1. Ana ŵandu ŵajinji akusakuwona catuli kuŵa ŵaswela?

MOŴA agano ŵandu ŵakuŵalanjikape ni ŵakwete ndamo jeswela. M’yilambo yejinji, ŵandu akusayiwona kuti gonana kwa acalumepe kapena acakongwepe, soni gonana ni mundu jwanganaŵa ŵamkwakwe ngaŵa kulemwa. Ŵamalonda soni ŵakutenda yakusangalasya ni ŵakusalimbikasya ndamo syelesi. (Sal. 12:8) Ndamo syakusakala situpile mnope mwati mundu mpaka akayicile naga yili yakomboleka kuŵa ŵaswela. Nambo Aklistu ŵasyesyene mpaka ajendelecele kuŵa ŵaswela ni cikamucisyo ca Yehofa.—Aŵalanje 1 Atesalonika 4:3-5.

2, 3. (a) Ligongo cici tukusosekwa kuŵambala kumbila yindu yakusakala? (b) Ana citutagulilane cici mu ngani ajino?

² Nambo candanda, tukusosekwa kumanyilila kuti kuŵa ŵaswela kukusagopolela kutyosya nganisyo syakusakala. Kulecelela nganisyo soni kumbila yakusakala mpaka kutulongolele kukutenda yakusakala, mpela mwajikusatendela nyambo jatujiŵisile ku cisopo. Nganisyo syakulemweceka mpaka siwonece mpela syambone,  nambo mpaka situlemwekasye. Mkupita kwandaŵi, mpaka tutande kuyiwona yindu yakusakala kuŵa yambone. Pambesi pakwe, atamose jwakutumicila jwa Yehofa mpaka atende yindu mwakamulana ni yakumbila ya mumtima mwakwe naga apatile lipesa lyakutendela yeleyo. Yisyene, “yakumbila ya mundu . . . yikusaŵeleka ulemwa.”—Aŵalanje Yakobo 1:14, 15.

³ Mundu mpaka atende cakusakala naga akusaganisya mnope yakulemweceka. Nambo kuti tuŵambale yakusakala tukusosekwa kuŵambala kumbila yindu yakulemweceka. Naga tukutenda m’yoyo tuciŵambala yakuyicisya yakogoya ya yakulemwecekayo. (Aga. 5:16) Mu ngani ajino citutagulilane yindu yitatu yampaka yitukamucisye kuŵambala kumbila yindu yakusakala. Yindu yakwe yili: unasi wetu ni Yehofa, kuya yajikusasala Baibulo, soni cikamucisyo ca Aklistu ŵakomangale mwausimu.

4. Ligongo cici kum’ŵandicila Yehofa kuli kwakusosekwa?

⁴ Baibulo jikusiŵasalila ŵandu ŵakusaka ‘kum’ŵandicila Mlungu’ kuti “aswejesye m’miyala mwawo, . . . soni aswejesye mitima jawo.” (Yak. 4:8) Naga tukusawuwona unasi wetu ni Yehofa kuŵa wapenani, tucitenda yiliyose yakumsangalasya jwalakwe kupwatikapo kuganicisya yindu yambone. Tukusasaka kola “mtima weswela” pakuŵika nganisyo syetu payindu yeswela, yakunonyelesya, soni yaucimbicimbi. (Sal. 24:3, 4; 51:6; Afi. 4:8) Yehofa akusamanyilila kuti tuli ŵangali umlama. Soni akusamanyilila kuti ndaŵi sine tukusaganisya yindu yakusakala. Nambo tukusamanyilila kuti kulecelela nganisyo syakulemweceka m’malo mwakusityosya mwacitema kukusamnyalaya jwalakwejo. (Gen. 6:5, 6) Kuganicisya mnope yeleyi kukusatukamucisya kuŵa ŵakusacilila kola nganisyo syeswela.

5, 6. Ana lipopelo mpaka litukamucisye catuli kuŵambala kumbila yakusakala?

⁵ Kupopela kwa Yehofa patutandite kuganicisya yindu yakulemweceka mpaka kulosye kuti tukusamjegamila ni mtima wosope. Patukum’ŵandicila Yehofa mwipopelo, jwalakwe akusatuŵandicilasoni. Jwalakwe akusatupa msimu wakwe weswela wawukusatukamucisya kuŵambala ganicisya yakusakala ni kuŵa ŵaswela. M’yoyo, kwende tumsalileje Mlungu kuti tukusaka kuganicisya yindu yakumsangalasya. (Sal. 19:14) Ana mwakulinandiya tukusam’ŵenda jwalakwe kuti atuwungunye nikulola naga tukuya “matala gangalumbana” kapena naga tukumbila yindu yakusakala yampaka yitulemwekasye? (Sal. 139:23, 24) Ana ndaŵi ni katema tukusam’ŵenda kuti atukamucisyeje kwendelecela kuŵa ŵagoloka atamose patusimene ni yakulingwa?—Mat. 6:13.

⁶ Komboleka kuti kala twatendaga yindu yakusayiŵenga Yehofa. Atamose yili m’yoyo, jwalakwe mpaka atukamucisye kucenga kuti tujendelecele kumtumicila m’litala lyakuŵajilwa. Mwenye Daudi ŵamanyililagasoni yeleyi. Ali atesile cikululu ni Batiseba, jwalakwe ŵam’ŵendile Yehofa kuti, “Ambanganyicisye une mtima weswela, . . . aŵice mwa une mtima wasambano ni wakutamilicika.” (Sal. 51:10, 12) Yilu yetu yangali umlamayi mpaka yitukanganicisye kutenda yakulemweceka, nambo Yehofa mpaka atupe mtima wakusacilila kutenda yambone, soni kumpikanila. Yehofa mpaka atukamucisye kucuŵa nganisyo syakusakala atamose sili situpile mnope mumtima mwetu. Jwalakwe mpaka atucenjele ku cilicose campaka cituwulasye.—Sal. 119:133.

7. Ana maloŵe ga Mlungu mpaka gatukamucisye catuli kuŵambala nganisyo syakulemweceka?

⁷ Yehofa mpaka atujanje mapopelo getu kupitila m’Baibulo. Lunda lwalukusasimanikwa m’Maloŵe ga Mlungu “candanda luli lweswela.” (Yak. 3:17) Kuŵalanga Baibulo lisiku lililyose soni ganicisya yatuŵalasileyo mpaka kutukamucisye kuti tukakola nganisyo syakulemweceka. (Sal. 19:7, 11; 119:9, 11) Konjecesya pelepa, m’Baibulo mwana yisyasyo, soni songa syampaka situkamucisye kuŵambala kumbila yakusakala.

8, 9. (a) Ana cici cicamtendekasisye mnyamata jwine kutenda yamsese? (b) Ana buku ja Miyambo mtwe 7 mpaka jitukamucisye catuli lelo jino?

⁸ Pa lilemba lya Miyambo 5:8 tukusaŵalanga kuti, “Mtalikangane najo jwamkongwe [jwandamo syakusakala]. Mkaŵandicila mlango wa nyumba jakwe.” Kogoya kwa ungapikanila maloŵe gelega akusasile pa Miyambo mtwe 7. Pa mtwewu tukusaŵalanga ya mnyamata jwine juŵajendaga ciŵandika nyumba ja jwamkongwe jwakusakala. Kusa kwatandite kuswa. Ali mkwenda ŵacingangeni ni jwamkongwe, jwele komboleka kuti nganawala mwakuŵajilwa. Jwalakwe ŵamkamwile  mnyamatajo ni kumkumbatila. Jwamkongwejo ŵamkopile mnyamatajo mwati jwalepele kuligosya. Jemanjaji ŵatesile yamsese. Mnyamatajo pandanda nganakola nganisyo syakutenda yamsese. Jwalakwe yamlemile ganicisya cenene. Ligongo lya yeleyi, ŵasimene ni yakogoya. Yikaŵe kuti jwatalikangene ni jwamkongwejo ngamkanasimana ni yakogoyayo.—Miy. 7:6-27.

⁹ Ana ndaŵi sine m’wejisoni yikusatulema kuganisya cenene, patuli mundamo jampaka jitutendekasye kumbila yakusakala? Mwambone, ndaŵi sine, mnopemnope cilo, m’ma TV akusaŵika mapologalamu gangaŵajilwa. Ana ndaŵi sine tukusalolela mapologalamu mpela gelega? Kapena ana ndaŵi sine tukusanonyela kunguluka pamalo gakungulucila ga pa Intaneti kapena kulolela yakuŵagula? Kunonyela mnope yindu yeleyi mpaka kututendekasye kumbila yindu yakusakala ni kutulepelekasya kwendelecela kuŵa ŵaswela.

10. Ligongo cici kopana kuli kwakogoya? (Alole ciwulili cacili kundanda kwa nganiji)

¹⁰ Baibulo jikusatusalilasoni mwampaka tutendele ni ŵandu ŵakulekangana nawo yiŵalo. (Aŵalanje 1 Timoteo 5:2) Jikusatusalila kuti tuŵambaleje kopana. Ŵane mpaka aganisye kuti kajende, soni kalole kakopana ngaŵa kakogoya pakuŵa nganikuŵa kamulanakamulana. Nambo kopana kulikose mpaka kumtendekasye mundu kola nganisyo syakusakala syampaka simlongolele kuti atende yamsese. Ŵandu ŵane munyumamu ŵatesile yamsese ligongo lya yeleyi, soni m’weji mpaka yitutendecele.

11. Ana Yosefe ŵatupele cisyasyo catuli?

¹¹ Yosefe ŵatupele cisyasyo cambone pangani jeleji. Ŵamkwakwe Potifala ŵaŵele ali mkumkopa, nambo jwalakwe nganakunda kutenda yaŵasakagayo. Lisiku lililyose ŵamsalilaga Yosefe kuti agone najo. (Gen. 39:7, 8, 10) Mundu jwine jwamlijiganye mnope ya Baibulo ŵasasile kuti ŵamkwakwe Potifala ŵamanyililaga kuti naga akuŵa ŵaŵilipe nikuti Yosefe catande kumkumbila. Nambo Yosefe nganakopeka ni yitendo ya ŵamkwakwe Potifalawo. Jwalakwe nganalinga kwakopa ŵamkwakwe Potifalawo. Yeleyi yakamucisye kuti nganisyo syakusakala sikatamilicika mumtima mwakwe. Ŵamkwakwe Potifala paŵalinjilile kuti amkamulile, Yosefe ŵatesile yindu mwalunda, soni mwacitema. “Jwalakwe ŵalesile malaja gakwe m’miyala mwa jwamkongwejo ni kutilila pasa.”—Gen. 39:12.

12. Ana tukumanyilila catuli kuti yatukusalola mpaka yikwaye nganisyo syetu?

¹² Baibulo jikusatusalilasoni kogoya kwakulolela yindu yampaka yitusokonasye. Kulolecesya mnope yindu mpaka kututendekasye kumbila yamsese. Yesu ŵatukalamwisye kuti “jwalijose jwakumlolecesya jwamkongwe mpaka kumkumbila, atesile najo kala cikululu mumtima mwakwe.” (Mat. 5:28) Aganicisye yaŵatesile Mwenye Daudi. “Paŵajendagajendaga pamsakasa [Daudi] ŵam’weni jwamkongwe ali mkoga.” (2 Sam. 11:2) Jwalakwe ŵalepele kulola kumbali ni kutanda ganicisya yine. Yeleyi yamtendekasisye kuti atande kumkumbila jwamkongwe jwamsyene mpaka kutenda najo cikululu.

13. Ligongo cici tukusosekwa ‘kutenda cilanga ni meso getu,’ soni ana yeleyi yikupwatikapo cici?

¹³ Kuti tumasye nganisyo syakulemweceka, tukusosekwa ‘kutenda cilanga ni meso getu’ mpela mwaŵatendele Yobu. (Yobu 31:1, 7, 9) Tukusosekwa kusamala mnope ni meso getu kuti tukatanda kumbila mundu jwine kuti tutende najo yamsese. Tukusosekwa kuŵambalasoni kulolela yindu yampaka yitutendekasye kumbila yamsese cinga pakompyuta, payikwangani, m’magasini kapena pane palipose.

14. Ana yajikusasala Baibulo mpaka yitukamucisye catuli kwendelecela kuŵa ŵaswela?

 ¹⁴ Naga nganiji jikwayiye yindu yayikusiyalema pakulimbana ni kumbila yakusakala, akusosekwa kongolela mwacitema. Akusosekwa kamulicisya masengo yajikusasala Baibulo ligongo yeleyo mpaka yakamucisye kuŵambala kutenda yakusakala ni kwendelecela kuŵa ŵaswela.—Aŵalanje Yakobo 1:21-25.

15. Ligongo cici tukusosekwa kuŵenda cikamucisyo naga yikutulema kuleka kumbila yakusakala?

¹⁵ Aklistu acimjetu mpaka atukamucisyesoni naga tukusakumbila mnope yamsese. Nambope, kutagulilana ni mundu jwine ngani mpela syelesi kukusaŵa kwakusawusya. Nambo naga tukulimba mtima ni kumsalila Mklistu jwamkomangale mwausimu mpaka yitukamucisye kuŵambala kumbila yakulemweceka. (Miy. 18:1; Ahe. 3:12, 13) Mklistujo mpaka atusalile yampaka yitukamucisye kuti tulece kumbila yakusakala ni kwendelecela kuŵa paunasi wambone ni Yehofa.

16, 17. (a) Ana acakulungwa ŵa mumpingo mpaka ŵakamucisye catuli Aklistu ŵayikusiyalema kumasya kumbila yakusakala? Apelece cisyasyo. (b) Ligongo cici ŵakusalolela yakuŵagula akusosekwa kuŵenda cikamucisyo mwacitema?

¹⁶ Acakulungwa ŵa mumpingo ni ŵali ŵakuŵajilwa mnope kutukamucisya. (Aŵalanje Yakobo 5:13-15.) Mwambone, mnyamata jwine jwa ku Brazil ŵaŵele ali mkukumbila yakusakala kwa yaka yejinji. Jwalakwe ŵatite, “Namanyililaga kuti Yehofa ngakusangalala ni nganisyo syangu syakusakalasyo, nambo natendaga sooni kumsalila mundu jwine yeleyo.” Mwaupile, jwamkulungwa jwa mumpingo jwine ŵamanyilile yayikumlagasya nganisyo mnyamatajo ni ŵamsalile kuti akaŵecetane ni acakulungwa ŵane ŵa mumpingo. Mnyamatajo ŵatite, “Acakulungwa ŵa mumpingo ŵandendele canasa, soni ŵambikanicisye mnope. Nganinjembeceyaga kuti catende yeleyo. Jemanjaji ŵakamulicisye masengo Baibulo pakusaka kusimicisya kuti Yehofa akusanonyela. Soni ŵambopelele. Yeleyi yangamucisye kuti ngalaga pakamulicisya masengo songa sya m’Baibulo syaŵambele.” Mkupita kwandaŵi, jwalakwe ŵalimbisyesoni unasi wakwe ni Yehofa. Ni jwasasile kuti, “Apano mbikanicisye kusosekwa kwa kuŵenda cikamucisyo kwa ŵane mmalo mwakwamba kulimbana ni yakusawusyayo jika.”

¹⁷ Ŵakusalolela yakuŵagula akusosekwa kusosasosa cikamucisyo kwa ŵane mwacitema. Naga akucelewa kupata cikamucisyo, nganisyo syakusakalasyo mpaka ‘siŵelece ulemwa,’ yampaka yapwetece ŵane, soni mpaka yisakasye lina lya Yehofa. Kusacilila mnope kumsangalasya Yehofa, soni kuŵape mumpingo Waciklistu kwakamucisye ŵakutumicila ŵajinji ŵa Yehofa kupocela cikamucisyo.—Yak. 1:15; Sal. 141:5; Ahe. 12:5, 6.

18. Ana asimicisye kutenda cici?

¹⁸ Ndamo sya ŵandu pasikwendelecela kusakala m’cilambo ca Satanaci, Yehofa akusasangalala pakwawona ŵakutumicila ŵakwe ali mkulinjilila kola nganisyo syeswela, soni kuya ndamo syakwe syambone. M’yoyo, kwende jwalijose pajika aŵe jwakusimicisya mtima kwendelecela kuŵa paunasi wambone ni Yehofa, soni kunda cikamucisyo cacikusasimanikwa m’Baibulo ni mumpingo Waciklistu. Kwendelecela kuŵa ŵaswela kukusatukamucisya kuŵa ŵakusangalala, soni kola cikumbumtima cambone. (Sal. 119:5, 6) Kusogoloku pa cacimtyosya Satana, tucikola upile wakutama ni umi kwangamala m’cilambo cangali yakusakala yiliyose.