1-2. (a) Mang fan nrayog ni nge athapeg e girdi’ ni nge taw ko ngiyal’ nra yib e Armageddon riy? (b) Mang boch e deer ni gad ra weliy ko re article ney?

BAY boch e girdi’ ni yad ma lemnag nra sum reb e mahl ni yibe fanay talin e cham ngay ni bay e nuclear riy, ara yoko’, ara durru’, ara boch ban’en ni ma yib ni yima gafgow riy ni ir e ra kirebnag e re fayleng ney. Machane gathi aram e n’en ni be yog e Bible, ya be yog ndab ki n’uw nap’an ma ra yib reb e mahl nra yib angin nib fel’ ngodad. Re mahl ney e ka nog e Armageddon ngay, ma n’en ni be yog e Bible u murung’agen e re mahl ney e ra yibnag e felfelan’ ngodad. (Rev. 1:3) Re mahl ney ni Armageddon e gathi nge thang mit e girdi’ u fayleng, ya bin riyul’ riy e ra ayuwegrad! Ni uw rogon?

² Be yog e Bible nre mahl ney ni ka nog e Armageddon ngay e ra ayuweg e girdi’ ni aram e nge museg e gagiyeg ni be tay e girdi’. Ku ra ayuweg e girdi’ ni aram e nge thang e piin nib kireb me ayuweg e yafos ko piin yad ba mat’aw. Maku reb e, ku ra ayuweg e re fayleng ney ndabi kireb. (Rev. 11:18) Ra ngari tamilang e pi n’ey u wan’dad, mab t’uf ni ngad nanged e fulweg u aningeg e deer ni be gaar: Mang e Armageddon? Mang boch ban’en nra buch u m’on nra tabab fare mahl ni Armageddon? Uw rogon ni ngad manged boch e piin yad ra magey ni yad ba fos u nap’an e Armageddon? Ma uw rogon ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ e chiney ni ke chugur e Armageddon?

3. (a) Mang e be yip’ fan fare bugithin ni ‘Armageddon’? (b) Mang fan nrayog ni nga dogned ni Armageddon e der yip’ fan reb e binaw ni bay u roy u fayleng nrogon nib puluw ko Revelation 16:14, 16?

³ Mu beeg e Revelation 16:14, 16. Fare bugithin ni ‘Armageddon’ e kemus ni taab yay ni bay u lan e Bible, ma ke yib ko fare bugithin ni Hebrew ni be yip’ fan e “Burey nu Megiddo.” (Rev. 16:16)  Megiddo e reb e binaw ni immoy u Israel kakrom. (Josh. 17:11) Machane, Armageddon e der yip’ fan reb e binaw ni bay u roy u fayleng. Ya be yip’ fan e ngiyal’ nra mokun e “pi pilung u fayleng ni polo’” nga taabang ni ngar togopuluwgad ngak Jehovah. (Rev. 16:14) Machane, u lan e re article ney e ku gad ra fanay fare bugithin ni ‘Armageddon’ riy ni nge yip’ fan fare mahl nra tabab u tomuren ni ke mokun e pi pilung nu fayleng nga taabang. Uw rogon ni kad nanged ni Armageddon e be yip’ fan reb e binaw nib fanathin? Som’on e, dariy reb e burey ni ka nog yu Megiddo ngay. Bin migid e, fagi n’en nib liyeg yu Megiddo e kaygi achig ndabiyog ni nge taw urngin e “pi pilung u fayleng ni polo’” ngay, nge pi salthaw rorad, nge pi talin e cham rorad. Bin dalip e, gad ra fil boch nga tungun e re article ney nra tabab fare mahl ni Armageddon u nap’an nra cham e “pi pilung” nu fayleng ko girdi’ rok Got ni yad ba garer u ga’ngin yang e fayleng.

4. Mang fan ni ke tunguy Got fithingan e bin tomur e mahl ni be fanay bbugithin ni bay rogon ko fare binaw nu Megiddo?

⁴ Mang fan ni ke tunguy Jehovah fithingan e bin tomur e mahl ni be fanay bbugithin ni bay rogon ko fare binaw nu Megiddo? Fare binaw nu Megiddo nge fagi n’en nib chugur ngay ni ka nog e Loway ni Jezreel ngay e boor e mahl ni un tay riy kakrom. Immoy in yay ni ayuweg Jehovah e girdi’ rok ni ngar gelgad ko pi mahl nem. Bod ni, ayuweg Got Barak nreb e Judge u Israel ni nge gel ko salthaw rok piyu Kanaan ni Sisera e ir e ba ga’ rorad u “tooben e lul’ u Megiddo.” I pining Barak nge Deborah nreb e profet nib pin e magar ngak Jehovah ko maang’ang ni ke ngongliy ke yag ni ngar gelgad ko re mahl nem. Ra tanggow ni be lungurow: “Me un e t’uf nu lang ko mahl . . . ngak Sisera. Ran ni ke sugubur u lan e lul’ ni Kishon nga lang e fekrad.”​—Judg. 5:19-21.

5. Mang ban’en nib ga’ fan nib thil u thilin fare mahl ni Armageddon nge fare mahl ni un Barak ngay?

⁵ I museg Barak nge Deborah e tang rorow u daken fapi thin ni be gaar: “Somol, nge yim’ urngin e pi toogor rom, machane piin ni gab t’uf rorad e nge gal ramaerad ni bod e yal’ ni be yib nga lang!” (Judg. 5:31) Nap’an e Armageddon maku ra yim’ e pi toogor rok Got, ma piin nib t’uf Got rorad e yad ra magey ni yad ba fos. Machane, bay ban’en nib ga’ fan nib thil u thilin e gal mahl ney. Ra taw nga nap’an e Armageddon, ma dabi un e girdi’ rok Got ko cham. Ku dab ra feked e pi talin e cham! Ya gelngirad e aram e ngar ‘pagedan’rad ngak’ Jehovah nge pi engel rok ‘mi yad par ndabi wagageyan’rad.’​—Isa. 30:15; Rev. 19:11-15.

6. Mang e rayog ni nge fanay Jehovah ni nge gel ko pi toogor rok u nap’an e Armageddon?

⁶ Uw rogon nra gel Got ko pi toogor rok u nap’an e Armageddon? Boor ban’en nrayog ni nge fanay ni bod rogon e durru’, nge ayis ni be mul u lang nga but’, nge uluch. (Job 38:22, 23; Ezek. 38:19-22) Ku rayog ni nge k’aring e pi toogor rok ngar chelgad ngorad ngar lied yad. (2 Kron. 20:17, 22, 23) Maku reb e, rayog ni nge fanay e pi engel rok ni ngar thanged e fan rok e piin nib kireb. (Isa. 37:36) Demtrug e n’en nra fanay Got, machane ra gel ko re mahl ney. Ra thang gubin e toogor rok, me ayuweg e yafos ko piin yad ba mat’aw.​—Prov. 3:25, 26.

7-8. (a) Mang thin e ra yog e pi pilung u fayleng ndawor ni rung’ag biid nrogon ni bay ko 1 Thessalonika 5:1-6? (b) Mang fan nrib gel e riya’ ko re ban ney?

⁷ Yira yog ni “ke gapas ndariy ban’en nra buch” u m’on ni nge yib fare “Rran rok” Jehovah. (Mu beeg e 1 Thessalonika 5:1-6.) Fare “rran rok” Jehovah ni kan weliy murung’agen ko 1 Thessalonika 5:2 e be yip’ fan “fare gafgow ni ba ga’.” (Rev. 7:14) Uw rogon ma gad nang ni be yan ni nge tabab fare gafgow nib ga’? Be yog e Bible murung’agen ba thin ni yira yog ndawor ni rung’ag biid. Re thin nem e pow riy ni aram e nge tabab fare gafgow nib ga’.

⁸ Re thin nem ni kan yiiynag ni yira yog e ngiyal’ nem e aram fare thin ni be yog ni “ke gapas ndariy ban’en nra buch.” Mang fan nra yog e pi pilung  nu fayleng e re thin ney? Gur, ra un e pi tayugang’ ko teliw i yog e re thin ney? Dabisiy. Machane, re thin ney e aram reb e ban ni ke yib rok e pi moonyan’. Bin riyul’ riy e, rib gel e riya’ ko re ban ney ni bochan e ra k’aring e girdi’ ni nge pagan’rad ndakuriy ban’en nra buch, ma yad ra da’da’ ma ke tabab fare gafgow nib ga’ ndariy reb e gafgow ni kaa yib ni taareb rogon ngay. Arrogon, “yad ra da’da’ ni ke taw e riya’ ngorad . . . [ni] bod e amith ni ma yib ngak be’ ni ppin ni be n’en ni nge gargel.” Ere uw rogon e pi tapigpig rok Jehovah ni kar pared ni yad ba yul’yul’? Sana yad ra gin ngay ni ke tabab fare rran rok Jehovah, machane kar fal’eged rogorad u m’on riy.

9. Ra thang Jehovah e re fayleng rok Satan ney ni taab yay, fa? Mu tamilangnag.

⁹ Dabi thang Jehovah e re fayleng rok Satan ney ni taab yay ni bod rogon e n’en ni rin’ u nap’an Noah. Ya ra thang bang ko re fayleng rok Satan ney som’on, ngemu’ me thang e gin ka bay riy ko tomur. Som’on e ra thang fare Babylon nib Gilbuguwan, ara pi yurba’ i teliw ni googsur u fayleng. Ngemu’, me thang e gin ka bay ko re fayleng rok Satan ney u nap’an e Armageddon nib muun ngay urngin e am, nge pi talin e cham nge salthaw ni yibe fanay, nge pi siyobay. Chiney e ngad fal’eged i weliy murung’agen e gali n’ey nra buch nib ga’ fan.

10. Mang fan nra thang Jehovah fare Babylon nib Gilbuguwan nrogon ni bay ko Revelation 17:1, 6 nge 18:24?

¹⁰ “Ngan gechignag fare pin nib gilbuguwan ko kireb ni be ngongliy ni be chuway’ ngak.” (Mu beeg e Revelation 17:1, 6; 18:24.) Ri boor e girdi’ ni ke k’aringrad fare Babylon nib Gilbuguwan ni ngar darifannaged fithingan Got. Ku ma machibnag boch ban’en nde riyul’ u murung’agen Got. Kab kafram i yib ni be chuway’ ngak ni aram e be ngongliy e m’ag u thilrad e pi pilung nu fayleng. Ma fanay gelngin ni nge gafgownag girdien ma be fek e salpiy rorad. Ku boor e girdi’ ni ke thang e fan rorad ni kub muun boch e tapigpig rok Got ngay. (Rev. 19:2) Uw rogon nra thang Jehovah fare Babylon nib Gilbuguwan?

11. Mang fare “gamanman nib row” ramaen, ma uw rogon nra fanay Got ni nge cham ko fare Babylon nib Gilbuguwan?

¹¹ Ra fanay Jehovah fa ‘ragag i gagey rok’ fare “gamanman nib row” ramaen ni nge thang “fare  pin ni ma chuway’ ngak.” Re gamanman ney e be yip’ fan fare United Nations. Ma fa ragag i gagey e be yip’ fan e pi am ni be ayuweg e re ulung ney. Ra taw ko ngiyal’ ni ke dugliy Got, ma aram e ra chel e pi am nem ngar chamgad ko fare Babylon nib Gilbuguwan. Bay “ra feked urngin ban’en rok mi yad pag ndakuriy e mad u daken” ni aram e be yip’ fan ni yad ra fek urngin e flaab rok mar gagiyelnaged gelngin e kireb rok. (Rev. 17:3, 16) Ra buch e re n’ey nrib papey ni gowa bod ni ke buch u lan “taareb e rran.” Ere piin yad ba muun ko pi yurba’ i teliw ni googsur e yad ra gin ko re n’ey, ya bin riyul’ riy e ke n’uw nap’an ni ma non u fithik’ e ufanthin ni be gaar: “Kug par ni kug pilung, ni gathi gag be’ ni ke yim’ e pumoon rok, dariy e chirofen nra kireban’ug!”​—Rev. 18:7, 8.

12. Mang e dabi pag Jehovah girdien e pi nam ni ngar rin’ed, ma mang fan?

¹² Dabi pag Got girdien e pi nam ni ngar thanged e girdi’ rok. Yad ba felfelan’ ngay ni yad ma fek fithingan, ma kar folgad rok kar chuwgad ko fare Babylon nib Gilbuguwan. (Acts 15:16, 17; Rev. 18:4) Kub gel e maruwel ni kar ted ni ngar ayuweged yugu boch e girdi’ ni ngkur chuwgad rok. Ere pi tapigpig rok Got e ‘dab ra uned ko gechig ni bay nta’ ngak.’ Yugu aram rogon, ma yira skengnag e michan’ rorad.

13. (a) Mini’ Gog? (b) Mang e ra k’aring Gog ni nge cham ko girdi’ rok Got nrogon ni bay ko Ezekiel 38:2, 8, 9?

¹³ Cham nra tay Gog. (Mu beeg e Ezekiel 38:2, 8, 9.) Tomuren ni kan thang urngin raba’ e teliw ni googsur, ma aram e ra yan i gagiyel e girdi’ rok Got ni bod rogon ba ke gek’iy ni ke magey u tomuren bangi lang nrib gel. Rra damumuw Satan nib gel. Ra dag gelngin e damumuw rok u daken e pi “moonyan’,” ni aram e be yip’ fan boch e thin ni googsur nra yib rok e pi moonyan’ nra k’aring ba ulung i nam ni ngar chamgad ko pi tapigpig rok Jehovah. (Rev. 16:13, 14) Re ulung i nam nem e ka nog ‘Gog nu Magog’ ngorad. Nap’an nra cham e pi nam ko girdi’ rok Jehovah, ma aram e ngiyal’ nra tabab fare mahl ni Armageddon.​—Rev. 16:16.

14. Mang e ra nang Gog?

¹⁴ Ra pagan’ Gog nga “gelngin” ni aram e pi talin e cham rok nge pi salthaw rok. (2 Kron. 32:8, BT) Gadad e ra pagan’dad ngak Jehovah ni  Got rodad. Machane ra lemnag e pi nam ni gad bbalyang ko re n’ey ni gad ra rin’. Mang fan? Bochan ni fare Babylon nib Gilbuguwan e immoy nib gel gelngin machane de yag ko pi got rok ni nge ayuweg u pa’ “fare gamanman” nge “fa ragag i gagey” rok! (Rev. 17:16) Ere ra lemnag Gog nib mom nra gel ngodad. Ra yib ni nge cham ko girdi’ rok Jehovah ni bod rogon “yungi manileng ni ke ing daken e nam.” (Ezek. 38:16, NW) Machane, dabi n’uw nap’an nga tomuren ma ra guy Gog ni ke yan nga lan ba wup ndabiyog ni nge thay riy. Ra nang ni be cham ngak Jehovah ni bod rogon e n’en ni nang Farao u nap’an ni bay ko fare Red Sea.​—Ex. 14:1-4; Ezek. 38:3, 4, 18, 21-23.

15. Mang e ra rin’ Jesus u nap’an fare mahl rok Got?

¹⁵ Kristus nge pi salthaw rok u tharmiy e yad ra ayuweg e girdi’ rok Got mar thanged Gog nge pi salthaw rok. (Rev. 19:11, 14, 15) Machane uw rogon Satan ni ir e bin th’abi ga’ e toogor rok Jehovah ni ir e en ke bannag e pi nam ma ke k’aringrad ni ngar chamgad ko girdi’ rok Got? Ra yon’ Jesus nga lan fare low nib toar nib muun e pi moonyan’ rok ngak, ma aram min kalbusnagrad u lan bbiyu’ e duw.​—Rev. 20:1-3.

16. (a) Uw rogon ni ngad daged ni gad ‘manang’ Got? (b) Mang e ra buch rok e piin yad manang Jehovah u nap’an e Armageddon?

¹⁶ Demtrug ko ke yoor e duw ni kad uned ko tin riyul’ fa danga’, ma faanra ngad mageygad ni gad ba fos u nap’an e Armageddon ma thingari m’ug ni gad ‘manang’ Got ma gad be ‘fol ko Thin nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e Somol rodad i Jesus.’ (2 Thess. 1:7-9) Faanra gad ‘manang’ Got ma aram e gad manang e tin baadag, nge tin dabun, nge pi motochiyel rok. Ku ra m’ug ni gad manang Got ni faan gad ra t’ufeg, ma gad fol rok, ma yigoo ir e ngad liyorgad ngak. (1 John 2:3-5; 5:3) Faan gad ra dag ni gad manang Got ma aram e ku ra ‘nangdad,’ ma ireray e n’en nra ayuweg e yafos rodad u nap’an e Armageddon! (1 Kor. 8:3) Ni uw rogon? Bochan e faanra “manang Got” be’, ma aram e be yip’ fan nib fel’ faanem u wan’ Got.

17. Mang e be yip’ fan ni ngad folgad ko fare “Thin nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e Somol rodad i Jesus”?

¹⁷ Fare “Thin nib Fel’ ni yib rok Got ni murung’agen e Somol rodad i Jesus” e ba muun ngay urngin e tin riyul’ ni i fil Jesus ni bay u lan e Thin rok Got.  Gad ma fol ko pi thin ney ni aram e gad ma maruwel ngay u lan e yafos rodad. Re n’ey e ba muun ngay ni ngad m’oneged Gil’ilungun Got u lan e yafos rodad, ma gad fol ko pi motochiyel rok Got nib mat’aw, ma gad machibnag murung’agen Gil’ilungun. (Matt. 6:33; 24:14) Re n’ey e kub muun ngay ni ngad ayuweged pi walagen Kristus ni kan dugliyrad u nap’an ni yad be rin’ e pi maruwel nib ga’ fan ni kan pag fan ngorad.​—Matt. 25:31-40.

18. Uw rogon nra tow’athnag pi walagen Kristus yugu boch saf ko urngin ban’en ni kar ayuweged yad riy?

¹⁸ Dabki n’uw nap’an ma aram e ra mab e kanawo’ ngak e pi tapigpig rok Got ni kan dugliyrad ni ngar tow’athnaged “yugu boch e saf” ko urngin ban’en ni kar ayuweged yad riy. (John 10:16) Ni uw rogon? U m’on nra tabab fare mahl ni Armageddon, ma urngin fare 144,000 ni ka ranod nga tharmiy ma kar manged boch e kan ndab kur m’ad biid. Aram e ngiyal’ ni yad ra mang bang ko fare ulung i salthaw nu tharmiy nra thang Gog me ayuweg e girdi’ rok Jehovah ni yad “pire’ ni pire’.” (Rev. 2:26, 27; 7:9, 10) Arrogon, ra taw ko ngiyal’ nem ma rib gel e felfelan’ nra tay fare ulung nib ga’ ko ayuw ni kar pied ko pi tapigpig rok Jehovah ni kan dugliyrad u nap’an ni ka yad bay u fayleng.

19-20. Uw rogon ni ngad pared ni gad ba yul’yul’ e chiney ni ke chugur e Armageddon ni yugu aram rogon ni boor e skeng ni gad be mada’nag?

¹⁹ Chiney ko tin tomuren e rran ni kari mo’maw’ e par e boor e girdi’ rok Jehovah ni yad be mada’nag boor e skeng. Yugu aram rogon ma rayog ni ngad athamgiliyed e pi n’ey u fithik’ e felfelan’. (Jas. 1:2-4) Reb e ban’en nra ayuwegdad e aram e meybil. (Luke 21:36) Gathi kemus ni yigoo meybil e ba t’uf ni ngaud ted, ya kub t’uf ni ngaud filed e Thin rok Got ni gubin e rran ma gad be fal’eg i lemnag, ni kub muun ngay e pi yiiy u murung’agen e pi n’en ni bayi buch ndab ki n’uw nap’an. (Ps. 77:12) Faan gad ra rin’ e pi n’ey, ma gad rin’ e tin rayog rodad ni fan ko machib, ma aram e rayog ni nge par e michan’ rodad nib gel mab mudugil e athap rodad!

²⁰ Mu lemnag gelngin e felfelan’ ni ga ra tay u tomuren ni kan thang fare Babylon nib Gilbuguwan ngu tomuren ni ke m’ay e Armageddon! Bin th’abi ga’ fan e ngam lemnag gelngin e felfelan’ ni ga ra tay u nap’an nra tay gubin e girdi’ fan fithingan Got nge mat’awun e gagiyeg rok! (Ezek. 38:23) Arrogon, urngin e piin yad manang Got, ma yad be fol rok Fak, maku yad ra athamgil nge mada’ ko tomur e rayog ni ngar athapeged ni nge taw ko ngiyal’ nra yib e Armageddon riy.​—Matt. 24:13.