MANG e re n’em ni sogonap’an dalip e pawn tomalngin ma yima yog ni “aram e re n’en ni bay u roy u palpalth’ib nrib mo’maw’ ni ngan nang fan”? Aram e man’ey rodad e girdi’. Riyul’ ni yira ngat nga rogon ni ma maruwel e man’ey rodad. Ra yoor ban’en nda filed u murung’agen, ma aram e rayog ni ngari gel feni ga’ fan u wan’dad e pi n’en ni ke ngongliy Jehovah ni “rib fel’.” (Ps. 139:14) Am lemnag reb u fithik’ e pi n’en ni ma rin’ e man’ey rodad ni aram e rayog ni nga i susunnag boch ban’en.

Mang e be yip’ fan e re n’em ni aram e ngaud susunnaged boch ban’en u lanin’dad? I yog reb e dictionary ni faanra ngam susunnag ban’en u lanin’um ma aram e “ga be lemnag boch ban’en ndawori buch nge boch ban’en nra k’aring e felfelan’ ngom, ara boch ban’en ndawori buch rom.” Ere, faanra aray rogon, ma gathi riyul’ ni gad gubin ni gad ma rin’ e re n’ey ni gubin ngiyal’? Am lemnag e re n’ey. Bay ba ngiyal’ ni kam beeg ara kam rung’ag murung’agen reb e binaw ndawor mu un ngay biid, fa? Nap’an ni kam beeg ara kam rung’ag murung’agen e re binaw nem, ma gathi kam susunnag yaan u lanin’um? Ere, riyul’ nnap’an ni gad ra lemnag ban’en ndawor da guyed nga owchedad, ara da rung’aged lingan, ara da ried lamen, ara da mathgad ngay, ara da farayed bon, ma aram e ngiyal’ ni gad be susunnag boch ban’en u lanin’dad.

Be yog e Bible ni girdi’ e nni sunmiyrad ni yad bod yaan Got. (Gen. 1:26, 27) Ere, gathi be tamilangnag e re n’ey ni mus ngak Jehovah maku ma susunnag boch ban’en u laniyan’? Bochan ni ke sunmiydad nrayog rodad ni ngaud susunnaged boch ban’en u lanin’dad, ma dariy e maruwar riy ni baadag ni ngad fanayed e re n’ey ni ngad guyed rogon ni nge tamilang u wan’dad e n’en nib m’agan’ ngay. (Ekl. 3:11) Ere, mang boch ban’en nib fel’ ni ngaud susunnaged u lanin’dad, ma mang boch ban’en nde fel’ ni ngaud susunnaged u lanin’dad?

(1) Ngan lemnag boch ban’en u ba ngiyal’ nde puluw ara ngan lemnag boch ban’en nib kireb.

De kireb ni ngaud lemnaged boch ban’en. Bin riyul’ riy e, bay e mich riy ni faanra ud lemnaged boch ban’en ma rayog ni nge yib angin ngodad. Machane, bochan nra ban’en ma bay e tayim riy, ma aram fan nrayog ni ngaud lemnaged boch ban’en ko ngiyal’ nde puluw ni ngad lemnaged riy. Bod ni faanra i yan yan e lem rodad u nap’an ni yibe muulung ara u nap’an ni gad be fil e Bible rodad ni goo gadad, ma gathi aram e be magawonnagdad e lem rodad? I yog Jesus ni bay wenegan ni faanra ud lemnaged boch ban’en nde puluw, ni bod rogon e ngongol ndarngal. (Matt. 5:28) Bay boch ban’en nrayog ni ngaud lemnaged nde m’agan’ Jehovah ngay. Faanra ud lemnaged e ngongol ndarngal ma rayog ni nge k’aringdad ni ngad uned ko re ngongol ney. Ere, dab um susunnag boch ban’en u lanin’um nra k’aringem ni ngam palog rok Jehovah!

(2) Nge lemnag be’ ni faanra yoor e chugum rok ma aram e dabi buch ban’en rok.

Gad gubin nib t’uf e chugum rodad maku ma ayuwegdad. Machane, faanra tabab be’ ni nge lemnag ni chugum e ir e ra yibnag e bin riyul’ e pagan’ nge felfelan’ ngak, ma rayog ni nge kireban’ ni faanra de yan i aw boch ban’en nga rogon ni be lemnag. Solomon ni ir be’ nib gonop e yog ni gaar: “Piin yoor ban’en rorad e wun’rad e fel’ rogon rorad e ra yororiyrad ni bod ba yoror nib tolang ma ba gel u wuru’ bbinaw.” (Prov. 18:11, BT) Am lemnag e n’en ni buch  u Manila Philippines ko September ko duw ni 2009. I aw e n’uw nib pag rogon me mathrow sogonap’an 80 pasent ko re binaw nem. Ere gur, i yag ko piin ni boor ban’en rorad ni ngar pared nde buch ban’en rorad? Bay reb e moon nib fel’ rogon ni boor ban’en rok ni kireb u nap’an e re ran nem ni yog ni gaar, “Re ran nem ni ke tharey daken e binaw e ke gafgownag e piin ni boor ban’en rorad nge piin ni yad ba gafgow.” Sana ba mom ni ngad lemnaged ni flaab nge chugum e rayog ni nge ayuwegdad me taydad ndabi buch ban’en rodad. Machane, de riyul’ e re n’ey.

(3) Nge magafan’uy nga boch ban’en ni sana dabi buch.

I fonownagdad Jesus ndabi ‘magafan’dad’ nge pag rogon. (Matt. 6:34) Faanra i par be’ ni be magafan’ ma aram e yugu be par ni be lemnag boch ban’en. Rayog ni nga i susunnag boch e magawon u laniyan’ ndawori sum ara boch ban’en nsana dabi buch. Be yog e Bible ni mit ney e magafan’ e rayog ni nge muleg lanin’dad ara k’aring e kireban’ ngodad. (Prov. 12:25) Ere, rib ga’ fan ni ngad folgad ko fare fonow ni pi’ Jesus ni aram e dab i magafan’dad nib pag rogon ya kemus ni ngad lemnaged e pi n’en ni gad ma mada’nag u reb e rran ngu reb.

(1) Ngan lemnag u m’on riy boch ban’en ni bay e riya’ riy min siyeg e pi n’em.

Be pi’ e Bible e athamgil nga lanin’dad ni ngad gonopgad mu ud lemnaged boch ban’en u m’on riy. (Prov. 22:3) Faanra ud susunnaged boch ban’en u lanin’dad, ma rayog ni ngad lemnaged wenegan nra yib ngodad ni faanra dab da dugliyed boch ban’en nib fel’ rogon. Re n’ey e ra ayuwegdad ni ngad siyeged e pi n’em. Bod ni, faanra kan piningem ni ngam un nga reb e abich, ma uw rogon nrayog ni ngam lemnag boch ban’en u m’on riy nra ayuwegem ni ngam dugliy ko ga ra un ko re abich nem fa danga’? Tomuren ni kam lemnag ko mini’ e piin ni kan piningrad ko re abich nem, nge urngin e girdi’ nra un ngay, nge gin’en nge ngiyal’ ni yira tay riy, mag lemnag e gal deer ni baaray: ‘Mang e rayog ni nge buch u rom?’ Rayog ni ngam susunnag u lanin’um ba abich ni gubin ban’en ni yira rin’ riy nib puluw ko pi kenggin e motochiyel u Bible, fa? Pi n’ey e rayog ni nge ayuwegem ni ngam susunnag rarogon e re abich nem u lanin’um. Faanra um susunnag boch ban’en u reb e kanawo’ nra ayuwegem ni ngam dugliy boch ban’en nib fel’ rogon ma aram e rayog ni ngam siyeg boch ban’en nra kirebnag e tha’ u thilmew Got.

(2) Ngan lemnag u m’on riy rogon ni ngan pithig boch e magawon ni yira mada’nag nib mo’maw’.

Lanin’dad e ku ma ayuwegdad ni ngad “lemnaged reb e magawon u m’on riy nge rogon ni ngad pithiged.” Susun e bay reb e walag u lan e ulung ni kam luagew e thin. Ere, uw rogon ni ga ra awnag e gapas u thilmew fare walag? Boor ban’en nib t’uf ni ngam lemnag u m’on riy. Ba t’uf ni ngam lemnag rogon ni  ma non facha’ ko girdi’. Mingiyal’ e ba fel’ ni ngam weliyew e magawon romew? Ba miti mang thin e ba fel’ ni nga mog, ma uw rogon? Ga ra susunnag e pi n’ey u lanin’um, ma aram e rayog ni ngam lemnag boch e kanawo’ ni ngam pithig fare magawon riy, mag mel’eg e bin nib fel’ ma ra yib angin. (Prov. 15:28) Faan ga ra lemnag rogon ni ngam pithig boch e magawon ni aray rogon ma aram e rayog ni nge par e ulung ni bay e gapas riy. Ireray boch ban’en nib fel’ ni ngaud susunnaged u lanin’dad.

(3) Ngam mon’ognag rogon e beeg Bible nge fol Bible ni ga ma tay ni yigoo gur.

Ba ga’ fan ni ngaud beeged e Bible ni gubin e rran. Machane, gathi kemus ni ngaud beeged, ya ku bay boch ban’en nib t’uf ni ngad rin’ed. Ba t’uf ni ngad nanged e pi n’en ni be fil e Bible ngodad ma gad athamgil ni ngad folgad riy. Ba t’uf ni ngari ga’ fan u wan’dad rogon ni ma rin’ Jehovah boch ban’en u daken e beeg Bible ni gad ma tay. Ere, faanra ud susunnaged boch ban’en u lanin’dad, ma aram e rayog ni ngad rin’ed e re n’ey. Ni uw rogon? Am lemnag fare ke babyor ni kenggin e Imitate Their Faith *. Gad ra beeg e n’en ni bay ko re babyor ney ma rayog ni nge ayuwegdad ni ngad susunnaged boch ban’en u lanin’dad, ni aram e ngad lemnaged e n’en ni ke buch ko piin ni kan weliy murung’agrad riy nge rarogon e par rorad. Ku rayog ni ngad susunnaged u lanin’dad e pi n’en ni i guy e pi cha’nem, nge pi n’en ni ur rung’aged lingan, ma yad be farabon, ma yad be lemnag. Pi n’ey e ra ayuwegdad ni ngad filed ma gad lemnag boch ban’en nib beech u rarogon boch e girdi’ ni bay murung’agrad u lan e Bible, me pi’ e athamgil nga lanin’dad. Faanra ud susunnaged boch ban’en ni aray rogon u nap’an ni gad be beeg e Bible ngu nap’an ni gad be fol Bible ni yigoo gadad, ma aram e rayog ni nge yib angin ngodad.

(4) Ngam guy rogon ni ngam nang rogon laniyan’ boch e girdi’.

Gad ra nang rogon laniyan’ be’ ma bod ni gad be thamiy e amith ni be tay laniyan’ facha’. Ma ireray reb e fel’ngin nra bay rok be’ ma rib manigil. Jehovah nge Jesus e yow manang rarogon laniyan’ e girdi’, ere thingar da guyed rogon ni ngad folwokgad rorow. (Ex. 3:7; Ps. 72:13) Uw rogon nrayog ni ngad maruweliyed e re fel’ngin ney? Reb e kanawo’ nrayog ni ngad rin’ed riy e aram e ngaud susunnaged boch ban’en u lanin’dad. Sana rayog ndawor da mada’naged e magawon ni be mada’nag boch i walagdad u lan e ulung. Machane, rayog ni ngam fithem ni nge lungum: ‘Faan gomanga gag e ram, ma uw rogon e lem rog? Mang e ba t’uf rog?’ Faan gad ra susunnag boch ban’en u lanin’dad ni bay rogon ko gal deer ney, ma rayog ni nge ayuwegdad ni ngad nanged rogon laniyan’ boch e girdi’. Bin riyul’ riy e, faanra ud lemnaged rogon laniyan’ boch e girdi’, ma rayog ni nge yib angin ko pi n’en ni gad ma rin’ ni gadad boch e Kristiano, ni kub muun ngay rogon e machib ni gad ma tay nge rogon e tha’ u thildad yugu boch e walag ni Kristiano.

(5) Ngad susunnaged rogon e par rodad u lan e bin nib beech e fayleng.

Boor e thin nu Bible ni be weliy murung’agen e par rodad u lan e bin nib beech e fayleng ni ke micheg Got. (Isa. 35:5-7; 65:21-25; Rev. 21:3, 4) Ku boor e sasing nrib fel’ yaan ni yima tay nga lan e pi babyor rodad ni be dag rogon e par rodad e ngiyal’ nem. Mang fan? Ya sasing e ma ayuwegdad ni ngad susunnaged boch ban’en u lanin’dad ma gad lemnag rarogodad e ngiyal’ nem ni gad be felfelan’ ko pi tow’ath ni kan micheg ni yira pi’ ngodad. Jehovah ni ir e En ni Sunmiydad nrayog ni ngaud susunnaged boch ban’en u lanin’dad e manang rogon ni ma ayuwegdad e re n’ey. Ere, faanra ud maruwelgad ngay nib fel’ rogon ni aram e ngaud lemnaged e pi n’en ni ke micheg, ma aram e rayog ni nge pagan’dad nra lebug e pi n’em. Ma re n’ey e ra ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ ni yugu aram rogon ni boor e magawon ni gad be mada’nag e ngiyal’ ney.

Bochan ni gad ba t’uf rok Jehovah ma aram fan ni ke sunmiydad nrayog ni ngaud susunaged boch ban’en u lanin’dad. Re n’ey e rayog ni nge ayuwegdad ni ngad pigpiggad ngak nib fel’ rogon. Ere, manga yugu da daged nib ga’ fan u wan’dad e En ni Ke Pi’ e biney e tow’ath ngodad ni aram e ngaud maruwelgad ngay nib fel’ rogon u gubin e rran.