Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Tumsyasyeje Yehofa Pakwaganicisya Ŵane

Tumsyasyeje Yehofa Pakwaganicisya Ŵane

“Jwana upile jwalijose jwakumganicisya mundu jwakutuluka.”—SAL. 41:1.

NYIMBO: 130, 107

1. Ana ŵandu ŵakulambila Mlungu akusalosya camtuli kuti akusanonyelana jwine ni mjakwe?

ŴAKULAMBILA ŵa Yehofa kusyungulila pacilambo cosope capasi ali liŵasa limo. Jemanjaji ali abale ni alongo ŵakusanonyelana jwine ni mjakwe. (1 Yoh. 4:16, 21) Naga tukwatendela ŵandu ŵane yindu mwacinonyelo soni mwakwaganicisya tukusaŵa tuli ‘mkumsyasya Mlungu, mpela ŵanace ŵakwe ŵakunonyelwa.’—Aef. 5:1.

2. Ana Yesu ŵasasisye camtuli cinonyelo ca Atati ŵakwe?

2 Yesu jwasyasyaga Atati ŵakwe. Jwalakwe ndaŵi syosope jwatendelaga ŵandu ŵane yindu mwacinonyelo. Jwalakwe jwasasile kuti, “Yikani kwa une wosope ŵakamula masengo gakusitopesya soni ŵakusitopelwa, ni cinjapumusya . . . , ligongo ndili jwakuweŵa ni jwakulinandiya mtima.” (Mat. 11:28, 29) Patukujigalila cisyasyo ca Yesu ‘mwakulosya kumganicisya mundu jwakutuluka,’ tucimsangalasya Yehofa soni tuciŵa ŵakusangalala mnope. (Sal. 41:1) Mungani ajino citulole yampaka tutende pakulosya kwaganicisya ŵane mwiŵasa, mumpingo soni mu undumetume.

ŴAGANICISYEJE ŴA MWIŴASA MWAWO

3. Ana acalume mpaka alosye camtuli kuti akusiŵaganicisya ŵamkwawo? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji.)

3 Acalume akusosekwa kuŵa pamalo gandanda pakwaganicisya ŵandu ŵamwiŵasa mwawo (Aef. 5:25; 6:4) Mwambone, Baibulo jikusiŵasalila acalume kuti akusosekwa kutama ni aciŵamkwawo “mwakwamanyilila cenene.” (1 Pet. 3:7) Jwamlume jwakusapikanicisya cenene akusamanyilila kuti, atamose ali ŵakulekangana ni ŵamkwakwe m’matala gane, jwalakwe nganaŵa jwakusosekwa mnope kwapunda ŵamkwakwewo. (Gen. 2:18) Jwalakwe akusaganicisya mwakusapikanila ŵamkwakwewo soni akusiŵatendela yindu mwakwacimbicisya. Jwamkongwe jwine jwa ku Canada jwasasile yakwamba ŵamkwakwe kuti, “Ngakusasiwona nganisyo syangu kuŵa syangasosekwa, kapena kuŵeceta kuti ‘mkwanguya kutumbila uli?’ Jwalakwe ali mundu jwakusambikanila cenene. Pakusaka kungamucisya kaganisye kangu pangani jinejakwe, akusatenda yeleyo mwacinonyelo.”

4. Pakukunguluka ni acakongwe ŵane, ana jwamlume mpaka alosye wuli kuti akusiŵaganicisya ŵamkwakwe?

4 Jwamlume, pandaŵi jakukunguluka ni acakongwe ŵane, akusaganicisyasoni mwaciyakwayile ŵamkwakwe. Jwalakwe ngakusatenda yindu yakulosya kusyoŵekana mnope ni acakongwe ŵane. Jwalakwe jwangakamulicisya masengo malo gakungulucila mwangaŵajilwa kapena ga pa Intaneti. (Yob. 31:1) Kusala yisyene, jwalakwe akusajendelecela kuŵa jwakulupicika kwa ŵamkwakwe ligongo lyakuti akusiŵanonyela, nambosoni ligongo lyakuti akusamnonyela Yehofa soni akusaŵengana ni cakusakala.—Aŵalanje Masalimo 19:14; 97:10.

5. Ana ŵakongwe mpaka alosye camtuli kuti akusiŵaganicisya ŵamkwawo?

5 Naga jwamlume akusajigalila cisyasyo ca Yesu Klistu mpela mtwe wakwe, yikusaŵa yangasawusya kuti “ŵakongwe ŵacimbicisyeje mnope ŵamkwawo.” (Aef. 5:22-25, 33) M’yoyo, naga ŵakongweŵa akwacimbicisya ŵamkwawo, cacilingalinga kutenda yindu mwakwaganicisya soni mwacinonyelo pakutenda yindu yine ya ku mpingo. Jwamlume jwine jwa ku Britain jwasasile kuti, “Ndaŵi sine ŵamkwangu akusamanyilila kuti yindu ngayikunjendela cenene. Pamanyilile yeleyi, naga nganijo jikusosekwa kuti tukambilane, akusakamulicisya masengo ciwundo ca pa Misyungu 20:5, atamose kuti yeleyi yikusagopolela kuti akusosekwa kwembeceya kaje mpaka pandaŵi jakuŵajilwa kuti apakombole ‘kuteka nganisyo’ syangu.”

6. Ana wosopewe mpaka twalimbikasye camtuli ŵanace kuti ŵaganicisyeje ŵane, soni yeleyi mpaka yakamucisye camtuli?

6 Naga acinangolo akusacimbicisyana soni kunonyelana, akusapeleka cisyasyo cambone kwa ŵanace ŵawo. Akusasosekwasoni kwajiganya ŵanace kuti ŵaganicisyeje ŵane. Mwambone, akusosekwa kwajiganya ŵanace kuti akasawutukaga m’Nyumba ja Ucimwene. Atamose pali kumalo gakungulucila akusosekwa kwasalila ŵanace ŵawo kuti m’malo mwakuŵa ŵandanda kujigala yakulya akusosekwa kwajembeceya kaje acakulungwa kuti ajigale. Nambope jwalijose mumpingo mpaka ajigale mbali pakwakamucisya acinangolo. Mwambone, tukusosekwa kwayamicila ŵanace patesile cindu cambone mpela patuwugulile litanga. Yeleyi mpaka yatendekasye ŵanace kuŵa ŵakusangalala nambosoni yicakamucisya kulijiganya kuti “kupeleka kukusamtendekasya mundu kuŵa jwakusangalala kulekangana ni kupocela.”—Mase. 20:35.

“TUGANICISYANEJE JWINE NI MJAKWE” MUMPINGO

7. Ana Yesu jwalosisye camtuli kuti jwamganicisyaga mundu jwangapikana, soni ana mpaka tulijiganye cici pa cisyasyo ca Yesuci?

7 Ndaŵi jine Yesu pajwaliji mumkuli ŵa Dekapoli, “ŵandu ŵayice najo mundu jwajwaliji jwangapikana soni jwangakombola kuŵeceta cenene.” (Mak. 7:31-35) Yesu jwamposisye mundujo, nambo ngaŵaga pameso pa ŵandu. Ligongo cici jwatesile yeleyi? Mwine komboleka kuti ligongo lya kulemala kwakweku yikamtendekasisye sooni akampocesye pa likuga lya ŵandu. Ligongo lyakuti Yesu jwamanyilile yeleyi, jwajile kukumpocesya kukasyepela. Atamose kuti nganituŵa tupakombwele kutenda yindu yakusimonjesya, nambope tukusosekwa kuganicisya mwakusapikanila abale ŵetu soni yakusosecela. Ndumetume Paulo jwalembile kuti, “Kwende tuganicisyaneje kuti tulimbikasyane pa cinonyelo soni masengo gambone.” (Aheb. 10:24) Yesu jwapikanicisyaga mujwapikanilaga mundu jula ni jwamtendele yindu mwakumganicisya. Celecitu cili cisyasyo cambone kwa wosopewe!

8, 9. Ana ni matala gapi gampaka tulosye kuti tukusitwaganicisya ŵacekulupe soni ŵakulwala? Apelece yisyasyo.

8 Twaganicisyeje ŵandu ŵacekulupe soni ŵakulwala. Ndamo jekulungwa jajikusamanyika mumpingo wa Ciklistu jili cinonyelo, ngaŵaga kamucisya mundu ligongo lyakuti upile upatikene. (Yoh. 13:34, 35) Cinonyelo celeci cikusatutendekasya kuti twakamucisyeje ŵandu ŵacekulupe soni ŵalemale kuti atendeje nawo misongano ja Ciklistu soni kuti akamuleje nawo masengo gakulalicila. Tukusiŵakamucisya jemanganyaji atamose kuti nganaŵa atesile yejinji pa masengo gakulalicila. (Mat. 13:23) Michael jwakusajenda pa njinga ja ŵandu ŵalemale, akusayamicila mnope cikamucisyo cakusapocela kutyocela kwa ŵandu ŵamwiŵasa mwakwe soni yakusatenda abale pakumkamucisya mu undumetume. Jwalakwe jwasasile kuti, “Ligongo lya cikamucisyoci ngusinapakombola kuti ndendeje nawo misongano soni kulalicila mwakutamilicika. Ngusanonyela mnope kulalicila pamalo gakusimanikwa ŵandu ŵajinji.”

9 Nyumba sya Beteli syejinji mwana abale ni alongo ŵacekulupe soni ŵakulwala. Ŵakulolela pa Beteli akusalosya kuti akusiŵaganicisya jemanjaji, pakulinganya dongosolo jakuti alalicileje pakamulicisya masengo yikalata soni kupitila pa foni. M’bale jwine jwa yaka 86, lina lyakwe Bill, jwakusiŵalembela yikalata ŵandu ŵakutali jwatite, “Tukusayamicila mnope ligongo lyakola upile wakulalicila ŵandu pakamulicisya masengo yikalata.” Mlongo jwine jwa yaka ciŵandika 90, lina lyakwe Nancy jwasasile kuti, “Ngangusakuwona kulalicila mwakulemba yikalataku kuŵa masengo wamba. Welewu uli undumetume. Ŵandu ŵajinji akusosekwa kuti amanyilile usyesyene.” Mlongo jwine juŵapali mu 1921, lina lyakwe Ethel jwasasile kuti, “Yipwetesi yigambile kuŵa mbali ja umi wangu. Masiku gane, ngusalepela kuwala.” Atamose yili m’yoyo, jwalakwe akusasangalala mnope pakulalicila pa foni soni akwete maulendo gakuwilisya gambone. Mlongo jwine jwa yaka 85, lina lyakwe Barbara, jwasasile kuti, “Ligongo lya yakusawusya ya m’cilu mwangu, ngusalepela kuti lalicileje mwakutamilicika. Nambo kulalicila pa foni kukusangamucisya kuti mbecetaneje ni ŵandu ŵane mwangasawusya. Pa ligongo lyeleli, ngusinam’yamicila mnope Yehofa.” Mkanicimale caka, abale ni alongo ŵacekulupe soni ŵakulwalaŵa, ŵamalile maawala gakwana 1,228 mu undumetume, ŵalembile yikalata yakwana 6,265, ŵajimbile foni ŵandu ŵakupunda 2,000, soni ŵagaŵile mabuku gakwana 6,315. Mpaka tuŵe ŵakusimicisya kuti kamula masengo kwawo mwakulimbicilaku kwamsangalesye mnope Yehofa.—Mis. 27:11.

10. Ana mpaka twakamucisye camtuli abale ni alongo kuti apinduleje mnope ni misongano ja Ciklistu?

10 Twaganicisyeje ŵane patuli pa misongano ja Ciklistu. Patukutenda yindu yakwaganicisya abale ni alongo, tukusaŵa tuli mkwakamucisya kuti apinduleje mnope ni misongano. Mwamtuli? Litala limo lili kwika pa misongano mwacitema ni cakulinga cakuti tukasokonasyaga ŵandu ŵane. Nambo ndaŵi sine, yindu yangayijembeceya mpaka yitutendekasye kucelewa ku misongano. Nambo naga tukwete cisyoŵe cakucelewa, tukusosekwa kuganicisya mwayikusiyakwayila abale ni alongo soni tukusosekwa kucenga pakulosya kuti tukusitwaganicisyaga. Tukumbucileje kuti Yehofa soni Yesu ni jwakusatuŵilanjila ku misongano. (Mat. 18:20) Tukusosekwa kulosya kuti tukusitwacimbicisya jemanjaji mwakwisa pamisongano mwacitema.

11. Ligongo cici abale ŵakwete mbali pamisongano akusosekwa kamulicisya masengo yayili pa 1 Akolinto 14:40?

11 Kwaganicisya abale ni alongo kukusagopolelasoni kupikanila yajikusasala Baibulo kuti, “Yindu yosope yitendekweje mwakuŵajilwa soni mwakulondeka.” (1 Akoli. 14:40) Abale ŵakwete mbali pamisongano akusakuya lilamusili mwakumalisya mbali jakwete pa ndaŵi jakwe. Kutenda yindu m’litala lyeleli, ngakukusalosya kuti tukumganicisya m’bale jwakwetepe mbali jakuyicisya nambo yikusakamucisya mpingo wosope. Abale ni alongo ŵane akusatyocela kwakutalika. Ŵane akusajendaga pa magalimoto ga matola kapena pa njinga. Soni ŵane komboleka kuti akwete aciŵamkwawo ŵangakulupilila ŵakusiŵajembeceya aciŵamkwawo kwika kunyumba pandaŵi jakwe.

12. Ligongo cici tukusosekwa kwacimbicisya soni kwanonyela acakulungwa ŵa mumpingo? (Alole libokosi lyakuti “Twacimbicisyeje Ŵakulongolela.”)

12 Acakulungwa ŵa mumpingo akusakamula masengo ga mpingo mwakulimbicila, m’yoyo akusosekwa kwacimbicisya soni kwanonyela. (Aŵalanje 1 Atesalonika 5:12, 13.) Mwangakayicila, tukusayamicila mnope yakusatenda jemanjaji. Mpaka tulosye kuyamicilaku mwakwapikanila soni kwakamucisya, ligongo lyakuti ‘jemanjaji akusalolela umi wetu mpela ŵandu ŵacacijanga magambo.’—Aheb. 13:7, 17.

TWAGANICISYEJE ŴANE PATULI MU UNDUMETUME

13. Ana tukulijiganya cici muŵatendelaga Yesu ni ŵandu?

13 Pakusala ya Yesu, Yesaya jwalocesye kuti, “Ngasamalisya kutemangula litete lyeposokoce, nipo ngasasimisya nyali jakusilala.” (Yes. 42:3) Ligongo lya cinonyelo, Yesu jwatendelaga ŵane canasa. Jwalakwe jwapikanicisyaga ŵandu ŵakutenguka soni ŵangali macili ŵaŵaliji mpela “litete lyeposokoce” kapena “nyali jakusilala.” Yakuyicisya yakwe, Yesu jwatendelaga jemanjaji yindu mwacinonyelo soni mwakuwusimana mtima. Atamose ŵanace ŵaŵaga ŵagopoka kwika kwa Yesu. (Mak. 10:14) Atamose kuti nganituŵa tupikanicisye soni kwiganya mpela muŵatendelaga Yesu, nambo mpaka tulosye kuti tukusitwaganicisya ŵandu ŵa mumkuli wetu, pakulola yatukusatenda pakuŵecetana nawo, ndaŵi jatukusitwayicila pa nyumba pawo soni ulewu wa ndaŵi jatukusajigala patukwalalicila.

14. Ana ligongo cici tukusosekwa kusamala yatukusati kaŵecetane ni ŵandu?

14 Ana tukusosekwa kuŵecetana camtuli ni ŵandu? Masiku agano, ŵandu ŵajinji ali “ŵagwagucegwaguce soni ŵakwasika” ligongo lya ŵandu ŵamalonda ŵali ŵacinyengo soni ŵangalwe, ŵandale, soni acimlongola ŵadini. (Mat. 9:36) Ligongo lya yeleyi, ŵandu ŵajinji ŵangamkulupilila mundu jwalijose soni ŵangali cembeceyo. Ni ligongo lyakwe tukusosekwa kamulicisya masengo maloŵe gakulosya kuti tukusitwaganicisya soni kuti tukusasamala ya jemanjaji. Ŵandu ŵajinji akusasaka kupikanila utenga wetu ngaŵa ligongo lyakuti tukusakamulicisya masengo cenene Baibulo, nambo ligongo lyakuti tukusalosya kuti tukusitwaganicisya soni kwacimbicisya.

15. Ana ni matala gane gapi gampaka tulosye kuti tukusiŵaganicisya ŵandu ŵa mumkuli wetu?

15 Pana matala gejinji gampaka tulosye kuti tukusitwaganicisya ŵandu ŵa mumkuli wetu. Mwambone, patukwawusya yiwusyo tukusosekwa kulosya kuti tukusitwanonyela soni kwacimbicisya. M’bale jwine jwali mpayiniya jwalalicilaga mumkuli wele ŵandu ŵajinji ŵaliji ŵa sooni, mwamti jwalakwe jwaŵambalaga kwawusya ŵanduwo yiwusyo yakwatesya sooni mnopemnope yiwusyo yakuti ngakumanyilila kwanga kwakwe. Jwaŵambalaga kwawusya yiwusyo mpela yakuti, ‘Ana akulimanyilila lina lya Mlungu?’ kapena, ‘Ana akumanyilila Ucimwene wa Mlungu?’ M’malo mwakwe, jwasalilaga kuti, “Nalijiganyisye kutyocela m’Baibulo kuti Mlungu akwete lina. Ana mpaka nalosye lina lya Mlunguli?” Litala lyeleli nganiliŵa lilamusi ligongo ŵandu soni ndamo syawo sili syakulekanganalekangana. Nambope, ndaŵi syosope tukusosekwa kwanonyela ni kwacimbicisya ŵandu ŵa mumkuli wetu soni kwamanyilila cenene.

16, 17. Ana mpaka tulosye camtuli kuti tukusitwanonyela ŵandu (a) pandaŵi jatukusaka kuja kwalalicila msimangwawo? (b) ndaŵi jatukusajigala pakuŵecetana nawo?

16 Ana tukusosekwa kwalalicila ŵandu pa ndaŵi japi? Patukulalicila mlango ni mlango, ngaŵa kuti ŵandu akusatujembeceyaga, ligongo lyakuti nganatuŵilanga. Myoyo, mpaka yiŵe cenene kwajendela ŵanduŵa pandaŵi jakwete lipesa lyampaka tuŵecetane nawo. (Mat. 7:12) Mwambone, ana ŵandu ŵajinji mumkuli wawo akusanonyela kugona ndaŵi jelewu kumbesi kwa cijuma? Naga yili m’yoyo, mpaka atende cenene kutanda kaje kulalicila mu msewu, pamalo gakusimanikwa ŵandu ŵajinji, kapena kwawula ku mawulendo gakuwilisya kwa ŵandu ŵampaka akasimane panyumba.

17 Ana tukusosekwa kujigala ndaŵi jelewu camtuli? Ŵandu ŵajinji yikusiyatupila yakutenda ni mpaka yiŵe cenene kuŵeceta mwakata, mnopemnope pawulendo wandanda. Mpaka yiŵe cenene kuti tukajigalaga ndaŵi jelewu tuli mkukambilana. (1 Akoli. 9:20-23) Naga ŵandu akuyiwona kuti tukwapikanicisya kuti yatupile yakutenda, jemanjaji taciŵa ŵakusacilila kutukunda kuti citukambilane nawo lisiku line. Naga tukusalosya ndamo sya msimu wa Mlungu, tuciŵa ‘ŵamasengo acimjakwe ŵa Mlungu.’ Yehofa mpaka atukamulicisye masengo kuti tumkamucisye mundu jwine kulijiganya usyesyene.—1 Akoli. 3:6, 7, 9.

18. Naga tukwaganicisya ŵandu ŵane, ana mpaka tujembeceye kupocela majali gapi?

18 M’yoyo, kwende wosope tutende yampaka tukombole yakulosya kwaganicisya ŵane cinga ŵamwiŵasa mwetu, mumpingo, soni mu undumetume. Naga tukutenda yeleyi, mpaka tupocele majali gejinji apano soni msogolo. Lilemba lya Masalimo 41:1, 2 likusati, “Jwana upile jwalijose jwakumganicisya mundu jwakutuluka, palisiku lya yipwetesi Yehofa cacimkulupusya. . . . Jwalakwe cacikolanjidwa kuti ali jwaupile pacilambo capasi.”