Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

ARTICLE NI NGAN FIL 19

Ngan Dag e T’ufeg nge Tin nib Mat’aw ni Yugu Aray Rogon ni Ke Gel e Kireb

Ngan Dag e T’ufeg nge Tin nib Mat’aw ni Yugu Aray Rogon ni Ke Gel e Kireb

“Gathi ga ba Got ni ma felan’um ko ngongol ni kireb; damur pag e kireb nge par u p’eowchem.”​—PS. 5:4, BT.

TANG 142 Ngad Chichiiyed Pa’dad ko Athap Rodad

TIN NI YIRA WELIY *

1-3. (a) Uw rogon e kireb u wan’ Jehovah nrogon ni bay ko Psalm 5:4-6? (b) Mang fan nrayog ni nga nog ni bitir ni yima kol u gelngiy e aram reb e ngongol nrib togopuluw ko “fare motochiyel ni pi’ Kristus”?

JEHOVAH GOT e ma fanenikan gubin mit e kireb. (Mu beeg e Psalm 5:4-6.) Ere ba mudugil nri ma fanenikan fare ngongol ni ngan kol e bitir u gelngiy, ya re ngongol ney e rib gel e kireb riy mab sonogor! Bochan ni gad boch e Pi Mich Rok Jehovah, ma aram fan ni gad ma folwok rok ma gad ma fanenikan e mit ney e ngongol, maku darud paged ni nge par u lan e ulung ni Kristiano.​—Rom. 12:9; Heb. 12:15, 16.

2 Bitir ni yima kol u gelngiy e aram reb e ngongol nrib togopuluw ko “fare motochiyel ni pi’ Kristus.” (Gal. 6:2) Mang fan nrayog ni nga dogned e re n’ey? Kad filed ko fa binem e article ni fare motochiyel ni pi’ Kristus e be yip’ fan urngin ban’en ni fil Jesus u daken e thin nge ngongol rok. T’ufeg e ir e def ko re motochiyel ney ma gubin ngiyal’ nib mat’aw. Bochan ni ireray e re motochiyel ni ma fol e tin riyul’ e Kristiano riy, ma aram fan ni yad ma ngongol ko piin bitir u reb e kanawo’ nra pi’ e pagan’ ngorad mar nanged nriyul’ ni yibe t’ufegrad. Machane biney e ngongol ni ngaun kol e bitir u gelngiy e ra rin’ be’, ma aram e kemus ni yigoo ir e be lemnag ir ma kub kireb, ya ra k’aring reb e bitir ni nge dabki pagan’ ma dabki lemnag ni yibe t’ufeg.

3 Ba gel e kireban’ riy ya biney e ngongol e be buch u ga’ngin yang e fayleng, ma mus ko tin riyul’ e Kristiano ni ku be buch rorad. Mang fan? Bochan ni “girdi’ nib kireb nge piin ni yad be dake girdien Kristus” e kar suggad u gubin yang, ma bay boch i yad nrayog ni nge guy rogon ni nge yib nga lan e ulung. (2 Tim. 3:13) Maku reb e, bay boch e piin yad ma yog ni yad bang ko ulung ni kar paged yad ko ar’ar nib kireb ni bay rorad mar koled e bitir u gelngirad. Chiney e ngad weliyed fan ni mokol bitir u gelngiy e reb e denen nrib gel e ubchiya’ riy. Ngemu’ ma gad weliy e n’en ni ma rin’ e piin piilal u nap’an ni ke rin’ be’ u lan e ulung reb e denen nib ubchiya’, nib muun e bitir ngay ni yibe kol u gelngiy, nge rogon ni nge ayuweg e piin gallabthir pi fakrad ko biney e ngongol. *

BA DENEN NRIB GEL E UBCHIYA’ RIY

4-5. Mang fan ni mokol bitir u gelngiy e ba denen nib togopuluw ngak e en ni kan rin’ e biney e ngongol ngak?

4 Re n’ey ni ngan kol e bitir u gelngiy e ra par wenegan nib n’uw nap’an. Rayog ni nge gafgownag e en ni kan rin’ e biney e ngongol ngak, nge chon e tabinaw rok, nge pi walag u lan e ulung. Mokol bitir u gelngiy e aram reb e denen nrib gel e ubchiya’ riy.

5 Ba denen nib togopuluw ngak e en ni kan rin’ e biney e ngongol ngak. * Yira gafgownag be’ ara ngan k’aring ni nge gafgow ma aram reb e denen. Gad ra weliy ko bin migid e article ni be’ ni ma kol e bitir u gelngin e ma gafgownag e bitir u boch e kanawo’ nrib gel e kireb riy. Yugu aram rogon ni i pagan’ fare tir ngak, machane n’en ni ke rin’ ngak e ra k’aring fare tir ni nge dabki pagan’, miki towasariy ni nge buch boch ban’en nsusun e dabi buch rok. Thingar ni ayuweg e piin bitir ndabi buch e biney e ngongol rorad, ma piin ke buch rorad e ba t’uf ni ngan fal’eg lanin’rad min ayuwegrad.​—1 Thess. 5:14.

6-7. Mang fan ni mokol bitir u gelngiy e ba denen nib togopuluw ko ulung nge am?

6 Ba denen nib togopuluw ko ulung. Faanra chel beʼ u lan e ulung nge kol reb e bitir u gelngin, ma aram e be kirebnag thin e ulung. (Matt. 5:16; 1 Pet. 2:12) De mat’aw e biney e ngongol ni bochan e bokum milyon e Kristiano ni yad ba yul’yul’ e yad be ‘athamgil ni nguur pired ko fare mich ni ke pi’ Got ngak girdien’! (Jude 3) Darud paged e girdi’ ni yad ma rin’ e kireb ndarur kalgadngan’rad ni ngar pared u lan e ulung ngar kirebnaged thin e ulung.

7 Ba denen nib togopuluw ko am. Piin Kristiano e “thingar ra folgad ko am.” (Rom. 13:1) Ra m’ug ni gad be fol ko am ni faan gad ra tayfan e motochiyel ko nam. Faanra th’ab be’ u lan e ulung reb e pi motochiyel ney, ni bod ni nge kol reb e bitir u gelngin, ma aram e ke denen nib togopuluw ko am. (Mu taarebrogonnag ko Acts 25:8.) Yugu aram rogon ndariy mat’awun e piin piilal ni ngar gechignaged be’ ni ke th’ab e motochiyel ko nam, machane dab ra yororgad rok be’ ni ke kol reb e bitir u gelngin ni bochan e nge dabi gechignag e am facha’. (Rom. 13:4) Faen ni ke rin’ fare denen e ra t’ar wom’engin.​—Gal. 6:7.

8. Uw rogon u wan’ Jehovah e denen ni ke rin’ be’ nib togopuluw ngak be’?

8 Bin th’abi kireb riy e, biney e ngongol e ba denen nib togopuluw ngak Got. (Ps. 51:4) Nap’an nra denen be’ nib togopuluw ngak be’, maku aram e ke denen nib togopuluw ngak Jehovah. Am lemnag ban’en ni bay ko fare Motochiyel ni pi’ Got ngak piyu Israel. Be yog e re Motochiyel nem ni faanra iring be’ ban’en ko en buguli yoror rok fa sasalap ngak, ma aram e ke denen “nib togopuluw ngak” Jehovah. (Lev. 6:2-4, BT) Ere ku arrogon ni faanra kol beʼ u lan e ulung reb e bitir u gelngin, me k’aring fare tir ni nge dabki pagan’, ma aram e ke denen nib togopuluw ngak Got. Facha’ e kari kirebnag fithingan Jehovah. Aram fan ni mokol bitir u gelngiy e aram reb e denen nib sonogor u mit Got ma thingar da fanenikayed.

9. Mang boch e fonow ni be pi’ e ulung rok Jehovah nib puluw ko Bible ni kab kafram i yib, ma mang fan?

9 Kab kafram i yib ni be yoloy e ulung rok Jehovah boch e babyor nib puluw e thin riy ko Bible ni murung’agen e bitir ni yibe kol u gelngiy. Bod ni, bay boch e article u lan Fare Wulyang ko Damit nge Awake! ni be weliy rogon e n’en nrayog ni nge rin’ e piin ni kan kolrad u gelngiy ni ke par e pi n’em ni i buch rorad u lanin’rad, nge rogon nrayog ni ngan ayuwegrad min pi’ e athamgil nga lanin’rad, nge rogon ni nge ayuweg e piin gallabthir pi fakrad ndabi buch e re n’ey rorad. Ku bay boch e fonow ni kan pi’ ngak e piin piilal nrayog ni nge ayuwegrad u rogon ni ngar pithiged boch e magawon ni ma sum ni bay rogon ko bitir ni kan kol u gelngiy. Machane, ka be ulul e ulung rodad yad be fal’eg i yaliy rogon ni ma pithig e piin piilal e re magawon ney. Mang fan? Bochan e nge yan i aw nrogon ni be pithig e piin piilal e biney e magawon e ba puluw ko fare motochiyel ni pi’ Kristus.

N’EN MA RIN’ E PIIN PIILAL U NAP’AN NI KE RIN’ BE’ REB E DENEN NIB UBCHIYA’

10-12. (a) Mang e der ma pagtalin e piin piilal u nap’an ni yad be yal’uweg be’ ni ke rin’ reb e denen nib ubchiya’? Mang e n’en ni yad be nameg? (b) Mang e ma gay e piin piilal rogon ni ngar rin’ed nrogon nib puluw ko James 5:14, 15?

10 Nap’an nra rin’ be’ reb e denen nib ubchiya’ nib t’uf ni nge yal’uweg e piin piilal, ma thingar dab ra paged talin ni be yog fare motochiyel ni pi’ Kristus ni piin piilal e thingar ra daged e t’ufeg ko pi saf u lan e ulung, mar rin’ed e tin nib yal’uw mab mat’aw u p’eowchen Got. Bochan e re n’ey, ma aram fan nnap’an ni yad ra nang murung’agen reb e denen nib ubchiya’ ni ke rin’ be’, ma bay boch ban’en nthingar ra fal’eged i lemnag. N’en th’abi ga’ fan u wan’ e piin piilal e rogon ni nge dabi kireb fithingan Got. (Lev. 22:31, 32; Matt. 6:9) Kub ga’ fan u wan’rad rarogon e tin ka bay e walag u lan e ulung ko tirok Got ban’en, maku yad baadag ni ngar ayuweged e piin ni kar gafgowgad ni bochan e denen ni ke rin’ facha’.

11 Maku reb e, faanra faen ni ke rin’ e kireb e ir bang ko ulung, ma thingari gay e piin piilal rogon ni ngar nanged ko ke kal facha’ ngan’ fa dawor, ma faanra ke kalngan’ ma aram min ayuweg ni ngki fel’ bayay e tha’ u thilrow Jehovah. (Mu beeg e James 5:14, 15.) Reb e Kristiano ni ke pag ir ko tin nib kireb ni be ar’arnag, me rin’ reb e denen nib ubchiya’ e taareb rogon ngak be’ ni ke m’ar. Re n’ey e be yip’ fan ni ke kireb e tha’ u thilrow Jehovah. * Ma piin piilal e taareb rogorad ko togta. Yad ma guy rogon ni ngar ‘golnaged fare m’ar [ara faen ke denen].’ Fonow ni yad ra pi’ ngak nib puluw ko thin nu Bible e rayog ni nge ayuweg facha’ ni ngki fel’ bayay e tha’ u thilrow Got ni faanra ke kalngan’.​—Acts 3:19; 2 Kor. 2:5-10.

12 Ba tamilang nib tomal e maruwel ko piin piilal. Rib ga’ fan u wan’rad e pi saf u lan e ulung ni ke pi’ Got ngorad ni ngar ayuweged. (1 Pet. 5:1-3) Yad baadag ni nge par pi walagrad u lan e ulung nib pagan’rad. Aram fan ni yad ma gur ngar rin’ed e tin nib t’uf ni ngar rin’ed u nap’an ni yad ra nang murung’agen reb e denen nib ubchiya’ ni ke rin’ be’ nib muun ngay reb e bitir ni kan kol u gelngiy. Am lemnag fapi deer ni bay u tabolngin e  paragraph 13,  15, nge  17.

13-14. Ma fol e piin piilal ko motochiyel ko am ni be yog ni nga nog ko am murung’agen reb e bitir ni kan kol u gelngiy, fa? Mu tamilangnag.

 13 Ma fol e piin piilal ko motochiyel ko am ni be yog ni nga nog ko am murung’agen reb e bitir ni kan kol u gelngiy, fa? Arrogon. Bay boch e nam ni bay e motochiyel riy ni be yog ni faanra kan nang murung’agen reb e bitir ni yibe kol u gelngiy, ma thingar nog ko am. Piin piilal ko pi nam ney e yad ma fol ko pi motochiyel ney. (Rom. 13:1) Tiney e motochiyel e de togopuluw ko motochiyel rok Got. (Acts 5:28, 29) Ere faanra keb be’ i yog ko piin piilal murung’agen reb e bitir ni yibe kol u gelngiy, ma thingar ra gurgad ni ka chingiyal’ nem ngar ninged e ayuw ko branch ofis u rogon e n’en ni ngar rin’ed nrogon nib puluw ko motochiyel ko nam.

14 Nap’an ni yad be non facha’ ni kan rin’ e biney e ngongol ngak, nge gallabthir rok, ara piin ni yad manang murung’agen e n’en ni ke buch, ma thingar ra pugeduran ngorad ni bay mat’awrad ni nga rogned ko am e n’en ni ke buch. Machane, uw rogon ni faanra be’ u lan e ulung e ir e ke rin’ e re n’ey ma goo kan nang u lan binaw? Ere faanra yib yugu reb e walag i yog ko piilal e n’en ni ke buch, ma gur, susun e nge lemnag ni ir e ba kireb e rok ni kan kirebnag fithingan Jehovah? Danga’, ya faen ni ke kol fare tir u gelngin e ir e ke kirebnag fithingan Got.

15-16. (a) Mang fan nib t’uf l’agruw ni’ ni ngar michegew ngak e piin piilal ni ke rin’ be’ reb e denen nib ubchiya’ nrogon ni be yog e 1 Timothy 5:19? (b) Mang e ma rin’ e piin piilal u nap’an ni yira yog ngorad ni bay be’ u lan e ulung ni ke kol reb e bitir u gelngin?

 15 Mang fan nib t’uf l’agruw ni’ ni ngar michegew ngak e piin piilal ni ke rin’ be’ reb e denen nib ubchiya’? Bochan e ireray e n’en ni be yog e Bible nib mat’aw ni ngan rin’. Faanra ka nog ni ke rin’ be’ reb e denen nib ubchiya’, machane ir e der yog ban’en, ma aram e ba t’uf l’agruw ni’ ni ngar mang mich riy u m’on ni nga fini yib dalip e piilal nga taabang ni ngar dugliyed e n’en ni ngan rin’ ko fare magawon. (Deut. 19:15; Matt. 18:16; mu beeg e 1 Timothy 5:19.) Ere gur, re n’ey e be yip’ fan nrib t’uf l’agruw ni’ ni ngar michegew ni kan kol reb e bitir u gelngiy mfin aram e rayog ni nga nog ko am? Danga’. Biney e motochiyel e dariy rogon ko kireb ni kan rin’ nib togopuluw ko motochiyel ko am nib t’uf ni nge yog e piin piilal ara yugu boch e girdi’ ko am.

16 Nap’an nra yog be’ ko piin piilal ni bay be’ u lan e ulung ni ke kol reb e bitir u gelngin, ma aram e thingar ra folgad ko motochiyel ko am ni be yog ni nga nog e re n’ey ko am, ngemu’ mfin nra gayed murung’agen e n’en ni ke buch nrogon nib puluw ko Bible. Som’on e ra fith e piin piilal ngak facha’ ko riyul’ ni ke rin’ fare kireb fa danga’, ma faanra be yog ni danga’, ma aram e thingar ra fithed yugu boch e girdi’ ni yad manang murung’agen e re kireb nem. Faanra faen ni ke yib i yog murung’agen fare kireb ko piin piilal nge ku be’ e yow be yog ni facha’ e riyul’ ni ke kol fare tir u gelngin ara ka bay ba ngiyal’ ni ke rin’ ban’en ni aray rogon ngak yugu reb e bitir, ma aram e thingari yib dalip e piilal nga taabang ni ngar dugliyed e n’en ni ngan rin’ ko re n’ey. * Faanra keb i yog be’ murung’agen e re n’ey ma dariy be’ ni nge chag ngak ngar michegew, ma gathi aram e be yip’ fan nde riyul’ e n’en ni ke yog facha’. Mus ni faanra dariy l’agruw ni’ ni ngar michegew ni ke kol be’ reb e bitir u gelngin, machane manang e piin piilal ni facha’ e bay ban’en nrib kireb ni ke rin’ ni ke gafgow yugu boch e girdi’ riy. Ra ulul e piin piilal ni ngar ayuweged mar fal’eged laniyan’ e piin ni kar gafgowgad ni bochan e kireb ni ke rin’ facha’. Maku reb e, ra par e piin piilal ni yad be fal’eg i yaliy e ulung ya ri chey miki rin’ ban’en ngak reb e bitir.​—Acts 20:28.

17-18. Mu weliy e n’en nib milfan ko fa dalip i piilal.

 17 Mang e ba milfan ko fa dalip i piilal? Ba milfan ngorad ni ngar dugliyed ko facha’ ni ke rin’ reb e denen nib ubchiya’ e ka rayog ni nge par u lan e ulung fa danga’. Gathi yad e ngar dugliyed ko faen ni ke th’ab e motochiyel ko am e ngan gechignag fa danga’. Ngar paged ko am ni yad e ngar dugliyed rogon ni ngar gechignaged e piin ni kar th’abed e motochiyel.​—Rom. 13:2-4; Titus 3:1.

18 Faanra ke yib dalip e piilal nga taabang ni ngar dugliyed e n’en ni ngan rin’, ma aram e n’en nib milfan ngorad e ngar dugliyed e n’en ni ngan rin’ ko pi n’en ni bay rogon ko tha’ u thilin facha’ nge Got nge pi walag u lan e ulung. Thingar ra fanayed e Bible ni nge ayuwegrad ngar nanged ko rriyul’ ni ke kal facha’ ngan’ fa dawor. Faanra dabi kalngan’, ma aram e yira tharbog, mi nog ko ulung ni facha’ e kan tharbog. (1 Kor. 5:11-13) Faanra ke kalngan’, ma aram e rayog ni nge par u lan e ulung. Machane, ra yog e piin piilal ngak ni boor e duw nra par ndab kun pi’ boch e maruwel ngak u lan e ulung, fa reb e n’umngin nap’an e yafos rok. Bochan ni baadag e piin piilal ni ngar ayuweged e piin bitir, ma aram e yad ra yog ko piin gallabthir u nap’an ni yigoo yad nib t’uf ni ngaur fal’eged i yaliy rogon e pi n’en ni be rin’ pi fakrad nge facha’ u taabang. Nap’an nra yog e piin piilal murung’agen e re n’ey ko gallabthir, ma ngar guyed rogon ndab ra nanged ko mini’ e piin ni kan kol u gelngiy.

ROGON NI NGAM AYUWEG PI FAKAM

Ra nge ayuweg e piin gallabthir e bitir rorad ni nge dab ni kolrad u gelngiy mab t’uf ni ngar weliyed ngorad murung’agen e par ko pumoon nge ppin u reb e kanawo’ nib puluw nga yangarrad. Ra nge rin’ e piin gallabthir e re n’ey, ma rayog ni ngar fanayed e tin ni ke ngongliy e ulung rok Got. (Mu guy e paragraph 19-22)

19-22. Uw rogon ni nge ayuweg e piin gallabthir pi fakrad ndabi buch ban’en rorad? (Mu guy e sasing ni bay u wuru’.)

19 Mini’ e ba milfan ngak ni nge ayuweg e piin bitir ndabi buch ban’en rorad? Ba milfan ko gallabthir. * Pi fakam e aram reb e ‘tow’ath ni ke pi’’ Jehovah ngom. (Ps. 127:3) Ba milfan ngom ni ngam ayuweg pi fakam ndabi buch ban’en rorad. Ere uw rogon ni ngam ayuweg pi fakam ndabi kolrad be’ u gelngin?

20 Bin som’on, mu gay boch ban’en u murung’agen e bitir ni yima kol u gelngiy. Mu gay ngam nang ko uw rarogon be’ ni ma rin’ e mit ney e ngongol nge rogon ni ma bannag e bitir. Mu tiyan’um nga boch ban’en ni ma buch ara boch e girdi’ nrayog ni nge fek e riya’ i yib ko bitir rom. (Prov. 22:3; 24:3) Dab mu pagtalin nib ga’ ni en nra rin’ e biney e ngongol e be’ ni manang fare tir maku be pagan’ fare tir ngak.

21 Bin migid, mu guy rogon ni nge par nib fel’ e numon u thilmed pi fakam. (Deut. 6:6, 7) Re n’ey e ba muun ngay ni ngaum motoyil ngorad nib fel’ rogon. (Jas. 1:19) Dab mu pagtalin ni bitir ni kan kol u gelngiy e ba ga’ ni yad be rus ara dubrad ni nga rogned e n’en ni ke buch rorad. Rayog ni yad be rus nri chey ma de mich u wan’uy e n’en ni ka rogned, fa reb e yad be rus ni nga rogned ban’en ni bochan e ke yog facha’ ngorad nra rin’ ban’en nib kireb ngorad ni faanra rogned ku be’. Faanra ga be lemnag ni bay ban’en ni ke buch rok fakam, mag fith boch e deer ngak u fithik’ e sumunguy mag gum’an’nagem ngam motoyil ko n’en nra yog.

22 Bin dalip, mu skulnag pi fakam. Mu weliy ngorad e tin nib t’uf ni ngar nanged u murung’agen e par ko pumoon nge ppin nrogon nib m’ag ko yangar rorad. Mog ngorad e n’en ni nga rogned ara ngar rin’ed u nap’an ni be guy be’ rogon ni nge math nga downgirad u reb e kanawo’ nsusun e dabi rin’. Mu fanay boch ban’en ni ke ngongliy e ulung rok Got ni be weliy rogon ni ngam ayuweg pi fakam ndabi buch ban’en rorad.​—Mu guy fare kahol ni kenggin e “ Mu Skulnagem nge Pi Fakam.”

23. Uw rogon u wan’dad e mokol bitir u gelngiy? Mang deer e yira weliy ko bin migid e article?

23 Gad e Pi Mich Rok Jehovah e mokol bitir u gelngiy e aram reb e denen nib sonogor ma rib gel e kireb riy u wan’dad. Bochan ni fare motochiyel ni pi’ Kristus e ir e be pow’iy e ulung rodad, ma aram fan ndab da yororgad rok e piin ni yad ma mokol bitir u gelngirad ndabi yib wenegan e denen rorad ngorad. Machane, faanra bay reb i walagdad u lan e ulung ni un kol u gelngiy, ma uw rogon nrayog ni ngad ayuweged? Gad ra weliy e fulweg riy ko bin migid e article.

TANG 103 Piin Piilal e Yad Boch e Pumoon nib Tow’ath

^ par. 5 Re article ney e ra weliy rogon ni ngan ayuweg e piin bitir ni nge dab ni kolrad u gelngiy. Gad ra fil rogon nrayog ni nge ayuweg e piin piilal e ulung ko mit ney e ngongol nge rogon ni nge ayuweg e piin gallabthir pi fakrad ndabi buch e re n’ey rorad.

^ par. 3 FAN BOCH E THIN: Faanra rin’ be’ nib piilal ban’en ngak reb e bitir ni fan e nge chuw e ar’ar rok ni fan ko par ko pumoon nge ppin, ma aram e be kol e bitir u gelngin. Rayog nib muun ngay e bin ni ngar parew fare tir, ara ngongolen e par ko pumoon nge ppin ni yibe fanay l’uguney ara chigiyey ara paay, ara ngan rin’ boch ban’en ko yungin nib mith u dow fare tir, ara ngaun math nga thuthun, ara chigiyen, ara kun rin’ boch e ngongol ngak nde yalen. Ba ga’ ni bitir nib pin e ir e yima rin’ e biney e ngongol ngorad, machane ku boor e bitir ni pagel ni yima yodoromnagrad. Yugu aram rogon nib ga’ ni piin pumoon e yad ma rin’ e biney e ngongol ko bitir, machane ku bay boch e ppin ni ma un ngay.

^ par. 5 FAN BOCH E THIN: Fare thin ni “en ni kan rin’ e biney e ngongol ngak” ni kan fanay u lan e re article ney nge bin migid e be yip’ fan be’ ni un kol u gelngiy u nap’an ni kab bitir. Kan fanay e re thin ney ni nge tamilangnag nre tir nem e kan gafgownag, ma kun rin’ e tin ni yi baadag ni ngan rin’ ngak, machane ir e dariy ban’en ni ke bucheg.

^ par. 11 Ra rin’ be’ reb e denen nib ubchiya’ ni bochan e ke kireb e tha’ u thilrow Jehovah, ma gathi be yip’ fan nde kireb e rok ko kireb ni ke rin’. Ir tapgin e kireb ni ke rin’ ma ra pufthinnag Jehovah ko n’en ni ke rin’.​—Rom. 14:12.

^ par. 16 Dabi yog e piin piilal ngak reb e bitir ni nge yib ko ngiyal’ ni yad be non ngak e en ni ke kol u gelngin. Bagayow e gallabthir ko fare tir ara be’ ni be pagan’ fare tir ngak mab m’agan’ ni nge non ngak e rayog ni nge yog ko piin piilal e n’en ni ke yog fare tir. Faan yira rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni nge dabki mun daken e gafgow ni kan tay ko fare tir.

^ par. 19 Pi thin ney ni kan weliy ni fan ko piin gallabthir e ku fan ngak be’ ni be ayuweg reb e bitir ni gathi fak.