Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 2

NYIMBO NA. 132 Sambano Tuli Chilu Chimpepe

Yampaka Atende Achalume Pakwachimbichisya Achiŵamkwawo

Yampaka Atende Achalume Pakwachimbichisya Achiŵamkwawo

‘Jemanjasoni achalume, . . . mwachimbichisyeje achiŵamkwenu.’1 PET. 3:7.

CHAKULINGA CHA NGANIJI

Kulondesya yampaka atende achalume pakulosya kuti akusaŵachimbichisya achiŵamkwawo kupitila mu yakusaŵecheta soni yakusatendaga.

1. Ligongo chichi Yehofa ŵapeleche mtuka wa ulombela?

 YEHOFA ali “Mlungu jwakusangalala,” soni akusasaka kuti m’weji tusangalaleje. (1 Tim. 1:11) Mwamti jwalakwe atupele mituka jejinji jakutukamuchisya kuti tusangalaleje. (Yak. 1:17) Umo mwa mitukaji uli ulombela. Palisiku lya ukwati, jwamlume soni jwamkongwe akusalumbila kuti chachinonyelanaga soni kuchimbichisyana. Mwamti jemanjaji pakupitilisya kunonyelana mnope, akusaŵaga ŵakusangalala yisyesyene.—Mis. 5:18.

2. Ana achalume ŵajinji akusiŵatendela yamti uli achiŵamkwawo?

2 Chakutesya chanasa masiku agano chili chakuti maŵasa gejinji gakusaliŵalila chilanga chiŵatesile palisiku lya ukwati wawo. Mwamti yeleyi yikusatendekasya kuti akasangalalaga mu ulombela. Lipoti lyapachangakaŵapa lyakutyochela ku bungwe jine jakulolela ya umi wa ŵandu pachilambo chosope, lyalosisye kuti achalume ŵajinji akusiŵatendela ngalwe achiŵamkwawo. Jwamlume jwakusatenda yeleyi mpaka ŵachimbichisyeje ŵamkwakwe pali ni ŵandu ŵane, nambo pali kunyumba ni kwatendelaga yangalwe. Nambosoni achalume ŵajinji akusalolela yakuŵagula. Yakuyichisya yakwe achiŵamkwawo akusalagasika mnope nganisyo.

3. Ligongo chichi achalume ŵane akusiŵatendela ngalwe achiŵamkwawo?

3 Ligongo chichi achalume ŵane akusiŵatendela ngalwe achiŵamkwawo? Komboleka ŵane mwa jemanjaji ŵakulile m’liŵasa lyele baba ŵawo ŵatendaga yangalwe, mwamti akusayiwona kuti ndamoji jili jambone. Achalume ŵane akusatenda yeleyi ligongo lya ndamo jiŵakulile. Mu ndamo sine akusayiwona kuti “jwamlume jusyesyene” akusosekwa kwalosyaga ŵamkwakwe kuti jwalakwejo ali bwana mwiŵasamo. Ŵanesoni nganajiganyidwa yampaka atende kuti akatumbilaga chitema. Nambosoni kulolela yakuŵagula kukusikwatendekasya achalume ŵane kuti ŵawoneje mwakulemwecheka achakongwe soni ngani jakugonana. Konjechesya pelepa, lipoti lila lyalosisyesoni kuti mlili wa COVID-19 wajonjechesye yakusawusyayi. Nambope, yinduyi yikatendekasyaga achalume kwatendela ngalwe achiŵamkwawo.

4. Ana achalume ŵalombele ŵa Chiklistu akusosekwa kuŵambala kutenda chichi, soni ligongo chichi?

4 Achalume ŵa Chiklistu akusosekwa kuŵambala kujigalila nganisyo syakwawona achakongwe kuŵa ŵangasosekwa. a Tukuŵecheta yeleyi ligongo lyakuti ndaŵi syejinji yindu yakusatenda mundu yikusatyochela munganisyo mwakwe. Ni ligongo lyakwe ndumetume Paulo ŵakalamwisye Aklistu ŵasagulwe ŵa ku Loma kuti ‘akajigalilaga kaganisye ka ŵandu ŵa mu ndaŵi ajino.’ (Alo. 12:​1, 2) Paulo pajwalembaga maloŵega mpingowu waliji uli utemi kwandaŵi jelewu. Atamose yaliji myoyo, maloŵe ga Pauloga gakulosya kuti papali ŵandu ŵane mumpingomo ŵaŵajigalilaga misyungu soni kaganisye ka ŵandu ŵa kuchilamboku. Ni ligongo lyakwe jwalimbikasisye jemanjajo kuti aleche ndamo soni kaganisye kakulemwecheka. Malangiso ga Pauloga gakukamulasoni masengo masiku agano kwa achalume ŵalombele ŵa Chiklistu. Chakutesya chanasa chili chakuti ŵane mwa jemanjaji ajigalile kaganisye kakuchilamboku, mwamti ayikene pakwatendela ngalwe achiŵamkwawo. b Ana Yehofa akusajembecheyaga kuti jwamlume chiŵatendeleje chichi ŵamkwakwe? Kwanga kwa chiwusyochi, kuli mu lilemba lyalikulongolela nganiji.

5. Mwakamulana ni 1 Petulo 3:​7, ana jwamlume akusosekwa kwatendela chichi ŵamkwakwe?

5 Aŵalanje 1 Petulo 3:7. Palilembali Yehofa akwasalila achalume kuti ŵachimbichisyeje achiŵamkwawo. Jwamlume jwakusiŵachimbichisya ŵamkwakwe akusatenda yindu mwakwaganichisya soni mwachinonyelo. Munganiji, chitukambilane yampaka atende jwamlume pakulosya kuti akusiŵachimbichisya ŵamkwakwe. Nambo chandanda, kwende tukambilane yindu yampaka atende jwamlume yakulosya kuti ngakwachimbichisya ŵamkwakwe.

AŴAMBALEJE KUTENDA YINDU YANGACHIMBICHISYA ŴAMKWAWO

6. Ana Yehofa akusiŵawona wuli achalume ŵakusiŵatendela ngalwe achiŵamkwawo? (Akolose 3:19)

6 Akatendelaga ngalwe ŵamkwawo. Yehofa akusaŵengana ni mundu jwakusatenda yachiwawa. (Sal. 11:5) Jwalakwe jwangasangalalaga ni achalume ŵakusiŵatendela ngalwe achiŵamkwawo. (Mala. 2:16; aŵalanje Akolose 3:19.) Mwakamulana ni lilemba lya 1 Petulo 3:7 lyalikulongolela nganiji, naga jwamlume akwatendela ngalwe ŵamkwakwe nikuti unasi wakwe ni Mlungu mpaka usokonechele. Mwamti Yehofa nganaŵa apikanile mapopelo gakwe.

7. Mwakamulana ni Aefeso 4:​31, 32, ana achalume akusosekwa kuŵambala kwaŵechetela chichi achiŵamkwawo? (Alolesoni “Ngopolelo ja Maloŵega.”)

7 Akaŵechetelaga ŵamkwawo maloŵe gachipongwe. Achalume ŵane akusiŵatendelaga ngalwe achiŵamkwawo mwakwaŵechetela maloŵe gakupweteka. Nambo Yehofa akusaŵengana ni “kupya mtima, kukalipa soni maloŵe gachipongwe.” c (Aŵalanje Aefeso 4:​31, 32.) Yehofa akusapikana chilichose. Mwamti atamose yindu yakusaŵecheta jwamlume kwa ŵamkwakwe pali kwa ŵaŵili, yikusamkwayaga Yehofa. Jwamlume jwakusiŵaŵechetela ŵamkwakwe mwangaganichisya, akusajonanga ulombela soni unasi wakwe ni Yehofa.—Yak. 1:26.

8. Ana Yehofa akusayiwona wuli yakuŵagula, soni ligongo chichi?

8 Aŵambaleje kulolela yakuŵagula. Ana Yehofa akusayiwona wuli yakuŵagula? Jwalakwe akusaŵengana nayo. Jwamlume jwakusalola yiwulili yangaŵajilwa akusajonanga unasi wakwe ni Yehofa soni ngakusiŵachimbichisya ŵamkwakwe. d Yehofa akusajembecheyaga kuti jwamlume chapitilisyeje kuŵa jwakulupichika kwa ŵamkwakwe soni kuti chaŵambaleje kuganichisya yakulemwecheka. Yesu jwasasile kuti mundu jwalijose jwakumlolechesya jwamkongwe mpaka kumkumbila atesile najo kala chikululu “mumtima mwakwe.” eMat. 5:​28, 29.

9. Ligongo chichi Yehofa jwangasangalalaga naga achalume akwatendela ngalwe achiŵamkwawo pandaŵi jakugonana?

9 Akakanganichisyaga ŵamkwawo kutenda yindu yampaka yijonanje chikumbumtima chawo pandaŵi jakugonana. Achalume ŵane akusiŵatendela ngalwe achiŵamkwawo pandaŵi jakugonana. Yeleyi yikusiyatendekasya achakongwewo kulagasika nganisyo soni kuliwona kuti ngakunonyeledwa. Mwamti ndamo jeleji jangamsangalasyaga Yehofa. Jwalakwe akusajembecheya kuti jwamlume chiŵanonyeleje ŵamkwakwe soni kuchimbichisya mwakupikanila mumtima. (Aef. 5:​28, 29) Nambi wuli naga jwamlume jwa Chiklistu akusiŵatendela ngalwe ŵamkwakwe pakugonana kapena akusalolela yakuŵagula? Ana jwalakwe mpaka achenje wuli nganisyo syakwe soni yitendo yakwe?

YAMPAKA ATENDE JWAMLUME KUTI ALECHE NDAMO JANGACHIMBICHISYA ŴAMKWAKWE

10. Ana achalume ŵalombele mpaka alijiganye chichi pa chisyasyo cha Yesu?

10 Ana chichi champaka chimkamuchisye jwamlume kuti aleche ndamo jakwatendela ngalwe soni ngachimbichisya ŵamkwakwe? Mpaka akombole kutenda yeleyi mwakulingalinga kumsyasya Yesu. Atamose kuti Yesu nganalombelejepo, nambo mujwatendelaga yindu ni ŵakulijiganya ŵakwe chili chisyasyo chambone champaka ajigalile jwamlume pakutenda yindu ni ŵamkwakwe. (Aef. 5:25) Mwachisyasyo, achalume ŵalombele mpaka alijiganye pa yindu yajwatendelaga Yesu ŵandumetume ŵakwe soni yajwatiga pakuŵechetana nawo.

11. Ana Yesu jwatendaga yindu mwamti uli ni ŵandumetume ŵakwe?

11 Ndaŵi syosope, Yesu jwaganichisyaga soni kwachimbichisya ŵandumetume ŵakwe. Jwalakwe nganiŵatendelagasoni ngalwe. Atamose kuti Yesu jwakwete machili kwapunda ŵandumetume ŵakwe, nambope jwalakwejo nganiŵajogoyaga jemanjajo. Mmalomwakwe, Yesu jwatumichilaga jemanjajo mwakulinandiya. (Yoh. 13:​12-17) Jwalakwe ŵasalile ŵakulijiganya ŵakwe kuti, “Mlijiganye kutyochela kwa une, ligongo une ndili jwakufasa soni jwakulinandiya, ni chimchikola mtendele wamumtima.” (Mat. 11:​28-30) Yesu jwaliji jwakufasa. Naga mundu ali jwakufasa yangagopolela kuti ali jwangali machili. Mmalomwakwe, jwalakwe akusaŵa kuti akwete ndamo jakusosekwa mnope jajili kulilekasya. Mwamti ŵane pamŵechetele yachipongwe, munduju akusaŵaga jwakufasa soni akusakombola kusilamulila nganisyo syakwe.

12. Ana Yesu jwaŵechetaga mwamti uli ni ŵandu ŵane?

12 Yesu jwaŵechetaga mwakwaganichisya soni kwalimbikasya ŵandu ŵane. Jwalakwe nganiŵakalipilaga ŵakumkuya ŵakwe. (Luk. 8:​47, 48) Atamose ŵakusisya paŵamŵechetelaga yachipongwe, “jwalakwe nganawuchisyaga ni maloŵe gachipongwe.” (1 Pet. 2:​21-23) Ndaŵi sine, ŵandu paŵamŵechetelaga maloŵe gachipongwe, mmalo mwakwawuchisya jwalakwe nganajangaga chilichose. (Mat. 27:​12-14) Chelechitu chili chisyasyo chambone mnope kwa achalume ŵalombele ŵa Chiklistu.

13. Mwakamulana ni yayili pa Mateyu 19:​4-6, ana jwamlume akusanyambatila chamti uli kwa ŵamkwakwe? (Alolesoni chiwulili.)

13 Yesu jwalamwile achalume kuti aŵeje ŵakulupichika kwa achiŵamkwawo. Jwalakwe jwawilisyesoni yiŵasasile Atati ŵakwe yakuti jwamlume chachija “kutama ni ŵamkwakwe.” (Aŵalanje Mateyu 19:​4-6.) Maloŵe ga Chigiliki gakuti “kutama” gaŵagakamulichisye masengo palilembali mpaka gagopolelesoni kuti “kunyambatila.” Myoyo, chinonyelo chapasikati pa ŵandu ŵalombane chikusosekwa kuŵa chakulimba mnope mpela kuti ŵamatile pampepe soni ŵanyambatilene. Naga jumo mwa ŵandu ŵalombane akutenda yindu yampaka yisokonasye ulombela wawo nikuti mpaka yakwaye wosopewo. Naga jwamlume akusiŵanonyela mnope ŵamkwakwe nikuti chachiŵambala kulolela yakuŵagula yamtundu uliwose. Jwalakwe mwachitemachitema chachigalekasya meso gakwe kuti “gakalola yindu yangali mate.” (Sal. 119:37) Nambosoni jwalakwe akusatenda chilanga ni meso gakwe kuti akamlolechesya jwamkongwe jwalijose mwakumkumbila akaŵe ŵamkwakwepe.—Yob. 31:1.

Jwamlume jwakulupichika akusaŵambala kulolela yakuŵagula (Alole ndime 13) g


14. Ana jwamlume jwakusiŵatendela ngalwe ŵamkwakwe akusosekwa kutenda chichi kuti alinganye unasi wakwe ni Yehofa soni ŵamkwakwewo?

14 Jwamlume jwakusiŵatendela ngalwe soni kwaŵechetela yachipongwe ŵamkwakwe, akusosekwa kutenda yakomboleka kuti alinganye unasi wakwe ni Yehofa soni ŵamkwakwe. Kuti akombole kutenda yeleyi akusosekwa kutenda yindu yakuyichisyayi. Chandanda, akusosekwa kumanyilila kuti akwete chakusawusya chekulungwa. Mwamti pangali chakusisika pameso pa Yehofa. (Sal. 44:21; Jwak. 12:14; Aheb. 4:13) Chaŵili, akusosekwa kuleka kwatendela ngalwe ŵamkwakwewo soni kuchenga ndamo jakwe. (Mis. 28:13) Chatatu, akusosekwa kwapepesya ŵamkwakwe soni Yehofa kaneko ni kwaŵenda kuti ŵakululuchile. (Mase. 3:19) Jwalakwe akusosekwa kumŵenda Yehofa kuti amkamuchisye kukola mtima wakusaka kuchenga soni kuti akomboleje kusilamulila nganisyo syakwe, yakusaŵecheta soni yakusatendaga. (Sal. 51:​10-12; 2 Akoli. 10:5; Afil. 2:13) Chamcheche, atendeje yindu mwakamulana ni yamŵendile Yehofa, mwakulingalinga kuŵambala kutenda yiliyose yakwayana ni ngalwe soni kuŵecheta maloŵe gachipongwe. (Sal. 97:10) Chamsano, akusosekwa kwaŵenda achakulungwa ŵa mumpingo kuti amkamuchisye. (Yak. 5:​14-16) Cha 6, akusosekwa kulinganya yindu yakuti chiyimkamuchisye kuŵambala kutendasoni ndamo syakusakalasyo. Nombe jwamlume jwamlombele jwakusalolela yakuŵagula akusosekwa kuya yindu 6 yatuyisasileyi. Yehofa chachimjaliwa jwamlume jwakulingalinga kuti achenje ndamo jakwe jakusakala. (Sal. 37:5) Nambotu nganiyiŵa yakwanila kuti jwamlume agambe kuleka kutenda yindu yangachimbichisya ŵamkwakwe. Mmalomwakwe, akusosekwasoni kulijiganya kwachimbichisya ŵamkwakwewo. Ana jwalakwe mpaka atende chamti uli yeleyi?

YAMPAKA ATENDE KUTI ŴACHIMBICHISYEJE ŴAMKWAWO

15. Ana jwamlume mpaka alosye chamti uli kuti akusiŵanonyela ŵamkwakwe?

15 Alosyeje kuti akusiŵanonyela. Abale ŵane ŵakwete maŵasa gakusangalala akusalolechesya kuti lisiku lililyose akutenda yindu yakulosya kuti akusiŵanonyela mnope ŵamkwawo. (1 Yoh. 3:18) Jwamlume mpaka alosye kuti akusiŵanonyela mnope ŵamkwakwe mwakutenda yindu yamwanamwana mpela kwakamula mkono kapena kwapa hagi. Jwalakwe mpaka ŵalembele ŵamkwakwe utenga wakwasalila kuti “Namsoŵile” kapena mpaka ŵawusye kuti “Ana yikumjendela wuli?” Ndaŵi ni katema, mpaka ŵalembeleje ŵamkwawo chikalata chakwasalila kuti akusiŵanonyela, kapena kwasumila chindu chakusachinonyela. Naga jwamlume akutenda yeleyi akusalosya kuti akwachimbichisya ŵamkwakwewo soni yikusalimbisya ulombela wawo.

16. Ligongo chichi jwamlume akusosekwa kwayamichilaga ŵamkwakwe?

16 Ŵayamichileje. Jwamlume jwakusiŵachimbichisya ŵamkwakwe akusaŵecheta maloŵe gakwalimbikasya. Akusatenda yeleyi mwakwayamichila ŵamkwakwewo pa yosope yakusatendaga pakwakamuchisya ŵalumewo. (Akolo. 3:15) Jwamkongwe akusasangalalaga naga ŵamkwakwe akusamlapilila. Mwamti akusalipikana kuti ali jwakuteteyeka, akunonyeledwa soni akupochela uchimbichimbi.—Mis. 31:28.

17. Ana jwamlume mpaka alosye chamti uli kuti akusiŵachimbichisya ŵamkwakwe?

17 Ŵaganichisyeje soni ŵachimbichisyeje. Jwamlume jwakusiŵanonyela ŵamkwakwe akusiŵawona kuti ali ŵakusosekwa mnope. Jwalakwe akusiŵawona ŵamkwakwewo kuti ali ŵakusalala mnope soni kuti ali mtuka wakutyochela kwa Yehofa. (Mis. 18:22; 31:10) Mwamti akusatenda yindu mwakwaganichisya soni mwakwachimbichisya atamose pandaŵi jakugonana. Akusatenda yeleyi mwakuŵambala kumkanganichisya jwamkongwejo kutenda yindu yampaka yimtendekasye kuŵa jwangagopoka, kulipikana kuti akumtendela ngalwe soni kulaga ni chikumbumtima pandaŵi jakugonana. f Nombe najo jwamlume akusosekwa kuŵambala kutenda yindu pandaŵi jakugonana yampaka yimtendekasye kulaga ni chikumbumtima.—Mase. 24:16.

18. Ana achalume ŵalombele akusosekwa kusimichisya kutenda chichi? (Alolesoni libokosi lyakuti “ Yindu Mcheche Yampaka Atende Jwamlume Pakwachimbichisya Ŵamkwakwe.”)

18 Yehofa akusasangalalaga pakwawona achalume ali mkulingalinga kwachimbichisya achiŵamkwawo pa yindu yakusaŵecheta soni kutenda. Atendeje yampaka akombole kuti ŵachimbichisyeje ŵamkwawo mwakuŵambala kutenda yindu yampaka yakuŵasye. Konjechesya pelepa, akusosekwa kutenda yindu mwakwaganichisya, mwakwachimbichisya soni mwakulosya kuti akusiŵanonyela ŵamkwawowo. Naga akutenda yeleyi, chachilosya kuti akusiŵanonyela ŵamkwawowo soni akusiŵawona kuti ali ŵakusosekwa mnope. Myoyo, pakwachimbichisya ŵamkwawo chachikombola kuwuchenjela unasi wawo ni Yehofa wawuli wakusosekwa mnope.—Sal. 25:14.

NYIMBO NA. 131 “Yayilumbikenye Mlungu Pampepe”

a Achalume ŵalombele mpaka apate mfundo syakamuchisya pakuŵalanga ngani jakuti “Ana Akusiŵawona Achakongwe Mpela Mwakusiŵawonela Yehofa?” mu Sanja ja Mlonda ja Januwale 2024.

b Naga ŵamkwawo akusiŵatendelaga ngalwe mpaka apate mfundo syakamuchisya pakuŵalanga ngani ja Chichewa ja mtwe wakuti “Mfundo Zothandiza Anthu Omwe Achitiridwa Nkhanza Zosiyanasiyana.” Mpaka ajipate nganiji pa mbali jakuti “Nkhani Zina” pa JW Library® soni pa jw.org.

c NGOPOLELO JA MALOŴEGA: “Maloŵe gachipongwe” gakusapwatikapo kukolanga mena gakunyosya soni kuŵecheta maloŵe gakupweteka nambosoni gambaga kusala yindu ya mundu jwine yele wawojo ngakusayinonyela. Myoyo maloŵe galigose gakupweteka gampaka aŵechete jwamlume kwa ŵamkwakwe gali mu gulu ja maloŵe gachipongwe.

d Aŵalanje ngani ja Chichewa pa jw.org soni pa JW Library ja mtwe wakuti “Kuonera Zolaula Kungasokoneze Banja Lanu.”

e Jwamkongwe jwele ŵamkwakwe akusalolela yakuŵagula mpaka atende chenene kuŵalanga ngani ja mtwe wakuti “Ana Mpaka Atende Yamtuli Naga Ŵamkwawo Alolelele Yakuŵagula?” mu Sanja ja Mlonda ja Ogasiti 2023.

f Baibulo jangasalaga yakusosekwa kutenda ŵalombane yayili yakuŵajilwa kapena yangaŵajilwa pandaŵi jakugonana. Liŵasa lya Chiklistu likusasosekwa kusagula jika panganiji. Nambope yakusagula yawoyo yilosyeje kuti akusamchimbichisya Yehofa soni yiŵe yakuti chiyimsangalasye jwalijose, nambosoni chiyatendekasye kuti akole chikumbumtima chambone. Kuŵecheta mwangasisa, liŵasa lililyose palisagwile yakutenda panganiji ngakusosekwa kumsalila jwalijose.

g KULONDESYA CHIWULILI : Achimjakwe ŵakumasengo ŵanganaŵa ŵamboni akumkanganichisya m’bale kuti alole yiwulili yakuŵagula yayili m’mabuku.