Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

NGANI JAKULIJIGANYA 36

Ŵandu ŵa Yehofa Akusanonyela Chilungamo

Ŵandu ŵa Yehofa Akusanonyela Chilungamo

“Ŵana upile ŵandu ŵajakwete sala soni njota ja chilungamo.”—MAT. 5:6.

NYAMBO NA. 9 Yehofa Ali Mwenye Jwetu

YACHITULIJIGANYE *

1. Ana Yosefe jwasimene ni chakusawusya chamtuli? Ana jwalakwe jwatesile chichi?

 YOSEFE mwanache jwa Yakobo jwasimene ni chakulingwa chekulungwa. Ŵamkwakwe Potifala ŵamkanganichisyaga kuti agone najo mwamti ŵamsalilaga kuti “uli mgone ni une.” Nambo Yosefe ŵakanile. Masiku agano jwine mpaka aliwusyeje kuti, ‘Ligongo chichi Yosefe jwakanile yeleyi?’ Agambe ganisya, pandaŵiji Potifala kwaliji kwangali sonitu Yosefe jwaliji kapolo. Komboleka kuti jwamkongweju akatesile yakuti Yosefe asimane ni yakusawusya ligongo lyakuti amkanile. Nambope Yosefe jwapitilisye kumkana. Ligongo chichi jwatesile yeleyi? Jwalakwe jwatite, “Sambano mpaka yikomboleche chamtuli kuti une ndende chindu changalumbana mpela chelechi ni kumlemwechesya Mlungu?”—Gen. 39:7-12.

2. Ana Yosefe jwayimanyi chamtuli kuti kutenda chikululu kuli kumlemwechesya Mlungu?

2 Ana Yosefe jwayimanyi chamtuli kuti kutenda chikululu kuli “chindu changalumbana”? Jwalakwe paŵaŵechetaga yeleyi paliji pali pangali Malamusi ga Mlungu gelembedwe, mwamti Chilamusi cha Mose pachasalaga kuti “mkatenda chikululu” paliji pali papitile yaka chiŵandika 200 chiŵechetele yeleyi. (Eks. 20:14) Atamose yaliji myoyo, Yosefe jwamanyililaga kuti Yehofa akusaŵengana ni kutenda chikululu. Mwachisyasyo, Yosefe jwamanyililaga kuti Yehofa akusasaka kuti ulombela uŵeje pasikati pa jwamlume jumo ni jwamkongwe jumo. Nambosoni jwalakwe jwapikene yaŵatesile Yehofa pakumchenjela Sala juŵaliji ŵamkwakwe Abulahamu kwa maulendo gaŵili ŵandu paŵasakaga kumtenda chipongwe. Mwakulandana ni yeleyi Mlungu ŵamchenjelesoni Labeka juŵaliji ŵamkwakwe Isaki. (Gen. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Yeleyi yamkamuchisye Yosefe kumanyilila yindu yakusaŵengana nayo Mlungu soni yakusayinonyela. Ligongo lyakuti Yosefe ŵamnonyelaga Mlungu, jwalakwe jwakuyaga malamusi ga Mlungu paumi wakwe.

3. Ana chitukambilane chichi munganiji?

3 Ngatukukayichila kuti wawojo akusanonyela chilungamo. Nambope wosopewe tuli ŵangali umlama, naga ngasamala mpaka tujigalile nganisyo sya ŵandu ŵa m’chilambomu pangani ja chilungamo. (Yes. 5:20; Alo. 12:2) Myoyo kwende tukambilane ngopolelo ja chilungamo soni umbone ŵampaka tupate ligongo lyakunonyela ndamoji. Kaneko chitukambilane matala gatatu gampaka gatukamuchisye kunonyela malamusi ga Yehofa.

ANA CHILUNGAMO NI CHICHI?

4. Ana ŵandu akwete nganisyo syakulemwecheka syapi pangani ja chilungamo?

4 Ŵandu pakuganisya ya mundu jwachilungamo ŵajinji akusaganisya kuti ali mundu jwakunyada, jwakalalisya yindu kapena jwakuligomela. Nambo Mlungu akusaŵengana ni ndamo syelesi. Yesu paŵaliji pachilambopa ŵajamwiche mwamachili achimlongola ŵa dini ligongo lyakutamilikasya tumalamusi twawo.(Jwak. 7:16; Luk. 16:15) Mundu jwakusatenda yakusasaka Yehofa jwangaliwona kuŵa jwakusosekwa mnope kwapunda ŵane.

5. Mwakamulana ni yajikusasala Baibulo ana chilungamo chikusagopolela chichi? Asale yisyasyo.

5 Chilungamo chili ndamo jambone mnope. Mwakata chilungamo chikusagopolela kutenda yindu yayikusamsangalasya Yehofa. M’Baibulo maloŵe gakuti “chilungamo” gakusapwatikapo kukola ndamo syambone mnope syakusasaka Yehofa. Mwachisyasyo Yehofa jwalamwile ŵamalonda kuti akamulichisyeje masengo yakulinjila ‘ya usito yakuwona.’ (Det. 25:15) Liloŵe lya Chihebeli liŵaligopolele kuti ‘yakuwona’ mpaka ligopolelesoni kuti chilungamo. Myoyo Mklistu jwakusaka kuŵa jwakulungama pameso pa Yehofa akusasosekwa kutenda malonda gakwe mwakuwona mtima. Mundu jwakulungama akusanonyela chilungamo soni jwalakwe jwangasangalala ŵane pakutendeledwa yindu yangali chilungamo. Mundu jwakusanonyela chilungamo akusaganichisya yakusasagula kuti ‘amsangalasyeje [Yehofa] pa chilichose.’—Akolo. 1:10.

6. Ligongo chichi tukusosekwa kukulupilila kuti malamusi ga Yehofa gali gambone? (Yesaya 55:8, 9, NWT.)

6 Baibulo jikusasala kuti Yehofa ali msyene chilungamo. Ligongo lya yeleyi jwalakwe akusakolanjikwa kuti ‘pakutama pa syesyene’ pa chilungamo. (Yel. 50:7) Pakuŵa Yehofa ni juŵapanganyisye yindu yosope, jwalakwe ni jwakusosechela kutupa malamusi pangani ja chambone soni chakusakala. Ligongo lyakuti tuli ŵangali umlama nganituŵa tukombwele kumanyilila chachili chambone kapena chakusakala. Nambo ligongo lyakuti Yehofa ali jwamlama, jwalakwe akusamanyilila chachili chambone kapena chakusakala. (Mis. 14:12; aŵalanje Yesaya 55:8, 9, NWT.) Nambope ligongo lyakuti Mlungu ŵatupanganyisye m’chiwanichisyo chakwe, mpaka tukombole kutenda yakusasala jwalakwe kuti yili yambone. (Gen. 1:27) Mwamti m’weji tukusasangalala kutenda yeleyo. Ligongo lyakuti tukusamnonyela Yehofa tukusalingalinga kutenda yindu yambone mwampaka tukombolele.—Aef. 5:1.

7. Ligongo chichi tukusasosekwa malamusi gakudalilichika? Apeleche chisyasyo.

7 Yindu yikusatujendela chenene patukukuya malamusi ga Yehofa pangani ja chambone ni chakusakala. Kwende tulole ligongo lyakwe. Agambe ganisya yampaka yitendekwe naga banki jilijose jikuŵika tumalamusi twawo twa kachenje ka mbiya. Yakuyichisya yakwe ŵandu mpaka atendeje yindu yangali dongosolo. Nambosoni naga madokotala ngagakukuya malangiso ga kapeleche ka mtela kwa ŵakulwala, yakuyichisya yakwe ŵandu mpaka agambeje kuwa. Myoyo naga pana malamusi gakutamilichika yindu yikusajenda chenene. Mwakamulana ni yeleyi, malamusi ga Mlungu pangani ja chambone ni chakusakala gakusatuchenjela.

8. Ana ŵandu ŵakusanonyela kutenda yambone chachipata chichi?

8 Yehofa akusiŵapa upile ŵandu ŵakutenda yindu mwakamulana ni malamusi gakwe. Jwalakwe ŵatite, “Ŵandu ŵambone tachipochela chilambo ni tachitama mwelemo kwa yaka yosope.” (Sal. 37:29) Ana akuganisya kuti yindu yichiŵa uli ŵandu pachachitamaga mwakamulana, mwamtendele soni mwakusangalala jwalijose ali mkukuya malamusi ga Yehofa? Yehofa akusaka kuti wawojo chasangalale ni umi welewu. Kusala yisyene wosopewe tukwete magongo gambone gakututendekasya kunonyela kutenda yindu mwachilungamo. Ana mpaka tutende uli kuti tunonyeleje kutenda yindu mwachilungamo? Kwende tulole matala gatatu gampaka gatukamuchisye kutenda yeleyi.

YAMPAKA TUTENDE KUTI TUNONYELEJE MNOPE MALAMUSI GA YEHOFA

9. Ana chichi champaka chitukamuchisye kuti tunonyeleje chilungamo?

9 Chandanda: Tumnonyeleje jwakusapeleka malamusi. Kuti tunonyeleje chilungamo tukusosekwa kumnonyela mnope Yehofa jwakusatupa malamusi pangani ja chambone ni chakusakala. Patukumnonyela mnope Yehofa ni patukusatenda yindu mwakamulana ni malamusi gakwe. Kuti tupikanichisye yeleyi kwende tuwanichisye myi: Yikaŵe kuti Adamu ni Hawa ŵamnonyelaga Yehofa nikuti akakombwele kumpikanila jwalakwe.—Gen. 3:1-6, 16-19.

10. Ana chichi chachamkamuchisye Abulahamu kuti apikanichisye kaganisye ka Yehofa?

10 M’weji ngatukusaka kutenda mpela yiŵatesile Adamu ni Hawa. Mpaka tuŵambale yaŵatesileyi mwakulijiganya yakwamba Yehofa, kuyamichila ndamo syakwe soni kulingalinga kuti tuganisyeje mpela jwalakwe. Patukutenda yeleyi tuchipitilisya kukusya chinonyelo chetu kwa Yehofa. Aganichisye chisyasyo cha Abulahamu. Jwalakwe ŵamnonyelaga mnope Yehofa atamose kuti ndaŵi sine nganapikanichisyaga mwakusatendela yindu Yehofa. Nambope Abulahamu nganamjimuchila Yehofa. Mmalomwakwe jwalingagalingaga kuti ammanyilile chenene Yehofajo. Mwachisyasyo, paŵapikene kuti Yehofa akusaka konanga Sodomu ni Gomola, Abulahamu wamkamwile woga mnope. Mwamti jwalakwe nganapikanichisyaga ligongo lyakwe “Jwakulamula jwa chilambo chosope chapasi” chajonanje ŵandu ŵakusakala yalumo ni ŵakulungama ŵakwe. Yeleyi kwa Abulahamu yawonekaga mpela kuti Yehofa ngakuganisya chenene. Kaneko ŵatandite kumwusya yiwusyo yejinji. Nambope mwakuwusimana mtima Yehofa ŵamjanjile yiwusyoyo. Pambesi pakwe Abulahamu ŵayimanyi kuti Yehofa akusammanyilila mundu jwalijose. Soni kuti jwalakwe nganaŵa ŵajonasile ŵandu ŵambone yalumo ni ŵakusakala.—Gen. 18:20-32.

11. Ana Abulahamu jwalosisye chamtuli kuti ŵamnonyelaga soni kumdalila Yehofa?

11 Abulahamu yamkwayiye mnope yaŵakambilene ni Yehofa pakwamba ya Msinda ŵa Sodomu ni Gomola. Yeleyi yamkamuchisye kuti ŵanonyeleje soni kwachimbichisya mnope Atati ŵakwe ŵakwinani kupunda mwaŵatendelaga pandanda. Nambo pali papitile yaka, Abulahamu ŵasimene ni chakusawusya chekulungwa mnope chaŵasosekwaga kulosya kuti akusamdalila Yehofa. Yehofa ŵamŵendile jwalakwe kuti ampeleche mbopesi mwanache jwakwe jwakunonyelwa lina lyakwe Isaki. Pandaŵiji Abulahamu ŵammanyililaga mnope Mlungu jwakwe, mwamti jwalakwe nganawusya yiwusyo. Abulahamu ŵagambile kutenda yaŵamŵendile Yehofayi. Nambope ngatukukayichila kuti Abulahamu ŵapikanaga kupweteka paŵakosechelaga kuti ampeleche mbopesi Isaki. Nambosoni komboleka kuti Abulahamu ŵaganichisyaga mnope yindu yaŵamanyililaga yakwamba Yehofa. Jwalakwe jwamanyililaga kuti Yehofa nganaŵa atesile yindu yangali chilungamo soni yangali chinonyelo. Mwakamulana ni maloŵe gaŵaŵechete ndumetume Paulo, Abulahamu jwakulupililaga kuti Yehofa mpaka amjimusye Isaki ku ŵawe. (Aheb. 11:17-19) Nambosonitu Yehofa jwaliji ali asasile kuti Isaki chachiŵa mtati jwa ŵandu ŵamitundu josope. Nambo pandaŵiji, Isaki jwaliji jwangali ŵanache. Myoyo ligongo lyakuti Abulahamu ŵamnonyelaga Yehofa, jwakulupililaga kuti Atati ŵakwe chatende yindu mwachilungamo. Atamose kuti yaŵamŵendile Yehofayi yaliji yakusawusya, chikulupi chakwe chamkamuchisye kuti ampikanile.—Gen. 22:1-12.

12. Ana mpaka tumsyasye chamtuli Abulahamu? (Salimo 73:28)

12 Ana mpaka tumsyasye chamtuli Abulahamu? Mwakulandana ni jwalakwe tukusosekwa kupitilisya kulijiganya ya Yehofa. Patukutenda yeleyi tuchiŵa najo paunasi ŵambone soni tuchitanda kumnonyela mnope. (Aŵalanje Salimo 73:28.) Yeleyi yichitutendekasya kuganisya mpela mwakusaganichisya Mlungu. (Aheb. 5:14) Yakuyichisya yakwe naga mundu jwine akutukanganichisya kutenda yindu yakusakala tuchikana. Tuchikombolasoni kuŵambala kuganichisya chilichose chachikusamsakalisya Yehofa soni champaka chitendekasye kuti tukaŵa paunasi ni jwalakwe. Ana litala line lyapi lyampaka tulosye kuti tukusanonyela chilungamo?

13. Ana chichi champaka chitukamuchisye kuti tutendeje yindu mwachilungamo? Misyungu 15:9

13 Chaŵili: Tulinjilileje kutenda yindu mwachilungamo lisiku lililyose. Kuti tukole chilu chakulimbangana tukusasosekwa kutenda maseŵela gakulimbisya chilu lisiku lililyose. Myoyo tukusasosekwa kulipeleka mnope kuti tunonyeleje yindu yakusasala Yehofa kuti yili yambone. (Sal. 103:14) Jwalakwe akusatusimichisya kuti, “Akusamnonyela mundu jwakusatenda ya chilungamo.” (Aŵalanje Misyungu 15:9.) Naga tukusaka kutenda utumiki wine wakwe kwa Yehofa, tukusalingalinga kutenda yampaka tukombole kuti tukwanilisye. Mwakulandana ni yeleyi tukusasosekwa kulingalinga kuti tutendeje yindu mwachilungamo. Yehofa chachitukamuchisya mwakuwusimana mtima kuti tukwanilisye yeleyi.—Sal. 84:5, 7.

14. Ana chakulichinjilichisya pamtima ni chichi? Ligongo chichi chili chakusosekwa mnope?

14 Yehofa akusatukumbusya ndaŵi syosope kuti kutenda yindu mwachilungamo nganikuŵa kwakusitopesya. (1 Yoh. 5:3) Mmalomwakwe kutenda yindu mwachilungamo kukusatukamuchisya lisiku lililyose. Kwende tuganichisye ya yida yakulichinjilichisya yaŵayisasile ndumetume Paulo. (Aef. 6:14-18) Ana chida chapi chachikusachenjela mtima wa msilikali? Chili ‘chakulichinjilichisya’ pamtima chachilungamo, chachikusajimila malamusi gakulungama ga Yehofa. Mpela mwayikusaŵela kuti chakulichinjilichisya pamtima chikusachenjela mtima usyesyenewo, malamusi ga Yehofa gakusachenjela umundu wetu wamkati. Lyeleli ni ligongo lyakwe pa yida yakulichinjilichisya panasoni chakulichinjilichisya pamtima chachilungamo.—Mis. 4:23.

15. Ana mpaka awale chamtuli chakulichinjilichisya pamtima chachilungamo?

15 Ana mpaka awale chamtuli chakulichinjilichisya pamtima chachilungamo? Mpaka atende yeleyi pakamulichisya masengo malamusi ga Mlungu pakusagula yakutenda lisiku lililyose. Pakusagula yakusaka kuŵecheta, nyimbo syakusaka kupikanila, yakusangalasya yakusaka kulolela kapena mabuku gakusaka kuŵalanga aliwusyeje kuti, ‘Ana ngwinjisya yindu yamtuli mumtima mwangu? Ana yindu yeleyi Yehofa akusasangalala nayo? Kapena ana yikulimbikasya chikululu, chiwawa, kutunduka soni kulinonyela, yakusayiwona Yehofa kuti yangali chilungamo?’ (Afil. 4:8) Naga asagwile kutenda yindu yakamulana ni chakulinga cha Yehofa nikuti chachichenjela mtima wawo ku yindu yakusakala.

16-17. Ana pa Yesaya 48:18 pakutusimichisya chamtuli kuti mpaka tutende yindu mwakamulana ni malamusi ga Yehofa mpaka kalakala?

16 Ana akusayiwona kuti nganaŵa akombwele kukamulichisya masengo malamusi ga Yehofa lisiku lililyose? Aganichisye chisyasyo chachikusimanikwa pa Yesaya 48:18. (Aŵalanje.) Yehofa ŵatusalile kuti chilungamo chetu mpaka chiŵe “mpela matumbela ga pa nyasa.” Aganichisye kuti wawojo ajimi mungulugulu nyasa ni akugawona matumbela galimkwika mwangalechesya. Ana mwagakutendela matumbelago mpaka yatendekasye kuganisya kuti lisiku line gachileka? Iyayi, ligongo aŵele alimkugawona kwa yaka yejinji soni ngakukayichila kuti chigaŵeje gali mkwikape.

17 Chilungamo chawo mpaka chiŵe mpela matumbela ga m’nyasa. Ana yeleyi mpaka yikomboleche chamtuli? Patukusagula yakutenda chandanda tuganichisyeje yakusaka Yehofa kuti tutende kaneko nikutendaga yeleyo. Atamose kuti tukusasosekwa kusagula pa yindu yakusawusya mnope, Atati ŵetu ŵachinonyelo chachitupa machili soni chachitukamuchisya kuti tupitilisye kutenda yindu yambone lisiku lililyose.—Yes. 40:29-31.

18. Ligongo chichi ngatukusasosekwa kwawelusya ŵandu ŵane?

18 Chatatu: Tumlecheleje Yehofa kuti awelusye. Patukulingalinga kukuya ndamo syambone sya Yehofa, tuŵambaleje kwawelusya ŵane soni kuliwona kuŵa ŵakulungama mnope. Mmalo mwakwawelusya ŵane pakujigalila nganisyo syetu tukumbuchileje kuti Yehofa ni jwali “jwakulamula jwa chilambo chosope chapasi.” (Gen. 18:25) Yehofa nganatupa udindo wakwawelusya ŵandu ŵane. Ni ligongo lyakwe Yesu jwasasile kuti, “Mleche kwawelusya ŵane kuti nombe jemanja Mlungu akam’welusya.”—Mat. 7:1. *

19. Ana Yosefe jwalosisye chamtuli kuti jwamdalilaga Yehofa kuŵa jwakuwelusya?

19 Kwende tuganichisyesoni chisyasyo cha mundu jwakulupichika Yosefe. Jwalakwe jwaŵambalaga kwawelusya ŵane atamose kuti ŵandu ŵamtendelaga yindu yakusakala. Ŵachibale ŵakwe ŵamjimuchile, kumsumisya kuti akaŵe kapolo soni kwatendekasya babagwe kukulupilila kuti Yosefe awile. Pali papitile yaka, Yosefe jwasimene ni ŵachibale ŵakwe wosope. Pandaŵiji jwalakwe jwaliji jwakulamulila jwamachili. Apatu yikakomboleche kwatendela ŵachibale ŵakwewo yindu yangasa soni kwawuchisya yakusakala yiŵatesile. Nombe achabalegwewo ŵatendaga woga. Jemanjajo ŵaganisyaga kuti Yosefe chiŵawuchisye yakusakala yaŵatesile atamose kuti ŵaliji ali apepesye kutyochela pasi pamtima. Nambo Yosefe ŵasimichisye jemanjaji kuti, “Mkasimjogopa une ngakomboleka kuyigalawusya yiŵaganichisye Mlungu.” (Gen. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Mwakulinandiya Yosefe ŵamlechele Yehofa kuti awelusye.

20-21. Ana mpaka tuŵambale chamtuli kuliwona kuŵa ŵakulungama?

20 Mwakulandana ni Yosefe, uwejisoni tukusamlechela Yehofa kuti awelusye. Mwachisyasyo, ngatukusagamba ganisya ligongo lyalimtendekasisye m’bale kapena mlongo kutenda yindu yine yakwe. Nambosoni nganituŵa tukombwele kumanyilila yayili mumtima. Nambo “AMBUJE ni ŵakusalamula pakulola ya mumtima mwa mundu.” (Mis. 16:2) Yehofa akusiŵanonyela ŵandu ŵamitundu josope. Jwalakwe akusatulimbikasya kuti “tuwugule chenene mitima jetu.” (2 Akoli. 6:13) Tukusosekwa kwanonyelaga abale ni alongo ŵetu ngaŵaga kwawelusya.

21 Yeleyi yikugopolelasoni kuti ngatukusasosekwa kwawelusya ŵandu ŵanganaŵa ŵa Mboni sya Yehofa. (1 Tim. 2:3, 4) Ana mpaka tum’welusye jwachinasi jwetu jwangakulupilila mwakuŵecheta kuti, “Mundu jweleju nganaŵa aŵele jwa Mboni sya Yehofa”? Iyayi, ligongo kutenda yeleyi kuli kum’welusya mundujo soni mpaka yilosye kuti tukuliwona kuŵa ŵakulungama. Yehofa akupelekape upile “kwa ŵandu wosope kulikose” kuti apitikwiche mitima. (Mase. 17:30) Myoyo, ndaŵi syosope tukumbuchileje kuti Yehofa akusayiwona kuti uli ungali chilungamo naga tukuliwona kuŵa ŵakulungama kupunda ŵandu ŵane.

22. Ligongo chichi wawojo ali ŵakusachilila kutenda yindu mwachilungamo?

22 Kusala yisyene, kunonyela malamusi gakulungama kukusatukamuchisya kuŵa ŵakusangalala soni kuŵa chisyasyo chambone kwa ŵandu ŵane. Yeleyi yikusakamuchisya kuti ŵandu ŵane atunonyeleje nambosoni kuti amnonyeleje Mlungu. Myoyo kwende tupitilisye kola “sala soni njota ja chilungamo.” (Mat. 5:6) Akakayichilaga yakuti Yehofa akusalola yosope yakutenda. Nambosoni ndaŵi syosope jwalakwe akusasangalala pakwawona wawojo ali mkutenda yambone. Myoyo ŵandu m’chilambomu pakupitilisya kutenda yangali chilungamo tukadandawulaga, nambo ndaŵi syosope tukumbuchileje kuti “AMBUJE akusiŵanonyela ŵandu ŵagoloka.”—Sal. 146:8.

NYIMBO NA. 139 Aliwoneje Ali M’chilambo Chasambano

^ M’chilambo chakusakalachi yili yakusawusya kwapata ŵandu ŵachilungamo. Nambope pana ŵandu mamiliyoni gejinji ŵakulingalinga kuŵa ŵachilungamo. Ngatukukayichila kuti wawojo ali m’gulu jeleji. Wawojo akusalingalinga kuŵa ŵachilungamo ligongo lyakuti akusamnonyela Yehofa, sonitu Yehofa akusanonyela chilungamo. Ana mpaka tutende uli kuti tunonyeleje kutenda yindu mwachilungamo? Nganiji chijisale ngopolelo ja chilungamo soni umbone watukusapata ligongo lyakunonyela chilungamo. Chitukambilanesoni matala gampaka gatukamuchisye kuti tunonyeleje chilungamo.

^ Ndaŵi sine, achakulungwa ŵa mumpingo akusasosekwa kuwelusya ngani ja mundu juŵatesile chakulemwa chekulungwa soni jwapitikwiche mtima. (1 Akoli. 5:11; 6:5; Yak. 5:14, 15) Nambope mwakulinandiya, jemanjaji akusamanyilila kuti nganaŵa amanyilile yayili mumtima mwa mundu. Akusamanyililasoni kuti akusawelusya mmalo mwa Yehofa. (Alole 2 Mbili 19:6.) Jemanjaji akusasagula yindu mwakamulana ni nganisyo sya Mlungu, kutenda yindu mwachanasa soni kuwelusya mwachilungamo.