CAKA cilicose ŵandu ŵakupunda 6 miliyoni akusajenda ulendo welewu kwawula ku ukweti kwakuli malo gapajika gagali mu msinda wa Shima ku Japan. Ŵanduŵa akusajawula kumalo gakusagakolanga kuti Ise, kwakuli mlungu jwa lyuŵa jwamkongwe jwa dini ja Cishinto. Mlunguju lina lyakwe lili Amaterasu Omikami. Ŵandu aŵele ali kumlambila mlunguju kwa yaka 2,000. Ŵanduŵa mkanatande kulambila akusaliswejesya mwakunaŵa m’miyala soni kusukusula ngope syawo. Kaneko akusajawula pamalo gakulambilila. Ŵanduŵa akusatindiŵala, kwata m’miyala soni kupopela kwa mlungu jwamkongweju. * Dini ja Cishinto jikusakunda kuti ŵandu ŵakwe atendeje yakusakulupilila ŵandu ŵa dini sine. Ŵandu ŵa Cibuda, soni ŵakusalikolanga kuti ali Aklistu akusayiwona kuti pangali cakulemweceka cilicose kutenda nawo yajikusatenda dini ja Cishinto pakulambila.

Dini syekulungwakulungwa pacilambopa sikwete malo gapajika. * Ŵandu ŵajinji akusajawula kumaloku kuti akalambile. M’yilambo mwele mwana ŵandu ŵakusalitenda kuti ali Aklistu mwana dini syejinji soni malo gapajika gakusapelecela ucimbicimbi kwa Yesu, Maliya soni ŵandu ŵaswela mtima. Ŵane atamilikasisye malo gapajikaga m’malo mwamwatendekwaga yakusimonjesya ya m’Baibulo. Ŵandu ŵajinji akusajawula ku maloga paganisya kuti Mlungu mpaka ajanje mapopelo gawo naga akugapelecela pamalo gapajikaga. Kwa ŵane kwawula ku maloga akusakuwona kuŵa cindu cakusosekwa mnope ligongo kukusalosya kuti ali ŵakulipeleka ku dini jawo.

Ana Mlungu mpaka ajanje mapopelo getu ligongo lyakuti tukugapelecela pamalo gapajika mpela gelega? Ana Mlungu akusasangalala ni ŵandu ŵakusalipeleka kwawula ku malo gapajikaga? Ciwusyo cine cakusosekwa cili cakuti, ana yili yakuŵajilwa kuti Aklistu akalambileje pamalo gapajikaga? Kwanga kwa yiwusyoyi mpaka kutukamucisye kumanyilila naga Mlungu akusajiticisya kulambila kwa pamalo gapajika. Soni mpaka kutukamucisye kumanyilila kulambila kusyesyene kwakumsangalasya Mlungu.

Yaŵatagulilene Yesu ni jwamkongwe jwa ku Samaliya yajuwile mwakusajiwonela Mlungu ngani ja kulambila pamalo gapajika. Yesu paŵajawulaga ku Galileya kupitila ku Samaliya ŵajimi pacisima ciŵandika ni msinda wa Sukali kuti apumule. Jwamkongwe jwine paŵayice pacisimapo kuti atece mesi, Yesu ŵatandite kuŵecetana najo. Nambo jwamkongwejo ŵasasile ya kulekangana kwekulungwa kwa dini ja Ayuda ni Asamaliya. Jwalakwe ŵaŵecete kuti, “Acinangolo ŵangu ŵalambilaga m’litumbi ali, nambo jemanja Ayuda  m’kuti ku Yelusalemu ni kumalo peko kwakusosekwa kulambilila Mlungu.”—Yohane 4:5-9, 20.

Litumbi lyaŵalisalaga jwamkongweju lyaliji Litumbi lya Gelisimu. Litumbili lyaliji pa lutando lwa makilomita 50 kumpoto kwa Yelusalemu. Kwitumbiku Asamaliya ŵataŵileko malo gakulambilila gaŵatendelaga yindimba, mwambone cindimba ca Pasaka. Nambo Yesu m’malo mwakuŵeceta mnope kulekangana kwa dini syawo, ŵamsalile jwamkongwejo kuti: “Mmwe ŵakongwe, mungulupilile une, tijiciyika ndaŵi jakuti ŵandu ngasiŵalambila Atati mwitumbi atamose mu Yelusalemu.” (Yohane 4:21) Yaliji yakusimonjesya kuti maloŵega gaŵecetedwe ni mundu jwaŵali M’yuda. Ana ligongo cici ŵandu cacileka kwawula ku nyumba ja Mlungu ku Yelusalemu kukulambila?

Yesu ŵajendelecele kuŵeceta kuti: “Nambo ndaŵi jikwisa soni ni jinojino, jele ŵakulambila ŵasyesyene tacalambila Atati mwakulongoleledwa ni msimu, soni usyesyene, pakuŵa Atati akusasosa ŵandu ŵati mpela ŵelewo kuti amlambileje.” (Yohane 4:23) Kwa yaka yejinji Ayuda ŵaŵele ali mkwawula ku Yelusalemu kukulambila mpela kucitepo kwa kulambila kusyesyene. Jemanjaji ŵajawulaga ku Yelusalemuku pacaka katatu kukupeleka mbopesi kwa Mlungu jwawo, Yehofa. (Eksodo 23:14-17) Nambo Yesu ŵaŵecete kuti ŵandu tacileka kwawula ku Yelusalemu nipo “ŵakulambila ŵasyesyene” tacilambila “mwakulongoleledwa ni msimu soni usyesyene.”

Nyumba ja Mlungu jajaliji ku Yelusalemu jaliji cindu cakuwoneka ni meso, nambo msimu ni usyesyene yili yindu yangawoneka ni meso. Yesu pakusala ya msimu ni usyesyene ŵagopolelaga kuti Mlungu ngasajiticisya kulambila kwa Aklistu ŵasyesyene ligongo lya malo, cinga kwitumbi lya Gelisimu, ku Yelusalemu kapena malo gane gapajika.

Pakuŵeceta ni jwamkongwe jwacisamaliya, Yesu ŵasasilesoni kuti “ndaŵi jikwisa” jakuti ŵandu ngasalambila Mlungu mwa litala lyeleli. Ana ndaŵi jeleji jayice cakaci? Jayice Yesu paŵawile ni kumasya yaŵatendaga Ayuda pa kalambile kakamulana ni Cilamusi ca Mose. (Aloma 10:4) Nambi ligongo cici Yesu ŵaŵecetesoni kuti, “Ndaŵi . . . ni jinojino”? Mpela Masiya, jwalakwe ŵaliji ali asongenye kala ŵakumkuya ŵakwe ŵakapikanile lilamusi lyakuti, “Mlungu ali Msimu, m’yoyo wosope ŵakumlambila akusosekwa kumlambila mwakulongoleledwa ni msimu soni usyesyene.” (Yohane 4:24) Ana kulambila mwakulongoleledwa ni msimu soni usyesyene kukusagopolela cici?

Yesu paŵaŵecetaga ya kulongoleledwa ni msimu, ŵagopolelaga kuti msimuwo mpaka utukamucisye kupikanicisya Malemba. (1 Akolinto 2:9-12) Soni usyesyene waŵasalaga Yesu wagopolelaga ya kumanyilila yisyesyene yakwe pakwamba ya yijiganyo ya Baibulo.  Yeleyi yigopolela kuti Yehofa ngaŵa mkwiticisya kulambila kwetu ligongo lya malo gapajika gatukulambilila, nambo mpaka ajiticisye naga kulambila kwetuko kuli kwakamulana ni yajikusajiganya Baibulo soni naga yijiganyoyo yikusalongoleledwa ni msimu weswela.

Ana Aklistu akusosekwa kwawula ku malo gapajika kuti akalambile? Mwakamulana ni lilamusi lyaŵapelece Yesuli, yikulosya kuti Mlungu, jwali Atati ŵetu ŵakwinani jwangajiticisya kulambila kwakutendekwa m’malo gapajika. Konjecesya pelepa, Baibulo jikusatusalila mwakusajiwonela Mlungu ngani jakamulicisya masengo yiwanicisyo pakulambila. Jikusaŵeceta kuti: “Ŵakunonyelwa, mkalambilaga yiwanicisyo.” (1 Akolinto 10:14; 1 Yohane 5:21) M’yoyo, Aklistu ŵasyesyene ngakusajawula kukulambila pamalo gapajika kapena ku malo kwele ŵandu akusalambila yiwanicisyo.

Nambo yeleyi ngayikugopolela kuti Maloŵe ga Mlungu gakusakanya kola malo gakulambilila, gakulijiganyila kapena kuganicisya yatulijiganyisyeyo. Malo gambone gakusonganila gali gakamucisya pa kulijiganya soni kutagulilana yindu yausimu. Soni pangali cakulemweceka cilicose ni kutaŵa kapena kuŵaka lilembe. Yeleyi mpaka yigambe kulosya kuti mundu juŵawilejo twamnonyelaga mnope. Nambo kugatenda maloga kuŵa gapajika soni kola lisiku lya kuja kukupeleka ucimbicimbi pa maloga kuli kusisyana ni yaŵaŵecete Yesu.

M’yoyo tukaganisyaga kuti Mlungu akusapikanila mapopelo gakupelecela pa malo gapajika, kapena kuti Mlungu mpaka atupe upile ligongo lyakwawula ku malo gapajikaga. Baibulo jikusasala kuti Yehofa Mlungu jwali “Ambuje ŵakwinani ni cilambo capasi, ŵangatama m’nyumba syakupopelela syakutaŵidwa ni ŵandu.” Nambo yeleyi ngayikugopolela kuti jwalakwe akusatama kwakutalicila ni m’weji. Kulikose kwatuli mpaka tupopele kwa jwalakwe ni kutupikana ligongo “Mlungu nganaŵa kose pakutalika ni jwalijose jwetuwe.”—Masengo 17:24-27.