.

19. Ana mpaka tulimbisye chamtuli chikulupi chetu?

¹⁹ Tukusalimbisya chikulupi chetu patukusimanikwa pamisongano ndaŵi syosope soni patukwasalila ŵane yakwamba Yehofa ni Uchimwene wakwe. (Aheb. 10:23-25) Konjechesya pelepa, tukusosekwa tuŵalanjeje Maloŵe ga Mlungu soni kumŵenda jwalakwe kuti atukamuchisyeje kukamulichisya masengo yatuŵalasileyo. (2 Tim. 3:16, 17) Kutenda yeleyi kuchitukamuchisya kuti tukawulala ni chida chilichose chakusakamulichisya masengo Satana pakusaka kutuwulasya. (Yes. 54:17) Soni ‘chikulupi chachili mpela chakulichinjilichisya’ chichitukamuchisya. Tuchiŵa ŵakulimba mtima patukukamula masengo mwakamulana ni abale. Soni tuchipunda pangondo jatukusaputa lisiku lililyose pakulimbisya chikulupi chetu. Soni tuchipochela uchimbichimbi wakuŵa kumbali ja Yesu pandaŵi jachachiwina ngondo jakumenyana ni Satana pampepe ni ŵali kumbali jakwe.—Ciw. 17:14; 20:10.