Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

MBILI JANGU

Yehofa Jwatupaga Machili Pandaŵi ja Ngondo Soni Pandaŵi ja Mtendele

Yehofa Jwatupaga Machili Pandaŵi ja Ngondo Soni Pandaŵi ja Mtendele

Paul: Kusala yisyene twasangalele mnope. Mwaliji mu Nofemba 1985, pandaŵiji twaliji paulendo wakwawula kukutanda utumiki wetu wa umishonale m’chilambo cha Liberia, ku West Africa. Ndege jatwakwesile jajimi ku Senegal. Anne jwatite, “Pachijimaleje awala jimo chituŵe tuli tuyiche ku Liberia.” Kaneko twapikene chimanyisyo chakusala kuti: “Ŵandu ŵakwawula ku Liberia atuluche. Ndege ngajikombola kuja kwikako ligongo lyakuti ŵandu ŵane akusaka kusumula boma kweleko.” Myoyo, kwa masiku 10 gakuyichisya, twatamaga ni amishonale ŵane ku Senegal. Pandaŵi jeleji twapikanilaga ngani syakulondesya kuti ku Liberia ŵandu ŵajinji akuwulajidwa ligongo lya yachiwawa yayatendekwaga kumaloko.

Anne: M’weji tuli ŵandu ŵawoga mnope. Kutandila ndili mwanache, naliji jwawoga mnope mwamti ŵandu ŵambele lina linelyakwe ligongo lya ndamo jangu jawogaji. Najogopaga atamose komboka msewu kwene. Nambope, twasachililaga mnope kuti tukayiche kumalo kuŵatutumisye kuti tukatendeje utumiki wetu.

Paul: Une ni Anne twapagwile mu dela jajaliji palutando lwakutalikangana makilomita 8 chakungapililo lyuŵa kwa chilambo cha England. Achinangolo ŵangu soni mamagwe Anne ŵatulimbikasyaga kutenda upayiniya. Myoyo, twatandite upayiniya panyuma pakuti tumalisisye sukulu. Achinangoloŵa ŵasangalalaga ni chakulinga chatwakwete chakutenda utumiki wandaŵi syosope. Ndili ngwete yaka 19, nakwete upile wakuja kutumichila pa Beteli. Kaneko tuli tulombene ni Anne mu 1982, nombenajo jwatandite kutumichila pa Beteli.

Mwambo wa kumalisya majiganyo ga sukulu ja Giliyadi wawatendekwe pa 8 Sepetemba, 1985

Anne: Twawunonyelaga mnope utumiki wa pa Beteli. Nambope, twasakaga kuja kutumichila kudela kukwasosekwaga ŵakulalichila ŵajinji. Ŵandu ŵane ŵatwatendaga nawo utumiki ŵele pandanda ŵaliji amishonale, ŵatulimbikasisye mnope kuti tukwanilisye chakulinga chetuchi. Kwa yaka yitatu, twaŵele tuli mkujipopelela nganiji chilo chilichose. Myoyo, twasangalele mnope patwapochele chikalata chakutuŵilanga kuja kwinjila nawo sukulu ja Giliyadi mu 1985 kalasi nambala 79. Panyuma pa sukuluji, ŵatutumisye ku Liberia, ku West Africa.

CHINONYELO CHA ABALE NI ALONGO ŴETU CHATULIMBIKASISYE MNOPE

Paul: Twakwesile ndege jandanda jijajawulaga ku Liberia. Kweleku ŵandu ŵatendaga mnope woga, mwamti nganakundidwaga kukopoka m’nyumba syawo kusa pakuswele. Naga kupitile galimoto jajatendaga masegwe mnope ŵandu ŵatilaga pamsika ligongo lya woga waŵakolaga. Chilo chilichose twaŵalanjilaga yimpepe ndime sine m’buku ja Masalimo. Twatendaga yeleyi kuti tukombole kuwutamika mtima wetu pasi. Nambope, twawunonyelaga mnope utumiki wetu. Anne jwalalichilaga, pele une nakamulaga masengo ga pa Beteli yimpepe ni M’bale John Charuk. M’baleju pampepe ni abale soni alongo ŵane, ŵanjiganyisye yindu yejinji.

Anne: Ana chichi chichatendekasisye kuti tutande kukunonyela mwachitema ku Liberia? Abale ni alongo ŵetu ni ŵaŵatukamuchisye mnope. Jemanjaji ŵaliji ŵakunguluchika, ŵatunonyelaga, soni ŵaliji ŵakulupichika. Twakamulanaga nawo mnope. Mwamti ŵaŵele mpela ŵandu ŵa muliŵasa lyetu. Malangiso gaŵatupaga jemanjaji, gatulimbikasyaga mwausimu. Twasangalalaga mnope kulalichila kudelaji. Patumsimene mundu panyumba, nganasangalalaga naga tukutyoka mwachitema. Palipose mumsindawu ŵandu ŵakambilanaga yajikusasala Baibulo. Mwamti yaŵaga yangasawusya kwinjilila ngani jakukambilanajo. Twakwete majiganyo ga Baibulo gejinji, mwamti yaŵaga yakusawusya kuti tukombole kugatendesya. Kusala yisyene, yaliji yakusangalasya mnope.

YEHOFA JWATULIMBIKASYAGA PATWATENDAGA WOGA

Kwasamalila ŵandu ŵakutila kumangwawo ku Beteli ja ku Liberia, mu 1990

Paul: Kwa yaka mcheche, m’chilambochi mwaŵele kamtendele panandi. Nambo kaneko mu 1989, jatandite ngondo ja m’chilambo pemo. Gulu ja ŵandu ŵaŵasakaga kusumula boma, jasumwile dela kukwaliji ofesi jetu ja nyambi pa Julayi 2, 1990. Kwa miyesi jitatu, nganitukombolaga kuŵechetana ni ŵandu ŵa pasa, ŵachinasi ŵetu, soni abale ŵa ku likulu lyetu lya pachilambo chosope. Ligongo lya ngondoji, yakulya yatandite kusoŵa, soni achakongwe ŵajinji ŵakamulilaga. Yakusawusyayi, yapitilisye kutendekwa kwa yaka 14 mwamti yawandile m’chilambo chosopecho.

Anne: Mitundu jine ja ŵandu jagambaga kuwulagana. Palipose m’misewu ja m’misinda, mwagambile gumbala asilikali. Jemanjaji ŵakwete uti syejinji, yakuwala yawo yaŵaga yakusimonjesya, soni ŵajinjilaga mnyumba jilijose kujigala chilichose chakusaka. Ŵane mwa asilikaliŵa, ŵagambaga kwawulaga ŵandu mpela akuwulaga nguku. Mitembo ja ŵandu ŵagambaga kujiwunjika palipose, mwamti jine ŵajiŵikaga chiŵandika ni ofesi jetu ja nyambi. Abale ni alongo ŵane ŵawulajidwe kupwatikapo amishonale ŵaŵili.

Abale ni alongo, ŵaŵikaga umi wawo pangosi pakwasisa achalongo achimjawo ŵaŵaliji ŵa mtundu wa ŵandu ŵaŵawulajidwaga. Nombe amishonale soni abale ŵa pa Beteli ŵatendaga yakulandanayo. Ku Beteli, abale ni alongo ŵane ŵaŵatisile msimangwawo ŵagonaga m’nyumba sya pasi soni ŵane ŵatamaga ni m’weji m’chipinda chetu chachaliji mwinani. Mwamti m’chipinda chetu, twatamaga ni liŵasa line lyalyakwete ŵandu 7.

Paul: Lisiku lililyose, asilikaliŵa ŵasakaga kwinjila ku Beteli kuti alole naga twasunjile ŵandu. Twakwete abale mcheche ŵaŵalondelaga. Ŵaŵili ŵalolaga kupitila pa liwindo, pele ŵaŵili ŵanewo ŵaŵaga pageti. Naga abale ŵaŵili ŵa pageti ŵala aŵisile makono kusogolo kwawo, yaŵaga kuti yindu yili chenene. Nambo naga aŵisile makono gawo kunyuma, yaŵaga kuti yindu nganiyiŵa chenene. Pelepo, abale ŵaŵili ŵaŵalolelaga kupitila paliwindo ŵala, ŵawutukaga kuja kwasisa achalongo achimjetu ŵala.

Anne: Pali papitile ma wiki gejinji, gulu jine jajinjile mkati mwamakani. Uneji ni mlongo jwine, twaliwugalile mu bafa mwelesoni mwaliji kabati jajakwete mkati mwakwe malo gane gakusisika gakuti mundu mpaka ajuŵemo. Mlongojo jwajuŵile mwelemo. Ŵanduwo ŵapite chipinda chamwinani ali anyakwile uti syawo. Ŵaputile litanga mwaukali mnope. Pakusaka kuti jemanjajo akajinjila m’chipinda chetu, Paul jwatite, “Ŵamkwangu akoga.” Panawugalaga litanga lya kabatiji, lyatesile masegwe mnope. Nambosoni yanjigalile ndaŵi kuti mbugale pasi pakwe. Myoyo, wangamwile mnope woga, ligongo naganisyaga kuti ŵanduwo chayikopochele kuti pana yangutenda mwamti natandite kutetemela. Nasosekwaga kuwusimana kaje mtima mkanimbugule litanga. Kuti yeleyi yikomboleche, napopesile cha mumtima kumŵenda Yehofa kuti angamuchisye. Kaneko nawugwile litangalyo, soni nakomasisye ŵanduwo mtima uli mmalo. Jumo mwa jemanjajo ŵandutile ni kwinjila kwawula pa kabati pala. Ali awugwile ŵasimene kuti mwangali chilichose. Jwalakwejo nganakulupilila kuti nganapata chilichose. Kaneko jwalakwejo yalumo ni achimjakwe ŵala ŵapite kukuwungunya mu yipinda yine soni ku msakasa kwelesoni nganapata chilichose.

YISYESYENE YALIJI MPELA LILANGUKA M’CHIPI

Paul: Kwa myesi nditu, twagambaga kola kachakulya kamnono. Nambo chakulya cha usimu ni chatwadalilaga mnope. Chakulya chetu cha kundaŵi chaliji kulambila kwa kundaŵi. Mwamti twayamichilaga mnope ligongo lyakuti pologalamuji jatulimbikasyaga mnope.

Twamanyililaga kuti, naga tukwawula kusa kukusosasosa yakulya kapena mesi, yikaliji yangasawusya kuti ŵandu ŵatwasungaga ŵala akamulidwe. Ndaŵi sine, twayiwonaga kuti Yehofa atukamuchisye mwakusimonjesya. Yehofa jwatupaga yakusosechela soni jwatukamuchisyaga kuti tukatendaga mnope woga.

Yindu m’chilambocho payasakalaga mnope, yisyesyene ya m’Maloŵe ga Mlungu yatupaga machili. Abale ni alongo ŵetu ŵatamilaga kutilatila, nambope jemanjaji ŵakwete chikulupi chakulimba soni nganalagasikaga mnope nganisyo ligongo lya yindu yayatendekwagayo. Ŵane mwa jemanjaji ŵasasile kuti yayatendekwagayi, yakamuchisye “kulijiganya yachachitenda pandaŵi ja yakusawusya yekulungwa.” Achakulungwa ŵa mumpingo ŵakulimba mtima soni abale ŵane ŵachinyamata, ŵatendaga yampaka akombole pakwakamuchisya Aklistu achimjawo. Patisile msimangwawo, abale ni alongo ŵaŵatamaga pampepe, ŵatandaga kulalichila dela jelejo. Nambosoni ŵakamulichisyaga masengo yiliyose yapatile mwitinji pakulinganya malo gakutendela misongano, mwamti ŵasonganaga ndaŵi syosope. Pandaŵi ja misonganoji, jemanjaji ŵalimbikasyanaga mnope, soni kulalichila kwakamuchisyaga kuti akombole kupilila. Patwapelekaga yindu yakwakamuchisya abaleŵa, twasimongaga mnope jemanjaji ali mkutuŵenda yikwama yakamulichisya masengo pakulalichila m’malo mwakuŵenda yakuwala. Ŵandu ŵajinji ŵaŵasimene ni yakusawusya ligongo lya ngondoji, ŵasakaga kupikanila ngani syambone. Jemanjaji ŵasimongaga mnope kwawona ŵa Mboni sya Yehofa ali ŵakusangalala. Abaleŵa ŵaliji mpela lilanguka m’chipi. (Mat. 5:​14-16) Kulipeleka kwa abale ni alongo ŵetu, kwatendekasisye kuti ŵane mwa ŵandu ŵaŵamenyanaga pa ngondojo aŵe achalongo achimjetu.

YEHOFA JWATULIMBIKASISYE PATWALEKANGANAGA NI ABALE SONI ALONGO ŴETU

Paul: Ndaŵi sine twasosekwaga kutyoka m’chilambochi. Mwamti kwa maulendo gatatu twatyosile kwa ndaŵi jamnono, soni kwa maulendo gaŵili twatyosile kwa chaka chamtundu. Yajwasasile mlongo jwine juŵalijisoni mmishonale yakamulanaga ni mwatwapikanilaga. Jwalakwe jwatite, “Ku sukulu ja Giliyadi, ŵatujiganyisye kuti tuwunonyeleje mnope utumiki wetu. Mwamti yeleyi ni yatwatendaga. Myoyo, kwaleka abale ni alongo ali mkusimana ni yakusawusya mpela yeleyi yatupwetekaga mnope mumtima.” Nambope, chakusangalasya chaliji chakuti twakombolaga kwakamuchisya abale ni alongo ŵetu ŵa ku Liberia patwatamaga m’chilambo chapakuŵandichila.

Kuwujila ku Liberia, mu 1997

Anne: Mu Meyi 1996, twajigele galimoto ja pa Beteli soni twapali ŵandu mcheche. Galimotoji janyakwile yipepala yakusosekwa mnope yakulondesya masengo ga ku Liberia. Twasakaga kwenda lutando lwa makilomita 16 kwawula malo gane gagaliji gambone panandi kusungako yinduyi. Kaneko, dela jetu jasyungulilidwe ni Asilikali. Ŵandu ŵakutumbila ŵatandite gombela mwinani. Kaneko ŵatujimiche, mwamti ŵatututile pasa ŵandu ŵatatu, ni ŵajendesye galimotojo muli mugambile kusigala Paul basi. Twasoŵile chakutenda mwamti twagambile kwima papopo. Kaneko, Paul jwayiche wapasi ni chigulu cha ŵandu, pausyo pakwe pali pana myasi jejinji. Myoyo, twaganisyaga kuti agombeledwe. Nambo yikaŵe kuti agombeledwe pausyo nikuti ngamkanakombola kwenda jika. Jwalakwe jwakoweche panandi pausyo paŵamtutile pakumkoposya m’galimoto jila. Mwamti twayamichile mnope kuti kagambile kuŵa kaliŵanga kamwana.

Chapakuŵandika ni pamalo patwalijipo paliji galimoto jine ja asilikali jajanyakulaga ŵandu ŵawakamwile mnope woga. Myoyo, twasakaga kukwela nawo. Nambo ligongo lyakuti malo gamasile twagambile kwengweja galimotojo pajanyakukaga. Galimotojo jawutukaga mnope mwamti wosope twasigele panandi kugwa. Twagumisile kuti ajime, nambo nganajima. Twalinjilile kuti tukagwa, nambo patwayikaga pamalo pajajimi, wosope twaliji tuli tupesile mnope.

Paul: Tuli tutulwiche, twatandite kulolegana, jwalijose yakuwala yakwe yili yibilile soni kupapuka. Mwamti nganitukulupililaga kuti tuyiche. Twagonile pamalo panepakwe papaliji ndege jajagombeledwe ni uti syejinji. Twasakaga kuti lisiku lyakuyichisya jitunyakule kwawula ku Sierra Leone. Patwakopochele twasangalele mnope, nambo twadandawulaga ya abale ni alongo ŵetu.

YEHOFA JWATUKAMUCHISYE KUTI TUKOMBOLE KUPILILA CHAKUSAWUSYA CHINE

Anne: Tuli tukopochele kuti Beteli jajaliji mu msinda wa Freetown, ku Sierra Leone, abale ŵatupochele chenene. Nambo kaneko natandite kumbuchila yindu yatwasimene nayo yila. Pakuchele, najogopaga kuti yineyakwe yakogoya mpaka yitutendechele, mwamti nalepelaga kuganisya chenene. Nakayichilaga chilichose. Ndaŵi sine chilo, nagambaga kusupuka kogopa kuti yineyakwe chiyitendekwe. Nalepelaga kupumula chenene. Myoyo, Paul jwapopelaga kwineku ali angamwile makono. Twajimbaga nyimbo sya Uchimwene mpaka woga ula uli umasile. Natandite kuyiwona kuti ndandite kulepela ganisya chenene, mwamti nayiwonaga kuti ngangombolasoni kutumichila mpela mmishonale.

Jwangaliŵalilaga yayatendekwe panyuma pakwe. Wiki jelejo twapochele magasini gaŵili. Jimo jaliji magasini ja Chisungu ja Ajimuche! ja Juni 8, 1996. Magasiniji jakwete ngani jakuti “Yampaka Atende Naga Wakamwile Mnope Woga.” Kaneko natandite kupikanichisya yayandendechelaga. Magasini jine jaliji ja Sanja ja Mlonda ja Meyi 15, 1996, jajakwete mtwe wakuti, “Kodi Nyonga Yawo Amaipeza Kuti?” Magasiniji jakwete chiwulili cha lipuluputwa lyalyawulele. Nganiji jalondesisye kuti mpela mwayikusaŵela kuti lipuluputwa mpaka lijendelechele kulya soni kuguluka atamose lili liwulele mapapiko gakwe, msimu wa Yehofa mpaka utukamuchisye m’wejisoni kuti tukombole kupitilisya kwakamuchisya ŵane atamose tuli mkulagasika nganisyo. Kusala yisyene, nganiji jaliji chakulya cha pandaŵi jakwe chaŵambele Yehofa. (Mat. 24:45) Kuwungunya ngani sine syakulandana ni nganiji kwangamuchisye mnope. Pali papitile ndaŵi, kulagasika nganisyo soni woga wanakwete pandanda ula yatandite kumala.

YEHOFA JWATUKAMUCHISYE KUTI TUKOMBOLE KUTENDA UTUMIKI WASAMBANO

Paul: Pakuŵapo ndaŵi sine twatyokaga ku Liberia, ndaŵi jilijose patuwujile twasangalalaga mnope. Chakumbesi kwa chaka cha 2004 twaliji tuli tutesile utumiki wetu wa umishonale kwa yaka chiŵandika 20. Pandaŵiji ngondo jaliji jili jimasile. Myoyo, palinganyidwesoni kuti masengo gakutaŵa pa ofesi ja nyambi gatande. Nambo kaneko, twapochele utumiki wine.

Kusala yisyene, yeleyi yatulinjile mnope. Yaliji yakusawusya kwetuwe kupilila patwalekanganaga ni achalongo achimjetu. Twayiweni yaŵatite Yehofa pakutukamuchisya munyumamo, pandaŵi jatwalekangene ni achimjetu ŵapamtima ni kwawula ku sukulu ja Giliyadi. Kuganichisya yeleyi, kwatukamuchisye kuti tujitichisye utumiki wasambanowo. Ŵatutumisye ku Ghana chachili chilambo chakuŵandikana ni ku Liberia.

Anne: Patwatyokaga kuti Liberia twalisile mnope. Twasimonjile mnope M’bale Frank, juŵaliji m’bale jwachikulile jwakumanyilila yejinji pajwatusalile kuti, “Mkusosekwa mliŵalile ya m’weji.” Kaneko jwalondesisye kuti, “Tukumanyilila kuti jemanja ngaŵa mkutuliŵalila, nambope akusosekwa akaŵicheje mtima wawo wosope pa utumiki wawo wasambano. Yehofa ni juŵapele utumiki welewu, mwamti akaganichisyeje mnope ya abale ni alongo ŵawo kweleko.” Yeleyi, yatulimbikasisye mnope soni yatukamuchisye kuti tupate achimjetu ŵasambano kudela jachilendoji.

Paul: Nambope, nganipapita ndaŵi jelewu kuti tutande kwanonyela abale ni alongo ŵetu ŵa ku Ghana. M’chilambochi mwapali ŵa Mboni sya Yehofa ŵajinji. Mwamti twalijiganyisye yejinji kutyochela pa chikulupi chakulimba chaŵakwete abaleŵa. Kaneko panyuma pakutumichila ku Ghana kwa yaka 13, ŵatupelesoni utumiki wine. Ŵatuŵendile kuti tukatumichileje ku ofesi ja nyambi ja ku East Africa ku Kenya. Atamose kuti twasoŵile mnope abale ni alongo ŵetu ŵa ku Ghana, nambope twapatilesoni achimjetu ŵasambano ku Kenya. Mpela mwayaŵelele ni ku Liberia soni Ghana, akuno ku Kenya kwanasoni masengo gejinji.

Tuli ni achimjetu ŵasambano mu dela ja nyambi ja East Africa, mu 2023

YINDU YATULIJIGANYISYE PA MAUTUMIKI GATUŴELE TULI MKUTENDA

Anne: Kwa yaka yejinji, mbele ndili mkusimana ni yindu yakogoya. Yindu yakogoya yampaka tusimane nayo, mpaka yitukwaye mwakuchilu soni kaganisye ketu. Apano, Yehofa nganaŵa atuchenjele mwakusimonjesya ku yindu yeleyi. Pambikene masegwe ga uti soni yikasinja, ngusalwala mnope ligongo lya woga. Nambo nalijiganyisye kwegamila mnope chikamuchisyo chakusapeleka Yehofa pakusaka kutulimbikasya soni chikamuchisyo chatukusapata kutyochela kwa Aklistu achimjetu. Nambosoni nayiweni kuti patukulimbichila utumiki wetu, Yehofa akusatukamuchisya kuti tukombole kupitilisya kutenda utumikiwo.

Paul: Komboleka ŵane mpaka awusyeje kuti, “Ana akusanonyela utumiki wawo?” Yilambo mpaka yiŵe yakusalala, nambo ndaŵi sine mpaka mutendekweje yindu yachiwawa soni yakogoya. Myoyo, ana chindu chapi chatukusachinonyela mnope kupunda chilambo? Chili abale ni alongo ŵetu ŵakusaŵa mpela ŵandu ŵa mu liŵasa lyetu. Atamose kuti tukusaŵa ŵandu ŵakulekangana mu yejinji, nambope wosopewe tukusakola nganisyo syakulandana. Twaganisyaga kuti ŵatutumisye kukwalimbikasya abale ni alongo ŵetu, nambo yisyesyene yakwe yili yakuti jemanjajo ni ŵaŵele mkutulimbikasya m’weji.

Kusala yisyene, mkamulano wetu wa pachilambo chosope, uli chindu chakusimonjesya chakutenda Yehofa masiku agano. Kulikose kwatukusajawula tukusapata achalongo achimjetu. Naga tukupitilisya kuŵa mu gulu ja Yehofa, tukusapata achalongo achimjetu kulikose. Tukwete chikulupi chakuti naga tukupitilisya kumdalila Yehofa, jwalakwejo chachitukamuchisya payindu yatukusosechela.—Afil. 4:13.