Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Kusachilila Kumanyilila ya Msogolo

Kusachilila Kumanyilila ya Msogolo

Ana akusasaka kumanyilila ya sogolo jawo soni ja liŵasa lyawo? Ana akuganisya kuti jichiŵa jamtuli? Ana chachitama kwa ndaŵi jelewu kapena kuwa mwangajembecheya? Kutandila kalakala ŵandu aŵele ali mkuliwusya yiwusyo yeleyi.

Masiku agano, ŵandu ŵakusamanyilila mwayikwendela yindu pachilambopa akusasalasoni mwayichiŵela yindu msogolo. Nambope ngaŵa kuti yosope yakusasala yikusatendekwa. Mwambone, mu 1912, Guglielmo Marconi juŵakopochele telegalafu (chida chasambano chakamulichisya masengo pakutumisya utenga), jwasasile kuti, “Kukopochela kwa chida chasambanochi kuchikamuchisya kuti pachilambopa pakapagwaga ngondo.” Mu 1962, jwamlume jwakulolela kampani jine, jwele nganasangalalaga ni nyimbo syakwimba pakamulichisya masengo magitala, jwakulupililaga kuti ŵandu chachileka kwimba pakamulichisya masengo magitala.

Ŵandu ŵane akusakulupilila yamisimu pakusaka kumanyilila ya msogolo. Ŵanesoni akusakulupilila ngani sya m’magasini soni nyusipepala sya ŵandu ŵalijiganye yakwinani mpela ndondwa. Ŵandu ŵanesoni akusajawula ku chisango kuti “amanyilile” ya msogolo.

Ŵandu ŵane kalakala, pakusaka kumanyilila ya msogolo, ŵajawulaga kwa ŵambopesi ŵaŵasalaga kuti ŵapochelaga utenga kutyochela kwa mlungu jwawo juŵamjimilaga. Mwambone, Mwenye Croesus jwa ku Lidiya, jwatumisye yindu yapenani kwa jwambopesi jwine jwa ku Delphi m’chilambo cha Gilisi. Jwalakwe jwatesile yeleyi pakusaka kumanyilila ya ngondo jakwe jakulimbana ni Kolesi Mwenye jwa ku Pelesiya. Mwakalamuka, jwambopesiju jwasasile kuti naga Croesus akwawula kukuputa ngondo ni Kolesi, chachitendekasya kuti “uchimwene wekulungwa” ujonasiche. Mwangamanyilila yaŵagopolelaga jwambopesiju, Croesus jwapite ku ngondo ni chikulupi chakuti chakawine, nambo chakutesya chanasa chili chakuti uchimwene wakwe wekulungwa ni wawajonasiche.

Jwambopesiju jwalambwisye mwenyeŵa ligongo jwasasile yeleyi m’litala lyakalamuka kuti akawoneka mpela jwaunami, mwangajigalila kuti ngondojo chakawine ŵani. Yeleyi yatendekasisye kuti mwenye Croesus asimane ni yindu yakogoya. Lelojinosoni ŵandu ŵakusajegamila matala gangakamuchisya kuti amanyilile ya msogolo akusasimana ni yakusawusya.