Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

ARTICLE NI NGAN FIL 26

Mu Ayuweg e Girdi’ ni Ngar Athamgilgad u Fithik’ e Mochuch

Mu Ayuweg e Girdi’ ni Ngar Athamgilgad u Fithik’ e Mochuch

“Gimed gubin ni nge taareb rogon e lem romed mu um runguyed gimed; me bigimed me t’uf rok bigimed nrogon e piin ni walag ni girdien Kristus, mu um pired nib fel’ e thin romed ngomed ma ba sobut’ lanin’med ngomed.”​—1 PET. 3:8.

TANG 107 Kanawoen e T’ufeg ni Ma Dag Got

TIN NI YIRA WELIY *

1. Uw rogon ni ngad folwokgad rok Jehovah ni Chitamangidad ni ma t’ufegdad?

RI GAD ba t’uf rok Jehovah. (John 3:16) Gad baadag ni ngad folwokgad rok e Chitamangidad ni ma t’ufegdad. Aram fan ni gad ma guy rogon ni ngad ‘runguyed gadad, me bagadad me t’uf rok bagadad nrogon e piin ni walag ni girdien Kristus, mu ud pared nib fel’ e thin rodad ngodad’ nib ga’ ni piin taareb e ‘michan’’ rodad. (1 Pet. 3:8; Gal. 6:10) Ere aram fan ni gad baadag ni ngad ayuweged pi walagdad u lan e ulung u nap’an ni kar mochuchgad ni bochan e magawon ni yad be mada’nag.

2. Mang e gad ra weliy ko re article ney?

2 Urngin e piin ni yad baadag ni ngar manged bang ko tabinaw rok Jehovah e yad ra mada’nag boch e magawon nra k’aring e mochuch ngorad. (Mark 10:29, 30) Chiney ni gad be chugur i yan nga tungun e re m’ag ney e ba mudugil nra yoor boch e skeng nra t’uf ni ngad athamgilgad u fithik’. Ere, uw rogon ni nge bagadad me ayuweg bagadad? Ngad weliyed e n’en nrayog ni ngad filed rok Lot, nge Job, nge Naomi ni bay murung’agrad u Bible. Ku gad ra weliy boch e magawon ni be mada’nag pi walagdad e ngiyal’ ney nge rogon ni ngad ayuweged yad ni ngar athamgilgad u fithik’ e pi magawon ney.

MU GUM’AN’NAGEM

3. Mang e n’en nde fel’ ni dugliy Lot nrogon ni bay ko 2 Peter 2:7, 8, ma mang wenegan ni yib riy?

3 De fel’ e n’en ni dugliy Lot u nap’an ni mel’eg ni nge yan i par ko fare mach nu Sodom nga fithik’ bogi girdi’ nrib kireb e ngongol rorad. (Mu beeg e 2 Peter 2:7, 8.) Yugu aram rogon nib fel’ rogon e par ko girdi’ ko re mach nem, machane boor e magawon ni pirieg Lot u nap’an ni yan i par e ngaram. (Gen. 13:8-13; 14:12) Rayog nri baadag e ppin rok e par ko re mach nem ara rib pach e thin rorad e girdi’ riy, ma aram fan ndaki fol rok Jehovah. Ere yim’ u nap’an ni yib e nifiy nge sulfur u lang nga daken yu Sodom ni aw ni bod e n’uw nge li’ e girdi’. Kum lemnag fa gal rugod ni fak Lot. Fa gal pumoon ni kan dugliy ni ngar leayew e gal rugod nem e ra m’ow u lan fare mach nu Sodom. I kireb e naun nge chugum rok Lot, ma n’en th’abi gel e kireban’ ni tay riy e aram e yim’ e ppin rok. (Gen. 19:12-14, 17, 26) Ere gur, daki gum’an’ Jehovah u puluwon Lot ko re ngiyal’ i n’em nib gel e mochuch ni i tay? Danga’.

Bochan ni runguy Jehovah Lot nge tabinaw rok, ma aram me l’og l’agruw e engel rok ni nge ayuwegrad (Mu guy e paragraph 4)

4. Uw rogon ni i gum’an’ Jehovah u puluwon Lot? (Mu guy e sasing u wuru’ e re ke babyor ney.)

4 Yugu aram rogon ni dugliy Lot ni nge yan i par ko fare mach nu Sodom, machane bochan e runguy rok Jehovah ma aram me l’og l’agruw i engel rok ni ngar ayuwegew Lot nge chon e tabinaw rok ngar chuwgad u rom. Yugu aram rogon me “yooran’” Lot ko bin ni nge gurnag ir nge fol ko fa gal engel me chuw u Sodom ni ka chingiyal’ nem. Ki t’uf ni nge kol fa gal engel pa’rad chon e tabinaw rok ngar milnagew yad nga wuru’ fare mach. (Gen. 19:15, 16) Ma aram me yog fa gal engel ngorad ni ngar milgad nga daken e burey. Machane ku de fol Lot nge yan ko gin ni ke yog Jehovah ni nge yan i par ngay, ya ki yog ngak Jehovah ni nge yan i par nga reb e binaw nib chugur ngorad. (Gen. 19:17-20) I gum’an’nag Jehovah ir nge motoyil ngak Lot, ma aram me pag ni nge yan i par ko re binaw nem. Boch nga tomuren me rus Lot ni be par ko re binaw nem, ma aram me chuw nge yan i par nga daken e burey ko fagi n’en ni yog Jehovah ngak ko som’on ni nge yan i par ngay. (Gen. 19:30) Rib gel e gum’an’ ni tay Jehovah u puluwon Lot! Ere uw rogon ni ngad folwokgad rok?

5-6. Uw rogon ni ngad folgad ko fare thin ni bay ko 1 Thessalonika 5:14 u nap’an ni gad be folwok rok Got?

5 Rayog ni nge dugliy reb e walag u lan e ulung ban’en nde fel’, ma aram me sum boch e magawon nga tomuren ni bod rogon e n’en ni rin’ Lot. Faanra buch ban’en ni aray rogon, ma mang e gad ra rin’? Sana rayog ni gad baadag ni nga dogned ngak ni ke t’ar wom’engin e n’en ni ke yung, ni bin riyul’ riy e aram rogon. (Gal. 6:7) Machane n’en ni kab fel’ ni ngad rin’ed e aram e ngad ayuweged ni bod rogon ni ayuweg Jehovah Lot. Uw rogon?

6 Gathi kemus ni l’og Jehovah fa gal engel rok ni ngar ginangew Lot, ya ki l’ogrow ni ngar ayuwegew nge chuw u Sodom u m’on ni ngan gothey e re mach nem. Ere ku arrogodad nsana rayog nib t’uf ni ngad ginanged reb i walagdad ni gad be guy ni be rin’ ban’en nrayog ni nge magawon riy. Machane ku rayog ni ngad ayuweged. Mus ni faanra der gurnag ir ni nge fol ko pi fonow u Bible ni gad be pi’ ngak, mab t’uf ni ngad gum’an’gad. Ngad folwokgad ko fa gal engel. Ba t’uf ni ngad ululgad ngad ayuweged walagdad ma dab da digeyed. Gathi kemus ni ngad ayuweged ko thin ni gad be yog ngak ya ngkud rin’ed boch ban’en ni fan ngak. (1 John 3:18) Sana ba t’uf ni ngad ognaged e ayuw ngak ni bod ni kad koled pa’ ngad chuweged ko gin ni bay e riya’ riy, ma gad ayuweg ni nge fol ko fonow nib manigil ni yibe pi’ ngak.​—Mu beeg e 1 Thessalonika 5:14.

7. Uw rogon ni ngad folwokgad rok Jehovah u rogon ni i lemnag Lot?

7 Rayog ni nge par Jehovah ni yigoo meewar rok Lot e ir e be sap ngay. Machane boch nga tomuren me thagthagnag nga laniyan’ apostal Peter ni nge yoloy murung’agen Lot ni ir be’ nib moon nib mat’aw. Gad ba felfelan’ ni ma n’ag Jehovah fan e oloboch rodad! (Ps. 130:3) Ere gur, rayog ni ngad folwokgad rok Jehovah u rogon ni i lemnag Lot, fa? Faanra ud sapgad nga fel’ngin pi walagdad, ma aram e rayog ni ngaud gum’an’gad u puluwrad. Re n’ey e ra momnag ngorad ni nge m’agan’rad ngay ni ngad ayuweged yad.

MU DAG E RUNGUY

8. Faanra bay e runguy rodad, ma mang e ra k’aringdad e re n’ey ni ngad rin’ed?

8 Ba thil Job ngak Lot, ya Job e de gafgow ni bochan e n’en nib kireb ni ke dugliy. Yugu aram rogon mab gel e magawon ni i mada’nag. Kan iring e gamanman rok, ma da kun tayfan ko gin ni ma par riy, miki gafgow ko malad ni yib i for u downgin ni ga’ngin. N’en th’abi gel e kireban’ ni tay riy e aram e yim’ gubin e bitir rorow leengin. Ku bay dalip i pumoon ni ur dake yad e fager rok nra t’ared e thin nga daken. Mang reb i fan nde runguy fa dalip i pumoon Job? Bochan e dar gayed rogon ni ngar nanged ko mang e ri be buch rok. Bochan e re n’ey ma aram fan nra turguyed boch ban’en nde puluw u murung’agen Job ma rogned e thin nib kireb ngak. Ere uw rogon ni ngad siyeged ndab da rin’ed ban’en ni aray rogon? Ngam nang ni kemus ni yigoo Jehovah e manang gubin ban’en ni be buch rok be’. Mu fal’eg e motoyil ko n’en ni be yog be’ ngom ni be gafgow. Gathi kemus ni ngam motoyil ko n’en ni be yog, ya ngkum gay rogon ni ngam nang rogon e amith ni be tay laniyan’. Kemus rogon nrayog ni ngam dag nriyul’ ni ga be runguy walagem.

9. Faanra bay e runguy rodad, ma mang e ra talegdad e re n’ey ndab da rin’ed, ma mang fan?

9 Faanra bay e runguy rodad ma ireray e n’en nra talegdad ndab da uned ko dugdugthin ngaud weliyed murung’agen e pi magawon ni be mada’nag boch e girdi’. Be’ ni ma dugdugthin e der ma pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi walag u lan e ulung, ya n’en ni ma rin’ e ma kirebnag e gapas u lan e ulung. (Prov. 20:19; Rom. 14:19) Der ma gol ngak e girdi’, ma der ma lem u m’on ni nge non, ma thin ni ma yog e rayog ni nge gelnag e gafgow rok be’ ni ka be gafgow. (Prov. 12:18; Efe. 4:31, 32) Bin riyul’ riy e kab fel’ ni ngad sapgad nga fel’ngin be’, ma gad lemnag rogon nrayog ni ngad ayuweged ni nge athamgil u fithik’ e pi skeng ni be mada’nag!

Mmotoyil ngak reb e walag u fithik’ e gum’an’ ni yugu aram rogon ni be yog boch ban’en ‘nde lemnag’ ni nge yog ma gog boch e thin ngak nra fal’eg laniyan’ ko ngiyal’ nib puluw ni ngam rin’ riy (Mu guy e paragraph 10-11) *

10. Mang e gad be fil ko fapi thin ni bay ko Job 6:2, 3?

10 Mu beeg e Job 6:2, 3. * Bay yu ngiyal’ ni i yog Job boch ban’en ‘nde lemnag ni nge yog.’ Machane tomuren me kalngan’ ko thin ni i yog nde puluw. (Job 42:6) Ngiyal’ ney e ku rayog ni nge yog be’ boch e thin nde lemnag ni nge yog ni bochan e be mochuch u fithik’ e magawon ni be mada’nag ni bod e n’en ni buch rok Job. Ere mang e susun ni ngad rin’ed? Ba t’uf ni ngad daged e runguy ngak ko bin ni ngad gathibthibnaged. Dab da paged talin nde lemnag Jehovah ni ngaud mada’naged e pi magawon ni gad be mada’nag e ngiyal’ ney ni be k’aring e mochuch ngodad. Ere faanra yog reb e tapigpig rok Jehovah boch e thin ni gathi lem rok ni nge yog u nap’an ni be mochuch, ma gad manang fan ni ke yog e re n’ey. Mus ni faanra ke yog boch ban’en nde puluw u murung’agen Jehovah ara murung’agdad, ma susun e dab da gurgad ngad damumuwgad ngak ara da turguyed boch ban’en nde puluw u murung’agen ni bochan e pi n’en ni ke yog.​—Prov. 19:11.

11. Uw rogon nrayog ni nge folwok e piin piilal rok Elihu u nap’an ni yad be fonownag be’?

11 Yu ngiyal’ e ba t’uf ni ngan fonownag min yal’uweg be’ ni be mada’nag boch e magawon ni be k’aring e mochuch ngak. (Gal. 6:1) Uw rogon nrayog ni nge rin’ e piin piilal e re n’ey? Susun ni ngar folwokgad rok Elihu ni i motoyil ngak Job u fithik’ e runguy. (Job 33:6, 7) Tomuren ni nang Elihu rogon e lem rok Job, mfin aram e ngiyal’ ni fonownag. Piin piilal ni yad be folwok rok Elihu e yad ra fal’eg e motoyil ngak be’ ni be weliy e magawon rok, mi yad guy rogon ni ngar nanged fan e magawon rok. Faan yad ra rin’ ni aray rogon ma aram e nap’an ni yad ra fonownag facha’ ma rayog ni nge taw nga gum’irchaen.

MOG E THIN NRA FAL’EG LANIN’UY

12. Mang e buch rok Naomi u nap’an ni yim’ figirngin nge l’agruw i pumoon ni fak?

12 Naomi e be’ nib pin nib yul’yul’ mab t’uf Jehovah rok. Machane nap’an ni yim’ figirngin nge l’agruw i pumoon ni fak ma aram me adag ni ngan pining “Mara” ngak, ni fan e re ngachal ney e “Faanem nib Kireban’.” (Ruth 1:3, 5, 20, 21) Ruth ni leengin reb fa gal pumoon ni fak Naomi e par rok u nap’an ni be mada’nag e pi skeng ney. Gathi kemus ni ayuweg Ruth Naomi ko tin nib t’uf rok ya ki yog e thin ngak nra pi’ e athamgil nga laniyan’. I yog Ruth boch e thin nib mom ni ngan nang fan mab riyul’ u nap’an ni be weliy rogon e t’ufeg rok ngak Naomi nge rogon ni baadag ni nge ayuweg.​—Ruth 1:16, 17.

13. Mang nib ga’ fan ni ngad ayuweged e piin ni ke yim’ e en mabgol rorad?

13 Nap’an nra yim’ e en mabgol rok reb i walagdad, mab t’uf ni ngad ayuweged fare walag. Ba wu’ i mabgol e rayog ni ngan taarebrogonnag nga l’agruw ke gek’iy ni ke tugul u taabang, ke yabochboch lik’ngirow nga taabang. Nap’an ni yira pug ba ken fa gal ke gek’iy nge yim’, ma rayog ni nge magawon fa ken ni baaram e gek’iy ni ka bay. Ere ku arrogon nnap’an nra yim’ e en mabgol rok be’, ma rayog ni nge par nib n’uw nap’an nib kireban’. Paula * ni yim’ e pumoon rok nib tomgin e gaar: “Ri thil rogon e par rog, mug lemnag ndakuriy be’ ara ban’en nrayog ni nge ayuwegeg. Daki moy e en ni ir e fager rog nrib chugur e tha’ u thilmow. Gubin ban’en ni gu ma weliy ko pumoon rog. Gamow ma felfelan’ u taabang maku ir e ma ayuwegeg u nap’an ni kug mada’nag e magawon. Gubin ngiyal’ ni ma motoyil ngog u nap’an ni gu be weliy e magawon rog ngak. Ere gowa bod ni kan th’ab barba’ i dowag kan n’ag.”

Uw rogon nrayog ni ngam ayuweg e piin ndaki moy e en mabgol rodad? (Mu guy e paragraph 14-15) *

14-15. Uw rogon ni ngad fal’eged laniyan’ be’ ni ke yim’ e en mabgol rok?

14 Uw rogon ni ngad fal’eged laniyan’ be’ ni ke yim’ e en mabgol rok? N’en nsom’on nsusun e ngad rin’ed e ngad nonad ngak ni yugu aram rogon ni gad be magagawon, ara dad nanged e n’en ni nga dogned ngak. Paula ni faan kan weliy murung’agen e gaar: “Gu manang ni yam’ e ban’en ni dabun e girdi’ ni ngar weliyed murung’agen. Dubrad ni nga rogned ban’en nra kirebnag laniyan’ be’. Machane kab fel’ ni nge yog be’ ban’en ngom nde puluw ko bin ni nge par ndabi yog ban’en ngom.” Be’ ni ke kireban’ ni bochan e ke yim’ be’ nib t’uf rok e sana der lemnag ni nga dogned bbugithin ngak nib pag feni manigil. I yog Paula ni gaar: “Kug baadag ni nge gaar reb e fager rog ngog, ‘Ke kireban’ug ko n’en ni ke buch rom.’”

15 William ni ke yan in e duw ni ke yim’ e ppin rok e gaar: “Gu baadag ni ma weliy e girdi’ ngog e pi n’en ni ka yad manang u murung’agen e ppin rog. Re n’ey e ma micheg ngog nib t’uf e ppin rog rorad, ma yad be tayfan. Rib ga’ angin e mit ney e ayuw ngog. Thin ni yad ma yog ngog e ri ma fal’eg lanin’ug ni bochan e rib t’uf leengig rog, ma immoy ni ir be’ nib ga’ fan u lan e yafos rog.” Bianca ni ke yim’ e pumoon rok e yog ni gaar: “Meybil ni gamad ma tay boch e girdi’ u taabang, nge thin nu Bible ni gamad ma beeg u taabang e ri ma fal’eg lanin’ug. Gu baadag ni yad ma weliy boch ban’en u murung’agen e pumoon rog, mu kur motoyilgad ngog ni gu be weliy murung’agen ngorad.”

16. (a) Mang e susun ni ngad rin’ed ni fan ngak be’ ni ke yim’ be’ nib t’uf rok? (b) Mang e ba milfan ngodad ni ngad rin’ed nrogon ni bay ko James 1:27?

16 Ba t’uf ni ngad ululgad i ayuweg e piin ni ke yim’ be’ nib t’uf rorad ni bod rogon Ruth ni par rok Naomi ni ke yim’ e pumoon rok ngi i ayuweg. Paula ni faan kan weliy murung’agen e gaar: “Tomuren ni ka fini yim’ e pumoon rog, ma boor e girdi’ ni ur ayuweged gag. Machane boch nga tomuren ma ra bagayad miki sul nge rin’ e pi n’en ni ma rin’ u reb e rran ngu reb. Machane gag e kari thil rogon e par rog. Rib ga’ e ayuw nrayog ni ngan pi’ ngak be’ ni faanra nnang nib t’uf ni ngan ayuweg u lan e pi pul ara duw u tomuren ni ke yim’ be’ nib t’uf rok.” Riyul’ nra be’ ma rogon. Bay boch e girdi’ nib papey ni yad ma mecham ko tin ni ke thil ko par rorad. Machane bay boch e girdi’ ni gubin yay ni yad ra rin’ ban’en ni ur rin’ed facha’ ni ke yim’ u taabang, ma ma puguran ngorad nda ki moy facha’. Ra be’ mab thilthil rogon e kireban’ ni ma tay. Dab da paged talin ni ke pi’ Jehovah reb e tow’ath ngodad ni aram e ngad ayuweged e piin ni ke yim’ e en mabgol rorad, maku ban’en nib milfan ngodad ni ngad rin’ed.​—Mu beeg e James 1:27.

17. Mang fan nib t’uf ni ngad ayuweged e piin ni ke n’agrad e en mabgol rorad?

17 Bay boch e girdi’ nthingar ra athamgilgad u fithik’ e kireban’ nge mochuch ni yad be tay ni bochan e ke n’agrad e en mabgol rorad. Joyce ni ke chuw e pumoon rok ke yan i un ngak reb e ppin e gaar: “Amith nug thamiy u nap’an ni chuw e pumoon rog e kab gel ko amith nra gu thamiy ni faanra yim’. Ya faanra ke maad’ad ke yim’ ara ke yim’ ni bochan ba mit e m’ar, ma ban’en ni gathi ir e ke dugliy ni nge buch. Machane biney ni ke buch e ir rok e dugliy ni nge rin’. Ere ka rug tamra’ ma kug lemnag ndakuriy fag.”

18. Mang e rayog ni ngad rin’ed ni ngad ayuweged e piin ndaki moy e en mabgol rorad?

18 Nap’an ni gad ra rin’ boch ban’en u fithik’ e gol ngak e piin ndaki moy e en mabgol rorad, ma aram e gad be dag ngorad nriyul’ ni yad ba t’uf rodad. Chiney ni ka yigoo yad e ke t’uf ni nge yag e fager ngorad nib manigil. (Prov. 17:17) Ere uw rogon ni ngam micheg ngorad ni gur e fager rorad? Rayog ni ngam piningrad nga tabinaw rom ko abich. Ku rayog ni nga mog ngorad ni ngam rin’ed boch ban’en ni ngan chuweg e chalban ngay u taabang ara mu un ngorad ko machib. Ku reb e ban’en nrayog ni ngam rin’ e ngam piningrad ngar uned ko Fol Bible ni Tabinaw ni gimed ma tay chon e tabinaw rom. Faan ga ra rin’ e pi n’ey, ma aram e ga ra felfelan’nag Jehovah ni ir e “ba chugur ngak e piin ni ke mulan’rad” ma “ma yoror rok e piin ke yim’ figirngirad.”​—Ps. 34:18; 68:5, BT.

19. Mang e be yog e 1 Peter 3:8 ngodad ni ngad rin’ed?

19 Dabki n’uw nap’an ma bayi gagiyegnag Gil’ilungun Got e fayleng, ma aram e “tin kakrom e oloboch e ra chuw min pagtalin.” Ri gad be athapeg ni nge taw ko ngiyal’ ni yira “pag talin” e tin kakrom ban’en. (Isa. 65:16, 17, BT) Machane chiney ndawori taw ko re ngiyal’ i n’em e nge bagadad me ayuweg bagadad, ma gad dag ko thin nge ngongol rodad nriyul’ nib t’uf pi walagdad rodad.​—Mu beeg e 1 Peter 3:8.

TANG 111 Fan ni Gad Be Felfelan’

^ par. 5 Lot, nge Job, nge Naomi e ur pigpiggad ngak Jehovah u fithik’ e yul’yul’, machane kub t’uf ni ngar athamgilgad u fithik’ boch ban’en ni ur mochuchgad riy. Re article ney e ra weliy e n’en nrayog ni ngad filed ko n’en ni buch ko pi cha’ney. Ku gad ra weliy riy fan nib ga’ fan ni ngad gum’an’gad, ma gad runguy pi walagdad, ma dogned boch e thin ngorad nra fal’eg lanin’rad u nap’an ni kar mada’naged e magawon.

^ par. 10 Job 6:3, NW: “Ke tomal ko yan’ u maday. Aram fan ni ku gog boch e thin ndag lemnag ni nggog.”

^ par. 13 Kan thilyeg fithingan e girdi’ ko re article ney.

^ par. 58 MURUNG’AGEN E SASING: Ke damumuw reb e walag ni pumoon ma be yog boch e thin ‘nde lemnag ni nge yog,’ machane be motoyil reb e piilal ngak u fithik’ e gum’an’. Boch nga tomuren ni ke gapas fare walag mfin aram e ngiyal’ ni fonownag fare piilal e re walag ney u fithik’ e gol.

^ par. 60 MURUNG’AGEN E SASING: Ba wu’ e mabgol ni ka yow ba pagel e kar tew e tayim ni ngar chaggad reb e walag ni pumoon ni ke yim’ e ppin rok, ma yad be yaliy boch e sasing ni be dag yaan e n’en ni i rin’ e re ppin ney u nap’an ni kab fos.