1, 2. (a) Mang reb e ginang ni ke ayuweg e yafos rok boor e girdi’? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.) (b) Mang reb e ban’en ni ma pow’iy e pi tapigpig rok Got nrayog ni nge ayuweg e yafos rorad?

 “MU TAL, NGAM SAP, MAG MOTOYIL.” Pi thin ney e ke yag ni nge ayuweg e yafos rok bokum e girdi’. Ba pag 100 e duw ni ke yan, ma immoy boch e sign ni un tay ko yungi n’en ni ma yan e train riy u Meriken ni bay e pi thin ney ni kan yoloy ngay. Mang fan? Ya bochan e nge dabi aw e train ko pi karrow ni be th’ab kanawoen e train nga barba’. Boor e piin ni kar tedan’rad ko pi thin ney e ke yag ni ngar ayuweged e yafos rorad.

² Bay ban’en ni ke rin’ Jehovah ni kab fel’ ko pi sign ni yima tay u kanawo’ ni nge ayuweg e girdi’ ndab ra maad’adgad. Bod ni ke sak’iy nga p’eowchen e girdi’ rok, be pow’iyrad i yan ko yafos ndariy n’umngin nap’an mar paloggad ko gin ni bay e riya’ riy. Maku reb e, bod be’ ni ma gafaliy e saf ni ma ayuweg e pi saf rok, ma ma pow’iyrad, ma ma ginangrad u m’on riy ya nge yag nra paloggad ko gin ni bay e riya’ riy.​—Mu beeg e Isaiah 30:20, 21.

3. Mang e ke rin’ ma gubin e girdi’ ni yad be yan ko fare pa’ i kanawo’ ni be sor i yan ko yam’?

³ Kab kakrom i yib ni ma fonownagdad Jehovah ma ma pow’iydad.  Bod ni, pi’ boch e fonow u lan fare milay’ nu Eden nrayog ni nge pow’iy e girdi’ i yan ko yafas ndariy n’umngin nap’an nge felfelan’. (Gen. 2:15-17) Faan gomanga fol Adam nge Efa ko pi fonow nem, ma rayog ni nge dabi yib wenegan ngorow ni aram e ngar gafgowgow me tomur riy mar m’ow ndakuriy e athap rorow. Machane, de fol Efa me motoyil ko n’en ni yog fare porchoyog ngak. Me Adam e motoyil ko n’en ni yog leengin ngak. Yow l’agruw nra chelgow ngar togopuluwgow nga rogon ni be pow’iyrow e Chitamangirow. Ere, bochan ndar folgow ma aram fan ni gubin e girdi’ ni yad be yan ko fare pa’ i kanawo’ ni be sor i yan ko yam’.

4. (a) Mang fan nib t’uf boch e motochiyel nib beech u tomuren fare Ran ni Tharey e Fayleng? (b) Uw rogon ni gagiyel rogon e lem rok Got u nap’an ni thilyeg boch ban’en?

⁴ Nap’an Noah ma bay boch e fonow ni pi’ Got ni ayuweg e yafos ko girdi’. Tomuren fare Ran ni Tharey e Fayleng, me pi’ Jehovah reb e motochiyel u murung’agen e racha’. Mang fan ni pi’ e re motochiyel nem? Bay boch ban’en ni ke thil e ngiyal’ nem. Aram e ngiyal’ ni pi’ Jehovah mat’awun e girdi’ ni ngar ked ufin e gamanman. Ere, aram fan ni pi’ reb e motochiyel nib beech ni be gaar: “Ufin ni ba’ e racha’ u fithik’ e dab mu koyed, ya racha’ e ba’ e yafos u fithik’.” (Gen. 9:1-4) Re motochiyel ney e be tamilangnag rogon e yafos u wan’ Got, ni aram e be yip’ fan ni ir e ba milfan e yafos ngak. Bochan ni Ir e Ke Sunmiy urngin ban’en maku Ir e Ke Pi’ e Yafos ngodad, ma aram fan ni ir e bay mat’awun ni nge ngongliy e motochiyel u murung’agen e yafos. Bod ni pi’ e motochiyel ni be tay chilen ko girdi’ nthingar dab ra lied be’ nge yim’. Ba thothup e yafos nge racha’ u mit Got, ma ra gechignag e en nra darifannag e gali n’ey.​—Gen. 9:5, 6. 

5. Mang e ngad weliyed e chiney, ma mang fan?

⁵ Chiney e ngad weliyed boch e kanawo’ ni ke ulul Got ni nge pow’iy e girdi’ rok ni kab kakrom i yib. Re article ney e ra ayuwegdad u rogon ni ngad dugliyed u wan’dad ni ngad folgad u rogon ni be pow’iydad Jehovah ngki mada’ ko ngiyal’ ni ka darod nga lan e bin nib beech e fayleng.

6. Mang fan nib t’uf ni nge fol e girdi’ rok Got ko fapi motochiyel ni pi’ u daken Moses? Mang e thingari rin’ piyu Israel?

⁶ Nap’an Moses mab t’uf ni ngan ngongliy boch e motochiyel u murung’agen rogon e ngongol nib mat’aw ni ngaun rin’ nge rogon e liyor nib m’agan’ Got ngay. Mang fan? Ya ku bay boch ban’en ni ke thil. Ba pag l’agruw e chibog ni i par e piin owchen Jakob u tan pa’ e pilung nu Egypt, ma girdien e re nam nem e ba ga’ ni yad ma tayfan e yam’, nge liyos, maku bay boch ban’en ni ke mich u wan’rad nge ku boch ban’en ni yad ma rin’ nde m’agan’ Got ngay. Ere, nap’an ni chuw e girdi’ rok Got u rom, mab t’uf ni ngan pi’ boch e motochiyel ni kab beech ni ngar folgad riy. Ya ngiyal’ nem e gathi ka yad ba kalbus, ya ke puf rogorad nrayog ni ngar folgad ko pi Motochiyel rok Jehovah. Bay yu ken e babyor ni ka nog riy ni fare bugithin ni Hebrew ni kan pilyeg ni “motochiyel” e bay rogon ko fapi thin ni “ngan gagiyegnag, nge ngan pow’iy, nge ngan skulnag.” Fare Motochiyel rok Moses e aram e n’en ni i ayuweg fare nam nu Israel ko pi ngongol nib kireb nge boch e liyor ni googsur ni i rin’ e pi nam u toobrad. Nap’an ni ur folgad rok Got, ma aram mi i tow’athnagrad. Ma nap’an nda ur folgad rok, ma aram mi i yib wenegan nib kireb ngorad.​—Mu beeg e Deuteronomy 28:1, 2, 15.

7. (a) Mu weliy fan ni pi’ Jehovah boch e motochiyel ni nge fol e girdi’ rok riy kakrom. (b) Uw rogon ni par fare Motochiyel nib sensey ngak piyu Israel?

⁷ Ku bay reb i fan nib t’uf boch e motochiyel nib beech. Kan tamilangnag ko fare Motochiyel ni bay ban’en nra buch boch nga m’on nib puluw ko n’en nib m’agan’ Jehovah ngay. Re n’em e aram e wub nra tay fare Messiah, ara Jesus Kristus. Fare Motochiyel e tamilangnag ni piyu Israel e dawor ra flontgad. Ki ayuwegrad ni ngar nanged fan nib t’uf fare biyul rorad, ara reb e maligach nrayog ni nge upunguy e denen rorad. (Gal. 3:19; Heb. 10:1-10) Maku reb e, fare Motochiyel e kki ayuweg fare ganong ni yib fare Messiah riy nde math owcherad miki ayuweg piyu Israel ni ngar nanged ko ir mini’ u nap’an nra yib. Arrogon, fare Motochiyel e bod ba “sensey”  ngorad ara n’en nra pow’iyrad ngak Kristus.​—Gal. 3:23, 24.

8. Mang fan ni susun e ngad paged e pi kenggin e motochiyel nib l’ag rogon ko fare Motochiyel rok Moses ni nge pow’iydad?

⁸ Gadad e piin Kristiano e ku rayog ni nge yib angin ngodad fapi Motochiyel nni pi’ ngak fare nam nu Israel. Ni uw rogon? Rayog ni ngad talgad ngad fal’eged i yaliy e pi kenggin e motochiyel ni bay e pi Motochiyel nem u tanggin. Yugu aram rogon nda kud moyed u tan e pi motochiyel nem, machane ku rayog ni nge pow’iydad ko pi n’en ni gad ma rin’ u reb e rran ngu reb nge rogon e liyor ni gad ma tay ngak Jehovah ni ir fare Got rodad nib thothup. I n’igin ni ngan tay e pi motochiyel nem nga lan e Bible ni bochan e ngad filed ban’en riy, me pow’iydad e pi kenggin e motochiyel nib l’ag rogon ngay, miki ayuwegdad ni ngari ga’ fan u wan’dad e pi n’en ni ke fil Jesus ngodad ni kab ga’ fan ko pi motochiyel nem. Ere, am motoyil ko n’en ni yog Jesus ni faani gaar: “Kam rung’aged ni ke lunguy, ‘Dab mpirew be’ ni gathi mabgol rom.’ Machane nggog ngomed e chiney, ni en nra sap ngak be’ ni ppin me finey ni manga yugu ra pirew, e ke kireb e rok, ni fan e kar pirew u fithik’ i laniyan’.” Ere, gathi kemus nib ga’ fan ni ngad guyed rogon ndab da pared be’ ni gathi mabgol rodad, ya kub ga’ fan ni ngad siyeged e ar’ar nib kireb nge boch ban’en ni gad ma lemnag nde puluw.​—Matt. 5:27, 28.

9. Mang boch ban’en ni thil ni k’aring Got ni nge yog boch e thin nib beech ni ngan fol riy?

⁹ Nap’an ni yib Jesus nga fayleng ni ir fare Messiah, ma aram me yog Jehovah boch ban’en nib beech ni ngan fol riy miki tamilangnag boch ban’en u murung’agen e n’en nib m’agan’ ngay. I rin’ e re n’em ni bochan e kki thil boch ban’en bayay. Nap’an e duw ni 33 C.E., ma aram me n’ag Jehovah fare nam nu Israel me fek fare ulung ni Kristiano ni ngar manged girdien.

10. Mang fan nni pi’ boch e motochiyel nib beech ko fare ulung ni Kristiano? Uw rogon nib thil e pi motochiyel ney ko fapi motochiyel nni pi’ ngak piyu Israel?

¹⁰ Nap’an e bin som’on e chibog, ma aram me pi’ Got boch e motochiyel nib beech ngak e pi Kristiano ni kar manged girdien ni bay rogon ko liyor ni ngan tay ngak nge ngongol ni ngaun rin’. Pi tapigpig rok Got e ngiyal’ nem e kar pared nga tan reb e m’ag ko motochiyel nib beech. Ya fare Motochiyel rok Moses e ni pi’ ngak e piin nni gargelegrad ni yad girdien fare nam nu Israel. Machane, fare nam ni ka fini mel’eg Got ni ngar manged girdien ara piin ni ka nog piyu Israel u fithik’ i lanin’rad ngorad e kar bad u boch e nam nib thilthil. Ere, rriyul’ “ni gubin e girdi’ ma taareb rogorad u wan’ Got. En ni ba’ madgun Got u wan’ ma be rin’ e tin nib mat’aw e ra i par nib fel’ u wan’ Got ndemturug ko be’ u kun nam.” (Acts 10:34, 35) Fare Motochiyel rok Moses e bogi motochiyel ni kan yoloy nga daken bangi malang, ma aram e pi motochiyel ni i gagiyegnag piyu Israel u nap’an ni ur moyed u lan fare Nam ni Kan Micheg. Machane, n’en ni i gagiyegnag e piin ni ka nog piyu Israel u fithik’ i lanin’rad ngorad e aram “fare motochiyel ni pi’ Kristus.” Re motochiyel nem e ba ga’ ni i tor ko pi kenggin e motochiyel ni bay u lanin’rad. Demtrug e gin ni be par e pi Kristiano nem riy ma rayog ni ngar folgad ko “fare motochiyel ni pi’ Kristus” me yib angin ngorad.​—Gal. 6:2.

11. Mang l’agruw ban’en ni bay rogon ko pi n’en ni ma rin’ e piin Kristiano ni bay u tan “fare motochiyel ni pi’ Kristus”?

¹¹ Pi n’en ni i yog Got u daken Fak e ra yib angin ngak piyu Israel u fithik’ i lanin’rad. De n’uw nap’an u m’on ni ngan ngongliy fa bin nib beech e m’ag, me pi’ Jesus l’agruw e motochiyel nrib ga’ fan. Reb ko gal motochiyel nem e bay rogon ko fare maruwel ni machib. Ma reb e bay rogon ko ngongol ni i rin’ pi gachalpen Jesus nge rogon e ngongol ni ngaur daged ngorad. Gal motochiyel nem ni pi’ Jesus e fan ngak urngin e Kristiano. Ere, ku bay rogon ngodad e ngiyal’ ney ndemtrug ko gad be athapeg e yan nga tharmiy ara par u fayleng.

12. Mang ban’en nib beech u rogon fare maruwel ni machib nnog ni ngan rin’?

¹² Am lemnag fare maruwel ni machib nthingari rin’ pi gachalpen Jesus. Rogon ni ngar machibnaged fare thin nib fel’ nge gin ni ngar machibgad riy  e aram boch ban’en nib beech nnog ngorad ni ngar rin’ed. Ya nap’an e pi chibog u m’on riy ma faanra baadag girdien boch e nam ni ngar pigpiggad ngak Jehovah ma thingar ra bad nga Israel. (1 Ki. 8:41-43) Aram e n’en ni un rin’ u m’on ni nge pi’ Jesus fare motochiyel ni bay ko Matthew 28:19, 20. (Mu beeg.) I yog Jesus ngak pi gachalpen ni nga ‘ranod’ ngak urngin e girdi’. Ere, nap’an e Pentekost ko duw ni 33 C.E., mab tamilang ni ke thilyeg Jehovah rogon ni ngan rin’ fare maruwel ni machib, ya thingar ni rin’ u ga’ngin yang e fayleng. I pi’ gelngin nib thothup ngak sogonap’an 120 i girdien fare ulung ni kab beech ni ngar nonad ni lungun yugu boch e nam, ma ranod ngar machibnaged e pi Jew nge piin nra piggad ngar manged bang ko teliw rok e pi Jew. (Acts 2:4-11) Me migid, mar ga’naged e gin ni ngar machibgad riy ngki un piyu Samaria ngay. Ma nap’an e duw ni 36 C.E., ma aram mar ga’naged boch e gin ni yad be machib riy ngki un e piin gathi yad piyu Israel ngay ndawor ni maad’adnagrad. Ere, re n’ey e be dag nthingari machibnag e pi Kristiano urngin e girdi’ u fayleng.

13, 14. (a) Mang e ba muun ko fare “motochiyel nib beech” ni pi’ Jesus? (b) Mang e gad be fil ko fare kanawo’ ni dag Jesus ni ngad folwokgad riy?

¹³ Chiney e ngad weliyed rogon e ngongol rodad ngak e piin taareb e michan’ rodad. Bay reb e “motochiyel nib beech” ni pi’ Jesus. (Mu beeg e John 13:34, 35.) Re motochiyel nem e gathi kemus ni be tamilangnag nthingar da t’ufeged gadad ni gubin ngiyal’, ya ku be dag nthingari m’agan’dad ngay ni ngad paged fan e yafos rodad ni fan ngak pi walagdad. Ireray ban’en nde t’uf ni nge rin’ be’ ni immoy u tan fare Motochiyel rok Moses.​—Matt. 22:39; 1 John 3:16.

¹⁴ I dag Jesus e bin th’abi fel’ e kanawo’ u rogon ni ngad rin’ed e re n’ey riy. Bochan gelngin nrib t’uf pi gachalpen rok ma aram me m’agan’ ngay ni nge  yim’ ni fan ngorad. Maku aram e n’en nib m’agan’ ngay ni nge rin’ pi gachalpen. Ere, thingari m’agan’dad ngay ni ngad gafgowgad mu kud m’ad ni fan ngak pi walagdad.​—1 Thess. 2:8.

15, 16. Mang boch ban’en ni ke thil u rarogodad e ngiyal’ ney? Uw rogon ni be pow’iydad Got?

¹⁵ Nap’an nni dugliy “fare tapigpig nib yul’yul’ ma ba gonop,” ma ka aram nap’an i yib ni be pi’ Jesus e tin nib t’uf ko girdi’ rok ko ngiyal’ ni ngan pi’ riy. (Matt. 24:45-47) Re n’ey e ba muun ngay boch ban’en nib beech ni ngan fol riy u nap’an nra thil boch ban’en.

¹⁶ Gad be par ko “tin tomren e rran” ma dabki n’uw nap’an ma bayi yib fare gafgow nib ga’ ni kab gel e gafgow riy nga urngin e gafgow ni ma yib ko girdi’ nu fayleng. (2 Tim 3:1; Mark 13:19) Maku reb e, ka non’ Satan nge pi moonyan’ rok nga fayleng. Ere, aram fan ni kari gafgow e girdi’. (Rev. 12:9, 12) Maku reb e, gad be fol ko fare thin ni kan tay chilen ngodad ni aram e ngad machibgad u ga’ngin yang e fayleng, ni aram e ngad machibnaged urngin mit e girdi’!

17, 18. Mang e susun ni ngad rin’ed ko pi talin e maruwel nge pi fonow ni yibe pi’ ngodad e ngiyal’ ney?

¹⁷ Ere, ba t’uf ni ngad fanayed e pi talin e maruwel ni be pi’ e ulung rok Got ni nge ayuwegdad u rogon ni ngad rin’ed e re maruwel ni machib ney. Ga ma fanay e pi n’em, fa? Ga ma guy rogon ni ngam fol ko pi n’en ni yima weliy u nap’an e muulung rodad ni be dag rogon ni ngad fanayed e pi talin e maruwel ney nge rogon kanawoen ni ngad maruwelgad ngay nra yib angin, fa? Ga ma tay ni pi fonow ney e bogi fonow ni ke yib rok Got, fa?

¹⁸ Arrogon, faanra nga i tow’athnagdad Got ni gubin ngiyal’, mab t’uf ni ngad tedan’dad ko pi fonow ni yibe pi’ u daken e ulung ni Kristiano. Ya faanra ud folgad ko pi fonow ni yibe pi’ e ngiyal’ ney, ma aram e ra mom ngodad ni ngad folgad ko pi fonow ni yira pi’ u nap’an fare “gafgow” nib ga’ nra yib ko ngiyal’ ni yira thang e re m’ag rok Satan ney riy. (Matt. 24:21) Tomuren e re ngiyal’ i n’em ndaki moy Satan ma ku yira pi’ boch e motochiyel nib beech ni ngad folgad riy u lan e bin nib beech e fayleng.

19, 20. Mang fapi babyor ni yira pithig, ma mang angin nra yib ngak e piin ni yad ra fol ko thin ni bay riy?

¹⁹ Nap’an Moses mab t’uf ni ngan pi’ boch e motochiyel nib beech ni nge pow’iy fare nam nu Israel, ma boch nga tomuren ma aram min pi’ “fare motochiyel ni pi’ Kristus” ni fan ko fare ulung ni Kristiano. Ere, ku arrogon ni be yog e Bible nnap’an ni gad ra yan nga lan e bin nib beech e fayleng ma bay boch e babyor ni ku yira fanay ni bay boch e motochiyel riy ni ngad folgad riy. (Mu beeg e Revelation 20:12.) Dabisiy ni pi babyor nem e aram boch e motochiyel nra pi’ Jehovah ni nge fol e girdi’ riy e ngiyal’ nem. Nap’an nra fil e girdi’ e pi motochiyel nem ma aram e rayog ni ngar nanged e n’en nib m’agan’ Got ngay ni ngar rin’ed ni kub muun ngay e piin ni yira fasegrad ko yam’ e ngiyal’ nem. Pi babyor nem e ba mudugil ni ku ra ayuwegdad ni ngkud nanged boch ban’en nib beech u murung’agen rogon ni ma lem Jehovah. Ngiyal’ nem e rayog ni ngki toar boch e tamilangan’ rodad ko Thin rok Got, ma pi n’ey e ra ayuweg urngin e girdi’ u Paradis ni ngar daged e t’ufeg nge tayfan ngak urngin e girdi’ e ngiyal’ nem. (Isa. 26:9) Aygum lemnag rogon feni manigil e skul ni yira tay ko girdi’ e ngiyal’ nem u tan e gagiyeg rok Jesus Kristus ni Pilung rodad!

²⁰ Ra yag e yafos ndariy n’umngin nap’an ngak e piin ni yad ra fol ko pi n’en ni bay u lan fapi “babyor.” Ma piin ni yad ra par ni yad ba yul’yul’ ngak Got u nap’an e bin tomur e skeng ni yira pi’ e ra tay Jehovah fithingrad nga lan fare “babyoren” e yafos. Rayog ni nge yag e re tow’ath ney ngodad! Ere, faan gad ra TAL ngad beeged e n’en ni bay ko Thin rok Got, ma gad SAP ko pi n’en ni be tamilangnag ngodad, ma gad MOTOYIL ngay ni aram e ngad folgad u rogon ni be pow’iydad e ngiyal’ ney, ma aram e rayog ni ngad mageygad ni gad ba fos u nap’an fare gafgow nib ga’, me yag ni ngad ululgad ni ngad filed murung’agen Jehovah ni Got rodad nrib gonop ma ri ma t’ufegey.​—Ekl. 3:11; Rom. 11:33.