1. Ana Yesu jwasasile ngani jamtuli jakusosekwa mnope kwa ŵakulijiganya ŵakwe pa cilo cakwe cakumalisya?

CILO CAKUMALISYA ali ni ŵakulijiganya ŵakwe, Yesu jwasasile ya kwamba cinonyelo maulendo gakwana 30. Jwalakwe jwasalile ŵakulijiganya ŵakwe kuti akusosekwa “anonyelaneje jwine ni mjakwe.” (Yoh. 15:12, 17) Cinonyelo cawo caliji cakusosekwa mnope ligongo cikamanyikasisye kuti ŵaliji ŵakumkuya ŵasyesyene ŵa Yesu. (Yoh. 13:34, 35) Celeci nganiciŵa cinonyelo wamba. Yesu jwasalaga ya cinonyelo cisyesyene. Jwalakwe jwatite, “Pangali jwakwete cinonyelo mpela celeci, cakuti jwine mpaka apelece umi wakwe ligongo lya acimjakwe. Cajendelecele kuŵa acimjangu naga akutenda yingwalamulayi.”—Yoh. 5:13, 14.

2. (a) Ana ŵakutumicila ŵa Mlungu masiku agano akusamanyika ni ndamo japi? (b) Ana citujanje yiwusyo yapi mu ngani ajino?

² Ŵakutumicila ŵa Yehofa masiku agano, akusamanyika kuti ali ŵandu ŵa Mlungu ligongo lya cinonyelo cawo cisyesyene soni mkamulano wawo. (1 Yoh. 3:10, 11) Tukwete upile ligongo lyakuŵa pasikati pa ŵandumetume ŵa Yehofa ŵakwete cinonyelo mwangasamala kandu ya kulekangana cilambo, mtundu, ciŵeceto kapena kwatukulile. Nambo mwine mpaka tuliwusyeje kuti, ‘Ligongo cici cinonyelo  cili cakusosekwa mnope masiku agano? Ana Yehofa soni Yesu akusatulimbikasya camtuli mwacinonyelo? Ana jwalijose mpaka alosye camtuli cinonyelo ca mpela ca Klistu ‘cacikusalimbikasya’?’—1 Akoli. 8:1.

3. Ana “ndaŵi jambesi” jatukutamaji jikwakwaya camtuli ŵandu?

³ Ligongo lyakwe lili lyakuti umi wetu ugumbele ni “yakusawusya soni yakupweteka.” Ŵandu ŵajinji ‘m’masiku gambesiga’ akulagasika mnope nganisyo. (Sal. 90:10; 2 Tim. 3:1-5) Ŵandu ŵajinji akusayiwona kuti nganaŵa ajendelecele kuŵa ni umi. Caka cilicose, ŵandu ŵakupunda 800,000 akusaliwulaga. Yeleyi yikulosya kuti pa masekandi 40 galigose mundu jumo akusaliwulaga. Cakutesya canasa cili cakuti ŵane mwa abale ni alongo ŵetu ayikene pakuliwulaga ligongo lya kulaga nganisyo.

4. Ana ŵandu ŵa m’Baibulo ŵapi ŵaŵakwete nganisyo syakuti agambe kuwa?

⁴ Mu ndaŵi ja m’Baibulo, ŵane mwa ŵandumetume ŵakulupicika ŵa Mlungu ŵalagaga nganisyo ni yakutendekwa ya paumi wawo mwamti ŵayikene paganisya kuti bola agambe kuwa. Mwambone, Yobu juŵalasile mnope nganisyo jwatite, “Mbesile ni umi wangu, ngangusaka kwendelecela kuŵa cijumi.” (Yob. 7:16; 14:13) Yona jwatengwice mnope ni muyajendelaga yindu paundumetume wakwe mwamti jwatite, “Ni sambano, Yehofa, andyocesye umi wangu, ligongo kwa une kuwa kuli cenene kulekangana ni kuti mbe umi.” (Yon. 4:3) Nambosoni jwakulocesya jwakulupicika Eliya, jwalipikanaga kuti ali jwangali mate mwamti jwaŵendile kuti agambe kuwa. Jwalakwe twatite, “Basi, mbesile nayo! Yehofa, sambano atyosye umi wangu.” (1 Ayi. 19:4) Nambope, Yehofa ŵawonaga ŵakutumicila ŵakulipelekaŵa kuti ali ŵakusosekwa mnope soni ŵasakaga kuti ajendelecele kuŵa umi. M’malo mwakwajimba magambo ni muŵapikanilaga, jwalakwe jwakamucisye kumalana ni nganisyo siŵakwetesi soni ŵalimbikasisye mwacinonyelo kuti cajendelecele kumtumicila jwalakwe mwakulupicika.

5. Ligongo cici abale ni alongo akusasosecela kwalosya cinonyelo mnopemnope apano?

⁵ Atamose kuti abale ni alongo ŵetu ngakusaganicisya yakuliwulaga, nambo masiku agano ŵajinji akulaga ni nganisyo mwamti akusasosecela kwalimbikasya mwa cinonyelo. Ŵane akulimbana ni kulagasidwa soni kwasisya. Ŵane, acimjawo ŵakumasengo akusiŵaŵecetela maloŵe gacipongwe. Ŵane akusapela ligongo lyakamula masengo kwa maawala gejinji kapena akukamula masengo gakupesya. Ŵane akusimana ni yakusawusya ya m’maŵasa. Mwine ŵane ali paulombela ni mundu jwangatumicila Yehofa jwakusanonyela kwasisya ndaŵi ni katema. Ligongo lya yakusawusya yeleyi, abale ni alongo ŵajinji akusalipikana kuŵa ŵangali macili, mwamti akusatanda kulikayicila. Ana ŵani ŵampaka ŵalimbikasye jemanjaji?

6. Ana Yehofa akusiŵalimbikasya camtuli ŵakutumicila ŵakwe?

⁶ Yehofa akusiŵasimicisya ŵakutumicila ŵakwe kuti jwalakwe akusiŵanonyela soni cacanonyela mpaka kalakala. Kwa Ayisalayeli ŵakulupicika, yaliji yakulimbikasya kupikana maloŵe ga Yehofa gakuti, “Ligongo lyakuti mli ŵakusosekwa mnope kwa une, ngusinamcimbicisya soni ngusinamnonyela. . . . Mkasimjogopa, pakuŵa une ndili ni mmwejo.” (Yes. 43:4, 5) Mpela ŵakutumicila ŵa Yehofa, tukusaŵa ŵakusimicisya kuti Yehofa akusatunonyela mnope. * Baibulo jikusasala kuti, “Jwalakwe cacimkulupusya ligongo ali Jwamaciligose.  Jwalakwe cacisangalala mnope ni mmwejo.”—Zef. 3:16, 17.

7. Ana cinonyelo ca Yehofa cikusalandana camtuli ni cinonyelo ca nangolo? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.)

⁷ Cinga ŵandu ŵakwe casimaneje ni yakusawusya yamtuli, Yehofa akwasimicisya kuti cacalimbisya soni kwamyalasya. Jwalakwe jwatite, “Cacimnyakulila pacamba kapena kumŵika pa lilungo. Mpela mwayikusaŵela ni nangolo kuti akusamyalasya mwanace jwakwe, unesoni cinjijendelecela kum’myalasya jemanja.” (Yes. 66:12, 13) Mwanace akusaŵa jwakusangalala mamagwe pamnyakulile pacamba kapena kumŵika pa lilungo. Mwakuwanicisya, yeleyi ni yakusatenda Yehofa pakulosya cinonyelo kwa ŵakulambila ŵakwe ŵakulupicika. M’yoyo, akakayicilaga yakuti wawojo ali mundu jwakusosekwa soni jwakunonyelwa kwa Yehofa.—Yel. 31:3.

8, 9. Ana cinonyelo ca Yesu mpaka citulimbikasye camtuli?

⁸ Ligongo line lyatukusamanyilila kuti Yehofa akusatunonyela lili lyakuti, “Mlungu ŵacinonyele mnope cilambo capasi mwamti ŵapelece Mwanagwe jwakupagwa jika, kuti jwalijose jwakukulupilila mwa jwalakwe akajonasika nambo akole umi wangamala.” (Yoh. 3:16) Ligongo lyakuti Yesu jwakundile kupeleka umi wakwe m’malo mwetuwe, yikusalosya kuti nombe najo akusatunonyela. Cinonyelo celeci cikusatulimbikasya mnope. Maloŵe ga Mlungu gakusatusimicisya kuti cinga ‘kulaga kapena yipwetesi’ ngaŵa ‘mkutulekanganya ni cinonyelo ca Klistu.’—Alo. 8:35, 38, 39.

⁹ Patusimene ni yindu yakututengusya mwakucilu kapena mwausimu, cinonyelo ca Klistu mpaka citukamucisye kuti tukombole kupilila. (Aŵalanje 2 Akolinto 5:14, 15.) Atamose tusimane ni yipwetesi, kutusisya, jwine kutukuŵasya, kapena patukulaga ni nganisyo, cinonyelo ca Yesu cikusatulimbikasya kuti tukawujila munyuma.

10, 11. Ana ŵani ŵakwete ukumu wakwalimbikasya abale ni alongo ŵatengwice? Alondesye.

¹⁰ Litala line lyakusatulimbikacisya Yehofa mwacinonyelo lili kupitila mumpingo wa Ciklistu. M’wejisoni mpaka tulosye cinonyelo ca Yehofa patukwanonyela soni kwalimbikasya abale ni alongo ŵetu mwausimu soni mwakucilu. (1 Yoh. 4:19-21) Ndumetume Paulo  jwalimbikasisye Aklistu kuti, “Ajendelecele kulimbikasyana soni kamucisyana, mpela mwakutendelamu.” (1 Ates. 5:11) Yisyene, jwalijose mumpingo mpaka ajigalile cisyasyo ca Yehofa soni Yesu mwakwalimbikasya abale ni alongo.—Aŵalanje Aloma 15:1, 2.

¹¹ Ŵane mumpingo ŵakulaga ni ulwele wa nganisyo mpaka asosecele cikamucisyo ca mtela. (Luk. 5:31) Acakulungwa ŵa mumpingo soni ŵandu ŵane mumpingo mwakulinandiya akusamanyilila kuti ukumu wawo nganiwuŵa kupeleka cikamucisyo ca mtela. Atamose yili m’yoyo, jemanjaji soni ŵane mumpingo akwete ukumu wakusosekwa mnope wa ‘kuŵeceta yakulimbikasya kwa ŵakasice mtima, wakwakamucisya ŵandu ŵakulopotoka, wakuŵa ŵakulitimalika kwa ŵandu wosope.’ (1 Ates. 5:14) Aklistu wosope tukusasosekwa kulosya cinonyelo cisyesyene soni kuŵa ŵakuwusimana mtima, kuŵeceta yakulimbikasya pakusaka kwalimbikasya ŵali ŵakutenguka. Ana akusatenda yakomboleka kuti ŵalimbikasyeje ŵane? Kumanyilila matala gampaka twalimbikacisye ŵane mpaka kutendekasye kuti kulingalinga kwetu kuŵe ni yakuyicisya yambone.

12. Asale cisyasyo ca mlongo jwine juŵalimbikasidwe ni cinonyelo cakutyocela kwa abale ni alongo.

¹² Ana cinonyelo cetu mpaka calimbikasye camtuli ŵakulaga ni nganisyo? Mlongo jwine jwa ku Europe jwatite, “Ndaŵi sine ngusakola nganisyo syakusaka kuliwulaga. Nambo abale ni alongo ŵa mumpingo wangusasongana ni ŵakusalimbikasya. Jemanjaji akusanonyela mnope. Atamose kuti ŵajinji ngakusamanyilila kuti ngusalaga ni nganisyo, mpingo wosope ukusangamucisya. Liŵasa line ngusaliwona kuti lili acinangolo ŵangu ŵausimu. Liŵasali likusasamalila cenene, mwamti lisiku lyosope likusatamila kungamucisya.” Yili yisyene kuti jwalijose ngaŵa mkutenda yakulandana pakumkamucisya jwine. Nambo yatukusatenda pakumkamucisya mundu jwakulaga ni nganisyo ni yayikusamkamucisya mundujo. *

13. Kuti tukombole kwalimbikasya ŵane, ana tukusosekwa kutenda cici?

¹³ Ampikanileje mundu pakuŵeceta. (Yak. 1:19) Kulosya mwayitukwayile mumtima jwine pakuŵeceta kukusalosya cinonyelo. Akusosekwa kuwusya yiwusyo mwakusamala mnope kuti amanyilile mwakupikanila mumtima mundu jwakulaga nganisyojo. Panyuma pakwe cacikombola kumlimbikasya jwakutumicila mjawojo. Ngope jawo jilosyeje kuti yikwakwaya soni kuti akusiŵaganicisya. Naga Mklistu jwine akusaka kutagulila cenene mwakupikanila mumtima, akusosekwa kulitimalika soni akasamkataga pakamwa. Naga akusapikanila mwakuwusimana mtima, yicakamucisya kuti apikanicisye mwakupikanila mundujo mumtima. Yeleyi mpaka yimkamucisyesoni jwakulaga nganisyojo kwakulupilila mwamti yiliyose yacaŵecete wawojo akusaŵa jwakoseka kupikanila. Pamanyilile kuti akusiŵaganicisya, cinonyelo cawo cikusaŵa cakulimbikasya mnope.

14. Ligongo cici tukusosekwa kuŵambala ndamo ja kwajelusya ŵane?

¹⁴ Tuŵambaleje kwajelusya ŵane. Naga mundu jwakulaga nganisyojo akuyikopocela kuti tukutenda yindu mwakumjelusya, mpaka yijonjecesye kulaga kwakwe nganisyo soni kumlimbikasya kwawo mpaka kuŵe kwangali mate. Maloŵe ga Mlungu gakusati, “Maloŵe gakuŵecetedwa mwangaganicisya gali mpela kusoma kwa upanga, nambo lulumi lwa ŵandu ŵalunda lukusaposyaga.” (Mis. 12:18) Mwacipago, ngatukusasaka  kuti maloŵe getu ‘gasomeje’ jwalijose jwakulaga ni nganisyo. Atamose jwine aŵecete maloŵe gakusoma mwangosi, nambope yikusaŵa yakupweteka mnope. Kuti tukombole kwalimbikasya ŵane mwacinonyelo, tukusosekwa kulosya mwayikutukwayila mumtima. Mpaka tutende yeleyi, mwakulinga kuliŵika mundamo jali ŵanejo.—Mat. 7:12.

15. Ana pana yida yamtuli yampaka tuyikamulicisye masengo pakwalimbikasya ŵane mwacinonyelo?

¹⁵ Twalimbikasyeje ŵane ni Maloŵe ga Mlungu. (Aŵalanje Aloma 15:4, 5.) Malemba Geswela gakusatutondoya. Baibulo jili jakutyocela kwa “Mlungu jwakusatukamucisya kuti tupilile soni jwakusatutondoya.” Kupwatika pa malemba gagakusatutondoya, panasoni mabuku gane gakutagulila ya m’Baibulo gampaka gatukamucisye. Mpaka tukamulicisye masengo buku ja Watch Tower Publications Index soni Kabuku Kakamucisya Kuwungunya Ngani ka Mboni sya Yehofa. Yida yeleyi mpaka yitukamucisye kupata Malemba gampaka tugakamulicisye masengo pakwalimbikasya abale ni alongo ŵetu.

16. Ana ndamo syapi syatukusosekwa kola patukwalimbikasya ŵakulaga ni nganisyo?

¹⁶ Tuŵeje ŵacanasa soni ŵakuweŵa. Yehofa ali “Atati ŵacanasa cekulungwa soni Mlungu jwakusatutondoya m’litala lililyose,” soni akusiŵatendela canasa ŵakutumicila ŵakwe. (Aŵalanje 2 Akolinto 1:3-6; Luk. 1:78; Alo. 15:13) Paulo jwalosisye cisyasyo cambone pangani jeleji. Jwalakwe jwalembile kuti, “Twaliji ŵakuweŵa pasikati penu, mpela nangolo jwakonjesya ŵanace ŵakwe. M’yoyo, pakuŵa tukusamnonyela mnope, twaliji ŵakusacilila kumsalila ngani syambone sya Mlungu. Soni ngaŵa ngani syambonepe, nambosoni umi wetu usyesyenewo, ligongo twamnonyele mnope.” (1 Ates. 2:7, 8) Patukulosya ndamo ja kwaganicisya ŵane mpela mwakusatendela Yehofa, mpaka tukamucisye kwanga mapopelo ga ŵandu ŵakulagasika nganisyo.

17. Ana tukusosekwa kwawonaga camtuli abale ni alongo ŵetu?

¹⁷ Tukajembeceyaga yamlama kutyocela kwa abale ni alongo. Twawoneje mwakuŵajilwa abale ni alongo ŵetu. Naga tukwembeceya kuti abale ni alongo ŵetu catendeje yindu mwangalemwesya cilicose, lisiku line mpaka tutenguce. (Jwak. 7:21, 22) Akumbucileje kuti Yehofa akusamanyilila kuti ndaŵi sine mpaka tulemwesyeje. Naga tukujigalila cisyasyo cakwe, ngasituyikosya yakulemwa ya ŵane. (Aef. 4:2, 32) M’malo mwakwatendekasya kuliwona kuti ngakutenda yejinji, kwende twayamicileje pa yakukombola kutenda. Kutenda yeleyi mpaka kwalimbikasye mnope. Kwayamicila kutyocela pasi pa mtima mpaka kwalimbikasye ŵane mwacinonyelo soni mpaka kwakamucisye kola ligongo lyakwatendekasya kuŵa ŵakusangalala pa undumetume wawo.—Aga. 6:4.

18. Ligongo cici tukusosekwa kwalimbikasyaga ŵane mwacinonyelo?

¹⁸ Jwalijose jwali ngondolo ja Yehofa ali jwakunonyelwa mnope kwa jwalakwe soni Yesu, juŵapelece ciwombolo. (Aga. 2:20) Tukusitwanonyela mnope abale ni alongo ŵetu. M’yoyo tukusosekwa kwatendela yindu mwacinonyelo. Kuti tuŵe malo gakuti ŵane apate cipumulisi, “kwende tusosejesoseje yindu yakuyikasya mtendele soni yakulimbikasyana.” (Alo. 14:19) Wosope tukwembeceya mwalung’wanu paladaiso, mwele pangali jwalijose jucacisosekwa kuti jwine amlimbikasye. Paciŵa pali pangali kulwala, ngondo, ciwa, kulagasidwa, yakusawusya ya m’maŵasa, soni yakuŵasya. Panyuma pa yaka 1,000, ŵandu wosope caciŵa ŵamlama. Ŵacacikulupuka pa kulinga kwakumalisya caciŵa ŵanace ŵa Yehofa Mlungu ŵa pacilambo capasi soni cacikola “ufulu waucimbicimbi wa ŵanace ŵa Mlungu.” (Alo. 8:21) Kwende wosope tulosyeje cinonyelo campaka calimbikasye ŵane kuti wosope citukapate majali gelega.