1. Mang fan nrayog ni nga nog ni Jehovah e ir e En th’abi salap ko Ma’th’ib?

 NAP’AN e November 2010, ma immoy ba rume’ ni but’ nni ngongliy u China kakrom nni pi’ ni chuway’ u London u England nib chugur ko 70 milyon e dolla puluwon. Riyul’ ni yira ngat nga rogon nrayog rok be’ ni ma ma’th’ib ni nge fal’eg ban’en ko but’ nge yan i par nrib fel’ yaan mab tolang puluwon. Jehovah e bod rogon be’ ni ma ma’th’ib ni ma ngongliy e th’ib ko but’, machane dariy be’ ni taareb rogon ngak nga feni salap. Be yog e Bible ni fek Jehovah boch e “but’” nge ngongliy be’ nib moon riy nib flont ni ka nog Adam ngak. (Gen. 2:7) Me yan i par ni ir e “chitamangin” e re moon nem. I sunmiy nrayog ni nge m’ug pi fel’ngin Rok.​—Luke 3:38.

2, 3. Uw rogon nrayog ni ngad folwokgad rok piyu Israel nra kalgadngan’rad ko kireb rorad?

² Nap’an ni togopuluw Adam ngak Got ni ir e En ni Sunmiy, ma aram me n’ag Got ndaki fakay. Machane, boor pi fak Adam e kar mel’eged Jehovah ni nge mang Pilung rorad. (Heb. 12:1) Bochan ni yad ma fol ko En ni Ke Sunmiyrad, ma aram e kar daged ni yad baadag ni nge mang ir e Chitamangirad nge en ni nga i yal’uwegrad ni bod rogon Be’ ni Ma Ma’th’ib, ma gathi Satan.  (John 8:44) Rogon farad yul’yul’ ngak Got e be puguran ngodad e n’en ni yog piyu Israel u nap’an nra kalgadngan’rad. I lungurad: “Gur Somol e chitamangimad gur. Gamad bod e but’ ni yima ngongliy e th’ib riy, me gur e ga bod e en ni ma ngongliy e th’ib. Kam sunumiymad.”​—Isa. 64:8.

³ Ngiyal’ ney e gubin e piin ni yad ma pigpig ngak Jehovah u daken gelngin nib thothup ngu fithik’ e yul’yul’ e yad ma athamgil ni ngaur pared nib sobut’an’rad ma yad be fol rok. Yad ba felfelan’ ngay ni nga rogned ni Jehovah e ir e Chitamangirad, mar folgad rok ni ir e en ni ke ngongliyrad ni bod rogon Be’ ni Ma Ma’th’ib. Gur, rayog ni ngam taareb rogonnagem ko but’ nib munguy u lan pa’ Got, mab m’agan’um ngay ni ngam pagem ni nge ngongliyem Got ngam man mu par ni kam mat’aw u p’eowchen? Ga ma tay ni pi walagem u lan e ulung e ku taareb rogorad ngom ni ku yad bod bangi but’ u lan pa’ Got ni be ngongliy rogon ni nge yan i aw ni ban’en nib manigil, fa? Chiney e ngad weliyed dalip ban’en u rogon e maruwel ni ma tay Jehovah ni bod rogon Be’ ni Ma Ma’th’ib, ya nge yag ni tamilang e re n’ey u wan’dad. Gad ra weliy rogon ni ma mel’eg e piin ni nge yal’uwegrad ni bod rogon be’ ni ma ma’th’ib, nge fan ni ma yal’uwegrad, nge rogon ni ma rin’ e re n’ey.

4. Uw rogon ni ma mel’eg Jehovah e piin ni ma pow’iyrad ni nga ranod ngak? Mu weliy murung’agen boch e girdi’.

⁴ Nap’an nra yaliy Jehovah e girdi’, ma der ma fal’eg i yaliy e tin baaray ban’en u rarogorad nrayog ni ngan guy. Ya ma fal’eg i yaliy gum’ircha’rad ara fithik’ i lanin’rad. (Mu beeg e 1 Samuel 16:7b.) I tamilang e re n’ey u nap’an ni sunmiy e ulung ni Kristiano kakrom. I pow’iy boch e girdi’ ngorow Fak ni yad ba yath u wan’ e girdi’. (John 6:44) Bagayad e pi girdi’ nem e aram Saul ni ir reb e Farise. Ir be’ ‘nib kireb e thin ni i yog nib togopluw ko girdi’ kakrom, ma i gafgownag e girdi’ ma be yog e thin nib kireb.’ (1 Tim. 1:13) Yugu aram rogon ma Jehovah ni ir e en ni ma ‘skengnag gum’irchaen e girdi’’ e de tay Saul ni bod bangi but’ ndariy ban’en nra fel’ ngay. (Prov. 17:3) Ya lemnag Got ni ir be’ nrayog ni ngan yal’uweg ni bod rogon e but’ nib manigil nrayog ni ngan ngongliy ban’en riy nrib fel’ yaan. Bin riyul’ riy e, i tay Got Saul ni ir e en ni ‘ke turguy’ ni nge machibnag ‘e piin ni gathi yad piyu Israel nge piin ni pilung, nge girdi’ nu Israel.’ (Acts 9:15) Ku bay boch e girdi’ ni yad ba ta chingaw, ara ba kireb e ngongol rorad, ara yad ba moro’ro’ ni ki yal’uwegrad Got me ngongliyrad ngar pared ni kar boded boch e rume’ “ni yima fanay ko tin ni ba ga’ fan ban’en.” (Rom. 9:21; 1 Kor. 6:9-11) Nap’an ni fil e pi girdi’ nem e tin riyul’ u lan e Thin rok Got me mich u wan’rad, ma aram me yag ni ngar paged Jehovah ni nge yal’uwegrad.

5, 6. Bochan ni be pagan’dad ngak Jehovah ni ir e en ni ma yal’uwegdad ni bod rogon Be’ ni Ma Ma’th’ib, ma mang e ra rin’ e re n’ey nga rogon ni gad ma lemnag (a) e girdi’ ni gad ma mada’nag u nap’an e machib? (b) pi walagdad u lan e ulung?

⁵ Uw rogon nrayog ni nge ayuwegdad fapi n’em ni kad weliyed? Bochan nib mich u wan’dad nrayog rok Jehovah ni nge guy e n’en ni bay u gum’irchaen e girdi’ maku ir e ma mel’eg e piin ni nge pow’iyrad ni nga ranod ngak, ma aram fan ndab ud turguyed rarogon boch e girdi’ u wan’dad ndemtrug ko piin ni gad ma mada’nag u nap’an e machib ara girdi’ u lan e ulung. Am lemnag e n’en ni buch rok be’ ni ka nog Michael ngak. I yog ni gaar: “Nap’an nra gguy e Pi Mich Rok Jehovah ni kar bad nga tafenag mug par ni susun e dawor gguy be’. Ri gub kireb! Boch nga tomuren, mug mada’nag chon reb e tabinaw nri gu baadag dakenrad ni bochan e rib fel’ e ngongol rorad. Ma faani reb e rran mu rug gin, ya gu wan gu nang ni yad boch e Pi Mich Rok Jehovah! Bochan nib fel’ e ngongol rorad ma aram e n’en ni k’aringeg ni nggu fal’eg i lemnag fan ni gu be laniyan’. Munmun me tamilang u wan’ug ni fan ni ug lem ni aram rogon e bochan ni boor ban’en ndawor gu nang fan nge bochan ni ug motoyil ko girdi’, ma da ug lemnag e tin riyul’ u murung’agrad.” Ere, m’agan’ Michael ngay ni nge fil e Bible ni bochan e baadag ni nge nang e tin riyul’. Boch nga tomuren, ma aram me un ko tin riyul’ miki mang be’ ni ma pigpig ngak Jehovah u polo’ e tayim rok.

⁶ Gad ra pag Jehovah ni nga i yal’uwegdad ni bod rogon Be’ ni Ma Ma’th’ib, maku rayog ni nge thil rogon ni gad ma lemnag e piin taareb e michan’ rodad. Ya ra ayuwegdad ni ngad nanged ni pi walagdad u lan e ulung e ka be yal’uwegrad Got i yan, ma gathi kar pared ndakuriy thibngirad. Rayog rok Jehovah ni nge guy e bin riyul’ i rarogon be’ nge rarogon e re miti  girdi’ nrayog ni nge mang faanem. Ere, aram fan ni ma sap nga fel’ngin e girdi’ ma gathi thibngirad. (Ps. 130:3) Rayog ni ngad folwokgad rok Jehovah ni aram e ngaud yaliyed fel’ngin yugu boch e tapigpig rok. Bin riyul’ riy e, rayog ni ngad maruwelgad Jehovah u taabang ni aram e ngad ayuweged pi walagdad ni ngar mon’oggad ko tirok ban’en. (1 Thess. 5:14, 15) Ma bochan ni piin piilal e yad e “pi pumoon ni tow’ath” u lan e ulung, ma susun ni yad e ngaur daged e kanawo’ u rogon ni ngad rin’ed e re n’ey riy.​—Efe. 4:8 (NW), 11-13.

7. Mang fan ni ga baadag rogon ni ma yal’uwegdad Jehovah?

⁷ Rayog ni sana kam rung’ag ni ke gaar be’: ‘Fin ngiyal’ ni gu fakay e bitir e fin aram e ngiyal’ ni tamilang u wan’ug feni ga’ fan e fonow ni i pi’ e gallabthir rog ngog u nap’an ni ku gub bitir.’ Ra yoor ban’en nda nanged, ma aram e rayog ni ngad nanged fan ni yima yal’uwegdad, mu kud nanged ni aram rogon ni ma dag Jehovah ngodad ni gad ba t’uf rok. (Mu beeg e Hebrews 12:5, 6, 11.) Arrogon, bochan ni ma t’ufeg Jehovah pi fak, ma aram fan ni ma gum’an’nag ir nga i yal’uwegdad. Baadag ni ngad gonopgad, ma gad pirieg e felfelan’, mu ud daged ngak nib t’uf rodad. (Prov. 23:15) Dabun ni nga i guydad ni gad be gafgow, ara guydad ni kad m’ad ni bochan e “damumuw rok,” ni aram wenegan e denen ni af rok Adam ngodad.​—Efe. 2:2, 3. 

8, 9. Uw rogon ni be skulnagdad Jehovah e ngiyal’ ney, ma uw rogon nra skulnagdad boch nga m’on?

⁸ Bochan ni ud moyed ni gad bogi tadenen ni bay rogon ni ngad m’ad ni bochan e “damumuw rok” Got, ma aram fan ni immoy boch ban’en u rarogodad nib kireb. Machane, ri gad be pining e magar ngak Jehovah ni bochan e ke yal’uwegdad ke yag ni ngad thilgad ngad manged boch e girdi’ nib manigil. (Isa. 11:6-8; Kol. 3:9, 10) Ngiyal’ ney e gad bay ko fare paradis rok Got ni be yip’ fan ban’en. Ireray reb e ban’en ni be ngongliy Jehovah rogon e ngiyal’ ney ni nga i yal’uwegdad. Ma bochan e re paradis rok nem ni be yip’ fan ban’en ma aram fan ni gad be par nib pagan’dad ni yugu aram rogon ni ka gad be par u ba fayleng nib kireb. Maku reb e, bay boch e girdi’ nra ilalgad u boch e tabinaw ndariy e t’ufeg riy ni ke yag ni ngar pirieged e bin riyul’ e t’ufeg u lan e ulung rok Got. (John 13:35) Maku reb e, kad filed rogon ni ngaud t’ufeged yugu boch e girdi’. Machane, bin th’abi ga’ fan riy e kad nanged Jehovah ma ke tamilangan’dad u rogon ni ma t’ufegdad.​—Jas. 4:8.

⁹ Nap’an ni gad ra yan nga lan e bin nib beech e fayleng, ma aram e gin nri gad ra guy riy urngin ban’en u rarogon fare paradis rok Got ni be yip’ fan ban’en. Ya aram e ngiyal’ ni gad ra guy e bin riyul’ e paradis ndariy thibngin ni Gil’ilungun Got e ir e be gagiyegnag. Ra taw ko ngiyal’ nem ni ke sul urngin ban’en nga rogon, ma ka ra ulul Jehovah ni nga i yal’uweg e girdi’ nu fayleng, ma be skulnagrad u reb e kanawo’ nib mo’maw’ rogon ni nge tamilang u wan’dad e ngiyal’ ney. (Isa. 11:9) Maku reb e, ra gagiyegnag Got e lem rodad nge dowdad ngki flont bayay ya nge yag ni skulnagdad nib fel’ rogon mu ud rin’ed e tin nib m’agan’ ngay nib fel’ rogon. Ere, ngad athamgilgad ngaud folgad u rogon ni be yal’uwegdad Jehovah, ma gad dag ngak nib ga’ fan e re n’ey u wan’dad ya aram rogon ni be dag ngodad ni gad ba t’uf rok.​—Prov. 3:11, 12.

10. Uw rogon ni i folwok Jesus rok Jehovah ni ir be’ nib gum’an’ mab salap ni bod rogon Be’ ni Ma Ma’th’ib nib salap i ngongliy e th’ib ko but’?

¹⁰ Jehovah e bod rogon be’ ni ma ma’th’ib nib salap i ngongliy e th’ib ko but’, maku manang rarogon e re miti “but’” ni be maruwel ngay, nge rogon ni nge maruwel ngay nib fel’ rogon. (Mu beeg e Psalm 103:10-14.) Arrogon, ma yal’uwegdad ni be’ nge be’, maku ma lemnag e pi n’en ni gad ba meewar riy, nge pi n’en ndabiyog rodad, nge rogon e mon’og ni kad ted ko tirok ban’en. Rayog ni ngad nanged rogon ni ma lemnag rarogon e girdi’ ndawor ra flontgad u daken Fak. Am lemnag e n’en ni i rin’ Jesus u nap’an ni i oloboch e pi apostal rok. Immoy yu ngiyal’ ni ur luaged e thin ko mini’ e arorad nib tolang u fithik’rad. Faan gomanga um moy u nap’an ni i tugthin e pi apostal rok Jesus, ma rayog ni ngam lemnag ni yad boch e girdi’ nib sobut’an’rad mab mom ni ngan yal’uwegrad, fa? Yugu aram rogon ma i sap Jesus nga fel’ngirad. Manang ni yad ba yul’yul’, ma manang nrayog ni nge yal’uwegrad ni faanra gum’an’nag ir u puluwrad me fonownagrad u fithik’ e sumunguy, me dag rarogon ngorad ni ir be’ nib sobut’an’. (Mark 9:33-37; 10: 37, 41-45; Luke 22:24-27) Tomuren nni faseg Jesus ko yam’ min puog gelngin Got nib thothup nga daken pi gachalpen, ma daki par e pi apostal rok ngaur lemnaged ko mini’ e arorad nib tolang u fithik’rad, ya ra tedan’rad ko maruwel ni kan pi’ ngorad ni ngar rin’ed.​—Acts 5:42.

11. Uw rogon ni dag David ni taareb rogon ko but’ nib munguy, ma uw rogon nrayog ni ngad folwokgad rok?

¹¹ Ba ga’ ni ma fanay Jehovah e Thin rok, nge gelngin nib thothup, nge ulung rok ni nga i yal’uweg e pi tapigpig rok e ngiyal’ ney. Faan gad ra beeg e Thin rok Got nib fel’ rogon, ma gad fal’eg i lemnag, ma gad meybil ngak ni nge ayuwegdad ni ngad folgad riy, ma aram e rayog ni nge yib angin ngodad. I yoloy David ni gaar: “Gu ra pageg nga but’ ma ga yib nga lanin’ug; n’umngin e nep’ ni gu be lemnigem.” (Ps. 63:6) Ki yoloy ni gaar: “Gu be pining e magar ngak Somol, ya ir e be pow’iyeg, ma lanin’ug e ra nep’ ma be fonownigeg.” (Ps. 16:7) Arrogon, i pag David e fonow rok Got ni nge rich nga gum’irchaen, me yal’uweg fithik’ i laniyan’ ni yugu aram rogon ni immoy boch e fonow ni i pi’ Got ngak nib gel. (2 Sam. 12:1-13) Ere, rib manigil e kanawo’ ni ke dag David ngodad u rogon ni i sobut’nag e lem rok nga i fol ko pi fonow ni i pi’ Got ngak! Me gur, ga ma fal’eg i lemnag e Thin rok Got, ma ga ma pag ni nge rich nga gum’irchaem, fa? Ga be lemnag nib t’uf ni ngam mon’og u rogon ni ga be rin’ e re n’ey, fa?​—Ps. 1:2, 3. 

12, 13. Uw rogon ni ma fanay Jehovah gelngin nib thothup nge ulung rok ni nge yal’uwegdad?

¹² Boor e kanawo’ nrayog ni nge yal’uwegdad gelngin Got nib thothup riy. Bod nrayog ni nge ayuwegdad ni nge yag boch i fel’ngin Kristus ngodad ni ke yib u wom’engin gelngin Got nib thothup. (Gal. 5:22, 23) T’ufeg e aram bang u wom’engin gelngin Got nib thothup. Ba t’uf Got rodad ma gad baadag ni ngad folgad rok me yal’uwegdad, ma gad manang nde mo’maw’ ni ngad folgad ko pi motochiyel rok. Ku rayog ni nge ayuwegdad gelngin Got nib thothup u rogon ni nge dab da paged e re fayleng ney nge lem riy ni nga i gagiyegnagdad. (Efe. 2:2) Nap’an ni kab pagel apostal Paul ma i pag e lem ko pi tayugang’ ko teliw rok e pi Jew ni nge gagiyegnag e ngongol rok. Machane, faani boch nga tomuren me yoloy ni gaar: “Demturug e mit i n’en ni gu ra mada’nag ma ba’ gelngig ni ke pi’ [Jehovah] nrayog ni gu par riy.” (Fil. 4:13) Ere, ngad folwokgad rok Paul ni aram e ngaud ninged gelngin Got nib thothup ni nge ayuwegdad, ya gad manang ndabi fek Jehovah owchen ko pi n’en ni ma ning e piin nib sobut’an’rad ngak.​—Ps. 10:17.

¹³ Ma fanay Jehovah e ulung rok nge piin ni yad ma yog e thin riy ni ngar yal’uweged gadad ni be’ nge be’.  Bod ni, faanra ke guy e piin piilal u lan e ulung ni bay e magawon rodad ko tirok Got ban’en, ma yad ma guy rogon ni ngar ayuweged gadad. Machane, darur pied e ayuw ngodad nrogon nib puluw ko gonop ko girdi’. (Gal. 6:1) Ya n’en ni yad ma rin’ e yad ma ning e tamilangan’ nge gonop ngak Got, mar fal’eged i gay murung’agen boch ban’en u lan e Thin rok Got nge boch e babyor rodad nib puluw e thin riy ko Bible nrogon nib puluw ko n’en ni kar yibilayed ngak Got. Pi n’ey e rayog ni nge ayuwegrad u rogon ni ngar ayuweged gadad ko tin nib t’uf rodad. Ere, faanra ayuwegem e piin piilal u fithik’ e sumunguy nge t’ufeg, ni bod ni ngar fonownaged gur u murung’agen e re miti mad ni ga ma chuw ngay, ma ga ra fol ko fonow ni kar pied ngom mag lemnag ni aram rogon ni be dag Got ngom ni gab t’uf rok, fa? Faan ga ra rin’ ni aray rogon, ma aram e ga be dag ni taareb rogom ko but’ nib munguy u lan pa’ Jehovah, nib mom nrayog ni nge yal’uwegem me yib angin ngom.

14. Yugu aram rogon nrayog ni nge yal’uwegdad Jehovah nrogon ni baadag, machane uw rogon ni ma tay fadad ko puf rogon ni ke pi’ ngodad?

¹⁴ Faanra tamilang u wan’dad rogon ni be yal’uwegdad Got, ma rayog ni nge ayuweg rogon e tha’ u thildad e piin taareb e michan’ rodad nge rogon ni gad ma lemnag e piin ni gad ma mada’nag u nap’an e machib, nib muun ngay e piin ni gad ma fil e Bible ngorad. Kakrom e piin ni yad ma ma’th’ib e gathi nap’an ni yug yad ra fek boch e but’ mar tababgad i ngongliy ban’en riy ni ka ngiyal’ nem. Ya som’on e yad ma luknag fare but’ ya ngar chuweged e malang nge boch ban’en nib kireb u fithik’. Re n’ey e rayog ni ngan taarebrogonnag nga rogon ni ma yal’uweg Got e girdi’. Der ma towasariyrad ni ngar thilyeged boch ban’en u rarogorad, ya ma ayuwegrad ni ngar nanged e pi motochiyel rok nib mat’aw ya nge yag nra thilyeged boch ban’en ko ngongol rorad ni yad rorad e kar dugliyed.

15, 16. Uw rogon ni ma dag e piin ni gad ma fil e Bible ngorad ni yad baadag ni nge yal’uwegrad Jehovah? Mu weliy ban’en ni ke buch.

¹⁵ Am lemnag e n’en ni buch rok reb e walag nib pin u Australia ni ka nog Tessie ngak. I yog reb e walag nib pin ni ir e fil e Bible ko re walag ney ni gaar: “Rib mom ni mit ngak Tessie e pi machib u lan e Bible. Machane, de mon’og ko tirok Got ban’en, maku der ma un ko muulung! Ere, tomuren nug fal’eg i lemnag rarogon, mug meybil ngak Got, ma aram mug dugliy ni nggu tal i fil e Bible ngak. Machane, me buch ban’en nrug gin ngay. Nap’an ni gu wan gguy e rofen ni baaram ni kug dugliy ni nggu filew e Bible ko yay ni tomur, ma aram mi ri weliy laniyan’ ngog. I yog ngog nra lemnag e n’en ni be rin’ ma bod rogon e piin ni yad ma dake modingnaged yad ni bochan e baadag ni ma un nga boch e gosgos ni yima fek e salpiy riy. Machane, rofen nem me yog ni ke dugliy ni nge tal ndab ki un ko pi n’em.”

¹⁶ De n’uw nap’an nga tomuren, ma aram me tabab Tessie ni nga i un ko muulung miki m’ug boch i fel’ngin e Kristiano ko ngongol rok ni yugu aram rogon ni chel e pi girdi’ ni baaram ni i chagil ngorad kafram ngaur togopuluwgad ngak. Ki ulul fare walag ngay ni gaar: “Munmun, ma aram me un Tessie ko taufe ma boch nga tomuren ma aram me un ko pioneer ni yugu aram rogon ni kab achig pi fak.” Arrogon, nap’an nra tabab e piin ni gad ma fil e Bible ngorad ni ngar thilyeged e ngongol rorad mar rin’ed e tin nib m’agan’ Got ngay, ma aram e ra chugur ngorad me yal’uwegrad ngar pared ni yad boch e girdi’ ni yad ba manigil ni bod rogon bogi rume’ ni kan ngongliy ko but’ nrib fel’ yaan.

17. (a) Mang reb e ban’en nri ga baadag u rogon ni ma yal’uwegem Jehovah ni bod rogon Be’ ni Ma Ma’th’ib? (b) Mang boch ban’en ni gad ra weliy ko bin migid e article ni bay rogon nga rogon ni ma yal’uwegdad Jehovah?

¹⁷ Ngiyal’ ney e ka bay boch e girdi’ ni yad ma ma’th’ib ni ka yad ma ngongliy boch e rume’ nga pa’rad. Ku aray rogon e n’en ni ma rin’ Jehovah ngodad, ya ma gum’an’nag ir u puluwdad me fanay e pi fonow rok ni nge yal’uwegdad, maku ma par nga i fal’eg i yaliydad ni nge guy rogon ni gad ra fol ko pi n’em. (Mu beeg e Psalm 32:8.) Rayog ni ngam guy rogon ni ma lemnagem Jehovah, fa? Ga ma guy rogon ni ma yal’uwegem, fa? Faanra ga ma guy e pi n’ey, ma mang boch e fel’ngin ni ku rayog ni nge ayuwegem ni ngam bod rogon e but’ nib munguy u lan pa’ Jehovah nib mom nrayog ni nge yal’uwegem? Mang boch ban’en nthingar mu siyeg ya nge dab mu bod e but’ nib el el nib mo’maw’ ni ngan maruwel ngay? Ma uw rogon nrayog ni nge maruwel e piin gallabthir nge Jehovah u taabang ya nge yag ko piin gallabthir ni ngar yal’uweged pi fakrad nib fel’ rogon? Ireray e n’en ni gad ra weliy ko bin migid e article.