ARTICLE NI NGAN FIL 18
Rogon ni Ma M’ug e T’ufeg nge Tin nib Mat’aw u Lan e Ulung
“Nge bigimed me ayuweg bigimed nge un i fek gilban faanem, ereray rogon ni gimed ra rin’ ma aram e kam folgad ko fare motochiyel ni pi’ Kristus.”—GAL. 6:2.
TANG 12 Jehovah e Ir e Got Nth’abi Tolang
TIN NI YIRA WELIY *
1. Mang l’agruw ban’en nrayog ni nge pagan’dad ngay?
MA T’UFEG Jehovah Got e pi tapigpig rok. Kab kafram i yib ni ma t’ufegrad, maku ra ulul i t’ufegrad i yan nga m’on. Kub t’uf rok e tin nib mat’aw. (Ps. 33:5) Aram fan ni bay l’agruw ban’en nrayog ni nge pagan’dad ngay: (1) Ri ma kireban’ Jehovah u nap’an nra i guy e pi tapigpig rok ni yibe rin’ boch ban’en nde mat’aw ngorad. (2) Ke micheg nra gechignag e piin ni yad be rin’ e tin nde mat’aw. Bin som’on e article * ko re aningeg i article ney e kad filed riy ni fare Motochiyel ni pi’ Got ngak piyu Israel u daken Moses e be gif nga daken e t’ufeg. Re Motochiyel nem e i pi’ e athamgil nga laniyan’ e girdi’ ni ngar rin’ed e tin nib mat’aw ni kub muun ngay rogon e ngongol rorad ko piin ndabiyog ni ngar ayuweged yad. (Deut. 10:18) Re Motochiyel nem e be m’ug riy feni ga’ fan u wan’ Jehovah e pi tapigpig rok.
2. Mang boch e deer ni gad ra weliy e fulweg riy?
2 Nap’an ni sum e ulung ni Kristiano ko duw ni 33 C.E., ma aram me mus fare Motochiyel rok Moses. Ere gur, re n’ey e be yip’ fan ni aram e dakuriy ba motochiyel ni be gif nga daken e t’ufeg nge tin nib mat’aw ban’en nra ayuweg e piin Kristiano? Danga’, ya bay reb e motochiyel nib beech ni kan pi’ ngorad. Re article ney e gad ra weliy riy ko mang e re motochiyel nem. Ngemu’ ma gad weliy e fulweg ko re dalip i deer ni baaray ni be gaar: Mang fan nrayog ni nga nog ni t’ufeg e ir e def ko re motochiyel ney? Mang fan nrayog ni nga nog nre motochiyel ney e ra k’aring e girdi’ ni ngar rin’ed e tin nib mat’aw? Ma piin ni yad ma yog e thin ni yad bay u tan e re motochiyel ney e susun ni nge uw rogon e ngongol rorad ngak yugu boch e girdi’?
MANG “FARE MOTOCHIYEL NI PI’ KRISTUS”?
3. Mang e ba muun ko “fare motochiyel ni pi’ Kristus” nrogon ni kan tamilangnag ko Galatia 6:2?
3 Mu beeg e Galatia 6:2. Piin Kristiano e yad bay u tan “fare motochiyel ni pi’ Kristus.” De yoloy Jesus boch e motochiyel nga but’ ni nge fol pi gachalpen riy. Machane i pi’ boch e fonow, me tay chilen boch ban’en ngorad, miki pi’ e pi kenggin e motochiyel ni nge pow’iyrad. “Fare motochiyel ni pi’ Kristus” e ba muun ngay urngin ban’en ni i fil Jesus. Baaray boch ban’en nra ayuwegdad ni ngari tamilang e re motochiyel ney u wan’dad.
4-5. Uw rogon ni i fil Jesus ban’en ko girdi’? Mingiyal’ e i fil ban’en ko girdi’?
4 Uw rogon ni i fil Jesus ban’en ko girdi’? Som’on e ma fil ban’en ngorad u daken e thin rok. Bay gelngin e thin rok ni bochan e ma ayuweg e girdi’ ni ngar nanged e tin riyul’ u murung’agen Got, nge fan e yafos ni kan pi’ ngodad, miki ayuwegrad ni ngar nanged ni Gil’ilungun Got e ir e ra chuweg urngin e gafgow ni be tay e girdi’. (Luke 24:19) Ku ma fil Jesus ban’en ko girdi’ u daken e ngongol rok. I fil ngak pi gachalpen rogon e ngongol ni ngaur rin’ed u daken e ngongol rok.—John 13:15.
5 Mingiyal’ e i fil Jesus ban’en ko girdi’? Nap’an e machib ni i tay u fayleng. (Matt. 4:23) Ki fil ban’en ngak pi gachalpen u tomuren ni ka fini fos ko yam’. Bod ni m’ug ngak boch i gachalpen nib pag 500 urngirad u gubin me tay chilen ngorad ni ngar pingeged e girdi’ ‘ngar manged pi gachalpen.’ (Matt. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Bochan ni ir lolugen e ulung, miki ulul i pow’iy pi gachalpen u tomuren ni sul nga tharmiy. Bod nu bang ko duw ni 96 C.E., me pow’iy apostal John ni nge pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi Kristiano ni kan dugliyrad me fonownagrad.—Kol. 1:18; Rev. 1:1.
6-7. (a) Uw e bay e machib rok Jesus riy? (b) Uw rogon ni ngad folgad ko fare motochiyel ni pi’ Kristus?
6 Uw e bay e machib rok Jesus riy? Fa aningeg i Gospel e be weliy boor ban’en ni i yog Jesus ma be rin’ u nap’an ni immoy u fayleng. Tin ka bay e thin ko Pi Babyor ko Bible nni Yoloy Nsom’on ni Thin ni Greek e ku be ayuwegdad ni ngad nanged rogon laniyan’ Jesus u boch ban’en ni bochan e piin nra yoloyed e ni thagthagnag e pi thin nem nga lanin’rad u daken gelngin Got nib thothup maku bay “laniyan’ Kristus” rorad.—1 Kor. 2:16.
7 Tin ni ngan fil riy: Pi n’en ni i fil Jesus e rayog ni nge yib angin nga urngin ban’en ni gad ma rin’. Fare motochiyel ni pi’ Kristus e ma pow’iy e pi n’en ni gad ma rin’ u tabinaw, ngu tabon e maruwel ara skul, ngu lan e ulung. Faan gad ra beeg e Pi Babyor ko Bible nni Yoloy Nsom’on ni Thin ni Greek, ma aram e rayog ni ngad filed e re motochiyel ney ma John 8:28.
gad fal’eg i lemnag. Rogon ni ngad folgad riy e aram e ngad folgad ko pi fonow, nge thin ni kan tay chilen, nge pi kenggin e motochiyel ni bay u lan e pi babyor ko Bible ney. Nap’an ni gad ra fol ko fare motochiyel ni pi’ Kristus, ma aram e gad be fol rok Jehovah Got ni Ir e Yib Rok urngin ban’en ni i fil Jesus ko girdi’.—BA MOTOCHIYEL NI BE GIF NGA DAKEN E T’UFEG
8. Mang e def ko fare motochiyel ni pi’ Kristus?
8 Faanra ba fel’ rogon ni kan ngongliy ba naun ma kub gel e def riy u but’, ma piin ni yad ra par riy e rayog ni ngar pared u fithik’ e pagan’. Ku arrogon e motochiyel ni faanra ba dugil e def riy u but’ ma rayog ni nge pi’ e pagan’ ngak e piin ni yad be fol riy. Fare motochiyel ni pi’ Kristus e be gif nga daken e bin th’abi gel e def ni bay ni aram e t’ufeg. Mang fan nrayog ni nga dogned e re n’ey?
9-10. Mang boch ban’en ni i rin’ Jesus ni be dag ni t’ufeg e ir e i pow’iy, ma uw rogon ni ngad folwokgad rok?
9 Bin som’on, t’ufeg e ir e i pow’iy urngin ban’en ni i rin’ Jesus. Runguy ni bay rok be’ e aram e pow riy ni bay e t’ufeg rok. Runguy e ir e k’aring Jesus ni nge fil boch ban’en ko girdi’, me golnag e piin nib m’ar, me duruw’iy e piin ni kar m’ad ko bilig, me faseg e yam’. (Matt. 14:14; 15:32-38; Mark 6:34; Luke 7:11-15) Yugu aram rogon ni i fanay boor e tayim rok nge gelngin ni nge rin’ e pi n’ey, machane i m’oneg e tin nib t’uf ko girdi’. Ma bin th’abi fel’ e kanawo’ ni dag e t’ufeg riy e aram e pi’ e yafos rok ni fan ko girdi’.—John 15:13.
10 Tin ni ngan fil riy: Rayog ni ngad folwokgad rok Jesus ni aram e ngad m’oneged e tin nib t’uf rok yugu boch e girdi’ mfini migid e tirodad ban’en. Ku rayog ni ngad folwokgad rok ni aram e ngad daged e runguy ko girdi’ ko gin gad ma machib riy. Faanra k’aringdad e re runguy ney ni ngad machibnaged fare thin nib fel’ ma gad fil e tin riyul’ ko girdi’, ma aram e gad be fol ko fare motochiyel ni pi’ Kristus.
11-12. (a) Mang e be dag nri ma lemnagdad Jehovah? (b) Uw rogon ni nge m’ug e t’ufeg rok Jehovah rodad?
11 Bin migid, Jesus e i m’ug e t’ufeg ko Chitamangin rok. Nap’an ni i machib Jesus ma i dag rogon nri ma lemnag Jehovah e pi tapigpig rok. Boor ban’en ni i fil Jesus ko girdi’. Reb riy e: Gad gubin nib ga’ fadad u wan’ e Chitamangidad ni bay u tharmiy. (Matt. 10:31) Rib gel e felfelan’ nra tay Jehovah ni faanra kalngan’ reb e saf rok ni ke malog me sul ko ulung. (Luke 15:7, 10) Ke micheg Jehovah ni gad ba t’uf rok ni bochan e ke pi’ Fak ni nge biyuliydad.—John 3:16.
12 Tin ni ngan fil riy: Uw rogon ni nge m’ug e t’ufeg rok Jehovah rodad? (Efe. 5:1, 2) Gubin e pi walagdad u lan e ulung nib ga’ farad u wan’dad, ma kub gel e felfelan’ ni gad ma tay u nap’an nra sul reb e pi “saf” ney ngak Jehovah ni ke malog. (Ps. 119:176, BT) Ra m’ug nib t’uf pi walagdad rodad ni aram e ngad paged fadad ngad ayuweged yad nib ga’ nu nap’an ni ke t’uf e ayuw rorad. (1 John 3:17) Faanra ud daged e t’ufeg ko girdi’, ma aram e gad be fol ko fare motochiyel ni pi’ Kristus.
13-14. (a) Mang e tay Jesus chilen ngak pi gachalpen ni ngar daged nrogon ni bay ko John 13:34, 35? Mang fan nib beech e re motochiyel ney? (b) Uw rogon ni gad ma fol ko bin nib beech e motochiyel?
13 Bin dalip, i tay Jesus chilen ngak pi gachalpen ni ngar paged farad ngar daged e t’ufeg. (Mu beeg e John 13:34, 35.) Bbeech e re motochiyel ney ni pi’ Kristus ni bochan e piin yad bay u tan e re motochiyel ney e thingar ra daged ba mit e t’ufeg nde t’uf ni nge dag e piin ni ur moyed u tan fare Motochiyel ni pi’ Got ngak piyu Israel. Re n’em e aram e ngar t’ufeged pi walagrad ni bod rogon ni t’ufegrad Jesus. Re n’ey e be dag nib t’uf ni ngar paged farad ngar daged e t’ufeg. * Rogon e t’ufeg rodad ngak pi walagdad e thingari gel nga rogon e t’ufeg rodad ngodad. Thingari gel farad t’uf rodad nrayog ni nge m’agan’dad ngay ni ngad paged fan e yafos rodad ni fan ngorad ni bod rogon ni rin’ Jesus ni fan ngodad.
14 Tin ni ngan fil riy: Uw rogon ni gad ma fol ko bin nib beech e motochiyel? Aram e ngad paged fadad ni fan ngak pi walagdad. Gathi kemus nib m’agan’dad ngay ni ngad paged fan e yafos rodad ni fan ngorad, ya kub m’agan’dad ngay ni ngad paged fadad
u boch ban’en nib achig ni fan ngorad. Bod ni, faanra gubin ngiyal’ ni gad ma pag fadad ni ngad ayuweged reb e walag ni ke pilibthir nge yag ni un ko muulung, ara da paged fan lanin’dad ya ngad rin’ed e n’en ni baadag be’ nib t’uf rodad, ara da feked e matal rodad ko maruwel ni ma yag e salpiy riy ngodad ni fan e ngad pied e ayuw ngak e piin ni kar gafgowgad u tan e yoko’, ara durru’, ara boch ban’en ni ma yib ni yima gafgow riy, ma aram e gad be fol ko fare motochiyel ni pi’ Kristus. Maku reb e, faan gad ra rin’ e pi n’ey ma aram e gad be ayuweg e girdi’ u lan e ulung ni ngar pared nib pagan’rad.BA MOTOCHIYEL NRA K’ARINGEY NI NGAN RIN’ E TIN NIB MAT’AW
15-17. (a) Uw rogon ni i m’ug e tin nib mat’aw ko ngongol rok Jesus? (b) Uw rogon ni ngad folwokgad rok Jesus?
15 “Tin nib mat’aw” nrogon ni kan fanay u Bible e be yip’ fan e tin nib yal’uw u wan’ Got ma dariy e laniyan’ riy. Mang fan nrayog ni nga nog nre motochiyel ney e ra k’aring e girdi’ ni ngar rin’ed e tin nib mat’aw?
16 Bin som’on, mu lemnag rogon ni i m’ug e tin nib mat’aw ko ngongol ni i rin’ Jesus. Nap’an ni immoy u fayleng, ma pi tayugang’ ko teliw rok e pi Jew e yad ma fanenikan e piin gathi yad boch e Jew, ma yad ma lemnag ni ka yad ba fel’ ko pi Jew ndar uned ko skul ko teliw rok e pi Jew, maku yad ma darifannag e piin nib pin. Machane, Jesus e ma tay ni gubin e girdi’ ma taareb rogon maku der ma laniyan’. I pag boch e girdi’ ni gathi yad e Jew ni ke mich u wan’rad ni ngar manged boch i gachalpen. (Matt. 8:5-10, 13) I machibnag e girdi’ ni gubin ni tabab ko tin nib fel’ rogon nge mada’ ko tin nib gafgow. (Matt. 11:5; Luke 19:2, 9) De gel e thin rok ko piin nib pin, maku der ma gafgownagrad. Bin riyul’ riy e, ma tay farad ma kub sumunguy ngorad nib muun boch e ppin ngay ndariy farad u wan’ e girdi’.—Luke 7:37-39, 44-50.
17 Tin ni ngan fil riy: Rayog ni ngad folwokgad rok Jesus ni aram e dab ud laniyan’gad ko girdi’, ma ngkud machibnaged urngin e piin nib m’agan’rad ngay ni ngar motoyilgad ndemtrug ko ba fel’ rogorad ara yad ba gafgow, ara kun raba’ i teliw e yad bay riy. Piin pumoon ni Kristiano e ku yad ma folwok rok Jesus ni aram e yad ma tayfan e piin nib pin. Faan gad ra rin’ e pi n’ey, ma aram e gad be fol ko fare motochiyel ni pi’ Kristus.
18-19. Mang e fil Jesus u murung’agen e tin nib mat’aw, ma mang e gad be fil riy?
18 Bin migid, mu lemnag e n’en ni fil Jesus u murung’agen e tin nib mat’aw. I fil boch i kenggin e motochiyel nra ayuweg pi gachalpen ni nge taareb rogon e ngongol rorad ko girdi’ ni gubin. Am lemnag fare motochiyel ni murung’agen rogon e ngongol rodad ko girdi’. (Matt. 7:12) Gad gubin ni gad baadag ni ngan rin’ e tin nib mat’aw ngodad. Ere susun ni ngkud rin’ed e tin nib mat’aw ko girdi’. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e ku ra rin’ e girdi’ e tin nib mat’aw ngodad. Machane uw rogon ni faanra kan rin’ boch ban’en nde mat’aw ngodad? Ki fil Jesus ngak pi gachalpen ni nge pagan’rad nra turguy Jehovah e “tin ni ir e mmat’aw nra fel’ rogon e tirok e girdi’ riy ni piin ni yad be wenig ngak ni rran nge nep’ ni nge ayuwegrad.” (Luke 18:6, 7) Re n’ey e ban’en ni kan micheg. Got rodad e ba Got nib mat’aw. Ere manang e gafgow ni gad be yan u fithik’ e ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran, ma ra taw ko ngiyal’ ni ke dugliy ma ra chuwegdad u fithik’ e pi n’em.—2 Thess. 1:6.
19 Tin ni ngan fil riy: Faan gad ra fol ko pi kenggin e motochiyel ni fil Jesus, ma aram e rayog ni ngad rin’ed e tin nib mat’aw ko girdi’. Mus ni faanra yibe rin’ boch ban’en nde mat’aw ngodad u lan e re fayleng rok Satan ney, ma rayog ni ngad pared nib fel’ lanin’dad ni bochan e gad manang nra chuwegdad Jehovah u fithik’ e pi n’ey.
PIIN KAN PI’ MAT’AWRAD NI NGA ROGNED E THIN E SUSUN NI NGE UW ROGON E NGONGOL RORAD KO GIRDI’?
20-21. (a) Piin yad ma yog e thin e susun ni nge uw rogon e ngongol rorad ngak yugu boch e girdi’? (b) Uw rogon nrayog rok e en figirngiy ni nge pag fan nge dag e t’ufeg? Susun ni nge uw rogon e ngongol rok reb e matam ngak pi fak?
20 Piin yad ma yog e thin ni yad bay u tan fare motochiyel rok Kristus e susun ni nge uw rogon e ngongol rorad ngak yugu boch e girdi’? Bochan ni
t’ufeg e ir e def ko re motochiyel ney, ma aram fan ni piin yad ma yog e thin e thingar ra ted fan e piin bay u tan pa’rad mar daged e t’ufeg ngorad. Thingar dab ra paged talin ni baadag Kristus ni ngad rin’ed urngin ban’en u fithik’ e t’ufeg.21 Lan e tabinaw. En figirngiy e thingari t’ufeg leengin “ni bod rogon e n’en ni ma rin’ Kristus ngak girdien e galesiya.” (Efe. 5:25, 28, 29) Thingari folwok u rogon ni pag Kristus ir ni fan e nge dag e t’ufeg. Thingari m’oneg e tin nib t’uf rok leengin nge tin nib ga’ fan u wan’ mfini tomur e tirok ban’en. Bay boch e pumoon nib mo’maw’ rorad ni ngar daged e mit ney e t’ufeg. Sana rayog ni bochan e ra ilalgad u bang ndanir ma rin’ e tin nib mat’aw ko girdi’ riy, maku danir dag e t’ufeg ngorad. Rayog ni nge mo’maw’ ngorad ni ngar thilyeged boch ban’en u rarogorad ni kar mechamgad ngay nde puluw. Machane thingar rin’ed e re n’ey ni faanra nge yag nra folgad ko fare motochiyel ni pi’ Kristus. Be’ ni figirngiy ni ma pag fan nga i dag e t’ufeg e ra dag leengin e tayfan ngak. Ma reb e matam nriyul’ nib t’uf pi fak rok e dabi gafgownagrad u daken e thin ara ngongol rok. (Efe. 4:31) Bin riyul’ riy e, ra i dag ni yad ba t’uf rok ma yad ba fel’ u wan’ ya nge yag nra pared nib pagan’rad. Reb e matam ni aray rogon e ra i dag pi fak e t’ufeg ngak ma yad be par nib pagan’rad ngak.
22. Mini’ e ba milfan e pi “saf” u lan e ulung ngorad nrogon ni be yog e 1 Peter 5:1-3? Susun ni uw rogon e ngongol ni ngan dag ngorad?
22 Lan e ulung. Piin piilal e thingar dab ra paged talin ni pi “saf” u lan e ulung e de milfan ngorad. (John 10:16; mu beeg e 1 Peter 5:1-3.) Fapi thin ni “saf ni Got e ke pi’ ngomed,” nge “piin ni kan pi’rad ngomed ni ngam gafaliyed yad” e be puguran ko piin piilal ni pi saf ney e ba mil farad ngak Jehovah. Baadag ni ngan dag e t’ufeg nge sumunguy ko pi saf rok. (1 Thess. 2:7, 8) Piin piilal ni yad ma dag e t’ufeg u nap’an ni yad be rin’ e maruwel nib milfan ngorad e yad ba fel’ u wan’ Jehovah. Pi piilal ney e ra i dag e pi walag e t’ufeg nge tayfan ngorad.
23-24. (a) Mang e ba milfan ko piin piilal u nap’an nra rin’ be’ u lan e ulung reb e denen nib ubchiya’? (b) Mang e thingar dabi m’ay u wan’ e piin piilal u nap’an ni yad be yal’uweg boch e magawon ni aray rogon?
23 Mang e ba milfan ko piin piilal u nap’an nra Rom. 13:1-4.
rin’ be’ u lan e ulung reb e denen nib ubchiya’? Ba thil e maruwel rorad ko maruwel ko pi tapuf oloboch nge piin piilal ni ur moyed u tan fare Motochiyel ni pi’ Got ngak piyu Israel. Pi pumoon ni ur moyed u tan fare Motochiyel e gathi kemus ni yigoo pi n’en ni bay rogon ko liyor ni yibe tay ngak Jehovah e ir e yad ma pithig, ya kub muun ngay boch e oloboch ni kan rin’ ndariy rogon ko liyor ni yibe tay ngak Jehovah. Machane piin piilal ni yad bay u tan fare motochiyel ni pi’ Kristus e kemus ni yigoo kireb ni kan rin’ ni bay rogon ko liyor ni yibe tay ngak Jehovah e ir e ba milfan ngorad ni ngar yal’uweged. Yad manang ni piin yad ma yog e thin ko am e aram e piin ni ke pagrad Got ni ngar pithiged boch e oloboch ni kan rin’ ndariy rogon ko liyor ni yibe tay ngak Jehovah. Re n’ey e kub muun ngay ni ngan bakkingnag be’ ara nga nin’ nga kalbus.—24 Nap’an nra rin’ be’ u lan e ulung reb e denen nib ubchiya’, ma mang e ba milfan ko piin piilal? Yad ma fanay e thin nu Bible ni ngar fal’eged i yaliy fare magawon mar dugliyed e n’en ni ngan rin’ ngay. Der ma m’ay u wan’rad ni t’ufeg e aram e def ko fare motochiyel ni pi’ Kristus. Ere t’ufeg e ir e ma k’aringrad ni ngar lemnaged e pi deer ni baaray ni be gaar: Mang e ba t’uf ni ngan rin’ ya nge yag nni ayuweg beʼ u lan e ulung ni ke gafgow ni bochan e kireb ni ke rin’ facha’? T’ufeg e ir e ra k’aring e piin piilal ni ngar lemnaged e gal deer ni baaray ni bay rogon ngak faen ni ke rin’ e kireb ni be gaar: Ke kalngan’, fa? Rayog ni ngan ayuweg ni ngki fel’ bayay e tha’ u thilrow Jehovah, fa?
25. Mang e yira weliy ko bin migid e article?
25 Ri gad ba felfelan’ ni gad bay u tan fare motochiyel ni pi’ Kristus! Faan gad ra athamgil ni gad gubin ni ngad folgad riy, ma aram e rayog ni nge par e ulung rodad ni bay e t’ufeg nge pagan’ riy, ma urngin e girdi’ riy ni yibe tayfan. Machane ka gad be par u ba fayleng ni ‘girdi’ ni kireb’ riy e kari “gel farad kireb.” (2 Tim. 3:13) Gubin ngiyal’ nthingar ud pared ni gad be kol ayuw. Ere uw rogon ni nge rin’ e ulung ni Kristiano e tin nib mat’aw ni bod Got u nap’an ni yad be pithig boch e magawon ni ke sum ni bod rogon e bitir ni kan kol u gelngiy? Bin migid e article e ra weliy e fulweg ko re deer ney.
TANG 15 Ngan N’uf e Bin Som’on i Fak Jehovah!
^ par. 5 Re article ney nge gal ni migid ngay e bogi article nib ulul reb nga reb ni be weliy fan nrayog ni nge pagan’dad ni Jehovah e ir e Got ko t’ufeg nge tin nib mat’aw ban’en. Baadag ni ngan rin’ e tin nib mat’aw ko girdi’, maku ma fal’eg laniyan’ e piin ndanir rin’ e tin nib mat’aw ngorad u lan e re fayleng nib kireb ney.
^ par. 1 Mu guy fare article ni kenggin e “Rogon ni Ke M’ug e T’ufeg nge Tin nib Mat’aw u Israel Kakrom” ni bay ko Fare Wulyang ko Damit ko February 2019.
^ par. 13 FAN BOCH E THIN: Faanra ngad paged fadad ngad daged e t’ufeg, ma aram e gad ra m’oneg e tin nib t’uf rok yugu boch e girdi’ nge tin nra yib angin ngorad mfini tomur e tirodad ban’en. Ba m’agan’dad ngay ni ngad paged fan ban’en ara ngad taleged gadad u ban’en ni bochan e ngad ayuweged yugu boch e girdi’.
^ par. 61 MURUNG’AGEN E SASING: Be yaliy Jesus be’ nib pin ni kem’ figirngin ni ke yim’ e taare pagel ni fak. Bochan ni ke runguy Jesus fare pin ma aram me faseg fare pagel ni fak.
^ par. 63 MURUNG’AGEN E SASING: Ke yan Jesus ko abich nga tafen reb e Farise ni ka nog Simon ngak. Ma bay be’ nib pin nsana ir be’ ni ma pi’ ir nchuway’ ni ka fini mu’ i munurnag e rifrif u ay Jesus ko lu’ rok. Me faley nga piyan lolugen, me mu’ me puog e florida nga daken rifrifen ay Jesus. De m’agan’ Simon ko n’en ni rin’ e re ppin ney, machane Jesus e yog nib fel’ e n’en ni ke rin’.