Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 39

“Naliweni Likuga Lyekulungwa lya Ŵandu”

“Naliweni Likuga Lyekulungwa lya Ŵandu”

“Naliweni likuga lyekulungwa lya ŵandu ŵangaŵalanjika, . . . ŵajimi pameso pa chitengu ni pameso pa Mwanache Jwangondolo.”—CIW. 7:9, NW.

NYIMBO 60 Akulupusye Umi Wawo!

YACHITULIJIGANYE *

1. Ana ndumetume Yohane jwaliji mundamo jamtuli chakumbesi kwa yaka ya m’ma 100 yandanda?

CHAKUMBESI kwa yaka ya m’ma 100 yandanda, ndumetume Yohane jwaliji mundamo jakusawusya. Jwalakwe jwaliji jwachikulile soni nganakombolaga kutyoka pachilumba cha Patimosi. Kombolekasoni kuti pandaŵijo jwakulijiganya jwa Yesu juŵaliji chiŵela umi jwaliji jwalakwepe. (Ciw. 1:9) Jwalakwe jwamanyililaga kuti ŵandu ŵakusisya ŵajiganyaga yaunami soni kutendekasya kuti mpingo ugaŵikangane. Yeleyi yalosyaga kuti mwine mpingo wa Aklistu ŵasyesyene usigele panandi kumala.—Yud. 4; Ciw. 2:15, 20; 3:1, 17.

Ndumetume Yohane jwaliweni “likuga lyekulungwa lya ŵandu” ali awete mikanjo jeswela ali ajigele nyambi sya kanjesa m’miyala mwawo. (Alole ndime 2)

2. Mwakamulana ni Ciwunukuko 7:9-14, ana Yohane jwagaweni mesomkulola gakusangalasya gapi? (Alole chiwulili chachili pa chikuto.)

2 Atamose kuti Yohane jwaliji mundamo jakusawusyaji, jwalakwe jwagaweni mesomkulola gakusangalasya gakwamba yamsogolo. M’mesomkulolago, jwalakwe jwagaweni malayika gali gasalilidwe kuti gakamule mbungo syakonanga sya chisawusyo chekulungwa mpaka ali alembile chimanyisyo pawusyo sya likuga lya ŵakutumicila ŵa Mlungu. (Ciw. 7:1-3) Likugali lili lya Aklistu ŵakwana 144,000 ŵachachilamulila yimpepe ni Yesu kwinani. (Luk. 12:32; Ciw. 7:4) Kaneko Yohane jwasasile ya likuga line lyekulungwa. Jwalakwe jwatite, “Yili yitendekwe yeleyi, nalolite ni naliweni likuga lyekulungwa lya ŵandu ŵangaŵalanjika. Ŵanduwo ŵaliji ŵakutyocela ku mitundu josope ja ŵandu, ngosyo syosope, yilambo yosope ni soni ŵa yiŵecheto yosope nipo ŵajimi pameso pa chitengu ni pa Mwanache Jwangondolo.” (Aŵalanje Ciwunukuko 7:9-14.) Mwangakayichila, Yohane jwaliji jwakusangalala kumanyilila kuti msogolo ŵandu ŵajinji chachimlambilaga Yehofa m’litala lyakuŵajilwa.

3. (a) Ligongo chichi mesomkulola ga Yohane gakusalimbikasya chikulupi chetu? (b) Ana chitulijiganye chichi munganiji?

3 Mwangakayichila, mesomkulolaga galimbikasisye chikulupi cha Yohane. Kusala yisyene mesomkulolaga mpaka galimbikasyesoni chikulupi chetu ligongo lyakuti tukutama mundaŵi jagakukwanilichikwa. Mundaŵi jetu jino ŵajinji atandite kumlambila Yehofa soni akwembecheya kuti chachikulupuka pa chisawusyo chekulungwa ni kutama kwangamala pachilambo chapasi. Munganiji, chitulole yatite Yehofa pakwakamuchisya ŵandu ŵakwe kumanyilila yakwamba likuga lyekulungwa lya ŵanduli yaka yakupunda 80 munyumamu. Kaneko chitulole yindu yiŵili yakwamba likugali: (1) winji wakwe soni (2) ŵandu ŵakwe ali ŵamitundu josope. Yinduyi chiyilimbikasye chikulupi cha ŵandu ŵakwete chembecheyo chakuŵa nawo m’likugali.

ANA LIKUGA LYEKULUNGWA LYA ŴANDU LICHITAMA KWAPI?

4. Ana ni usyesyene wapi wele machalichi ga Chiklistu ngagakumanyilila, nambi yeleyi yikulekangana chamtuli ni yaŵakulupililaga Ŵakulijiganya Baibulo?

4 Machalichi ga Chiklistu gangajiganya usyesyene wa m’Malemba wakuti lisiku line ŵandu ŵakupikanila chachitama pachilambo chapasi kwangamala. (2 Akoli. 4:3, 4) Masiku agano, machalichiga gakusajiganya kuti ŵandu wosope ŵambone akusajawula kwinani pawile. Nambo yeleyi yaliji yakulekangana ni yakakulupililaga kakuga kamwana ka Ŵakulijiganya Baibulo kakaŵandisyaga Sanja ja Mlonda kutandila mu 1879. Jemanjaji ŵamanyilile kuti Mlungu chachiwuchisyasoni Paladiso pachilambo chapasi soni kuti ŵandu ŵajinji ŵakulupichika chachitama pachilambo chapasi ngaŵaga kwinani. Nambope jemanjaji yajigalile ndaŵi jelewu kuti amanyilile chenene kuti ana ŵandu ŵakupikanilaŵa chachiŵa ŵani kusyesyene.—Mat. 6:10.

5. Ana Ŵakulijiganya Baibulo ŵakulupililaga yamtuli pakwamba ya ŵa 144,000?

5 Ŵakulijiganya Baibulo ŵamanyililesoni kutyochela m’malemba kuti ŵandu ŵane, ‘chachiwomboledwa kuchilambo chapasi’ kuti chalamulile yimpepe ni Yesu kwinani. (Ciw. 14:3) Likugali lili lya ŵandu ŵakwana 144,000, ŵali Aklistu ŵakulipeleka ŵaŵele ali mkutumichila Yehofa mwakulupichika. Nambi ŵakulupililaga yamtuli pakwamba ya likuga lyekulungwa lya ŵandu?

6. Ana ŵakulijiganya Baibulo ŵakulupililaga cici pakwamba ya likuga lyekulungwa lya ŵandu?

6 M’mesomkulolaga, Yohane jwaliweni likuga lili ‘lijimi pameso pa chitengu ni pa Mwanache Jwangondolo.’ (Ciw. 7:9) Maloŵega gatendekasisye Ŵakulijiganya Baibuloŵa kuyiwona kuti mpela mwayiŵelele ni ŵa 144,000, likuga lyekulungwa lya ŵandu lichijawulasoni kwinani. Sambano naga yaliji yakuti makuga gaŵiliga gachija kutama kwinani, ni gakalekanganaga chamtuli? Ŵakulijiganya Baibuloŵa ŵaganisyaga kuti likuga lyekulungwa lya ŵanduli lyaliji lya Aklistu ŵanganampikanilaga Mlungu paŵaliji pachilambo chapasi. Atamose kuti ŵapikanilaga malamusi ga m’Baibulo, komboleka ŵane mwa jemanjaji nganakopoka m’machalichi gawo gaunami. Ŵakulijiganya Baibulowo, ŵaganisyaga kuti jemanjaji ŵamnonyelaga Mlungu nambo chinonyelo chawo nganichiŵa chakwanila kuti akalamulile ni Yesu. Ligongo lyakuti likuga lineli chinonyelo chawo kwa Mlungu chaliji changakwanila, jemanjaji ŵayiwonaga kuti akuŵajilwa kwawula kwinani ni kuja kwima pameso pachitengu, ngaŵa kutama pa yitengu.

7. (a) Ana ŵakulijiganya Baibulo ŵakulupililaga kuti ŵani ŵa ŵachachitama pachilambo chapasi m’Yaka 1000? (b) Ana jemanjaji ŵakulupililaga yamtuli pakwamba ya ŵandu ŵakulupichika ŵakala?

7 Ana ŵani ŵichachitama pachilambo chapasi? Ŵakulijiganya Baibulo ŵakulupililaga kuti panyuma pakuti ŵa 144,000 soni likuga lyekulungwa lya ŵandu ajawile kwinani, ŵandu ŵane ŵajinji chachipochela upile wakutama pachilambo chapasi mu Ulamusi wa Klistu wa Yaka  1000. Ŵakulijiganya Baibulo nganajembecheyaga kuti ŵandu ŵajinji chachimtumichilaga Yehofa Ulamusi wa Klistu mkaniwutande. Mmalo mwakwe jemanjaji ŵaganisyaga kuti kakugaka chikajiganyidwe yakwamba Yehofa mkatikati mwa Yaka 1000. Panyuma pakwe, ŵandu ŵele ŵachachimpikanilaga Yehofa chachipochela umi wangamala pachilambo chapasi, pele ŵandu ŵele ngasampikanila chachijonanjidwa. Ŵakulijiganya Baibuloŵa ŵaganisyaga kuti ŵandu ŵachachitumichilaga mpela “ayimwene” mu Yaka 1000, chachijawula kwinani panyuma pa yakayi. Ŵakulupililagasoni kuti “ayimwene” ŵeleŵa chachipwatika ŵandu ŵane ŵakulupichika ŵakala ŵachachijimuka kuŵawe.—Sal. 45:16.

8. Ana ŵakulijiganya Baibulo ŵaganisyaga kuti pana makuga gatatu gapi?

8 Ŵakulijiganya Baibulo ŵaganisyaga kuti pana makuga gatatu ga ŵandu: (1) likuga lya ŵa 144,000, ŵachachilamulila yimpepe ni Yesu kwinani; (2) likuga lyekulungwa lya ŵandu ŵaŵaliji ŵangalipeleka mnope ŵachachijima pameso pa chitengu ni pa Mwanache Jwangondolo kwinani; soni (3) ŵandu ŵajinji ŵachachijiganyidwa ndamo sya Yehofa pachilambo chapasi mkati mwa Ulamusi wa Klistu mu Yaka 1000. * Nambo kaneko Yehofa jwakamuchisye kupikanichisya chenene ya nganiji pandaŵi jakwe.—Mis. 4:18.

KUŴALA KWA USYESYENE

Pa msongano wa mu 1935, ŵandu ŵajinji ŵaŵakwete chembecheyo chakutama pachilambo chapasi ŵabatiswe (Alole ndime 9)

9. (a) Ana likuga lyekulungwa lya ŵandu lichijima chamtuli “pameso pa chitengu ni pa Mwanache Jwangondolo”? (b) Ligongo chichi kapikanichisye keleka ka pa Ciwunukuko 7:9, kali kakupikanika?

9 Mu 1935 Mboni sya Yehofa syapikanichisye chenene ya likuga lyekulungwa lya ŵandu lyele Yohane ŵaliweni m’mesomkulola. Jemanjaji ŵamanyilile kuti likuga lya ŵanduli ngalikugopolela kusyesyene kuti chilikaŵe kwinani ni kwima “pameso pa chitengu ni pa Mwanache Jwangondolo.” Mmalo mwakwe ŵagambaga kuwanichisya. Atamose kuti jemanjaji chachitamaga pachilambo chapasi, likuga lyekulungwa lya ŵandu “lichijima pameso pa chitengu” mwakumanyilila kuti Yehofa ni jwali Jwakulamulila soni kupikanila ulamusi wakwe. (Yes. 66:1) Jemanjaji chachijima “pameso pa Mwanache Jwangondolo” mwakukulupilila mbopesi jakutuwombola ja Yesu. Mwakulandana ni yeleyi, pa Mateyu 25:31, 32, akusasala ya “ŵandu ŵa ngosyo syosope” kupwatikapo ŵakusakala kuti “tachasonganya pameso” pa chitengu chauchimwene cha Yesu. Mwangakayichila, mitundu josopeji jili pachilambo chapasi ngaŵaga kwinani. Kuchengaku kuli kwakupikanika. Kukusasala ligongo lyakwe Baibulo jangasala kuti likuga lya ŵandu lichijawula kwinani. Ŵa 144,000, ni ŵakwete chembecheyo chakuja kutama kwinani mpaka kalakala soni “tachilamulila chilambo chapasi” yalumo ni Yesu.—Ciw. 5:10.

10. Ligongo chichi likuga lyekulungwa lya ŵandu likusosekwa kulijiganya matala ga Yehofa mkaniyiyiche yaka 1000?

10 Kutandila mu 1935, Ŵamboni sya Yehofa ŵapikanichisye kuti likuga lya ŵandu lyaŵaliweni Yohane m’mesomkulola lili lya Aklistu ŵakulupichika ŵakwete chembecheyo chaumi wangamala pachilambo chapasi. Kuti jemanjaji chakulupuche pa chisawusyo chekulungwa, akusosekwa kulijiganya matala ga Yehofa mkaniwuyiche ulamusi wa yaka 1000. Jemanjaji akusosekwa kola chikulupi chakulimba kuti ‘chapakombole kulupuka pa yindu yosope yitichitendekwayi’ mkaniwuyiche Ulamusi wa Yaka  1000.—Luka 21:34-36.

11. Ana ni magongo gane gapi gagatendekasyaga Ŵakulijiganya Baibulo ganisya kuti ŵane chachijawula kwinani panyuma pa yaka 1000?

11 Nambi wuli pakwamba yakuti ŵakutumichila ŵakulupichika ŵakala chachijawula kwinani panyuma pa yaka 1000? Yeleyi yaŵechetedwe yaka yejinji munyumamu mu Sanja ja Mlonda ja Febuluwale 15, 1913. Ŵane ŵasimongaga mwakuŵecheta kuti, ‘Ligongo chichi ŵakutumichila ŵakulupichika ŵakala chachipochela chilambo chapasi, nambo Aklistu ŵanganaŵa ŵakulupichika ni kuja kutama kwinani?’ Jemanjaji ŵaganisyaga chamti myiyi ligongo lyakola nganisyo syakulemwecheka syakuti: (1) likuga lyekulungwa lya ŵandu lichijawula kwinani soni (2) likuga lyekulungwa lya ŵanduli lichiŵa lya Aklistu ŵangalipeleka mnope.

12-13. Ana ŵasagulwe soni likuga lyekulungwa lya ŵandu akusamanyilila yamtuli pakwamba ya mbote jachachipochela?

12 Mpela mwatuyiwonele, kutandila mu 1935, Ŵamboni sya Yehofa apikanichisye sambano kuti ŵachachikulupuka pa Alamagedo ni ŵali mu likuga lyekulungwa lya ŵandu lyaŵaliweni Yohane m’mesomkulola. Jemanjaji “ali ŵele ŵiŵapundile mu yisawusyo yekulungwa yila” pachilambo chapasi pano, soni “chachigumilaga mwakwesya maloŵe achitiji kuti, ‘Chikulupusyo chikusatyochela kwa Mlungu jwetu jwakusatama pa chitengu cha uchimwene, nambosoni kwa Mwanache Jwangondolo.’” (Ciw. 7:10, 14, NW) Kupwatika pelepa, Malemba gakusatujiganya kuti ŵandu ŵakwimuka kuti ajawule kwinani akusapochela “yindu yambone mnope” pakulandanya ni ŵandu ŵakulupichika ŵakala. (Aheb. 11:40) Myoyo, abaleŵa mwakusangalala ŵatandite kwaŵilanga ŵandu kuti atande kumtumichila Yehofa ni chembecheyo chakutama pachilambo chapasi kwangamala.

13 Ŵali m’likuga lyekulungwa lya ŵandu akusasangalala ni chembecheyo chakwete. Jemanjaji akusapikanichisya kuti Yehofa ni jwakusasagula kuti ŵakulambila ŵakwe ŵakulupichika, akamtumichile jwalakwe kwinani kapena pachilambo chapasi. Aklistu ŵasagulwe soni likuga lyekulungwa lya ŵandu likusamanyilila kuti mbote jawo chachijipata ligongo lya umbone mtima wa Yehofa waŵawulosisye pakumpeleka Yesu mpela mbopesi jakutuwombola.—Alo. 3:24.

WINJI WA ŴANDU

14. Ligongo chichi panyuma pa 1935, ŵajinji ŵasimongaga kuti, ana yakulochesya yakwamba likuga lya ŵandu yichikwanilichikwa chamtuli?

14 Panyuma pakupikanichisya yakwamba ŵandu ŵa Yehofa mu 1935, ŵajinji ŵasimongagape kuti ana yichikomboleka chamtuli kuti chiŵalanjilo cha ŵandu ŵakutama pachilambo chapasi chitupe. Mwachisyasyo, Ronald Parkin jwaliji ni yaka 12 ŵandu paŵapikanichisye yakwamba likuga lya ŵandu. Jwalakwe jwasasile kuti, “Pandaŵi jelejo pachilambo chosope papali ŵakulalichila 56,000, soni ŵajinji mwa jemanjaji ŵaliji ŵasagulwe. Myoyo likuga lyekulungwa lya ŵandu lyawonekaga kuti likwete ŵandu ŵamnono.

15. Ana kusonganganya kwa likuga lya ŵandu kukwawula pasogolo camtuli?

15 Mu yaka yejinji yakuyichisya, amishonale ŵajinji ŵatumisye m’yilambo yejinji, soni chiŵalanjilo cha Ŵamboni sya Yehofa chatandite kwela. Kaneko mu 1968, kwatandite dongosolo jakulijiganya Baibulo pakamulichisya masengo buku ja Chichewa jakuti Choonadi Chimene Chimatsogolera ku Moyo Wamuyaya. Ligongo lyakuti bukuji jalondesye mwakupikanika chenene usyesyene wa m’Baibulo, ŵandu ŵajinji ŵatandite kumnonyela Yehofa kupundana ni kala kose. Yaka mcheche mkaniyimale, ŵandu ŵakupunda 500,000 ŵabatiswe. Chalichi cha Katolika pachatandite kunandipa machili m’yilambo yine soni ku Latin America, nambosoni pele masengo getu gakundidwe ku Eastern Europe ni mbali sine sya ku Africa, yatendekasisyesoni kuti ŵandu ŵajinji mnope abatiswe. (Yes. 60:22) M’yaka yapachangakaŵapa, likuga lya Yehofa likopwesye yida yejinji yakwakamuchisya ŵandu kulijiganya Baibulo mwangasawusya. Ngatukukayichila kuti Yehofa akusonganganya likuga lyekulungwa lya ŵandu lyele apano likupunda pa 8 miliyoni.

LIKUGA LYEKULUNGWA LYA ŴANDU ŴAMITUNDU JOSOPE

16. Ana likuga lyekulungwa lya ŵandu likusonganganyidwa kutyochela kwapi?

16 Yohane pajwalembaga mesomkulolaga jwasasile kuti likuga lyekulungwa lya ŵandu lichityochela ku “mitundu josope ja ŵandu, ngosyo syosope, yilambo yosope, ni soni ŵa yiŵecheto yosope.” Nombe jwakulochesya Sakaliya jwasasile kala yakulandanayi paŵalembile kuti, “Mundaŵi jelejo ŵandu likumi kutyochela ku mitundu ja ŵandu ŵakuŵecheta yiŵecheto yakulekangana tachikamula mkanjo wa Myuda ni kuŵecheta kuti, ‘Tulongane nawo, ligongo tupikene kuti Mlungu ali ni ŵalakwe.’”—Sak. 8:23.

17. Ana pakutendekwa chichi pakusaka kwakamuchisya ŵandu ŵamitundu soni yiŵecheto yosope?

17 Ŵamboni sya Yehofa ŵamanyilile kuti pakusosekwa kuti ngani syambone silalichidwe mu yiŵecheto yejinji kuti ŵandu ŵayiŵecheto yosope asonganganyidwe. Tuŵele tuli mkugopolela mabuku gakamuchisya kulijiganya Baibulo kwa yaka yakupunda 130, nambo apano tukugopolela yindu yejinji m’yiŵecheto yakulekanganalekangana. Kusala yisyene, masiku agano Yehofa akutenda yakusimonjesya mwakusonganganya likuga lyekulungwa lya ŵandu kutyochela ku mitundu josope. Ligongo lyakuti chakulya chausimu chikusimanikwa m’yiŵecheto yejinji, yikutendekasya kuti ŵandu ŵamitundu josope alambileje Yehofa mwakamulana. Soni ŵandu ŵa Yehofa akumanyika mnope ni masengo gakulalichila soni kunonyelana. Yeleyi yili yakulimbikasya chikulupi mnope.—Mat. 24:14; Yoh. 13:35.

ANA MESOMKULOLAGA GAKUTUKWAYA CHAMTULI?

18. (a) Mwakamulana ni Yesaya 46:10, 11, ligongo chichi ngatukusasimonga kuti Yehofa akwanilisye yakulochesya yakwamba likuga lyekulungwa lya ŵandu? (b) Ligongo chichi ŵandu ŵakwete chembecheyo chakutama pachilambo chapasi ngakusadandawulaga?

18 Tukwete magongo gakuŵela ŵakusangalala ni yakulochesya yakwamba likuga lyekulungwa lya ŵandu. Ngatukusasimonga kuti Yehofa akwanilisye yakulochesyayi m’litala lyeleli. (Aŵalanje Yesaya 46:10, 11.) Likuga lyekulungwa lya ŵanduli likusasangalala mnope ni chembecheyo chaŵapele Yehofa. Jemanjaji ngakusalipikana kuti ajimidwe kanekakwe ligongo lyakuti Mlungu nganiŵasagula kuti akatumichile ni Yesu kwinani. Kupitila m’Malemba, tukusaŵalanga ya achalume soni achakongwe ŵakulupichika ŵaŵalongoleledwe ni msimu weswela, nambo nganaŵa m’likuga lya ŵa 144,000. Jumo mwa ŵandu ŵeleŵa ali Yohane m’batisi. (Mat. 11:11) Jwine ali Daudi. (Mase. 2:34) Jemanjaji soni ŵane ŵajinji chachajimusya kuti atame mu paladiso pachilambo chapasi. Wosopeŵa pampepe ni likuga lyekulungwa lya ŵandu chachikola upile wakulosya kupikanila ulamusi wa Yehofa.

19. Ana tuchitenda chichi naga tukupikanichisya gopolela kwa mesomkulola ga Yohane gakwamba likuga lyekulungwa lya ŵandu?

19 Mu mbili ja ŵandu, jeleji jili ndaŵi jandanda pele Mlungu asongangenye ŵandu mamiliyoni gejinji ŵamitundu josope. Chinga tukwete chembecheyo chakwawula kwinani kapena chakutama pachilambo chapasi, tukusosekwa kwakamuchisya ŵajinji kuti aŵe mbali ja likuga lyekulungwa lya ŵandu ŵa “ngondolo sine.” (Yoh. 10:16) Pachangakaŵapa, Yehofa chayikasye chisawusyo chekulungwa chachichijonanga maboma soni dini syaunami syasitendekasisye kuti ŵandu asimaneje ni yakusawusya. Kusala yisyene likuga lyekulungwa lya ŵandu likwete upile wekulungwa wakumtumichila Yehofa pachilambo chapasi kwangamala.—Ciw. 7:14.

NYIMBO 139 Aliwoneje Ali M’chilambo Chasambano

^ ndime 5 Munganiji chitulijiganye mesomkulola ga Yohane gakwamba ya kusonganganya kwa “likuga lyekulungwa lya ŵandu.” Mwangakayichila yeleyi chiyilimbisye chikulupi cha ŵandu ŵakwete chembecheyo chambonechi.

^ ndime 8 Alole buku ja Chisungu jakuti Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, peji 159-163.