Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 35

Ŵandu Ŵakulinandiya Ali Ŵakusosekwa kwa Yehofa

Ŵandu Ŵakulinandiya Ali Ŵakusosekwa kwa Yehofa

“Ambuje . . . akwasamalila ŵandu ŵakulitimalika [“ŵakulinandiya,” NW].SAL. 138:6.

NYIMBO 48 Tujendeje ni Yehofa Lisiku Lililyose!

YACHITULIJIGANYE *

1. Ana Yehofa akusiŵawona chamtuli ŵandu ŵakulinandiya? Alondesye.

YEHOFA akusiŵanonyela ŵandu ŵakulinandiya. Ŵandu ŵali ŵakulinandiya yisyesyene ni ŵampaka aŵe paunasi wambone ni jwalakwe. Nambo, “ŵakulikwesya akusiŵamanyilila ali kwakutalichila.” (Sal. 138:6) Wosopewe tukusasaka kuti tumsangalasyeje Yehofa soni kuti atunonyeleje, myoyo tukusosekwa kulingalinga kuŵa ŵakulinandiya.

2. Ana chitukambilane chichi mungani ajino?

2 Mungani ajino, chitukambilane kwanga kwa yiwusyo yitatu ayi: (1) Ana kulinandiya kukusagopolela chichi? (2) Ligongo chichi tukusosekwa kola ndamoji? (3) Ana ni yakutendekwa yapi yampaka yilinje kulinandiya kwetu? Mpela mwatuyiwonele, kulinandiya kukusamsangalasya Yehofa, soni m’weji yindu yikusatujendela chenene.—Mis. 27:11; Yes. 48:17.

ANA KULINANDIYA KUKUSAGOPOLELA CHICHI?

3. Ana kulinandiya kukusagopolela chichi?

3 Kulinandiya kuli kungalikwesya, kuŵa jwanganyada soni jwangalipikana. Baibulo jikusalosya kuti mundu jwakulinandiya akusamanyilila kuti Yehofa ali jwapenani kumpunda jwalakwe, soni akusiŵawona ŵane kuŵa ŵakusosekwa. Mundu jweleju akusamanyilila kuti jwalijose ali jwakumpunda jwalakwe m’litala line lyakwe.—Afil. 2:3, 4.

4-5. Ligongo chichi kulinandiya kwangagamba kujigalila mwakuwonechela mundu?

4 Ŵandu ŵane akusagamba kuwoneka pamesope kuti ali ŵakulinandiya. Mpaka awonecheje myoyo ligongo lyakuti ali ŵakufasa. Jemanjaji mpaka ŵachimbichisyeje ŵane ligongo lyakuti ŵajiganyisye achinangolo ŵawo. Nambo yisyesyene yakwe yili yakuti ali ŵakunyada. Mkupita kwandaŵi mpaka alosye mwaŵelele mumtima mwawo.—Luk. 6:45.

5 Nambo ŵandu ŵane mpaka aŵe ŵakulimba mtima, soni ŵagopoka kusala nganisyo syawo, nambo yeleyi yangalosya kuti jemanjaji ali ŵakunyada. (Yoh. 1:46, 47) Nambope, ŵandu ŵamti myiyi, akusosekwa kuŵa ŵakusamala kuti akalidalilaga. Chinga tuli ŵakulimba mtima kapena iyayi, wosopewe tukusosekwa kulingalinga kuti tuŵe ŵakulinandiya yisyesyene.

Ndumetume Paulo jwaliji jwakulinandiya (Alole ndime 6) *

6. Mwakamulana ni 1 Akolinto 15:10, ana mpaka tulijiganye chichi kutyochela kwa ndumetume Paulo?

6 Aganichisye chisyasyo cha ndumetume Paulo. Yehofa ŵamkamulichisye masengo mnope jwalakwe pakutamilikasya mipingo m’misinda jakulekanganalekangana. Komboleka kuti jwalakwe jwatesile yejinji pa undumetume wakwe kwapunda ŵandumetume wosope ŵa Yesu Klistu. Nambope, Paulo nganalipikana kuti ali jwakusosekwa mnope kupunda achimjakwewo. Mwakulinandiya, jwasasile kuti, “Unetu ndili jwamnondi mwa ndumetume syosope. Nganimba jwakwenela kose kuŵilanjidwa kuti ndumetume, pakuti nawulagasisye mpingo wa Mlungu.” (1 Akoli. 15:9) Myoyo, Paulo jwalosisye kuti jwaliji paunasi wambone ni Yehofa ngaŵa ligongo lya undumetume wakwe, nambo ligongo lya umbone mtima wa Mlungu. (Aŵalanje 1 Akolinto 15:10.) Kusala yisyene, Paulo ali chisyasyo chambone cha kulinandiya. Jwalakwe nganalosya kulikwesya m’chikalata chakwe chakwawula kwa Akolinto atamose kuti ŵandu ŵane kweleko ŵalilosyaga kuti ali ŵakusosekwa kumpunda jwalakwe.—2 Akoli. 10:10.

Karl F. Klein, m’bale jwakulinandiya jwaŵatumichile mu Likuga Lyakulongolela (Alole ndime 7)

7. Ana m’bale jwine jwa mundaŵi jetu jino jwalosisye chamtuli kuti jwaliji jwakulinandiya?

7 Mundu jumo jwali chisyasyo chambone pangani ja kulinandiya ali M’bale Karl F. Klein, juŵatumichile mu Likuga Lyakulongolela. Jwalakwe jwalembile mbili jakwe jakulimbikasya. Mu mbili jakwe, M’bale Klein jwasasile mwakulinandiya yakusawusya yosope yaŵalimbene nayo paumi wakwe kwa yaka yejinji. Mwachisyasyo, jwalakwe jwalalichile nawo kandanda kunyumba ni nyumba mu 1922. Nambo paŵayiweni kuti yili yakusawusya, pamasile yaka yiŵili jwalakwe mkanakamulichisye masengo litalali pakulalichila. Kaneko, paŵatumichilaga ku Beteli, m’bale jwine ŵamjamwiche mwamti M’bale Klein jwamtumbilile m’balejo kwakandaŵi. Nambosoni jwalakwe jwalagaga ni ulwele wakulagasika nganisyo, wawamasile panyuma pakwe. Nambope, panyuma pakwe jwalakwe jwasangalalaga ni maundumetume gejinji. Kusala yisyene m’baleju jwasosekwaga kulinandiya kuti akombole kusala yakulepela yakwe yosopeyi. Abale ni alongo ŵajinji akusamkumbuchila M’bale Klein soni mbili jakwe jaŵajilembile mwakuwona mtima. *

LIGONGO CHICHI TUKUSOSEKWA KUŴA ŴAKULINANDIYA?

8. Ana pa 1 Petulo 5:6, pakusalosya chamtuli kuti kulinandiya kukusamsangalasya Yehofa?

8 Ligongo limo lyakuŵela ŵakulinandiya lili lyakuti ndamoji jikusamsangalasya Yehofa. Ndumetume Petulo jwasasile yeleyi mwakupikanika chenene. (Aŵalanje 1 Petulo 5:6.) Buku ja Chichewa jakuti “Bwera Ukhale Wotsatira Wanga” jikusalondesya yaŵasasile Petuloyi. Bukuji jikusati, “Kulikwesya kuli mpela poyisoni, soni kukusajonanga yindu. Mundu jwakwete lunda mpaka aŵe jwangali mate pameso pa Mlungu naga ali jwakulikwesya. Nambo mundu jwakulinandiya, atamose aŵe jwakutuluka akusaŵa jwakusosekwa kwa Yehofa. . . . Jwalakwe chachapa upile wawojo ligongo lya kulinandiya kwawo.” * Kusala yisyene, chindu chakusosekwa mnope champaka tutende chili kumsangalasya Yehofa.—Mis. 23:15.

9. Ligongo chichi kulinandiya kukusatendekasya kola achimjetu ŵajinji?

9 Kupwatika pa kumsangalasya Yehofa, tukusapata maumbone gejinji patukulosya ndamo ja kulinandiya. Kulinandiya kukusatendekasya kuti ŵandu ŵajinji atunonyeleje. Kuti tupikanichisye yeleyi, kwende tuganichisye ya ŵandu ŵatukusanonyela kunguluka nawo. (Mat. 7:12) Ŵajinji ŵangasangalala kunguluka ni mundu jwakusasaka kuti ŵane agambeje kwendela nganisyo syakwe. Mwakulekangana ni yeleyi, tukusasangalala patuli ni abale ni alongo ŵakusapikanila maloŵe gakuti, “Mnonyelaneje jwine ni mjakwe, mŵeje ŵambone mtima, ni ŵakulinandiya.” (1 Pet. 3:8) Mwelemu ni mwatukusapikanila patuli ni ŵandu ŵakulinandiya, jemanjajosoni akusasangalala naga tuli ŵakulinandiya.

10. Ana kulinandiya kukusatukamuchisya chamtuli kola umi wambone?

10 Kulinandiya kukusatukamuchisyasoni kola umi wambone. Kusala yisyene, ndaŵi sine mpaka tusimane ni yindu yampaka tuyiwone kuti yili yangali chilungamo. Mwenye jwalunda Solomoni jwatite, “Naweni achikapolo ali mkwenda pa mahachi, nambo ŵakulamulila ali mkwenda pasi mpela achikapolo.” (Jwak. 10:7) Ndaŵi sine ŵandu ŵalunda mnope ŵangapochela uchimbichimbi. Soni ndaŵi sine ŵandu ŵanganakola lunda akusapochela uchimbichimbi wekulungwa. Atamose kuti yili myoyo, Solomoni jwasasile kuti luli lunda kwitichisya mwayiŵelele yindu. (Jwak. 6:9) Naga tuli ŵakulinandiya, yichiŵa yangasawusya kwitichisya mwayiŵelele yindu paumi wetu.

YAMPAKA YILINJE KULINANDIYA KWETU

Ana chakutendekwa mpela chelechi mpaka chilinje chamtuli kulinandiya kwetu? (Alole ndime 11-12) *

11. Ana tukusosekwa kutenda chichi patupochele chamuko?

11 Lisiku lililyose tukusakola upile wakulosya kulinandiya. Alole yakutendekwa yakuyichisyayi. Patupochele chamuko. Tukusosekwa kumbuchila kuti, naga mundu jwine akutupa chamuko nikuti nganitutenda chenene panepakwe. Naga mundu jwine akutupa chamuko tukusaganisya yakukana chamukocho. Mpaka tutande kumpatila magongo jwakutupa chamukojo kapena litala lyakamulichisye masengo pakutujamuka. Nambo naga tuli ŵakulinandiya tuchigamba kupochela chamukocho.

12. Mwakamulana ni Misyungu 27:5, 6, ligongo chichi tukusasosekwa kumyamichila mundu jwatupele chamuko? Apeleche chisyasyo.

12 Mundu jwakulinandiya akusayamichila chamuko. Mwachisyasyo, tuwanichisye kuti ali kumisongano ja Chiklistu. Panyuma pakuŵechetana ni Aklistu achimjawo ŵajinji, jumo mwa jemanjajo akwasalila kuti wawojo m’meno mwawo musigalile kachakulya. Mwangakayichila mpaka atende sooni. Nambo ana nganaŵa amyamichile mundu jwaŵasalilejo? Mwangakayichila akasangalele yikaŵe kuti jwine ŵasalile yeleyo mwachitema. Mwakulandana ni yeleyi, tukusasosekwa kumyamichila mwakulinandiya Mklistu mjetu jwalosisye kulimba mtima pakutupa chamuko chatwasosechelaga. Mpaka tumwone mundujo mpela mjetu, ngaŵa mmagongo jwetu.—Aŵalanje Misyungu 27:5, 6; Aga. 4:16.

Ligongo chichi tukusasosekwa kulinandiya ŵane papochele udindo? (Alole ndime 13-14) *

13. Ana mpaka tulosye chamtuli kulinandiya ŵane papatile upile wakutenda undumetume?

13 Ŵane papatile upile wakutenda undumetume. Jwamkulungwa jwine jwa mumpingo lina lyakwe Jason jwasasile kuti, “Panaweni ŵane ali mkupochela maundumetume gasambano, ngusasimonga kuti ligongo chichi nganamba une.” Ana pakwete palipikene myiyi? Nganikuŵa kulemwa “naga mundu akusaka masengo” gakutenda maundumetume gakulekanganalekangana. (1 Tim. 3:1) Atamose yili myoyo, tukusasosekwa kusamala ni yatukusayiganichisya. Naga ngasamala mpaka tutande kunyada mumtima mwetu. Mwachisyasyo, m’bale mpaka atande ganisya kuti jwalakwepe ni jwali jwakuŵajilwa kupochela undumetume wine wakwe. Mwinesoni mlongo mpaka atande ganisya kuti, ‘Ŵamkwangu ni ŵakatesile chenene undumetume wula kulekangana ni chenono.’ Nambope, naga tuli ŵakulinandiya, tuchiŵambala msimu wakunyada welewu.

14. Ana tukulijiganya chichi kutyochela pa yaŵatesile Mose ŵane paŵapochele maundumetume?

14 Mpaka tulijiganye kutyochela pa yaŵatesile Mose ŵane paŵapochele undumetume. Mose jwayamichilaga undumetume wakwe wakulongolela mtundu wa Aisalaeli. Ana Mose jwapikene wuli Yehofa paŵakundile ŵane kutenda masengo gane gaŵatendaga jwalakwe? Jwalakwe nganatenda jelasi. (Num. 11:24-29) Pangani jakwalamula ŵandu, jwalakwe jwakundile gaŵana masengogo ni ŵane. (Eks. 18:13-24) Yeleyi yatendekasisye kuti Aisalaeli akole ŵakulamula ŵajinji, yayakamuchisye kuti magambo ga ŵandu galamulidweje mwachitema. Yeleyi yikulosya kuti Mose ŵakuwonaga kwakamuchisya ŵane kuŵa kwakusosekwa mnope kulekangana ni udindo wakwe. Kusala yisyene chelechi chili chisyasyo chambone. Tukusosekwa kumbuchila kuti, mundu akusaŵa jwakusosekwa kwa Yehofa naga ali jwakulinandiya ngaŵa ligongo lya lunda lwakwete. Atamose kuti ‘Yehofa ali ŵapenani mnope, akwasamalila ŵandu ŵakulinandiya.’—Sal. 138:6.

15. Ana ni kuchenga kwapi kwasimene nako abale ni alongo ŵajinji?

15 Yindu payichenjile. Yaka yapachangakaŵapa, abale ni alongo ŵajinji ŵaŵamtumichile Yehofa kwandaŵi jelewu undumetume wawo wachenjile. Mwachisyasyo, mu 2014, undumetume wa ŵakulolela upande ni achiŵamkwawo wachenjile. Ŵasasilesoni kuti, kutandila chaka chelechi, ŵakulolela mkuli ŵayiche yaka 70 yakupagwa chajimeje pa undumetume wawo. Soni abale ŵayiche yaka 80 kapena kupunda ngatumichilaga mpela ŵakulondesya masengo ga achakulungwa. Kupwatika pelepa, ŵakutumichila pa Beteli ŵajinji ŵapochele undumetume wakuja kutenda upayiniya. Ŵane ŵajimi pa undumetume wawo ligongo lya kulwala, maudindo ga m’liŵasa, kapena yakusawusya yine.

16. Ana abale ni alongo ŵane ŵalosisye chamtuli kulinandiya yindu payachenjile paumi wawo?

16 Kuchenga kweleku kwaliji kwakusawusya kwa abale ni alongoŵa. Kusala yisyene jemanjaji ŵawunonyelaga undumetume waŵatesile kwayaka yejinji. Ŵane mwajemanjaji “ŵadandawulaga” ligongo lya kuchenga kwa undumetume wawo. Ligongo chichi m’kupita kwandaŵi ŵakombwele kuchenga? Chindu chachakamuchisye mnope, chaliji kumnonyela Yehofa. Jemanjaji ŵakumbuchilaga kuti ŵalipeleche kwa Mlungu ngaŵa ku masengo, udindo kapena undumetume. (Akolo. 3:23) Ŵaliji ŵakusangalala kupitilisya kumtumichila Yehofa mwakulinandiya pa undumetume wuliwose. Jemanjaji ‘ŵatulaga pa jwalakwe yidandawulo yawo yosope’ pakumanyilila kuti Yehofa akusiŵasamalilaga.—1 Pet. 5:6, 7.

17. Ligongo chichi yili yakusangalasya kumanyilila kuti Maloŵe ga Mlungu gakusatulimbikasya kuŵa ŵakulinandiya?

17 Ana nganiyiŵa yakusangalasya kumanyilila kuti Maloŵe ga Mlungu gakusatulimbikasya kuŵa ŵakulinandiya? Naga tuli ŵakulinandiya yichitukamuchisya achimsyewe nambosoni achimjetu. Yichitukamuchisyasoni kupilila yakusawusya ya paumi. Chakusosekwa mnope, tuchaŵandichila Atati ŵetu ŵakwinani. Tuli ŵakusangalala mnope kumanyilila kuti atamose kuti jwalakwe ‘ali jwamkulungwa ni jwamachili gose,’ akusiŵanonyela soni kwaganichisya ŵakutumichila ŵakwe ŵakulinandiya.—Yes. 57:15.

NYIMBO 45 Nganisyo sya Mumtima Mwangu

^ ndime 5 Ndamo jimo jakusosekwa mnope jatukusasosekwa kola jili kulinandiya. Ana kulinandiya kukusagopolela chichi? Ligongo chichi tukusosekwa kola ndamoji? Soni ligongo chichi kuchenga kwa yindu paumi wetu mpaka kulinje kulinandiya kwetu? Ngani ajino chijijanje yiwusyo yeleyi.

^ ndime 7 Alole ngani jakuti, “Yehofa Andendele Yejinji Paumi Wangu” mu Sanja ja Mlonda ja Chisungu ja Okotoba 1, 1984.

^ ndime 8 Alole mtwe 3, ndime 23.

^ ndime 53 KULONDESYA YIWULILI: Ndumetume Paulo pali kunyumba ja m’bale, akukunguluka ni ŵane kupwatikapo ŵanache.

^ ndime 57 KULONDESYA YIWULILI: M’bale akupochela chamuko kutyochela kwa m’bale jwachinyamata.

^ ndime 59 KULONDESYA YIWULILI: M’bale jwachikulile ngakumtendela jelasi m’bale jwachinyamata pakusangalala ni udindo wakwe mumpingo.