YOSEFE JWA KU ALIMATEYA nganamanyililaga naga mpaka aŵe jwakulimba mtima kuti akaŵecetane ni Pontiyo Pilato juŵaliji bwanamkubwa jwa Ciloma. Bwanamkubwaju ŵaliji mundu jwangapikana ya ŵane. Kuti Yesu amsice mwakucimbicikwa, pasosekwaga mundu jwine ajawule akam’ŵende Pilato kuti akatyosye mtembo wakwe pa citela. Yosefe jwapite, mwamti paŵawonegene ni bwanamkubwajo ŵayiweni kuti nganiyiŵa yakusawusya mpela muŵaganicisyaga. Pilato paŵapikene kutyocela kwa nduna syakwe kuti Yesu awile, ŵamkundile Yosefe kuti akatyosye mtembowo. Atamose kuti Yosefe ŵakwete canasa, nambope ŵapite kuwaliji mtembo wa Yesu kula.—Maliko 15:42-45.

• Ana Yosefe jwa ku Alimateya jwaliji ŵani?

• Ana papali mkamulano wamtuli ni Yesu?

• Soni ligongo cici ngani jakweji jili jakusosekwa kwa m’weji?

Buku ja Ngani Syambone ja Maliko jikusati Yosefe jwaliji “mundu jwakumanyika mnope jwa mu nganya.” Jeleji jaliji nganya jekulungwa ja Ayuda jakolanjikwa kuti Sanihedilini. Nganyaji jaliji jamacili pa yindu yakwaya ulamusi, soni dini. (Maliko 15:1, 43) Yikuwoneka kuti Yosefe jwaliji mlongola jwa ŵandu ŵa mtundu ŵakwe, ni ligongo lyakwe ŵakombwele kuja kuwonegana ni Pilato. Yili yangasimonjesyasoni kuti Yosefe jwaliji jwakusicila.—Mat. 27:57.

Nganya ja Ayuda mpela likuga, jaŵenganaga ni Yesu. Ŵandu ŵa mu nganyaji ni ŵaŵalinganyisye yakuti Yesu awulajidwe. Nambope, Malemba gakusati Yosefe jwaliji “mundu jwambone, soni jwakulungama.” (Luk. 23:50) Mwakulekangana ni ŵandu ŵane ŵajinji ŵa mu nganyaji, Yosefe jwaliji jwacilungamo, jwakwete ndamo syambone, soni jwalolecesyaga kuti akukuya malamusi ga Mlungu. Jwalakwe “jwajembeceyaga Ucimwene wa Mlungu.” Mwine ni ligongo lyakwe kaneko jwaŵele jwakulijiganya jwa Yesu. (Maliko 15:43; Mat. 27:57) Jwalakwe jwatandite kunonyela yaŵajiganyaga Yesu ligongo lyakuwusacilila usyesyene ni cilungamo.

Lilemba lya Yohane 19:38 likusasala kuti Yosefe “jwaliji jwakulijiganya jwa Yesu nambo jwalisisaga ligongo lyakogopa Ayuda.” Ana Yosefe jwajogopaga cici? Jwalakwe jwamanyililaga kuti Ayuda ŵaŵenganaga mnope ni Yesu, soni ŵatite jwalijose jucacimpikana kuti akumkulupilila Yesu cacimtopola m’nyumba jakupopelela. (Yoh. 7:45-49; 9:22) Mundu pamtopwele mu nyumba jakupopelela, Ayuda ŵam’ŵengaga, soni ŵam’wonaga kuŵa jwakusa. Ni ligongo lyakwe Yosefe ŵajogopaga kusala pelanga yakuti akusamkulupilila Yesu. Akasale, akamtyosisye pa ukumu wakwe soni ŵandu akalesile kumcimbicisya.

Nambo ngaŵa Yosefe jika juŵaliji jwawoga. Mwakamulana ni lilemba lya Yohane 12:42, “ŵajinji, ni ŵakulamulila ŵakwe ŵakulupilile mwa [Yesu], nambo nganajiticisyaga yeleyi pelanga ligongo lya Afalisi, pakogopa kuti ciŵatopole m’nyumba jakupopelela.” Mundu jwinesoni juŵajogopaga ŵandu jwaliji Nikodemu. Jwalakwe jwalijisoni jwa mu nganya jekulungwa ja Ayuda.—John 3:1-10; 7:50-52.

Nambo Yosefe jwaliji jwakulijiganya jwa Yesu, kwamba kuti nganasalaga yeleyi pameso pa ŵandu. Jeleji jaliji ngosi jekulungwa, mnopemnope ligongo lya maloŵe ga Yesu gakuti, “Jwalijose jwakunjiticisya une pameso pa ŵandu, unesoni tinjimjiticisya pameso pa Atati ŵangu ŵali kwinani. Nambo jwalijose jwakungana une pameso pa ŵandu, unesoni tinjimkana pameso pa Atati ŵangu ŵali kwinani.” (Mat. 10:32, 33) Yosefe ngaŵa kuti ŵamkanile Yesu, nambo kwamba kuti nganaŵa jwakulimba mtima kuti amjiticisye kwa ŵandu. Ana wawojo akusalimba mtima ni kumjiticisya kwa ŵandu?

Yosefe ŵatesile cindu cine cambone. Baibulo jikusati jwalakwe nganajiticisya nawo yakuti Yesu awulajidwe. (Luk. 23:51) Sonitu ŵandu  ŵane akusati, Yosefe nganasimanikwa pa magambo ga Yesu. Cinga ŵaganisyaga yeleyo, nambo Yosefe komboleka kuti yampwetece mumtima ni yindu yangali cilungamo yaŵasakaga ŵanduwo kumtenda Yesu. Nambope, ngamkanatenda kandu kuti ŵalekasye.

Pakwikanaga pandaŵi ja ciwa ca Yesu, yikuwoneka kuti Yosefe woga wula wammalile, mwamti jwasacililaga kwakamucisya ŵakumkuya ŵa Yesu. Tukuŵeceta yeleyi ligongo lya maloŵe ga pa Maliko 15:43 gakuti, “Jwalakwe ŵalimbile mtima ni kwawula kwa Pilato kukuŵenda kuti ampe mtembo wa Yesu.”

Yikuwoneka kuti paŵawaga Yesu, Yosefe jwaliji papopo. Jwalakwe jwamanyilile yakuti Yesu awile Pilato mkanayimanye. Ni ligongo lyakwe paŵapite kukuŵenda mtembo wa Yesu, bwanamkubwaju ‘ŵakayicile naga [Yesu] ŵaliji ali awile kala.’ (Maliko 15:44) Naga Yosefe ŵakuweni kulaga kwa Yesu pacitela cakulagacisya, ana nikuti mwine ni yayamtendekasisye kuliwungunyasoni kaneko ni kusimicisya kuti alosye pelanga kuti ali jwakulijiganya jwa Yesu? Komboleka kuti ni yeleyo. Sano Yosefe jwaliji jwakoseka kulosya kuti jwaliji jwakulijiganya jwa Yesu, ngaŵaga kulisisasoni.

Malamusi ga Ayuda gasalaga kuti mundu jwawulajidwe pacitela, mtembo wakwe ŵasosekwaga kuwusika lyuŵa mkanilikapile. (Deut. 21:22, 23) Nambo Aloma ŵajinji ŵakwete cisyoŵe cakuti, mundu jwakuleŵa naga awile pa citela, ŵamlekaga papopo kuti awole kapena mtembo wakwe ŵagambaga kuwuponya mwilembe. Nambotu Yosefe nganasakaga kuti mtembo wa  Yesu awutende yeleyi. Jwalakwe ŵakwete lilembe lyakusepa pa lwala ciŵandika ni ku malo kuŵam’wulajile Yesu. Mulilembeli ŵaliji mkanam’ŵice mundu citandilile. Yeleyi yikulosya kuti Yosefe ŵasamile kutyocela ku Alimateya * kwawula ku Yelusalemu soni kuti lilembeli ŵasosekwaga kulikamulicisya masengo pakwasika ŵamwiŵasa mwakwe. (Luk. 23:53; Yoh. 19:41) Kusika mtembo wa Yesu mu lilembe lya Yosefe, yalosisye kuti Yesu ali jwakusosekwa mnope soni yakwanilisye yakulocesya yakuti jwalakwe cacimsika “pampepe ni ŵakusicila.”—Yes. 53:5, 8, 9.

Mabuku mcece gosope ga Ngani Syambone gakusasala kuti mtembo wa Yesu paŵawutyosisye pa citela, Yosefe ŵawujigele ni kuwuŵijilila mu nguwo kaneko kuja kuwusika mu lilembe lyakwe. (Mat. 27:59-61; Maliko 15:46, 47; Luk. 23:53, 55; Yoh. 19:38-40) Malemba gakusasala ya mundu jumo juŵamkamucisye Yosefe pakusika mtembowo. Mundu jwakwe jwaliji Nikodemu, juŵayice ni mawuta gakununjila. Ligongo lyakuti acalumeŵa ŵaliji ŵa maukumu, yili yakayikasya naga ŵatesile jika yosope yakwaya kusika mtembowo. Komboleka kuti ŵamasengo ŵakamucisye pakunyakula, soni pakusika. Atamose kuti ŵamasengo ŵakamucisye, nambope acalume ŵaŵiliŵa ŵakamwile masengo gekulungwa. Pandaŵijo, jwalijose pakwayisye mtembo ŵaŵaga jwangaswejela mwakamulana ni cilamusi, soni naga akwayisye cindu, cinduco caŵagasoni cangaswejela. (Num. 19:11; Hag. 2:13) Pelepatu nikuti acalumeŵa nganasosekwaga kutenda Pasaka, mwamti cindimba cosope ni yakutendekwa yine pacijumaco yapitile. (Num. 9:6) Soni kwa Yosefe, acimjakwe ŵa pa nganya ŵala akaŵengene najo ligongo lyakulinganya yakumsika Yesu. Nambo pandaŵi aji yeleyi yaliji yangali masengo kwa Yosefe. Jwalakwe jwasacililaga kumsika Yesu mwaucimbicimbi, soni kulosya kwa ŵandu kuti ali jwakulijiganya jwa Klistu.

Yosefe jwa ku Alimateya paŵagambile kusika mtembo wa Yesu, Baibulo jangamkolangasoni. Yeleyi yikutulecela ciwusyo cakuti, Ana yammalile wuli munduju? Cilungamo cakwe ni cakuti, ngatukumanyilila. Nambo ni yatutagulileneyi, tukulupilila kuti jwalakwe jwasasile pelanga kuti ali Mklistu. Umboni wakwe, tuwuweni kala paŵalimbile mtima kusika mtembo wa Yesu.

Nganiji jikutupa ciwusyo catukusosekwa wosope kuciganicisya, cakuti, Ana cipali cindu cilicose catukusaciwona kuŵa cakusosekwa mnope kupunda unasi wetu ni Yehofa, cinga ukumu, majiganyo, cipanje, kwanonyela mnope ŵamwiŵasa, kapena kogopa kutaŵidwa?