1, 2. (a) Ana Yesu ŵamjanjile camtuli Petulo? (Alole ciwulili cacili penanipa.) (b) Ligongo cici Yesu ŵajanjile m’yoyo?

YAŴAPIKENE ŵakulijiganya ŵa Yesu yasimonjesye. Jemanjaji ŵajembeceyaga kuti Yesu cawucisye ucimwene wa Isalayeli. Nambo Yesu jwasalile kuti pacangakaŵapa jwalakwe casimane ni yakusawusya soni cawulajidwe. Kaneko ndumetume Petulo jwajimi ni kumsalila Yesu kuti, “Ambuje, alitendele canasa, akakunda kuti yeleyi yatendecele.” Nambo Yesu pakwanga jwatite, “Mjawule kunyuma kwangu Satana! Mmweji mli cakunguŵasya, ligongo yamkusaganisya nganiyiŵa ya Mlungu nambo nganisyo sya ŵandu.”—Mat. 16:21-23; Mase. 1:6.

² Maloŵe gaŵaŵecete Yesuga gakulosya kulekangana kwakupali pasikati pa nganisyo sya Mlungu ni nganisyo syacilambo cakulamulilidwa ni Satanaci. (1 Yoh. 5:19) Petulo jwalosisye nganisyo syakucilambo. Nambo Yesu jwamanyilile kuti nganisyo sya Atatigwe syaliji syakulekangana ni syelesi. Jwamanyililaga kuti Mlungu jwasakaga kuti jwalakwe alikosecelekasye pa yakusawusya soni ciwa cacaliji pasogolo pakwe. Pakumjanga Petulo, Yesu mwakupikanika cenene jwakanile  nganisyo syakucilambo pakusaka kumsangalasya Yehofa.

3. Ligongo cici yikusaŵa yakusawusya kuti tuŵambale kaganisye ka ŵandu ŵakucilamboku?

³ Nambi uli pakwamba ya m’weji? Ana tukusayiwona yindu mpela mwakusayiwonela Mlungu kapena tukusaganisyaga mpela ŵandu ŵakucilamboku? Mpela Aklistu, tukusalingalinga kuti tutendeje yindu yakumsangalasya Mlungu. Nambi uli pakwamba ya kaganisye ketu? Ana tukusaganisya soni kuyiwona yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa? Kutenda yeleyi kukusasosekwa kulimbicila. Nambo yikusaŵa yangasawusya kuti mundu atande ganisya mpela ŵandu ŵakucilamboku. Yili m’yoyo ligongo lyakuti tusyungulilidwe ni msimu wakucilambo. (Aef. 2:2) Nambosoni msimu wakucilamboku ukusalimbikasya kuti ŵandu aŵeje ŵakulinonyela. Pa ligongo lyeleli, mpaka tutande kujigalika. Kusala yisyene, yikusaŵa yakusawusya kuti tuyiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa, nambo kuganisya mpela ŵandu ŵakucilamboku, yikusaŵa yangasawusya.

4. (a) Ana mpaka citendekwe cici naga tukukunda kuti cilamboci cigumbe kaganisye ketu? (b) Ana ngani ajino cijitukamucisye camtuli?

⁴ Naga tukukunda kuti cilamboci cigumbe kaganisye ketu, tucikola msimu wakulinonyela soni tucikola nganisyo syakusaka kulisagulila jika yakutenda. (Mak. 7:21, 22) M’yoyo, yili yakusosekwa kuti tuganisyeje mpela ‘mwakusaganicisya Mlungu’ ngaŵaga mpela “nganisyo sya ŵandu.” Ngani ajino cijitukamucisye mwampaka tutendele yeleyi. Nganiji jikusala ligongo lyakwe kutenda yindu mwakamulana ni nganisyo sya Yehofa nganikuŵa kwakusawusya nambo kuli kwakamucisya. Jikusalasoni yampaka tutende kuti tukagumbidwaga ni nganisyo syakucilamboku. Ngani jakuyicisya jikusala yampaka tutende kuti tuyiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa pa ngani syakulekanganalekangana soni kuti tutendeje yindu mwakamulana ni nganisyo syakwe.

5. Ligongo cici ŵane akusakana kupikanila nganisyo sya ŵandu ŵane?

⁵ Ŵandu ŵane ngakusasaka kuti nganisyo syawo sigumbidweje ni mundu jwine. Jemanjaji akusanonyela kuŵeceta kuti, “Pangali jwampaka asalile yakutenda.” Jemanjaji ŵagopolelaga kuti akusasagula jika yakutenda soni kuti akwete ufulu wakutendela yeleyi. Jemanjaji ngakusasaka kuti jwine ŵasagulileje yakutenda kapena kwakanganicisya kuti atendeje yangakusaka. *

6. (a) Ana Yehofa atupele ufulu wamtuli? (b) Ana ufulu welewu ukwete malile?

⁶ Nambope, pakutusalila kuti tuyiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa, ngayikugopolela kuti nganitukola ufulu wakusagula yakutenda. Mpela mwalikusaŵecetela lilemba lya 2 Akolinto 3:17, “pawuli msimu wa Yehofa, pakusaŵasoni ufulu.” Yehofa akusatupa ufulu wakusagula mtundu wa mundu jwatukusaka kuŵa. Mpaka tusaguleje yindu yatukusaka kuti tutendeje kapena kusagula yayikusatusangalasya. Mwelemu ni muŵatupanganyicisye Yehofa. Nambope nganituŵa tukamulicisye masengo ufulu wetu pali pangali malamusi. (Aŵalanje 1 Petulo 2:16.) Pangani jakusagula cacili cambone soni cakusakala, Yehofa akusasaka kuti tukamulicisyeje masengo kaganisye kakwe, mpela mwajikusaŵecetela Baibulo. Ana kutenda yeleyi kuli kwakusawusya kapena kuli kwakamucisya?

7, 8. Ligongo cici kuyiwona yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa nganikuŵa kwakusawusya? Apelece cisyasyo.

⁷ Kwende tuwanicisye m’yi. Acinangolo akusalingalinga kwajiganya ŵanace ŵawo kuti akole ndamo syambone. Akusiŵajiganya kuti aŵeje ŵakuwona mtima, ŵakulimbicila masengo soni ŵakwaganicisya ŵane. Kutenda yeleyi  nganikuŵa kwakusawusya. Acinangoloŵa akusasaka kwakosecelekasya ŵanace ŵawo kuti yindu ciyajendeleje cenene paumi wawo pacacikulapo. Ŵanaceŵa pacacikula ni kutyoka panyumba, cacikola ufulu wakusagula jika yakutenda. Naga cacisagula kutama ni umi mwakamulana ni ndamo syaŵalijiganyisye kwa acinangolo ŵawo, cacitendaga yisagula yele ngasalijimba nayo magambo panyuma pakwe. Yakuyicisya yakwe, ngasasimana ni yakusawusya kapena kulaga nganisyo.

⁸ Yehofa, mpela nangolo jwambone, akusasaka kuti ŵanace ŵakwe akole umi wambone. (Yes. 48:17, 18) M’yoyo, akusatusalila yiwundo ya m’Baibulo yakutukamucisya kuti tukole ndamo syambone soni mwampaka tutendeleje yindu ni ŵane. Yehofa akusatulimbikasya kuti tuyiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela jwalakwe soni kuti tutameje mwakamulana ni ndamo syakwe. Yeleyi nganiyiŵa yakusawusya. M’malo mwakwe yikusatukamucisya kuti tuganicisyeje yindu m’litala lyambone. (Sal. 92:5; Mis. 2:1-5; Yes. 55:9) Kutenda yeleyi, kucitukamucisya kuti tusaguleje yindu yampaka yitutendekasye kuŵa ŵakusangalala. (Sal. 1:2, 3) Kusala yisyene, kuyiwona yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa, kuli kwakamucisya.

9, 10. Ana cici cacikulosya kuti nganisyo sya Yehofa sili syapenani mnope kupunda syakucilamboku?

⁹ Panasoni ligongo line lyalikusatendekasya ŵakulambila ŵa Yehofa kuti ayiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa. Ligongo lyakwe lili lyakuti nganisyo sya Mlungu sili syapenani mnope pakulandanya ni syakucilamboku. Cilamboci cikusasala yindu yakamucisya kuti mundu akole ndamo syambone, akole liŵasa lyakusangalala, kuti apate masengo gambone, soni yindu yine. Nambo yindu yine yacikusasala cilamboci yili yakutindana ni nganisyo sya Yehofa. Mwambone, cilamboci cikusalimbikasya ndamo ja cikululu soni kuŵa ŵakulinonyela. Cilamboci cikusalimbikasyasoni kuti kulekangana kapena kumasya liŵasa, lili litala lyakamucisya kupata cisangalalo cisyesyene. Nganisyo syelesi sili syangakamulana ni Malemba. Ana yacikusasala cilamboci yili yakamucisya masiku agano kupunda yajikusasala Baibulo?

¹⁰ Yesu jwatite, “Lunda lukusamanyika kuti luli lwakuwona mwakamulana ni yitendo yakwe.” (Mat. 11:19) Cilamboci cipite pasogolo pa yindu yakupanganyapanganya. Nambope cilepele kumasya yakusawusya. M’malo mwakwe pana ngondo, kusagulana mitundu soni kasa malamusi, yayitendekasisye kuti pakapagwa mtendele. Kupwatika pelepa cilamboci cikusalimbikasya ndamo ja cikululu. Ŵandu ŵajinji akwiticisya kuti kweleku nganikuŵa kumasya yakusawusya, nambo yikutendekasya kuti maŵasa gamaleje, ŵandu alwaleje, soni yindu yine. Nambope Aklistu ŵakusakuya nganisyo sya Mlungu akusakola maŵasa gakusangalala, cilu cambone ligongo lyakola ndamo syambone, soni pakusaŵa mtendele pasikati pa ŵakukulupilila acimjawo kusyungulila pacilambo cosope. (Yes. 2:4; Mase. 10:34, 35; 1 Akoli. 6:9-11) Ana yeleyi ngayikulosya kuti nganisyo sya Yehofa sili syapenani mnope, pakulandanya ni syakucilamboku?

11. Ana Mose jwalongoleledwaga ni nganisyo sya ŵani, soni ana papali yakuyicisya yamtuli?

¹¹ Ŵakulambila ŵasyesyene ŵa mu ndaŵi ja m’Baibulo ŵamanyilile kuti nganisyo sya Yehofa sili syapenani mnope. Mwacisyasyo, atamose kuti Mose jwalijiganyisye “lunda losope lya ŵandu ŵa ku Iguputo,” nambope jwalakwe jwamanyililaga kuti lunda lusyesyene lukusatyocela kwa Yehofa. (Mase. 7:22; Sal. 90:12) Jwalakwe jwamcondelele Yehofa kuti, “Amanyisye matala gawo wawo Yehofa.” (Eks. 33:13) Ligongo lyakuti Mose jwakundile kuti nganisyo syakwe sigumbidwe ni Mlungu, Yehofa ŵamkamulicisye masengo pakukwanilisya lisosa lyakwe. Ŵamcimbicisyesoni mwakumkolanga kuti ali mundu jwakola cikulupi cakulimba.—Aheb. 11:24-27.

12. Ana yakusagula ya Paulo yajegamilaga pa cici?

¹² Ndumetume Paulo jwaliji jwalunda soni jwamlijiganye juŵamanyililaga ciŵeceto ca Cihebeli  soni Cigiliki. (Mase. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Nambo pandaŵi jaŵasosekwagwa kusagula cacili cambone kapena cakusakala, jwalakwe jwakanile lunda lwa cilambo nambo jwakamulicisye masengo lunda lwakusimanikwa m’Maloŵe ga Mlungu. (Aŵalanje Masengo 17:2; 1 Akolinto 2:6, 7, 13.) Yakuyicisya yakwe yaliji yakuti Paulo jwasangalalaga ni undumetume wakwe soni jwajembeceyaga kupocela mbote jangamala.—2 Tim. 4:8.

13. Ana ŵani ŵakwete ukumu wakututendekasya kuti tuyiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa?

¹³ Kusala yisyene, nganisyo sya Mlungu sili syapenani kupunda syakucilamboku. Kutenda yindu mwakamulana ni nganisyo syakwe kucitukamucisya kuti tuŵe ŵakusangalala mnope soni yindu yicitujendela cenene paumi wetu. Nambo Yehofa ngasatukanganicisya kuti tuganisyeje mpela jwalakwe. “Kapolo jwakulupicika ni jwalunda” soni acakulungwa ŵa mumpingo ngakusalamulila nganisyo syetu. (Mat. 24:45; 2 Akoli. 1:24) Nambope, Mklistu jwalijose akwete ukumu wakulolecesya kuti nganisyo syakwe sikukamulana ni nganisyo sya Mlungu. Ana mpaka tutende camtuli yeleyi?

14, 15. (a) Kuti tukombole kuyiwona yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa, ana tukusosekwa kuganicisyaga ya cici? (b) Mwakamulana ni Aloma 12:2, ligongo cici tukusosekwa kuŵambala kwinjisya munganisyo mwetu yindu yakucilamboku? Apelece cisyasyo.

¹⁴ Pa lilemba lya Aloma 12:2 pakusasala kuti, “Akajigalilaga lunda lwa ndaŵi ajino, nambo agalawuce mwakucenga nganisyo syawo kuti amanyilile lisosa lya Mlungu lyalili lyambone, lyakundilila soni lyamlama.” Lilembali likulosya kuti yili yakomboleka kutanda kuyiwona yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa, atamose kuti mkanitulijiganye usyesyene, nganisyo syetu syagumbidwe ni yindu yine. Atamose kuti kapagwe ketu soni yatusimene nayo paumi wetu mpaka yikwaye kaganisye ketu, nambope yili yakomboleka kucenga. Kucenga kweleku mpaka kutendekwe pakujigalila yatukwinjisya mu nganisyo mwetu soni yatukusayiganicisya mnope. Naga tukusaganicisya mwakusokoka pa yakusati pakuganisya Yehofa, tucisimicisya kuti nganisyo syakwe sili syakamucisya. Mwamti kaneko tuciŵa ŵakusacilila kuti tuganisyeje mwakamulana ni nganisyo syakwe.

¹⁵ Nambope, kuti tukombole kuyiwona yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa, tukusosekwa kuŵambala ‘kujigalila lunda lwa ndaŵi ajino.’ Ngatukusosekwa kwinjisya munganisyo mwetu yindu yakusayiŵenga Yehofa. Mundu kuti akole cilu cambone mpaka alyeje yakulya yakamucisya m’cilu. Nambo ana mpaka yiŵe yakamucisya naga akusalyasoni yakulya yejonasice? Mwakulandana ni yeleyi, kukamulicisya masengo nganisyo sya Yehofa mpaka kuŵe kwangakamucisya naga munganisyo mwetu tukusajinjisyasoni yindu yakucilamboku.

16. Ana tukusosekwa kuŵambala cici?

¹⁶ Ana yili yakomboleka kuŵambala kwene nganisyo syakucilamboku? Ata panandi. Yili yangakomboleka kuti tutyoce m’cilamboci. Yindu yine yayili kucilamboku yili yangakomboleka kuyiŵambala. (1 Akoli. 5:9, 10) Masengo getu gakulalicila gakusatutendekasya kuti tupikaneje ŵandu ali mkuŵeceta ya yikulupi yawo yaunami. Nambope, atamose kuti yine mwa yeleyi nganituŵa tuyiŵambale, nambope ngatukusosekwa kuyijiticisya kapena kuyiganicisya mnope. Mpela muŵatendele Yesu, tukusosekwa kukana mwacitema nganisyo syasikusalimbikasya cakulinga ca Satana. Konjecesya pelepa, mpaka tukombole kuŵambala nganisyo syakusakala syakucilamboku.—Aŵalanje Misyungu 4:23.

17. Ana mpaka tuŵambale camtuli nganisyo syakusakala syakucilamboku?

¹⁷ Mwacisyasyo, tukusosekwa kuŵa ŵakusamala patukusagula acimjetu ŵakunguluka nawo. Baibulo jikusatukalamusya kuti naga tukukunguluka mnope ni ŵandu ŵangalambila Yehofa, kaganisye kawo mpaka katujambucile.  (Mis. 13:20; 1 Akoli. 15:12, 32, 33) Tukusosekwasoni kuŵa ŵakusamala patukusagula yakusangalasya. Patukukana yakusangalasya yayikusalimbikasya yaciwawa, ndamo sya cikululu nambosoni cijiganyo cakuti mundu jwatyocele ku cinyama, yikusatukamucisya kuti tuŵambale kusakasya nganisyo syetu ni cilicose “cakusisyana ni kum’manyilila Mlungu.”—2 Akoli. 10:5.

18, 19. (a) Ligongo cici tukusosekwa kuŵa ŵakusamala ni nganisyo syakucilambo, soni apelece yisyasyo? (b) Ana tukusosekwa kuliwusya yiwusyo yapi, soni ligongo cici?

¹⁸ Yikusaŵaga cenene kumanyilila kapena kukana nganisyo syakucilamboku atamose kuti yikusaŵaga yakusawusya kuyimanyilila. Mwacisyasyo, ŵagulusya ngani ŵane mpaka aŵeceteje ngani syakucemelela yandale. Ngani sine sikusasala yindu yine yayikusawoneka kuŵa yakusosekwa kwa ŵandu ŵam’cilamboci. Mafilimu soni mabuku gane gakusalimbikasya ndamo jakulinonyela soni kuti ŵandu aganonyeleje mwakupelenganya mnope maŵasa gawo, yayikusawoneka mpela yakupikanika soni yambone. Nambo kaganisye keleka kali kakutindana ni Baibulo, ligongo Baibulo jikusasala kuti maŵasa mpaka gajende cenene naga gakusamnonyela Yehofa kupunda yosope. (Mat. 22:36-39) Nambosoni ngani sine sya ŵanace mpaka siwoneceje kuti sili syambone soni syakusangalasya, nambo mwapanandipanandi mpaka syatendekasye ŵanaceŵa kutenda yakusakala.

¹⁹ Yeleyi ngayikugopolela kuti kuli kulemwa kutenda yindu yakusangalasya. Nambope mpaka tutende cenene kuliwusya yiwusyo ayi, ‘Ana ngusamanyilila nganisyo syacilamboci atamose sili mkwika mwangawonecela? Ana tukusakombola kuliŵicila malile acimisyewe kapena ŵanace ŵetu pa yindu yatukusaka kulolela pa TV kapena kuŵalanga? Ana ngusinakamucisya ŵanace ŵangu kuti ayiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa pakusaka kuti akasokonecela ni nganisyo syakucilamboku? Naga tuli tumanyilile kulekangana kwakupali pasikati pa nganisyo sya Mlungu ni syacilamboci, mpaka tuŵambale ‘kujigalila lunda lwa ndaŵi ajino.’

20. Ana cici campaka citumanyikasye kuti tukulongoleledwa ni nganisyo sya Mlungu kapena syacilambo?

²⁰ Tukusosekwa kumbucila kuti pana ŵandu ŵaŵili ŵampaka agumbe nganisyo syetu, Yehofa soni Satana. Ana ŵani ŵakugumba nganisyo syetu pa ŵandu ŵaŵiliŵa? Kwanga kwakwe kuli kwakuti, jwatukusamkunda kumpikanila nganisyo syakwe, ni jwakusakugumba nganisyo syetu. Naga tukusikunda nganisyo syakucilamboku, yicitutendekasya kuti tutendeje yindu mpela ŵandu ŵa kucilamboku. M’yoyo, tukusosekwa kusamala yatukusanonyela kuŵalanga, kupikanila soni kuyiganicisya ndaŵi syejinji.

21. Ana ngani jakusosekwa mnope japi jatucilijiganya mumtwe wakuyicisya?

²¹ Mpela mwatusalile kundanda, kuti tuyiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela Yehofa, tukusosekwa kutenda yejinji kupunda kwamba kuŵambala yakusakala. Tukusosekwasoni ganicisyaga mwakusokoka mnope yakwamba nganisyo sya Yehofa ni cakulinga cakuti tuyiwoneje yindu mpela mwakusayiwonela jwalakwe. Ngani jakuyicisya tucilijiganya yejinji pakwamba yeleyi.