1, 2. Ana Satana akusakamulicisya masengo cici pakusaka kwasokonasya ŵandu?

MASIKU agano, mafoni, magesi, magalimoto soni mafiliji yitendekasisye umi wa ŵandu kuŵa wangasawusya. Nambope panasoni yindu yine yayitendekasisye umi wa ŵandu kuŵa pangosi. Yindu yakwe yili mpela sona, wuti soni mabomba ga nyukiliya, kwamba kusala yamnonope. Nambo pana cindu cine cakalakala mnope kupunda yindu yosopeyi cacikonanga ŵandu. Ana cindu celeci ni cici? Cindu cakwe cili unami. Gopolela kuti, kuŵeceta yindu yatukumanyilila kuti nganiyiŵa yisyesyene pakusaka kumlambusya mundu jwine. Ana mundu jwandanda kulambusya ali ŵani? Yesu jwamkolasile kuti ali “Satana” jwali “mtati jwa unami.” (Aŵalanje Yohane 8:44.) Ana ni ndaŵi japi jaŵaŵecete unami wandanda?

² Yeleyi yatendekwe yaka masawusande munyumamo mumgunda wa Edeni. Liŵasa lyandanda lya Adamu ni Hawa lyasangalalaga ni umi mu Paladaiso juŵapanganyisye Yehofa kuti liŵasali litamejemo. Kaneko Satana jwajinjilile nganiji. Jwalakwe jwamanyililaga kuti Mlungu ŵalisalile liŵasali kuti likalya “citela cakumanyisya yambone ni yakusakala.” Naga ngalikupikanila liciwa. Atamose yaliji m’yoyo, Satana kupitila mwa lijoka, ŵamsalile Hawa kuti, ‘Ngasim’wa. Mlungu akumanyilila kuti, pandaŵi jitimcilya yisogosi yeleyi, meso genu tigaciwuguka ni timciŵa mpela mwaŵelele Mlungujo, timcimanyilila yindu yambone ni yakusakala.’—Gen. 2:15-17; 3:1-5.

3. Ligongo cici unami wa Satana waliji wakogoya mnope soni ana pana yakuyicisya yamtuli?

 ³ Satana ali jwakulambusya, ligongo jwalakwe jwamanyililaga cenene kuti, naga Hawa akumpikanila jwalakwe ni kulya cisogosico, caciwa. Adamu ni Hawa nganapikanila lilamusi lya Yehofa kaneko ŵawile. (Gen. 3:6; 5:5) Konjecesya pelepa, ligongo lya ulemwa “ciwaco cawandile kwa ŵandu wosope.” Kusala yisyene, “ciwa calamulile mpela mwenye . . . , atamosesoni kwa ŵandu ŵanganalemwa mpela muŵalemwecesye Adamu.” (Alo. 5:12, 14) Ligongo lyakuti nganituŵa ŵandu ŵamlama, ngatukusatama ni umi mpaka kalakala mpela muŵasacilaga Mlungu. M’malo mwakwe, “tukusatama ni umi kwa yaka 70 kapena 80 naga tukwete macili,” soni umi ugumbele ni yindu “yakusawusya soni yakupweteka.” (Sal. 90:10) Yindu yosopeyi yikutendekwa ligongo lyaunami wa Satana.

4. (a) Ana tukusosekwa kwanga yiwusyo yapi? (b) Mwakamulana ni lilemba lya Salimo 15:1, 2, ana ŵani ŵampaka aŵe mjakwe jwa Yehofa?

⁴ Pakusaka kusala yitendo ya Satana, Yesu jwasasile kuti, “Jwalakwe nganatama kumbali ja usyesyene, ligongo mwa jwalakwe mwangali usyesyene.” Satana nganacenga. Jwalakwe akwendelecelape ‘kusokonasya cilambo cosope kwakutama ŵandu’ pakamulicisya masengo unami wakwe. (Ciw. 12:9) Nambo m’weji ngatukusasaka kuti Satana atusokonasyeje. M’yoyo tukusosekwa kumanyilila kwanga kwa yiwusyo yitatu yakusosekwa mnope yakuti, Ana Satana akwasokonasya camtuli ŵandu masiku agano? Ligongo cici ŵandu akusaŵeceta yaunami? Soni ana mpaka tuŵeceteje camtuli yisyesyene ndaŵi syosope, kuti tukajasa unasi wetu ni Yehofa, mpela muŵatendele Adamu ni Hawa?​—Aŵalanje Salimo 15:1, 2.

5. Ana Satana akwasokonasya camtuli ŵandu masiku agano?

⁵ Ndumetume Paulo jwamanyililaga kuti yili yakomboleka kuŵambala kusokonasidwa ni Satana, “ligongo tukumanyilila cenene yitega yakwe.” (2 Akoli. 2:11) Tukumanyilila kuti cilambo cosope capasi, kupwatikapo ŵandale ŵacinyengo, dini syaunami soni ŵamalonda ŵangalwe, wosope ali pasi pa ulamusi wa Satana. (1 Yoh. 5:19) Yeleyi ngayikusimonjesya ligongo lyakuti Satana soni yiŵanda yakwe akutendekasya kuti ŵandu mpela ŵeleŵa “aŵeceteje yaunami.” (1 Tim. 4:1, 2) Mwambone, ŵandu ŵane ŵamalonda akusaŵeceta yindu yaunami pakuŵilanjila malonda gawo pakusaka kwajiŵila ŵandu mbiya, atamose kuti malondago gali gakogoya.

6, 7. (a) Ligongo cici yili yakogoya mnope naga acimlongola ŵa dini akwiganya yaunami? (b) Ana ni unami wapi waŵapikene kutyocela kwa acimlongola ŵa dini?

⁶ Yikusaŵa yakogoya mnope naga acimlongola ŵa dini akuŵeceta yindu yaunami. Ligongo cici? Ligongo lyakuti naga mundu akukulupilila yijiganyo yaunami ni kutendaga yindu yakusayiŵenga Mlungu mpaka ajase upile wakutama ni umi mpaka kalakala. (Hos. 4:9) Yesu jwamanyililaga kuti acimlongola ŵa dini ŵa mundaŵi jakwe ŵakwete magambo ga miyasi ligongo lyakuti ŵajiganyaga yaunami. Jwalakwe jwasalile acimlongolaŵa pameso ni pameso kuti “mkwete likungu jemanja, alembi ni Afalisi, ŵaunami. Ligongo mkusajenda lutando lwelewu panyasa soni pamkuli kuti mkampitikusye mundu jumo, nambo pamumpatile mkusamumtendekasya kuŵa jwakwenela kumponya mu Jahena kupunda jemanja.” (Mat. 23:15) Yesu jwasasile kuti acimlongola ŵa dini jaunamiŵa ŵaliji mpela Satana, jwali “jwakuwulaga.”—Yoh. 8:44.

⁷ Masiku aganosoni, pana acimlongola ŵa dini ŵajinji. Jemanjaji akusamanyika ni mena gakulekanganalekangana mpela ŵambopesi, abusa, labi nambosoni mena gane. Mpela muŵatendelaga Afalisi, jemanjaji ŵangajiganya usyesyene wakutyocela m’Maloŵe ga Mlungu, nambo “acenganyisye usyesyene wa Mlungu ni unami.” (Alo. 1:18, 25) Jemanjaji akusalimbikasya yijiganyo yaunami yakuti kwana moto wa helo, mundu akwete msimu wangawa, mundu akusapagwasoni pawile  soni kuti Mlungu akusajiticisya kugonana kwa acalumepe kapena acakongwepe kapena ulombela wa acalumepe kapena acakongwepe.

8. Ana tukwembeceya kupikana unami wamtuli kutyocela kwa acimlongola ŵandale? Nambo ana tukusosekwa kutenda cici?

⁸ Acimlongola ŵandale akusakamulicisya masengo unami pakusaka kwasokonasya ŵandu. Unami wine wekulungwa mnope tuciwupikana acimlongola ŵandale pacacisalaga kuti akombwele kuyikasya “mtendele soni citeteyo.” Nambope “conasiko cakusisimucisya cicagwila jemanjajo.” M’yoyo ngatukusosekwa kwakulupilila acimlongola ŵandaleŵa. Jemanjaji cacilambusyaga kuti cilamboci cili cenene, nambo yisyene yakwe yili yakuti cilamboci cili pangosi. M’weji ‘tukumanyilila cenene kuti lisiku lya Yehofa liciyika mpela jwawiyi cilo.’—1 Ates. 5:1-4.

9, 10. (a) Ligongo cici ŵandu akusaŵeceta yaunami, soni ana pakusaŵa yakuyicisya yamtuli? (b) Ana tukusosekwa kukumbucilaga cici pakwamba ya Yehofa?

⁹ Masiku agano, ngaŵape ŵandu ŵawukumu ni ŵakusaŵeceta yaunami. Ngani jine ja mtwe wakuti “Ligongo Cici Tukusaŵeceta Yaunami,” jajalembedwe ni jwamlume jwine (Y. Bhattacharjee), jasasile kuti “unami jigambile kuŵa ndamo jakutamilicika ja ŵandu.” Kuŵeceta kwine mpaka tusale kuti, ŵandu akusaganisya kuti kuŵeceta yaunami kuli kwacipago. Ŵandu akusaŵeceta yaunami pakusaka kulicenjela kapena pakusaka kusisa yakulemwa yawo yatesile. Akusaŵecetasoni yaunami pakusaka kupata mbiya kapena yine yakwe. Nganiji jasasilesoni kuti “ŵandu ŵane ngakusakuwona kuti kuli kulemwa kuŵeceta yaunami kwa acimjawo ŵakumasengo, kwa ŵandu ŵacilendo soni kwa ŵamwiŵasa mwawo.”

¹⁰ Nambo ana pakusaŵa yakuyicisya yamtuli ligongo lya kuŵeceta yaunamiku? Masiku agano, ŵandu alesile kulupililana jwine ni mjakwe mwamti yitendekasisye konanga unasi wawo. Mwambone, agambe ganicisya mwampaka yimkwayile jwamlume jwakulupicika papikene kuti ŵamkwakwe atesile cindu cakulemweceka ni akuŵeceta yaunami pakusaka kusisa yatesileyo. Kapena tuwanicisye kuti jwamlume akusiŵatendela ngalwe ŵamkwakwe ni ŵanace ŵakwe pali kunyumbasoni kwaŵecetela maloŵe gacipongwe. Nambo pali pa likuga lya ŵandu ni kutendaga yindu yakulosya cinonyelo soni kuti akusiŵasamalilaga. Nambope tukumbucileje kuti ŵandu ŵeleŵa mpaka ŵalambusyeje ŵandu ŵane nambo nganaŵa amlambwisye Yehofa. Baibulo jikusasala kuti, ‘Pangali cakusisika pameso pa Mlungu mwamti yosope akusayiwona cenene.’—Aheb. 4:13.

11. Ana cisyasyo ca Hananiya ni Safila cikutujiganya cici? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.)

¹¹ M’Baibulo mwana cisyasyo ca liŵasa line lya Ciklistu lya mu yaka 100 yandanda lyele Satana ŵalitendekasisye kuti liŵecete yaunami kwa Mlungu. Liŵasali lyaliji lya Hananiya ni Safila. Jemanjaji ŵalambwisye ŵandumetume. Ŵasumisye mgunda wawo ni ŵajigele mbali jine ja mbiya siŵapatilesyo ni kuja kupeleka kwa ŵandumetume. Komboleka kuti liŵasali lyatesile yeleyi ni cakulinga cakusaka kuŵa ŵakumanyika kwa ŵandu ŵane ŵa mumpingomo, ni ŵasalile ŵandumetumeŵa kuti apelece mbiya syosope siŵapatile ali asumisye mgunda wawo. Nambo Yehofa, ŵamanyililaga kuti liŵasali lyaŵecetaga yaunami, ni ŵalipele cilango.—Mase. 5:1-10.

12. Ana cici cacicatendecela ŵandu ŵakusanonyela kuŵeceta yaunami ni ŵangapitikuka mtima, soni ana ligongo cici?

¹² Ana Yehofa akusapikana wuli mumtima ŵandu pakuŵeceta yaunami? Satana nambosoni ŵandu ŵangapitikuka mtima soni ŵakusanonyela kuŵeceta yaunami mbesi jawo jiciŵa “nyasa jamoto.” (Ciw. 20:10; 21:8; Sal. 5:6) Ligongo cici? Ligongo lyakuti ŵandu ŵaunami Yehofa akusiŵaŵika m’likuga lya ŵandu ŵakusatenda yindu mpela “mbwa” gopolela kuti akusatenda yindu yakunyalaya m’meso mwa Mlungu.—Ciw. 22:15.

13. Ana tukumanyilila cici pakwamba ya Yehofa, soni ana yeleyi yikusatulimbikasya kutenda cici?

¹³ Tukumanyilila kuti Yehofa “nganaŵa mundu  jwampaka aŵecete yaunami.” Kusala yisyene, “nganiyiŵa yikombolece kuti Mlungu alambusye.” (Num. 23:19; Aheb. 6:18) ‘Yehofa akusaŵengana ni . . . lulumi lwaunami.’ (Mis.  6:16, 17) Naga tukusaka kumsangalasya jwalakwe, tukusosekwa kuŵecetaga yisyesyene ndaŵi syosope. Ni ligongo lyakwe ‘ngatukusaŵeceta yaunami kwa jwine ni mjakwe.’—Akolo. 3:9.

14. (a) Ana Aklistu ŵasyesyene akusalekangana camtuli ni ŵa dini jaunami? (b) Atagulile ciwundo cacikusimanikwa pa Luka 6:45.

¹⁴ Ana Aklistu ŵasyesyene akusalekangana camtuli ni ŵa dini jaunami? ‘Tukusaŵeceta yisyesyene.’ (Aŵalanje Sakaliya 8:16, 17.) Paulo jwasasile kuti “tukulosya kuti tuli ŵandumetume ŵa Mlungu. . .mwakuŵeceta yisyesyene.” (2 Akoli. 6:4, 7) Yesu jwasasile kuti mundu, “akusaŵeceta yayigumbele mumtima.” (Luk. 6:45) Yayikugopolela kuti mundu jwakulupicika ndaŵi syosope akusaŵeceta yisyesyene. Mpaka aŵecete yisyesyene kwa acalendo, acimjakwe ŵakumasengo soni kwa ŵakunonyelwa ŵakwe. Kwende tutagulilane yisyasyo yine, yampaka tutende pakulosya kuti tukusatenda yindu mwakulupicika.

15. (a) Ana mpaka paŵe yakusakala yamtuli naga tukukola umi wapaŵili? (b) Ana ni cici campaka cakamucisye ŵacinyamata kumalana ni kumbila yakutenda ya acimjawo? (Alole maloŵe gamwiŵanda.)

¹⁵ Naga ali jwacinyamata, mwine mpaka atendeje yindu yakuti ŵasangalasyeje acimjawo. Ligongo lya yeleyi ŵacinyamata ŵane akusatama ni umi ŵapaŵili. Jemanjaji akusatenda yindu mwakulupicika pali ni ŵamwiŵasa mwawo soni pali kumpingo. Nambo akusatenda yindu yakulekangana mnope pali ni acimjawo ŵa kucilamboku soni pali pamalo gakungulucila ga pa Intaneti. Ŵacinyamataŵa akusaŵeceta maloŵe gakutukana, kuwala mwangaŵajilwa, kupikanila nyimbo syakusakala, kamulicisya masengo mitela jakusokonasya mtwe, kutenda uganja mwakusisa nambosoni kutenda yindu yine yakusakala mnope. Jemanjaji akusiŵalambusya acinangolo ŵawo, abale ni alongo soni Yehofa. (Sal. 26:4, 5) Nambo Yehofa akusamanyilila naga ‘tukusamcimbicisya ni ngomope nambo m’mitima jetu jili kutali kwa jwalakwe.’ (Mak. 7:6) Mpaka yiŵe yambone naga tukutenda yawukusaŵeceta msyungu wakuti, “Mtima wenu ukakumbilaga ŵandu ŵakulemwa nambo mumjogopeje Yehofa lisiku lililyose.”—Mis. 23:17. *

16. Ana tukusosekwa kwanga camtuli yiwusyo mu cikalata cakuwucisya undumetume?

¹⁶ Komboleka kuti akusasaka kutumicila mpela mpayiniya jwakutamilicika kapena akusaka kutenda undumetume wandaŵi syosope wapajika mpela wa pa Beteli. Pandaŵi jakulemba cikalata cakuwucisya undumetumewu, yili yakusosekwa  mnope kulemba yisyesyene pakwanga yiwusyo yosope yakwamba cilu cawo, mtundu wa yakusangalasya yakusasagula, nambosoni ndamo jawo. (Aheb. 13:18) Nambi wuli naga atesile yindu yineyakwe yele Yehofa akusayiŵenga, kapena yindu yine yayikwalagasya cikumbumtima cawo, nambo nganiŵasalila acakulungwa ŵa mumpingo? Mpaka aŵende cikamucisyo kwa acakulungwa ŵa mumpingo ni cakulinga cakuti atumicile Yehofa ni cikumbumtima ceswela.—Alo. 9:1; Aga. 6:1.

17. Ana tukusosekwa kutenda cici naga acakulungwa ŵa boma akusaka kutuwusya yiwusyo yakwamba abale ŵetu?

¹⁷ Ana mpaka tutende wuli naga masengo getu agalekasisye m’cilambo cawo, soni acakulungwa ŵa boma ŵataŵile ni cakulinga cakuti akawusye yiwusyo yakwamba abale ŵetu? Ana akusosekwa kwasalila cilicose? Ana Yesu jwatesile wuli, pameso pa bwanamkubwa jwa Ciloma? Jwalakwe jwakamulicisye masengo ciwundo ca m’Baibulo cakuti pana “ndaŵi jakutama jii soni ndaŵi jakuŵeceta,” mwamti ndaŵi sine nganaŵeceta cilicose. (Jwak. 3:1, 7; Mat. 27:11-14) Naga tuli muyakutendekwa yakulandana ni yeleyi, tukusosekwa kutenda yindu mwalunda, kuti tukaŵika umi wa abale ŵetu pangosi.—Mis. 10:19; 11:12.

18. Ana tukusosekwa kutenda cici naga acakulungwa ŵa mumpingo akutuwusya ngani jakwamba abale ŵetu?

¹⁸ Nambi wuli naga mundu jwine mumpingo mwawo atesile ulemwa wekulungwa ni wawojo akumanyilila yeleyi? Acakulungwa ŵa mumpingo akwete ukumu wakutendekasya mpingo kuŵa weswela. M’yoyo komboleka kuti mpaka ŵawusye wawojo yakumanyilila panganijo. Ana mpaka atende wuli, naga mundujo ali mjawo jwapamtima kapena ali jwacinasi jwawo? Baibulo jikusati, “Mundu jwakusaŵeceta maloŵe gakulupicika akusaŵeceta yisyesyene.” (Mis. 12:17; 21:28) M’yoyo, akusosekwa kwasalila acakulungwa ŵa mumpingo yosope yakumanyilila yanganijo ngaŵa kusisa yindu yine. Acakulungwa ŵa mumpingoŵa akusasosekwa kumanyilila yosope, ni cakulinga cakuti amkamucisye mundu jwatesile ulemwajo kuti aŵesoni paunasi wambone ni Yehofa.—Yak.5:14, 15.

19. Ana mungani jakuyicisya tucilijiganya cici?

¹⁹ Jwamalumbo Daudi jwapopesile kwa Yehofa kuti, “Mkusasangalala ni usyesyene wakutyocela pasi pamtima.” (Sal. 51:6) Daudi jwamanyililaga kuti kulupicika kwetu kukusatyocela mumtima. Ndaŵi syosope, Aklistu ŵasyesyene ‘akusaŵeceta yisyesyene kwa jwine ni mjakwe.’ Litala line lya mpaka tulosye kuti tuli ŵakulekangana ni dini jaunami kuli kwiganya usyesyene wa m’Baibulo. Mungani jakuyicisya, tucilijiganya mwampaka tutendele yeleyi patuli mu undumetume.