Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 31

NYIMBO NA. 12 Yehofa Ali Mlungu Jwamkulungwa

Yatesile Yehofa Pakwakulupusya Ŵandu Ŵakulemwa

Yatesile Yehofa Pakwakulupusya Ŵandu Ŵakulemwa

“Pakuŵa Mlungu ŵachinonyele mnope chilambo chapasi mwamti ŵapeleche Mwanache jwakwe jumopejo.”YOH. 3:16.

CHAKULINGA CHA NGANIJI

Chitulole yaŵele ali mkutenda Yehofa pakusaka kutukamuchisya kuti tukombole kulimbana ni ulemwa. Nambosoni chitulole yatesile jwalakwe kuti chitusangalale ni umi wangamala tuli ŵandu ŵamlama.

1-2. (a) Ana ulemwa uli chichi soni mpaka tutende yamti uli kuti tupunde ngondo jakulimbana ni ulemwaji? (Alolesoni “Ngopolelo ja Maloŵega.”) (b) Ana chitukambilane chichi munganiji soni mungani sine syasili mu Sanja ja Mlonda ajino? (Alolesoni ngani jakuti “Yakusosekwa Kumanyilila Ŵakuŵalanga” jajili m’magasini ajino.)

 ANA akusasaka kumanyilila yakusati Yehofa Mlungu pakwanonyela wawojo? Yindu yakuyichisyayi mpaka yakamuchisye wawojo kuti amanyilile yeleyi: Alijiganye yatesile Yehofa pakusaka kwakulupusya wawojo ku ulemwa soni chiwa. Ulemwa a uli mmagongo jwamkulungwa jwanganaŵa akombwele wawojo kulimbana najo pajika jawo. Mwamti tukusalemwesyaga lisiku lililyose soni tukusawaga ligongo lya ulemwa. (Alo. 5:12) Nambo atamose kuti yili myoyo, pana ngani jambone soni jakusangalasya. Ni chikamuchisyo cha Yehofa mpaka tukombole kuwugomeka ulemwa. Mwamti Yehofa ni jwampaka atukamuchisye kuti tupunde ngondoji.

2 Yehofa Mlungu aŵele ali mkwakamuchisya ŵandu kwa yaka chiŵandika 6,000. Jwalakwe akusatendaga yeleyi ligongo lyakuti akusatunonyela. Yehofa aŵele ali mkwanonyela ŵandu kutyochela pandaŵi jaŵapanganyisye. Mwamti ligongo lyakuti jwalakwe akusiŵanonyela mnope ŵandu atesile yindu yejinji pakusaka kwakamuchisya patesile ulemwa. Mlungu akusamanyilila kuti ulemwa ukusalongolela ku chiwa soni jwangasaka kuti tuweje nambo kuti tutameje ni umi mpaka kalakala. (Alo. 6:23) Yindu yambone yeleyi ni yakusasakasoni Mlungu kuti yatendecheleje wawojo. Mungani ajino chitukambilane yiwusyo yitatu ayi: (1) Ana Yehofa ŵapele chamti uli chembecheyo ŵandu ŵakulemwa? (2) Ana ŵandu ŵakulemwa ŵa mundaŵi ja m’Baibulo ŵatendaga yamti uli pakusaka kumsangalasya Yehofa? (3) Ana Yesu jwakulupwisye chamti uli ŵandu ŵakulemwa?

ANA YEHOFA ŴAPELE CHAMTI ULI CHEMBECHEYO ŴANDU ŴAKULEMWA?

3. Ana chichi chichatendekasisye achinangolo ŵetu ŵandanda kuti atende ulemwa?

3 Yehofa paŵampanganyisye jwamlume ni jwamkongwe jwandanda, jwalakwe jwasakaga kuti jemanjajo asangalaleje. Jwalakwe jwapele jemanjaji malo gambone gakuti atameje, mtuka wa ulombela nambosoni masengo gakusangalasya gakuti akamuleje. Jemanjaji ŵasosekwaga kuchigumbasya chilambo chosope chapasi ni ŵanache ŵawo soni kuchitendekasya kuŵa paladaiso mpela muwaŵelele m’gunda wa Edeni. Nambotu Yehofa ŵagambile kwapa jemanjaji lilamusi limpepe basi. Jwalakwe ŵakalamwisye jemanjajo kuti naga akukasa lilamusi liŵapelelyo mwakutenda ulemwa jemanjajo chachiwa. Tukusamanyilila yayatendekwe. Lilayika line lyangali chinonyelo lyatendekasisye jemanjaji kutenda ulemwa. Mwamti Adamu ni Hawa ŵatesile yindu yalyasakaga lilayika lyakusakalali. Ligongo lyakulepela kwakulupilila Atati ŵawo, jemanjaji ŵatesile ulemwa. Nambotu yatukusamanyilila yili yakuti, maloŵe ga Yehofa gakwanilichikwe. Kutandila palisiku lyaŵalemwisyeli, jemanjaji ŵatandite kusimana ni yakuyichisya ya ulemwa wawo. Ŵatandite kalambala kaneko ŵawile.—Gen. 1:​28, 29; 2:​8, 9, 16-18; 3:​1-6, 17-19, 24; 5:5.

4. Ligongo chichi Yehofa akusaŵengana ni ulemwa Soni ligongo chichi akusatukamuchisya kuti tukombole kuwugomeka? (Aloma 8:​20, 21)

4 Yehofa jwakundile kuti ngani jakutesya chanasaji jilembedwe pakusaka kutukamuchisya m’weji. Nganiji, jikusatukamuchisya kupikanichisya ligongo lyakwe jwalakwe akusaŵengana ni ulemwa. Ulemwa ukusatulekanganya ni Atati ŵetu, soni ukusalongolela ku chiwa. (Yes. 59:2) Yeleyitu ni yayikusamtendekasya Satana juŵatandikasisye yakusawusya yosopeyi kuti anonyeleje ulemwa soni kwalimbikasya ŵandu kutenda ulemwawo. Komboleka Satana akusaganisyaga kuti yayatendekwe mu mgunda wa Edeni yamtendekasisye jwalakwejo kupunda. Nambotu jwalakwe jwangamanyililaga chinonyelo chekulungwa chakwete Yehofa. Mlungu jwetu nganachenga chakulinga chaŵakwete pa ŵanache ŵa Adamu ni Hawa. Ligongo lyakuti Yehofa akusiŵanonyela ŵandu wosope, myoyo nganachelewa kwapa chembecheyo. (Aŵalanje Aloma 8:​20, 21.) Yehofa jwamanyilile kuti ŵane mwa ŵanache ŵa Adamu chachisagula kumnonyela jwalakwe soni kutenda yakomboleka kuti awugomeche ulemwa. Nambosoni mpela Mtati soni Mlungu jwaŵapanganyisye, jwalakwe chachakunda jemanjaji kuti chaŵe ŵandu ŵamlama soni kuŵa nawo paunasi wambone. Ana Yehofa jwasosekwaga kutenda chichi kuti yosopeyi yikomboleche?

5. Ana Yehofa jwapeleche kandanda chembecheyo kwa ŵandu ŵakulemwa pandaŵi japi? Alondesye (Genesesi 3:15)

5 Aŵalanje Genesesi 3:15. Ndaŵi jijojo Yehofa jwapeleche chembecheyo kwa ŵandu ŵakulemwa soni jwasasile kuti chachimjonanga Satana. Mlungu jwasasile kuti “mwanache” ni juchachitendekasya kuti chembecheyochi chikomboleche. Mwanacheju jwaliji jwakuti chachimjonanga Satana soni yakusakala yosope yajwayitandikasisye Satanajo. (1 Yoh. 3:8) Nambope, chandanda yaliji yakuti mwanacheju chachisimana ni yakusawusya, Soni kuti kaneko Satana chachimwulaga mwanacheju. Mwamti yeleyi yampweteche mnope Yehofa. Nambo kupwetekaku kwaliji kwakuti kuchikola yakuyichisya yambone, ligongo lyakuti pambesi pakwe ŵandu ŵajinji chachikulupuka ku ulemwa soni chiwa kupitila mwa mwanacheju.

ANA ŴANDU ŴAKULEMWA ŴA MUNDAŴI JA M’BAIBULO ŴATENDAGA YAMTI ULI PAKUSAKA KUMSANGALASYA YEHOFA?

6. Ana ŵandu ŵachikulupi mpela Abele soni Nowa, ŵatendaga chichi pakusaka kuŵa paunasi wambone ni Yehofa?

6 Pali papitile yaka yejinji, Yehofa jwasalaga mwapanandipanandi yampaka atende ŵandu ŵakulemwa kuti aŵesoni paunasi wambone ni jwalakwe. Abele juŵaliji mwanache jwamlume jwaŵili jwa Adamu ni Hawa, jwaliji mundu jwandanda kulosya kumkulupilila Yehofa panyuma pakwimuchila kukwatendekwe mu Edeni. Ligongo lyakuti Abele jwamnonyelaga Yehofa soni jwasakaga kumsangalasya jwalakwe, jwapelekaga mbopesi kwa Mlungu. Abele jwalangaga yilango, myoyo, jwalakwe jwajigele ŵanache ŵa ngondolo ni kwalinganya chenene kaneko ni kwapeleka mbopesi kwa Yehofa. Ana Yehofa jwatesile uli ni mbopesi ja Abeleji? Jwalakwe “ŵasangalele ni Abele soni ŵapochele mbopesi jiŵapeleche.” (Gen. 4:4) Yehofa jwapochelesoni mbopesi mpela syelesi syasyapelechedwe ni ŵandu ŵaŵamnonyelaga soni kumkulupilila mpela Nowa. (Gen. 8:​20, 21) Yaŵatendaga Yehofayi mwakupochela mbopesi syelesi, yagambaga kulosya kuti ŵandu ŵakulemwa mpaka aŵe paunasi wambone ni jwalakwe. b

7. Ana yajwatesile Abulahamu pakusachilila kumpeleka mbopesi mwanache jwakwe yikusatujiganya chichi?

7 Yehofa ŵamsalile Abulahamu mundu juŵakwete chikulupi chakulimba kutenda chindu chine chakusawusya mnope. Jwalakwe ŵamŵendile Abulahamu kuti ampeleche mbopesi Isaki juŵaliji mwanache jwakwe. Mwangakayichila, yeleyi yaliji yakusawusya mnope kwa Abulahamu kuti akombole kuyitenda. Nambope, jwalakwe jwatesile yaŵamsalile Yehofayo. Nambo Abulahamu ali asigele panandi kumwulaga Isaki kuti ampeleche mbopesi, Yehofa ŵamlekasisye. Nganijitu jikusatujiganyaga chindu chakusosekwa mnope mpaka lelojino. Jikusatujiganya kuti Yehofa jwaliji jwakusachilila kupeleka mbopesi Mwanache jwakwe juŵamnonyelaga mnope. Yeleyitu yalosisye kuti Yehofa akusiŵanonyela mnope ŵandu.—Gen. 22:​1-18.

8. Ana mbopesi siŵapelekaga Ayisalayeli mwakamulana ni Chilamusi cha Mose syalongolelaga ku chichi? (Lefitiko 4:​27-29; 17:11)

8 Kaneko pali papitile yaka yejinji, Chilamusi cha Mose chakundaga Ayisalayeli kupeleka mbopesi syakusimasya ulemwa. (Aŵalanje Lefitiko 4:​27-29; 17:11.) Mbopesi syelesi, syagambaga kupeleka chiwulili cha mbopesi jisyesyene jajaliji jakuti jichipelechedwa pakusaka kwakulupusya ŵandu wosope ku ulemwa. Mlungu jwasalile ŵakulochesya ŵakwe kulemba yakwamba mwanache jujwasosekwaga kwika. Ŵakulochesyaŵa ŵalondesisye kuti Mwanacheju jwaliji jwapadela mnope kwa Mlungu. Nambosoni yaliji yakuti chachisimana ni yakusawusya kaneko ni kuwulajidwa mpela ngondolo jakupelechedwa mbopesi. (Yes. 53:​1-12) Agambe ganichisya, Yehofa jwalinganyisye yakumpeleka Mwanache jwakwe juŵamnonyelaga mnope kuti aŵe mbopesi pakusaka kwakulupusya ŵandu wosope ku ulemwa soni chiwa kupwatikapo wawojo.

ANA YESU JWAKULUPWISYE CHAMTI ULI ŴANDU ŴAKULEMWA?

9. Ana Yohane M’batisi jwasasile yamti uli yakwamba Yesu? (Ahebeli 9:22; 10:​1-4, 12)

9 Mu yaka 100 yandanda, Yohane M’batisi juŵaliji jwakutumichila jwa Mlungu, jwasasile yakwamba Yesu jwa ku Nasaleti. Jwalakwe jwatite, “Alole, Mwanache Jwangondolo jwa Mlungu jwakutyosya ulemwa wa chilambo!” (Yoh. 1:29) Maloŵe gelegatu, galosisye kuti Yesu jwaliji Mwanache jwapadela juŵasasile Mlungu kuti chachiyika pachilambopa. Nambosoni yaliji yakuti jwalakwe chachipeleka mbopesi jakwawombola ŵandu wosope. Kwelekutu kwaliji kukopochela kwa mwanache juŵamgambaga Yehofa kuti chachakulupusya ŵandu ku ulemwa.—Aŵalanje Ahebeli 9:22; 10:​1-4, 12.

10. Ana Yesu jwalosisye chamti uli kuti “jwayiche kukwaŵilanga” ŵandu ŵakulemwa?

10 Yesu jwatendaga chidwi ni ŵandu ŵaŵalagaga mnope ni ulemwa. Mwamti jwaŵendile kuti jemanjajo kuti aŵe ŵakumkuya ŵakwe. Jwalakwe jwamanyililaga kuti ulwele wekulungwa wa ŵandu waliji ulemwa. Myoyo, jwalakwe jwatendaga yakomboleka kuti ŵakamuchisye achalume soni achakongwe ŵaŵalagaga ligongo lya yakulemwa yaŵatesile. Mwamti pandaŵi jine, pakamulichisya masengo maloŵe gakuwanichisya, Yesu jwasasile kuti, “Ŵandu ŵambonembonepe ŵangasosekwa dokotala, nambo ŵakulwala.” Jwalakwe jwasasilesoni kuti, “Une nganimbika kukwaŵilanga ŵandu ŵakulungama, nambo ŵakulemwa.” (Mat. 9:​12, 13) Yajwatendaga Yesu yakamulanaga ni maloŵe gakwega. Jwalakwe jwamkululuchile jwamkongwe jwaŵajojesye syajo syakwe ni misosi. (Luk. 7:​37-50) Yesu jwamjiganyisyesoni yisyesyene jwamkongwe jwine jwa Chisamaliya juŵasimene najo pachisima. Jwatesile yeleyi atamose kuti jwamanyililaga kuti jwamkongwejo jwatendaga ndamo syakusakala. (Yoh. 4:​7, 17-19, 25, 26) Mlungu ŵampelesoni Yesu machili gakutyosya yakusakala yosope yayikusayika ligongo lya ulemwa soni chiwa. Ana yeleyi yatendekwe chamti uli? Yesu ŵajimwisye ku chiwa ŵandu ŵaŵawile. Mwamti ŵane mwa jemanjaji ŵaliji achalume, achakongwe soni ŵanache.—Mat. 11:5.

11. Ligongo chichi Yesu jwatendaga chidwi ni ŵandu ŵakulemwa?

11 Yili yangasimonjesya kuti atamose ŵandu ŵatendaga yindu yakusakala mnope, Yesu ŵakamuchisye jemanjaji kuŵa najo paunasi wambone mnope. Jwalakwe jwalosisye jemanjaji chinonyelo soni chanasa chekulungwa. Mwamti jemanjajo nganayiwonaga kuŵa yakusawusya kumyichila jwalakwe. (Luk. 15:​1, 2) Kaneko Yesu jwayamichile soni jwapele upile jemanjajo ligongo lyakumkulupilila. (Luk. 19:​1-10) Yaŵatesile Yesuyi yagambile kulosya ndendende chanasa chekulungwa chakwete Atati ŵakwe. (Yoh. 14:9) Mwamti kupitila mu yindu yaŵatendaga soni kuŵecheta Yesu jwalosisye kuti Atati ŵakwe ŵachanasa akusiŵanonyela ŵandu soni akusasaka kuti jemanjajo apunde pangondo jakulimbana ni ulemwa. Yesu jwakamuchisye ŵandu ŵakulemwa kuti akole mtima wakusachilila kuchenga ndamo syawo ni kutanda kumkuya jwalakwe.—Luk. 5:​27, 28.

12. Ana Yesu jwasalile chichi ŵakulijiganya ŵakwe pakwamba mwachachiwila jwalakwejo?

12 Yesu jwamanyililaga yindu yosope yajwajembecheyaga kusimana nayo. Mwamti mwakuwilisyawilisya jwalakwe jwasalilaga ŵakumkuya ŵakwe kuti chachilagasidwa soni chachiwulajidwa pachitela chakulagasichila. (Mat. 17:22; 20:​18, 19) Yesu jwamanyililaga kuti mbopesi jakwe jichityosya ulemwa wosope wapachilambo mpela mujwaŵechetele Yohane, soni mpela muyaŵechetele yakulemba ya ŵakulochesya ŵane. Yesu jwasasilesoni kuti panyuma pakupeleka umi wakwe ‘chachawutila ŵandu wosope’ kwa jwalakwe. (Yoh. 12:32) Mwamti kuti mundu jwakulemwa amsangalasye Mlungu jwasosekwaga kumjitichisya Yesu nambosoni kukuya sajo syakwe. Mwamti kutenda yeleyi kukakamuchisye jemanjaji kuti agopoche ku ukapolo wa ulemwa. (Alo. 6:​14, 18, 22; Yoh. 8:32) Myoyo Yesu ŵakundile kuwa chiwa chakupweteka mnope pakusaka kutukulupusya.—Yoh. 10:​17, 18.

13. Ana Yesu jwawulajidwe chamti uli? Ana chiwa chakwe chikusatujiganya yamti uli pakwamba ya Yehofa Mlungu? (Alolesoni chiwulili.)

13 Yesu jwalagasidwe, kutaŵidwa, kuŵecheteledwa yindu yachipongwe nambosoni kukolechedwa pachitela chakulagasichila. Jwalakwe pajwapililaga yakupweteka yosopeyi mwakulupichika, nombe Mlungu yampwetekaga mnope. Nambotu Yehofa jwakwete machili gakutendekasya kuti Yesu akasimana ni yakusawusya yosopeyi nambo jwalakwe nganatenda yeleyo. Ligongo chichi? Atamose kuti jwalakwe ali Mtati jwachinonyelo, nambope jwakwete magongo gambone gakumtendekasya ngatenda chilichose pakumchenjela Mwanache jwakweju. Yesu jwatite, “Pakuŵa Mlungu ŵachinonyele mnope chilambo chapasi mwamti ŵapeleche Mwanache jwakwe jumopejo, ni chakulinga chakuti jwalijose jwakumkulupilila jwalakwe akajonanjidwa nambo akole umi wangamala.”—Yoh. 3:16.

Mwakukunda kuti Yesu alagasidwe, Yehofa yampweteche mnope mumtima pakusaka kutuwombola ku ulemwa soni chiwa (Alole ndime 13)


14. Ana wawojo akusalijiganya chichi kutyochela pa mbopesi jiŵapeleche Yesu?

14 Mbopesi jaŵapeleche Yesu uli umboni wekulungwa wakulosya yakusati Yehofa pakwanonyela ŵanache ŵa Adamu ni Hawa. Mwamti ulisoni umboni wekulungwa wakuti Yehofa akusiŵanonyelasoni wawojo. Jwalakwe jwakundile kutenda yiliyose yayamtendekasisye kupikana kupweteka kwa mtundu uliwose pakusaka kwakulupusya ku ulemwa soni chiwa. (1 Yoh. 4:​9, 10) Kusala yisyene, Mlungu akusasaka kutukamuchisya wosopewe kuti tukombole kulimbana ni ulemwa nambosoni kuti tukombole kupunda pangondo jeleji.

15. Ana tukusosekwa kutenda chichi kuti tupinduleje mnope ni mbopesi jakutuwombola jiŵapeleche Mlungu kupitila mwa Yesu Klistu?

15 Mtuka waŵatupele Mlungu wawuli mbopesi jakutuwombola jiŵapeleche kupitila mwa Mwanache jwakwe, ukusatukamuchisya kuti yakulemwa yetu yikululuchidwe. Nambotu kuti Mlungu atukululuchile, m’wejo tukusasosekwa kutendapo kandu. Ana tukusasosekwa kutenda chichi? Yohane M’batisi soni Yesu Klistu ŵapeleche kwanga kwa chiwusyochi. Jemanjaji ŵatite, “Agalawuche mtima, pakuŵa Uchimwene wakwinani uŵandichile.” (Mat. 3:​1, 2; 4:17) Myoyo kugalawuka mtima chili chindu chakusosekwa mnope naga tukusaka kumalana ni ulemwa nambosoni kuŵa paunasi wambone ni Atati ŵetu ŵachinonyelo. Nambo ana pakusasosekwa kutenda chichi kuti mundu agalawuche mtima soni ana kutenda yeleyi mpaka kutukamuchisye chamti uli kumalana ni ndamo syetu syakusakala? Mungani jakuyichisya tuchipata kwanga kwa yiwusyo yeleyi.

NYIMBO NA. 18 Tukuyamichila Ligongo Lyakutuwombola

a NGOPOLELO JA MALOŴEGA: M’Baibulo maloŵe gakuti, “ulemwa” mpaka gajimile kutenda yakusakala kapena kulepela kupikanila malamusi gakulungama ga Yehofa. Nambosoni maloŵe gakuti “ulemwa” mpaka gajimilesoni ulemwa watwajigalile kwa achinangolo ŵetu Adamu ni Hawa. Mwamti ulemwa watwajigalilewu ni wawukusatendekasya kuti wosopewe tuweje.

b Yaŵatendaga Yehofa pakupochela mbopesi syaŵapelekaga ŵandu ŵane ŵakulupichika Chiklistu mkanichitande yapelekaga chiwulili mbopesi ja Yesu Mklistu, jajakamuchisye pakwawombola ŵandu ku ulemwa nambosoni chiwa.—Alo. 3:25.