1, 2. (a) Ana cembeceyo cakwete Aklistu cili cakulekangana catuli ni cembeceyo ca ŵandu ŵali ku mbali ja cilambo ca Satanaci? (b) Ana citutagulilane yiwusyo yakusosekwa yapi?

AKLISTU ŵasyesyene akwete cembeceyo cambone mnope. Wosopewe, cinga ŵasagulwe kapena ‘ŵangondolo sine’ tukwembeceya kuti citulole kwanilicikwa kwa lisosa lya Mlungu lyandanda soni kuswejesyedwa kwa lina lya Yehofa. (Yoh. 10:16; Mat. 6:9, 10) Yindu yatukwembeceyayi yili yapenani mnope soni yakusosekwa kwa mundu jwalijose. Tukwembeceyasoni kupocela mbote ja umi wangamala cinga kwinani kapena pacilambo capasi. (2 Pet. 3:13) Nambo pandaŵi ajino, tukwembeceya kulola mwele Mlungu ciŵalongoleleje soni kwakamucisya ŵandu ŵakwe.

² Ŵandu ŵali ku mbali ja cilambo ca Satanaci akwetesoni cembeceyo, nambo ngakusaŵa ŵakusimicisya naga yakwembeceyayo yicikwanilicikwa. Mwambone, ŵandu ŵajinji ŵakusacesa juga akusajembeceya kuti cawine cinecakwe nambo ngakusasimicisya naga ciyitendekwe. Mwakulekangana ni yeleyi, cikulupi cisyesyene cili “ungakayicila” ya yindu yatukwembeceya. (Ahe. 11:1) Nambo, ana cici campaka cakamucisye kuti akakayicilaga ata panandi ya yindu yakwembeceya? Soni ana kola cikulupi cakulimba pa yindu yakwembeceya kwana umbone watuli?

3. Ana cikulupi ca Aklistu cikusajegamila pa cici?

 ³ Cikulupi nganijiŵa ndamo jele ŵandu ŵangali umlamawe tukusapagwa najo, soni nganiciŵa cikusile mwacipago. Tukusakola cikulupi patukukunda kuti msimu weswela wa Mlungu ulongoleleje mitima jetu. (Aga. 5:22) Baibulo jangasala kuti Yehofa akwete kapena akusosekwa kola cikulupi. Ligongo lyakuti Yehofa ali jwamaciligose soni jwalunda, pangali campaka cimlepelekasye kwanilisya lisosa lyakwe. Atati ŵetu ŵakwinani pakusala kuti cacikwanilisya yaŵatulagucisye, yikusaŵa mpela akuŵeceta kuti, ‘yikwanilicikwe!’ (Aŵalanje Ciunukuko 21:3-6.) Cikulupi ca Aklistu cikusajegamila pa kumanyilila kuti Yehofa ali ‘Mlungu jwakulupicika,’ jwele ndaŵi syosope akusakwanilisya yiliyose yatulagucisye.—Deut. 7:9.

4. Ana acalume ni acakongwe ŵakulupicika ŵa mu ndaŵi jakala ŵakwete cembeceyo catuli?

⁴ Caputala 11 ca buku ja Ahebeli cana mena ga acalume ni acakongwe ŵacikulupi ŵakwana 16. Juŵalembile bukuji ŵasasilesoni ya ŵandu ŵane ŵajinji “ŵaŵatendele umboni ligongo lya cikulupi cawo.” (Ahe. 11:39) Wosopeŵa ‘nganakayicilaga’ yakuti Mlungu cacipeleka “mbeju” jelagucisye kuti cijikase Satana jwakusisya soni wosope ŵali ku mbali jakwe ni kwanilisya lisosa lyandanda lya Yehofa. (Gen. 3:15) Ŵandu ŵakulupicikaŵa ŵawile “mbeju” jelagucisyejo, Yesu Klistu, mkanawugule litala lya ku umi wakwinani. (Aga. 3:16) Nambope, tukuyamicila yiŵalagucisye Yehofa, ligongo cacajimusya jemanjaji kuti catame pacilambo capasi ca paladaiso.—Sal. 37:11; Yes. 26:19; Hos. 13:14

5, 6. Ana Abulahamu ni liŵasa lyakwe ŵaganicisyaga mnope ya cembeceyo capi, soni ana cici cacakamucisye kuti ajendelecele kola cikulupi cakulimba? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.)

⁵ Lilemba lya Ahebeli 11:13 likusasala ya ŵandu ŵane ŵaŵapali Ciklistu mkanicitande. Likusati, “Wosopeŵa ŵawile ali akwete cikulupi. Atamose kuti nganapocela yaŵalagucisye, nambope ŵayiwonaga pakutalicila soni kuyipocela.” Jumo mwa ŵandu ŵeleŵa ŵaliji Abulahamu. Ana jwalakwe ŵaganicisyaga ya cembeceyo cakusangalasya ca kola umi pacilambo, pasi pa ulamusi wa “mbeju” jelagucisye? Yesu ŵajanjile cenene ciwusyoci paŵasalile ŵakumsisya ŵakwe kuti, “Abulahamu mtati jwenu ŵasangalele mnope pakwembeceya kulola lisiku lyangu, soni ŵaliweni ni kusangalala.” (Yoh. 8:56) Yeleyi ni yaŵatesilesoni Sala, Isaki, Yakobo, ni ŵane ŵajinji ŵaŵajembeceyaga kwika kwa Ucimwene ‘wele mkupanganya soni mkutaŵa jwakwe ali Mlungu.’—Ahe. 11:8-11.

⁶ Ana cici cacamkamucisye Abulahamu ni liŵasa lyakwe kola cikulupi cakulimba? Mwangakayicila, jemanjaji ŵalijiganyaga ya Mlungu kutyocela kwa ŵandu ŵane ŵaŵaliji ŵakulupicika soni mu yakulemba yakala. Nambosoni Mlungu ŵaŵecetaga ni jemanjaji pakamulicisya masengo malayika, sagamisi, kapena mesomkulola. Abulahamu ni liŵasa lyakwe nganaliŵalila yaŵalijiganyisye, nambo ŵasangalalaga ni yilanga ya Mlungu soni ŵayiganicisyaga mwakusokoka. Ligongo lyakuti jemanjaji nganakayicilaga ya yindu yaŵajembeceyaga, ŵaliji ŵakoseka kusimana ni yakusawusya yiliyose kuti ajendelecele kuŵa ŵakulupicika kwa Mlungu.

7. Ana Yehofa mwacinonyelo apelece yindu yapi yampaka yikusye cikulupi cetu, soni ana tukusosekwa kutenda cici ni yinduyi?

⁷ Kuti tukole cikulupi cakulimba, Yehofa mwacinonyelo atupele Maloŵe gakwe, Baibulo. Mpaka tuŵe “ŵakusangalala” nambosoni kola “umi wambone” naga tukuŵalanga Maloŵe ga Mlungu mwakutamilicika lisiku lililyose. (Sal. 1:1-3; aŵalanje Masengo 17:11.) Mpela mwaŵatendelaga ŵakulambila ŵa Yehofa ŵakala Ciklistu mkanicitande, tukusosekwa kwendelecela kuganicisya mwakusokoka yilanga ya Mlungu soni kupikanila malamusi gakwe. Yehofa akusatupasoni cakulya causimu capandaŵi jakwe kupitila mwa “kapolo  jwakulupicika ni jwalunda.” (Mat. 24:45) Yisyene, naga tukusakuwona kusosekwa kwa yindu yausimu yatupele Yehofa, tuciŵa mpela ŵandu ŵakala ŵaŵakwete cikulupi soni cembeceyo ca Ucimwene wamsogolo.

8. Ana lipopelo mpaka lilimbisye catuli cikulupi cetu?

⁸ Lipopelo lyakamucisyesoni mnope ŵakutumicila ŵa Yehofa ŵakala kuti akole cikulupi cakulimba. Jemanjaji paŵayiwonaga mwaŵajanjilaga Mlungu mapopelo gawo, cikulupi cawo calimbaga. (Neh. 1:4, 11; Sal. 34:4, 15, 17; Dan. 9:19-21) M’wejisoni mpaka tumkusulileje Yehofa yosope yayikutulagasya nganisyo, pakumanyilila kuti jwalakwe catupikane soni catulimbisye kuti tukombole kupilila soni kuti tuŵe ŵakusangalala. Mlungu pajanjile mapopelo getu, cikulupi cetu cikusalimba mnope. (Aŵalanje 1 Yohane 5:14, 15.) Ligongo lyakuti cikulupi cili mbali ja yisogosi ya msimu, tukusosekwa ‘kwendelecela kum’ŵenda’ Mlungu kuti atupe msimuwo mpela muŵatulimbikacisye Yesu.—Luk. 11:9, 13.

9. Konjecesya pa kulipopelela, ana tukusosekwasoni kwapopelela ŵani?

⁹ Patukupopela ngatukusosekwa kwambaga kum’ŵenda Mlungu yakusaka yetupe. Tukusosekwa kum’yamicila soni kumlumba Yehofa lisiku lililyose ligongo lya ‘masengo gakwe gakusimonjesya’ gele ‘nganituŵa tukombwele kugalondesya.’ (Sal. 40:5) Mapopelo getu gakusosekwasoni kulosya kuti ‘tukwakumbucila ŵali kundende, mpela kuti tutaŵidwe nawo yimpepe.’ Tukusosekwasoni kwapopelela abale ni alongo pacilambo cosope, mnopemnope ‘ŵakulongolela pasikati petu.’ Tukusasangalala mnope kuyiwona mwele Yehofa akusajanjila mapopelo gatukusapeleka.—Ahe. 13:3, 7.

10. Ana yisyasyo yapi ya ŵakutumicila ŵa Mlungu ŵaŵakanile kuŵa ŵangakulupicika kwa Mlungu, soni ana cici cacalimbikasisye kuti atende yeleyi?

¹⁰ Mu caputala 11 ca Ahebeli, ndumetume Paulo ŵalondesye ya yakulingwa yaŵapilile ŵakutumicila ŵa Mlungu ŵane ŵanganiŵakolanga mena gawo. Mwambone, jwalakwe ŵasasile ya acakongwe ŵane ŵacikulupi ŵele ŵanace ŵawo ŵacalume ŵawile nambo kaneko ŵajimwice ku ŵawe. Ŵasasilesoni ya ŵane ‘ŵaŵakanile kwasa cikulupi cawo kuti ŵagopole. Ŵatesile yeleyi pakusaka kuti cajimuce ku ŵawe, kwakuli kwimuka kwambone mnope.’ (Ahe. 11:35) Ngatukumanyilila kuti Paulo ŵaganicisyaga ya ŵani, nambo pana ŵandu mpela Naboti soni Sekaliya ŵaŵasomedwe maganga mpaka kuwa ligongo lyakuti ŵapikanilaga Mlungu soni kutenda lisosa lyakwe. (1 Maf. 21:3, 15; 2 Mbiri 24:20, 21) Daniyele ni acimjakwe akakombolece ‘gopoledwa’ naga akakunde kuŵa ŵangakulupicika kwa Mlungu. Nambo ligongo lyakulupilila macili ga Mlungu, mpaka tujile kuti jemanjaji ‘ŵasiŵile pakamwa pa masimba’ soni ‘ŵamasisye ukali wa moto.’—Ahe. 11:33, 34; Dan. 3:16-18, 20, 28; 6:13, 16, 21-23.

11. Ana ŵakulocesya ŵane ŵasimene ni yakulingwa yapi ligongo lya cikulupi cawo?

¹¹ Ligongo lya cikulupi cawo, ŵakulocesya ŵane mpela Mikaya ni Yelemiya ‘ŵasimene ni yakulingwa mpela kwanyosya . . . soni kwaŵika mu ukayidi.’ Ŵakulocesya ŵane mpela Eliya, ‘ŵajendaga m’yipululu, m’matumbi soni ŵatamaga mumbanga ni m’masimbo ga cilambo capasi. Wosopeŵa ŵapilile ligongo ‘nganakayicilaga ya yindu yaŵajembeceyaga.’—Ahe. 11:1, 36-38; 1 Maf. 18:13; 22:24-27; Yer. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2.

12. Ana ŵani ŵali cisyasyo cambone mnope ca kupilila yakulingwa campaka tucikuye, soni ana cici cacamkamucisye kutenda m’yoyo?

¹² Ali amalisisye kulondesya ya ŵane mwa acalume ni acakongwe ŵaŵakwete cikulupi, Paulo ŵasasile cisyasyo cambone mnope ca Ambuje ŵetu Yesu Klistu. Lilemba lya Ahebeli 12:2 likusasala kuti ‘Ligongo lya cisangalalo caŵam’ŵicile pasogolo pakwe, ŵapilile pacitela cakulagacisya. Nganasamala kuti yakutesya sooni yikumtendecela, soni jwatemi ku mkono wa mlyo wa citengu ca Mlungu.’  Elo, tukusosekwa ‘kuganicisya cenene’ cisyasyo ca Yesu cakola cikulupi patukusimana ni yakulingwa yekulungwa. (Aŵalanje Ahebeli 12:3.) Mwakulandanasoni ni Yesu, Aklistu ŵakala mpela jwakulijiganya Antipa, ŵawulajidwe ligongo lyakuŵa ŵakulupicika kwa Yehofa. (Ciu. 2:13) Jemanjaji ŵapocele kala mbote jawo ja umi wakwinani kulekangana ni ŵakutumicila ŵa Mlungu ŵakala ŵaŵajembeceyaga umi wapacilambo capasi. (Ahe. 11:35) Panyuma pakuti Ucimwene wa Mlungu upagwile mu 1914, wosope ŵasagulwe ŵakulupicika ŵaŵaliji ali awile ŵajimucisidwe ku umi wausimu kwinani kukulamulila yimpepe ni Yesu.—Ciu. 20:4.

13, 14. Ana Rudolf Graichen ŵasimene ni yakulingwa yatuli, soni ana cici cacamkamucisye kuti apilile?

¹³ Ŵakulambila ŵa Mlungu ŵajinji masiku agano akukuya cisyasyo ca Yesu mwakuŵika nganisyo syawo syosope pa cembeceyo cakwete soni ngakunda kuti yakulingwa yinandiye cikulupi cawo. Jumo mwa jemanjaji ali Rudolf Graichen juŵapagwile ku Germany mu 1925. Jwalakwe ŵakumbucilaga yiwulili ya yindu yakusayisala m’Baibulo yele acinangolo ŵakwe ŵayikolece m’mapupa ga nyumba jawo. Rudolf ŵalembile kuti, “Ciwulili cine calosyaga lisogo lili ni mwanace jwa ngondolo, mwanace jwa mbusi ali ni cisuŵi,  soni mwanace jwa ng’ombe ali ni lisimba. Yosopeyi yaliji pamtendele soni yalongoleledwaga ni kamnyamata. . . . Yiwulili yeleyi yangamucisye mnope pa umi wangu.” (Yes. 11:6-9) Atamose kuti kwa yaka yejinji jwalakwe ŵaŵele ali mkulagasidwa ni ŵapolisi ŵa cipani ca Nazi soni ca Cikomyunisimu, Rudolf ŵajendelecele kola cikulupi cakulimba pakwembeceya cilambo capasi ca paladaiso.

¹⁴ Yakulingwa yine yaŵasimene nayo Rudolf yaliji ciwa ca mamagwe ŵakunonyelwa ŵaŵawilile ku kampu ali alwasile ulwele wine wakwe wapacilu, soni kwawona babagwe ali mkwasa cikulupi cawo mwakusayina cikalata cakusala kuti alesile kuŵa jwa Mboni sya Yehofa. Rudolf paŵakopwece ku ndende, ŵakwete upile wakutumicila mpela jwakulolela mkuli soni ŵapite ku Sukulu ja Gileadi. Kaneko ŵamtumisye mpela mmishonale ku Chile, kwele ŵatandilesoni kutumicila mpela jwakulolela mkuli. Nambo Rudolf ŵajendelecele kusimana ni yakulingwa. Pacamasile caka cimo ali alombene ni Patsy juŵalijisoni mmishonale, kakandi kawo kakakongwe kajasice. Kaneko, ŵamkwakwe ŵakunonyelwa ŵawile ali akwete yaka 43. Rudolf ŵapilile yakulingwa yosopeyi soni mbili ja umi wakwe pajakopokaga, jwalakwe ŵatumicilaga mpela mpayiniya jwakutamilicika soni jwamkulungwa jwa mumpingo atamose kuti ŵaliji jwamkalambale soni jwakulwalalwala. Mbili ja umi wakweji jikusimanikwa mu Sanja ja Mlonda ja August 1, 1997 mapeji 20-25. ^[1]

15. Ana pana yisyasyo yapi ya Ŵamboni sya Yehofa ŵakupilila mwakusangalala yakusawusya yakusimana nayo?

¹⁵ Mboni sya Yehofa sikwendelecela kusangalala ni cembeceyo cawo atamose kuti sikusimana ni yipwetesi yejinji. Mwambone, abale ni alongo ŵajinji ku Eritrea, Singapore, soni South Korea ali kundende, mnopemnope ligongo lyakupikanila maloŵe ga Yesu gakuti tukaputaga ngondo. (Mat. 26:52) Ŵane mwa ŵeleŵa ali Isaac, Negede, soni Paulos. Jemanjaji atemi kundendeko kwa yaka yakupunda 20. Abaleŵa nganakola ukoto wakusamalila acinangolo ŵawo ŵacikulile soni wakulombela, nambope akwendelecela kuŵa ŵakulupicika atamose kuti akusimana ni yakusawusya yejinji. Mwasikusawonecela ngope syawo pa webusayiti jetu ja jw.org, yikulosya kuti jemanjaji akwendelecela kola cikulupi cakulimba. Atamose ŵakusiŵalolela kundendeko akusiŵacimbicisya mnope jemanjaji.

16. Ana kola cikulupi cakulimba mpaka kwakamucisye catuli?

¹⁶ Ŵakutumicila ŵa Yehofa ŵajinji nganasimana ni yipwetesi yekulungwa. Nambo jemanjaji akusimana ni yakulinga cikulupi cawo yakulekanganalekangana. Mwambone, ŵane akulaga ligongo lya usawuci, ngondo syam’cilambo mwawo kapena ngosi syacipago. Ŵane ajigalile cisyasyo ca Mose soni ŵakutumicila ŵane ŵakala, mwakuleka umi wakucilamboku wakusaka kupata yipanje yejinji kapena kumanyika pakusaka kuti atumicileje Yehofa. Jemanjaji akulingalinga kuŵambala umi wakunonyela yindu yakucilu soni wakulinonyela. Ana cici cacikwakamucisya kutenda yeleyi? Cinonyelo cawo kwa Yehofa soni cikulupi cakulimba cakwete cakuti jwalakwe cacimasya ungali cilungamo ni kwajaliwa ŵakutumicila ŵakwe ŵakulupicika mwakwapa umi wangamala m’cilambo casambano cacilungamo.—Aŵalanje Salimo 37:5, 7, 9, 29.

17. Ana wawojo asimicisye kutenda cici, soni ana mu ngani jakuyicisya tucitagulilana cici?

¹⁷ Mu ngani ajino, tuyiweni kuti kuganicisya yaŵatulagucisye Mlungu soni kupopela ndaŵi syosope mpaka kutukamucisye kulimbisya cikulupi cetu. Yeleyi yicitukamucisyasoni kuti tupilile yakulinga cikulupi cetu ni kuŵika nganisyo syetu syosope pa cembeceyo catukwete. Mu ngani jakuyicisya tucitagulilana yejinji yakwamba gopolela kwa kola cikulupi.