1. Mang e buch rok apostal John u tungun e bin som’on e chibog C.E.?

NAP’AN ni taw nga tungun e bin som’on e chibog C.E., ma aram me mada’nag apostal John reb e magawon nrib mo’maw’. Ngiyal’ nem e ke pilibthir, ma kan kalbusnag ko fare donguch nu Patmos, ma dabisiy ni yigoo ir e taare apostal ni kab fos e ngiyal’ nem. (Rev. 1:9) Manang ni bay boch e girdi’ ni yad be togopuluw ko tin riyul’ ni yad be bannag maku yad be yurba’nag e girdi’ u lan e ulung. Gowa bod ni fare ulung ni Kristiano ni ka fini sum ni kab achig e dabki n’uw nap’an ma bayi math mit.​—Jude 4; Rev. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Mang ban’en nrib manigil ni guy John u nap’an nni pilyeg e changar rok nrogon ni bay ko Revelation 7:9-14? (Mu guy e sasing ni bay u wuru’ e re ke babyor ney.)

² Yugu aram rogon e pi n’en ni be buch rok John e ngiyal’ nem, min pilyeg e changar rok nge guy boch ban’en nrib manigil nra buch boch nga m’on. Nap’an nni pilyeg e changar rok me guy reb e engel ni be yog ngak aningeg e engel ni ngar taleged fapi nifeng ko magothgoth ni fan ko fare gafgow nib ga’ nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni kan tay e pow nga peri’ urngin e tapigpig ni yad girdien ba ulung ni kan mel’egrad. (Rev. 7:1-3) Re ulung nem e yad fare 144,000 ni yad ra un ngak Jesus ko gagiyeg u tharmiy. (Luke 12:32; Rev. 7:4) Tomuren e biney, ma aram miki weliy John murung’agen yugu reb e ulung. Re ulung nem e rib pire’ girdien, ere aram fan ni gaar John: “Faani mu’ e biney mu gu sap, mu gguy e girdi’ ni ke muulung ni pire’ ni pire’​—ndariy be’ nrayog ni nge theegrad! Nra bad u gubin e nam, nge ganong, nge gubin mit e girdi’, ngu gubin e thin, ni kar sak’iygad u p’eowchen tagil’ Got nge fare Fak e Saf.” (Mu beeg e Revelation 7:9-14.) Am lemnag gelngin e felfelan’ ni tay John u nap’an ni nang nra boch nga m’on ma boor e girdi’ ni yad ra un ko bin riyul’ e liyor!

3. (a) Mang fan ni n’en ni guy John u nap’an nni pilyeg e changar rok e susun e ra gelnag e michan’ rodad? (b) Mang e gad ra fil ko re article ney?

³ Re n’ey ni guy John u nap’an nni pilyeg e changar rok e dariy e  maruwar riy ni gelnag e michan’ rok. Re n’ey e susun e ku ra gelnag boch e michan’ rodad ni bochan e gad be par ko ngiyal’ ni be lebug e pi n’en ni guy John ko re yiiy nem! Kad guyed rogon ni ke mokun bokum milyon e girdi’ nga taabang ni yad be athapeg ni ngar mageygad ni yad ba fos u nap’an fare gafgow nib ga’ mar pared ni manemus u fayleng. Re article ney e gad ra weliy riy rogon ni ke tamilangnag Jehovah ko mini’ e piin yad girdien e re ulung nem u lan sogonap’an meruk i ragag e duw ni ke yan. Tomuren ma aram e gad ra weliy l’agruw ban’en u rarogon e re ulung nem ni aram e: (1) rib pire’ nib pire’ girdien, ma (2) girdi’ riy e ke mokun u ga’ngin yang e fayleng. Gali n’ey e susun e ra gelnag e michan’ rok e piin yad be athapeg ni ngar manged bang ko re ulung nem ni kan tow’athnagrad.

4. Mang reb e machib ni bay u Bible nder tamilang u wan’ e pi yurba’ i teliw ko Kristiano ni googsur? Uw rogon nib thil rogon ni tamilang e re machib nem u wan’ e Piin Ma Fil e Bible?

⁴ Pi yurba’ i teliw ko Kristiano ni googsur e darur filed ko girdi’ fare machib u Bible ni be yog nra ba ngiyal’ ma piin yad ma fol e yad ra par u fayleng ni manemus. (2 Kor. 4:3, 4) Yooren e pi yurba’ i teliw ko Kristiano ni googsur e ngiyal’ ney e yad ma fil ni urngin e girdi’ nib fel’ e nap’an ni yad ra yim’ ma yad ra yan nga tharmiy. Machane, ba thil e n’en ni i lemnag girdien bochi ulung ni unog e Piin Ma Fil e Bible ngorad ara Bible Students ni yad e ra tababgad i ngongliy fare Wulyang ko Damit ko duw ni 1879. I tamilang u wan’rad nra fal’eg Got e re fayleng ney nge mang Paradis bayay, ma bokum milyon e girdi’ ni yad ma fol rok Got e yad ra par u roy u fayleng ma gathi nga ranod nga tharmiy. Machane, ba n’uw nap’an mfini yag ni ngari tamilang u wan’rad ko mini’ e pi girdi’ nem.​—Matt. 6:10.

5. Mang e ba mich u wan’ e Piin Ma Fil e Bible u murung’agen fare 144,000?

⁵ Riyul’ ni ki tamilang u wan’ e Piin Ma Fil e Bible ni ku be yog e Bible ni bay boch e girdi’ ni “kan biyuliyrad u fayleng” ni yad ra un ngak Jesus ko gagiyeg u tharmiy. (Rev. 14:3) Re ulung nem e aram fare 144,000 i Kristiano ni yad ba pasig ma kar ognaged yad ngak Got, ma kar pigpiggad ngak u fithik’ e yul’yul’ u nap’an ni ka yad bay u fayleng. Ere uw rogon fare ulung nib ga’?

6. Mang e i lemnag e Piin Ma Fil e Bible u murung’agen fare ulung nib ga’?

⁶ Nap’an nni pilyeg e changar ku John me guy ba ulung i girdi’ ni “kar sak’iygad u p’eowchen tagil’ Got nge fare Fak e Saf.” (Rev. 7:9) Bochan e pi thin ney, ma aram me lemnag e Piin Ma Fil e Bible ni fare ulung nib ga’ e ku yad ra un ko par u tharmiy ni bod rogon fare 144,000. Ere faanra riyul’ ni nge par girdien fare 144,000 nge fare ulung nib ga’ u tharmiy, me ere uw rogon min nang e n’en nib thil u thilin e gal ulung ney? I lemnag e Piin Ma Fil e Bible ni piin yad ba muun ko fare ulung nib ga’ e dabisiy ni yad e pi Kristiano ni gathi ri ur folgad rok Got u nap’an ni ur moyed u fayleng. Yugu aram rogon nsana ur guyed rogon ni nge par e ngongol rorad nib beech, machane sana bay boch i yad nde chuw ko pi yurba’ i teliw ko Kristiano ni googsur. Ere lemnag e Piin Ma Fil e Bible ni pi girdi’ ney e bay buchuuw e t’ufeg rorad ngak Got, machane de gaman ni nge yag nra uned ngak Jesus ko gagiyeg. Ra lemnaged ni bochan nde gaman e t’ufeg rok girdien fare ulung nib ga’ ngak Got, ma aram fan ni kemus nrayog ni ngar uned ko sak’iy u p’eowchen tagil’ Got u tharmiy, machane dabi yag boch e tagil’ ngorad u rom.

7. Mini’ e i lemnag e Piin Ma Fil e Bible ni yad ra par u fayleng u lan fare Biyu’ i Duw? Mang e i lemnag e Piin Ma Fil e Bible u murung’agen boch e pumoon ni yad ba yul’yul’ nra m’ad u m’on ni nge yib Kristus nga fayleng?

⁷ Ere mini’ e nge par u fayleng? I lemnag e Piin Ma Fil e Bible nu tomuren ni ke mokun girdien fare 144,000 nge fare ulung nib ga’ nga tharmiy, ma aram e ku bay bokum milyon e girdi’ ni yad ra par u fayleng ni nge yag ngorad e pi tow’ath nra yibnag e Gagiyeg Nra Tay Kristus u Lan Bbiyu’ i Duw. Da i lemnag e Piin Ma Fil e Bible ni pi girdi’ nem ni bokum milyon urngirad e yad ra tabab ko pigpig ngak Jehovah u m’on nra tabab e Gagiyeg rok Kristus. Ur lemnaged ni pi girdi’ ney e fin yad ra fil  murung’agen Jehovah u lan fare Biyu’ i Duw. Ma tomuren ma aram e piin yad ra fol ko pi motochiyel rok Jehovah e yira tow’athnagrad ni aram e nge yag e yafos ni manemus ngorad u fayleng, ma piin ndab ra folgad e yira thangrad. Kur lemnaged ni bay boch e girdi’ ni yad ra mang “pilung” u fayleng u lan fare Biyu’ i Duw ni yad ra yan nga tharmiy u tungun fare Biyu’ i Duw. Kur lemnaged ni pi “pilung” nem e ba muun ngay boch e pumoon ni yad ba yul’yul’ ni yira fasegrad ko yam’ u lan fare Biyu’ i Duw nra m’ad u m’on ni nge yib Kristus nga fayleng.​—Ps. 45:16, BT.

8. Kun dalip ulung i girdi’ e un lemnag ni yad bang ko n’en nib m’agan’ Got ngay?

⁸ Ere dalip ulung e girdi’ ni i lemnag e Piin Ma Fil e Bible ni bay: (1) girdien fare 144,000 ni yad ra un ngak Jesus ko gagiyeg u tharmiy; (2) boch e Kristiano ni gathi rib gel e t’ufeg rorad ngak Got ni yad girdien fare ulung nib ga’ ni yad ra sak’iy u p’eowchen tagil’ Got nge fare Fak e Saf u tharmiy; nge (3) bokum milyon e girdi’ ni yad ra fil murung’agen Jehovah u fayleng u nap’an e Gagiyeg Nra Tay Kristus u Lan Bbiyu’ i Duw. * Machane, boch nga tomuren ma aram me ayuwegrad Jehovah ni nge tamilang boch e re machib ney u wan’rad.​—Prov. 4:18.

9. (a) Uw rogon ni nge sak’iy girdien fare ulung nib ga’ u “p’eowchen tagil’ Got nge fare Fak e Saf” ni yugu aram rogon ni yad bay u fayleng? (b) Mang fan ni biney e kanawo’ ni un weliy fare thin ko Revelation 7:9 riy e aram e bin nib puluw?

⁹ Nap’an e duw ni 1935, ma aram me tamilang ko mini’ e piin yad girdien fare ulung nib ga’ ni faani guy John u nap’an nni pilyeg e changar rok. I tamilang u wan’ e Pi Mich Rok Jehovah nde t’uf ni nge yan girdien fare ulung nib ga’ nga tharmiy ni ngar ‘sak’iygad nga p’eowchen tagil’ Got nge fare Fak e Saf.’ Ya re n’ey ni ngar rin’ed e ba fanathin. Yugu aram rogon nra par girdien fare ulung nib ga’ u fayleng, ma rayog ni ngar “sak’iygad u p’eowchen tagil’ Got” ni aram e be yip’ fan ni nge tamilang u wan’rad ni Jehovah e pilung u ga’ngin e Palpalth’ib me m’agan’rad nga mat’awun e gagiyeg rok ni aram e ngar folgad rok. (Isa. 66:1) Rayog ni ngar sak’iygad u p’eowchen “fare Fak e Saf” ni aram e be yip’ fan ni ngar maruweliyed e michan’ rorad ko fare biyul ni maligach ni ke pi’ Jesus. Ku arrogon fare thin ko Matthew 25:31, 32 ni be yog ni “urngin girdien e pi nam nu fayleng,” ni kub muun e piin nib kireb ngay e yira “kunuyrad nga p’eowchen” Jesus u tagil’. Ere ba tamilang ni urngin e pi girdi’ ney e gathi yad bay u tharmiy ya yad bay u fayleng. Ba puluw e biney e machib ni kan thilyeg rogon i weliy ko duw ni 1935. Ya be weliy fan nder yog e Bible ni yira fek girdien fare ulung nib ga’ nga tharmiy. Kemus ni taareb e ulung e kan micheg nra yag e yafos ni manemus ngorad u tharmiy ni aram fare 144,000 ni yad ra ‘un ngak’ Jesus ngar gagiyegnaged e fayleng ni yad boch e pilung.​—Rev. 20:6.

10. Mang fan nib t’uf ni ngan fil murung’agen Jehovah ngak girdien fare ulung nib ga’ u m’on ko fare Biyu’ i Duw?

¹⁰ Ka nap’an e duw ni 1935, ma ke tamilang u wan’ e Pi Mich Rok Jehovah ni fare ulung nib ga’ ni guy John u nap’an nni pilyeg e changar rok e aram ba ulung i Kristiano ni yad ba yul’yul’ ni yad be athapeg e yafos ni manemus u fayleng. Faanra nge magey girdien e re ulung ney ni yad ba fos u tomuren fare gafgow nib ga’, ma aram e thingar ra filed murung’agen Jehovah u m’on ko fare Biyu’ i Duw. Thingari m’ug nib gel e michan’ rorad ya nge yag ‘nranod u fithik’ urngin e pi n’ey ni bayi m’ug ndabi buch ban’en rorad’ u m’on nra tabab e Gagiyeg Nra Tay Kristus u Lan Bbiyu’ i Duw.​—Luke 21:34-36.

11. Mang e rayog ni ir e k’aring boch e Piin Ma Fil e Bible ni ngar lemnaged ni bay boch e girdi’ nsana yira fekrad nga tharmiy u tomuren fare Biyu’ i Duw?

¹¹ Uw rogon fare machib ni unog ni bay boch e girdi’ ni yad ba fel’ ni yira fekrad nga tharmiy u tomuren fare Biyu’ i Duw? Ni weliy murung’agen e re n’ey u lan Fare Wulyang ko Damit ko February 15, 1913. Machane, re n’ey e sana rayog ni nge k’aring  be’ ni nge lemnag ko, ‘Mang fan ni pi pumoon ni yad ba yul’yul’ ni ur moyed u m’on ni nge yib Kristus nga fayleng e ngar pared u fayleng, ma pi Kristiano ni gathi ri yad ba yul’yul’ e nga ranod nga tharmiy?’ Bin riyul’ riy e sum e re lem ney ni bochan l’agruw ban’en nde puluw ni un lemnag ni aram e: (1) fare ulung nib ga’ e yad ra un ko par u tharmiy ma (2) piin Kristiano ni gathi ri yad ba yul’yul’ e aram e piin yad girdien fare ulung nib ga’.

12-13. Mang e manang e piin kan dugliyrad nge fare ulung nib ga’ u murung’agen e tow’ath rorad?

¹² Machane ba tamilang ko n’en kad weliyed nnap’an e duw ni 1935, ma aram miri tamilang u wan’ e Pi Mich Rok Jehovah ni piin yad ra magey ni yad ba fos u tomuren e Armageddon e yad girdien fare ulung nib ga’ ni faani guy John u nap’an nni pilyeg e changar rok. Pi girdi’ ney e aram e piin yad ra ‘thap’ nga barba’ fare gafgow nib ga’ nra buch u roy u fayleng, ma yad ra “non ni ba ga’ lamrad ni be lungurad, ‘Kanawoen ma gamad thap ngak Got e yib rok e Got romad ni ir e ke par nga tagil’, ma ki yib rok fare Fak e Saf!’” (Rev. 7:10, 14) Maku reb e, be yog e Bible ni piin yira fasegrad ma ranod nga tharmiy e yira pi’ ban’en ngorad ni “kab fel’” ko n’en ni yira pi’ ngak e pi pumoon ni yad ba yul’yul’ ni ur moyed u m’on ni nge yib Kristus nga fayleng. (Heb. 11:40) Ka aram nap’an i yib ni tabab pi walagdad i pining e girdi’ ni ngar uned ko pigpig ngak Jehovah mar athapeged e yafos ni manemus u fayleng.

¹³ Piin yad girdien fare ulung nib ga’ e ri yad ba felfelan’ ko athap rorad. Yad manang ni Jehovah e ir e ra dugliy e gin nge pigpig reb e tapigpig rok riy nib yul’yul’, ni aram e tharmiy ara u fayleng. Piin kan dugliyrad nge fare ulung nib ga’ e yad manang ni gathi yad e kar maruweliyed ke yag e re tow’ath ney ngorad, ya fan ni ke yag ngorad e bochan e runguy rok Jehovah ngorad ni ke dag u daken fare biyul ni maligach ni pi’ Jesus Kristus.​—Rom. 3:24.

14. Mang fan ni boor e walag ni ur lemnaged ko uw rogon nra lebug fare yiiy u murung’agen fare ulung nib ga’ u tomuren e duw ni 1935?

¹⁴ Tomuren ni tamilang e re machib ney u wan’ e girdi’ rok Jehovah ko duw ni 1935, ma boor e walag ni ur lemnaged ko uw rogon nra yoor girdien fare ulung nib ga’ ni yad be athapeg e par u fayleng. Bod ni, Ronald Parkin e ka fini gaman 12 e duw rok u nap’an ni tamilang ko mini’ e piin yad girdien fare ulung nib ga’. I yog ni gaar: “Ngiyal’ nem e sogonap’an 56,000 e tamachib u ga’ngin yang e fayleng, ma yooren i yad e kan dugliyrad. Ere ngiyal’ nem e gathi ri boor girdien fare ulung nib ga’.”

15. Uw rogon ni be yoor i yan girdien fare ulung nib ga’?

¹⁵ Machane, nap’an e pi duw nga tomuren ma aram min pi’ boch e missionary nga boor e nam, ma aram e ngiyal’ ni tabab ni nge yoor e Pi Mich Rok Jehovah. Nap’an e duw ni 1968, ma aram min tabab ni ngaun fil e Bible ko girdi’ ni yibe fanay fare ke babyor ni kenggin e Thin Nriyul’ Ni Ma Pow’iy I Yan Ko Yafas Ni Manemus. Bochan nib mom ni  ngan nang fan e tin riyul’ ni un weliy u lan e re ke babyor ney, ma aram miki yoor boch e girdi’ nra adaged e tin riyul’ ndawori buch ba ngiyal’ u m’on riy ni aram rogon. Kemus nu lan aningeg e duw, mab pag baley e milyon urngin e girdi’ nni taufenagrad. Ma nap’an ni war lungun e Galesiya ko Katolik ko pi nam u Latin America nge yugu boch e nam, mu kun pithig mat’awdad ni ngad rin’ed e maruwel rodad u Ngek u Europe nge yu yang u Africa, ma aram e bokum milyon e girdi’ ni kun taufenagrad. (Isa. 60:22) Boch e duw ni ka fini yan ma ke ngongliy e ulung rok Jehovah boch ban’en nrayog ni nge ayuweg e girdi’ ni ngar nanged e n’en be fil e Bible. Ere dariy e maruwar riy ni ke mokun girdien fare ulung nib ga’ ni ke pag meruk e milyon urngirad.

16. Uw e ra yib girdien fare ulung nib ga’ riy?

¹⁶ Nap’an ni be yoloy John e n’en ni guy u nap’an nni pilyeg e changar rok, ma aram me yog ni girdien fare ulung nib ga’ e yad ra yib u “gubin e nam, nge ganong, nge gubin mit e girdi’, ngu gubin e thin.” U m’on ko re ngiyal’ i n’em me yiiynag Zekariah ni profet boch e thin ni taareb rogon ko re n’ey. I yoloy ni gaar: “Ra taw ko re ngiyal’ i n’em ma ragag e pumoon u urngin mit e thin ko pi nam e yad ra kol e mad rok reb e pumoon nib Jew, me lungurad, ‘Gamad baadag ni nggu uned ngomed, ya kug rung’aged ni bay Got romed.’”​—Zek. 8:23, NW.

17. Mang e yibe rin’ ni ngan ayuweg e girdi’ ni kar bad u gubin e nam nge thin?

 ¹⁷ Manang e Pi Mich Rok Jehovah ni faanra nge mokun e girdi’ nga taabang ni kar bad u gubin mit e thin, ma aram e thingar ni machibnag fare thin nib fel’ u bokum mit e thin. Ke pag 130 e duw ni gad be pilyeg boch e babyor riy ni yima fanay ni ngaun fil e Bible riy ko girdi’. Machane chiney e ke yoor e thin ni yibe pilyeg e pi babyor rodad ngay ndariy ba ngiyal’ ni ke buch ni aram rogon. Ere ba tamilang ni be ngongliy Jehovah reb e maang’ang e ngiyal’ ney ni aram e be kunuy girdien fare ulung nib ga’ nga taabang ni kar bad u gubin e nam. Bochan e Bible nge pi babyor rodad nib puluw e thin riy ko Bible ni yibe pilyeg nga boor mit e thin, ma aram fan ni be yag ni nge liyor e girdi’ ko re ulung ney ngak Jehovah nib taareban’rad ni yugu aram rogon nib thilthil e nam ni kar bad riy. Maku reb e, ku yimanang e girdi’ rok Jehovah ni yad boch e girdi’ ni yad ba pasig ko machib mab gel e t’ufeg u thilrad. Re n’ey e rra gelnag e michan’ rodad!​—Matt. 24:14; John 13:35.

18. (a) Mang fan ndarud gingad ngay ni ke lebguy Jehovah fare yiiy u murung’agen fare ulung nib ga’ nrogon nib puluw ko Isaiah 46:10, 11? (b) Mang fan ni piin yad be athapeg e par u fayleng e darur lemnaged ni bay reb e tow’ath ndab ni pi’ ngorad?

¹⁸ Bay rogon ni ngad felfelan’gad ko fare yiiy u murung’agen fare ulung nib ga’! Darud gingad ngay ni ke lebguy Jehovah e re yiiy ney u reb e kanawo’ ni yira ngat ngay. (Mu beeg e Isaiah 46:10, 11.) Piin yad bang ko fare ulung nib ga’ e ri yad ba felfelan’ ko athap ni ke pi’ Jehovah ngorad. Darur lemnaged ni bay reb e tow’ath ndab ni pi’ ngorad ni bochan e gathi yad boch e piin kan dugliyrad nga gelngin Got nib thothup ni yad ra un ngak Jesus ko pigpig u tharmiy. Gad ra beeg e Bible ma bay riy murung’agen boch e pumoon nge ppin ni yad ba yul’yul’ ni i pow’iyrad gelngin Got nib thothup, machane gathi yad bang ko fare 144,000. Bagayad e pi girdi’ ney e aram John ni Tataufe. (Matt. 11:11) Ma bagayad e David. (Acts 2:34) Gali cha’ney nge ku boch e girdi’ e yira fasegrad ko yam’ mar pared u paradis u fayleng. Yad gubin ni kub muun ngay girdien fare ulung nib ga’ e ra mab e kanawo’ ngorad e ngiyal’ nem ni ngar daged farad yul’yul’ ngak Jehovah mar ted fan mat’awun e gagiyeg rok.

19. Faanra ke tamilang u wan’dad fan e pi n’en ni guy John u nap’an nni pilyeg e changar rok, ma mang e gad ra rin’?

¹⁹ Ireray e yay nth’abi som’on ngay ni ke kunuy Got bokum milyon e girdi’ ni kar bad u gubin e nam nga taabang. Ere demtrug ko gad be athapeg e par u tharmiy ara u fayleng, mab t’uf ni ngad ayuweged urngin e girdi’ nrayog rodad ni ngar manged bang ko fare ulung nib ga’ ni yad “yugu boch e saf.” (John 10:16) Dabki n’uw nap’an ma ra fek Jehovah fare gafgow nib ga’ i yib nra thang urngin e pi am nge pi yurba’ i teliw ni ke n’uw nap’an ni be gafgownag e girdi’. Rib tow’ath urngin e piin yad bang ko fare ulung nib ga’ ni bochan e rayog ni ngar pigpiggad ngak Jehovah u fayleng ni manemus!​—Rev. 7:14.