Ma Gal Ramaen Jehovah Rok E Pi Kristiano

“Ma gimed e rib fel’ waathmed! Ya lan owchemed e be guy ban’en ma lan telmed e be rung’ag ban’en.”​—MATTHEW 13:16.

1. Mang deer ni yira fith ni bochan e n’en ni rin’ piyu Israel u nap’an ni kar guyed Moses ko Burey ni Sinai?

 PIYU Israel ni ke muulung ko Burey ni Sinai, e ba mudugil ni bay fan ni ngar chugurgad ngak Jehovah. Ya ke chuwegrad Jehovah u Egypt nga gelngin. I ayuwegrad ko tin nib t’uf rorad me pi’ e ggan nge ran ngorad u daken e ted. Ki ayuwegrad ni ngar gelgad ko mahl ngak e pi salthaw nu Amalek. (Exodus 14:26-31; 16:2–17:13) Ma nap’an ni ur pared u daken e ted u m’on ko Burey ni Sinai me tamdag e girdi’ ni bochan e dirra’ nge uluch mar da’da’gad ko marus. Nge mu’ mar guyed Moses ni ke log nga pe’ning ko Burey nu Sinai ni be gal ramaen owchen ni ramaen Jehovah ni ke af ngak. Machane dar ted fan ni kar ngatgad ngay, ya kar paloggad rok. “Mi yad tamdag ni ngar chuchugurgad ngak.” (Exodus 19:10-19; 34:30) Mang fan ni kar tamdaggad ni kar guyed ramaen Jehovah ni ir e ani boor ban’en ni ke rin’ ni fan ngorad?

2. Mang fan ni ke tamdag piyu Israel ni kar guyed ramaen Got ni be gal rok Moses?

² Sana ke tamdag piyu Israel ni bochan e n’en ni buch u m’on ko ngiyal’ i n’em. Kar togopuluwgad ngak Jehovah ni lanin’rad kar fal’eged ba liyos ni yaan e garbaw, me ere gechignagrad Jehovah. (Exodus 32:4, 35) Kar filed ban’en ko gechig ni yib rok Jehovah ngorad mar ted fan, fa? Danga’, ba ga’ ni dar filed ban’en riy. Nap’an  ni ke chugur ni nge yim’ Moses me weliy murung’agen e ngiyal’ ni kar ngongliyed fare liyos ni yaan e garbaw nge yugu boch e ngiyal’ ni dar folgad rok Got. I non ngak piyu Israel ni gaar: “Mi gimed togopuluw ngak; da i pagan’med ngak ma da um folgad rok. N’umngin nap’an ni kug nangmed e gimed be par ni gimed be togopuluw ngak Somol.”​—Deuteronomy 9:15-24.

3. Mang ni ma upunguy Moses owchen?

³ Amu lemnag e n’en ni rin’ Moses ni bochan e ke tamdag piyu Israel. Be gaar e Bible: “Ma faani mu’ Moses ko welthin ngorad, me upunguy owchen. Gubin ngiyal’ nra yan Moses nga lan e tent nga p’eowchen Somol ni nge non ngak Somol, me chuweg fa gi upong u daken owchen nge mada’ ko ngiyal’ ni ke yib nga wen. Ma nap’an nra yib nga wen, me weliy ngak e girdi’ nu Israel urngin e tin ni ke yog Somol ngak ni nge weliy ngorad, mi yad guy owchen ni be galgal ramaen. Ma aram me upunguy owchen bayay nge par nib upong nge mada’ ko ngiyal’ ni ngki yan nge non ngak Somol.” (Exodus 34:33-35) Mang fan ni upunguy Moses owchen yu ngiyal’? Mang e rayog ni ngada filed ko re n’en ney? Fulweg ko gali deer ney e rayog ni nge ayuwegdad ni ngada skengnaged rogodad Jehovah.

Pi N’en ni Ngan Rin’ Ma De Yog

4. Mang e be yip’ fan e upong ni ke tay Moses nga owchen nrogon ni ke weliy apostal Paul?

⁴ I weliy apostal Paul ni upunguy Moses owchen ni bochan laniyan’ piyu Israel nge rogon gum’ircharad. I yol Paul ni gaar: “Machane ramaen ni gal owchen Moses e rib gel ndakiyog ni nge changar piyu Israel ngak . . . Ma rib man lanin’rad.” (2 Korinth 3:7, 14) Kar gafgowgad! Ke mel’eg Jehovah piyu Israel ma ba adag ni ngar chugurgad ngak. (Exodus 19:4-6) Machane dubrad ni ngar changargad nga ramaen Got ni ke af ngak Moses. De chel gum’ircharad nge lanin’rad ngak Jehovah ni yad be liyor ngak, ya kar pied keru’rad ngak.

5, 6. (a) Mang e taareb rogon ko piyu Israel u nap’an Moses nge girdi’ ko bin som’on e chibog? (b) Mang e ba thil u thilin e piin ni kar motoyilgad ngak Jesus nge piin ni dar motoyilgad ngak?

⁵ Bay ban’en ni taareb rogon ko re n’en ney ni buch ko bin som’on e chibog ko C.E. Nap’an ni un Paul ko Kristiano ma bay reb e m’ag nib biech ni ke micheg Got ni ke yan nga lon fare m’ag ko Motochiyel, ma Jesus Kristus e ir e maaf ko re m’ag nem ma ir fare profet ni Ga’ rok Moses. L’agruw ni gal ramaen Got rok Jesus riy ni thin rok nge ngongol rok. I yol Paul ni murung’agen Jesus ni ke fas ko yam’ ni gaar: “Ir e be galgal ramaen Got rok nrib galgal; i ir e ri taareb rogorow Got.” (Hebrews 1:3) Rib fel’ e n’en ni ke mab ngak piyu Jew! Rayog ni ngar motoyilgad ko machib nra yognag e yafas ni manemus ni en ni Fak Got e ke weliy! Machane ba ga’ ni de motoyil e piin ni ke machibnagrad Jesus. I weliy Jesus e thin rok Isaiah ni profet me yip’ fan ngorad ni gaar: “Ya lolugen e pi girdi’ ney e mm’urm’ur; ya kar ninged telrad, ma kar moleged owcherad. Ya faan mang e n’en ma ke guy lan owcherad ban’en, ma ke yog ni rung’ag telrad ban’en, ma sana ke yog ni nang lanin’rad fan ban’en ma sana ke yog nra pig i chelgad ngog, ngug golnagrad.”​—Matthew 13:15; Isaiah 6:9, 10.

⁶ Rib gagiyel e thil u thilin piyu Jew nge pi gachalpen Jesus. I weliy Jesus murung’agen pi gachalpen ni gaar: “Ma gimed e rib fel’ waathmed! Ya lan owchemed e be guy ban’en ma lan telmed e be rung’ag ban’en.” (Matthew 13:16) Ri ba adag e tin riyul’ e Kristiano ni ngar nanged murung’agen Jehovah ma ngar pigpiggad ngak. Yad ma felan’ ngay ni ngar rin’ed e tin nib m’agan’ ngay nrogon ni tamilangnag e Bible. Ma gal ramaen Jehovah rok e pi Kristiano ni kan dugliyrad ko kan ni thothup, ni be galgal ramaen ko machib ni yad be tay ko bin nib biech e m’ag ni ke micheg Got ngorad. Maku arrogon e piin ni yad girdien yugu boch e saf ni ku be gal ramaen Got rorad.​—2 Korinth 3:6, 18.

Fan nib Upong fare Thin nib Fel’

7. Mang fan ni dab da gingad ngay ni boor e girdi’ ni ma pi’ keru’ ko fare thin nib fel’?

⁷ Kada filed ni ke pi’ piyu Israel keru’rad ko tow’ath nib fel’ ni ke mab ngorad u nap’an Jesus ngu nap’an Moses. Ma ku arrogon e ngiyal’ ney. Ba ga’ ni dubun e girdi’ fare thin nib fel’ ni gad ma machibnag. Ma dab da gingad ngay. Ya be gaar Paul: “Ya faanra der tamilang u wan’ be’  e Thin Nib Fel’ ni yib rok Got ni ir e gadad be machibnag, ma ke mus ni piin ni kar maloggad e der tamilang u wan’rad. Der mich u wun’rad ni bochan e fare kan nib kireb nu roy u fayleng e ke ta’ lanin’rad u fithik’ e lumor.” (2 Korinth 4:3, 4) Ma guy Satan rogon ni nge mithag fare thin nib fel’ maku ma upunguy e girdi’ owcherad ni bochan e dubrad ni ngar guyed fare tamilang ko fare thin nib fel’.

8. Uw rogon ni gowa ke malmit boor e girdi’ ni bochan e ke man’an’rad, ma mang e gad ra rin’ ya nge dabi man’an’dad?

⁸ Boor e girdi’ ni gowa ba malmit ni bochan e de tamilang u wun’rad. Be weliy e Bible murung’agen e girdi’ ko pi nam ni “be par lanin’rad u fithik’ e lumor. Dawori yog ngorad e bin ni ma pi’ Got e wok, ni fan e dar nanged ma yad ba gelan’.” (Efesus 4:18) U m’on ni un Paul ko Kristiano ma ir be’ ni manang e Motochiyel, machane ri de tamilangan’ ere i gafgownag girdien e ulung rok Got. ( 1 Korinth 15:9) Machane ke tamilangnag Jehovah e machib ngak Paul. Be gaar Paul: “Machane er fan ni ke runguyeg Got, ni bochan e nge yog ni dag Kristus Jesus feni gum’an’ u puluwog, i gag e en nth’abi tadenen u fithik’ e pi tadenen, ni nge dag ngak e piin ni bayi mich Jesus u wun’rad nga tomreg me yog e yafas ndariy n’umngin nap’an ngorad.” (1 Timothy 1:16) Boor e girdi’ e bod Paul ni ur togopuluwgad ko machib ni yib rok Got machane yad be pigpig ngak e chiney. Aram fan ni nguuda machibnaged e piin ni ma togopuluw ngodad. Ma faan gad ra fil e Thin Rok Got me tamilang u wan’dad, ma ra ayuwegdad ni nge dabi kireb e ngongol rodad ni bochan e ke man’an’dad.

9, 10. (a) Uw rogon ni ke m’ug ni de yog ni ngan fil ban’en ngak piyu Jew ko bin som’on e chibog ma yad ba gelan’? (b) Taareb rogorad ko pi Kristiano nde riyul’ e ngiyal’ ney, fa? Mu weliy.

⁹ Boor e girdi’ ni de tamilangan’ nbochan e dabiyog ni ngan fil ban’en ngorad ma yad ba gelan’. Boor piyu Jew ni kar pied keru’rad ngak Jesus nge machib rok ni bochan e ri yad ma fol ko fare Motochiyel rok Moses. Machane i fol boch e girdi’ rok Jesus. Ya tomren ni fas Jesus ko yam’ “ma boor e prist ni pig lanin’rad nge mich Jesus u wun’rad.” (Acts 6:7) Machane i weliy Paul murung’agen piyu Jew ni gaar: “Mus ko daba’ ni yad ra beeg fare Motochiyel rok Moses, ma ka ba’ e gi mad nem ni ke upunguy lanin’rad.” (2 Korinth 3:15) Manang Paul e n’en ni yog Jesus ngak e pi tamachib nu Jew ni gaar: “Gimed ma beeg e babyor nib thothup, ya gimed be finey nu fithik’ e re thin nem e gimed ra pirieg e yafas ndariy n’umngin nap’an riy. Ma pi thin nem ni gimed be beeg e be weliy murung’ageg!” (John 5:39) Ma fil piyu Jew fare babyor nib thothup ma susun e ke ayuwegrad ni nge tamilang u wun’rad ni Jesus e ir fare Messiah. Machane bay yugu boch ban’en nib michan’ piyu Jew ngay, ma mus ko en ni Fak Got ni ke fl’eg boor e maang’ang e de yog rok ni nge micheg ngorad ni kar olobochgad.

¹⁰ Boor e Kristiano nde riyul’ ko ngiyal’ ney ni aram rogon. Yad bod piyu Jew ko bin som’on e chibog ni “ri yad be tiyan’rad ngak Got, machane tiyan’ ni yad be tay e ke thum’ nga wuru’ e wo’, ya dar nanged e tin riyul’.” (Roma 10:2) Yugu  aram rogon ni ma fil boch i yad e Bible, ma dubrad ni nge mich e thin riy u wun’rad. Dubrad ni nge mich u wun’rad ni ma machibnag Jehovah e girdi’ rok u daken fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop ni yad e piin ni kan dugliyrad ko kan ni thothup. (Matthew 24:45) Machane gadad e gad manang ni ma machibnag Jehovah e girdi’ rok ma fare tamilangan’ ni yib rok Got e ma mon’og i yan. (Proverbs 4:18) Gad ma pag ni nge machibnagdad Jehovah, ere gad ba tow’ath ni gad manang e tin nib m’agan’ ngay.

11. Mang e ma rin’ e lem ni tin ni yi baadag ni nge mich u wan’uy e ir e ba mich u wan’uy ni nge mithag e tin riyul’?

¹¹ Yugu boch e girdi’ e gowa yad mmalmit ni bochan e mmich u wan’rad e tin ni yad ba adag ni nge mich u wun’rad. Ka nog u m’on riy ni boch e girdi’ e ra moningnag e girdi’ rok Got nge fare machib ni yad be wereg u murung’agen e wub rok Jesus. Be gaar apostal Peter: “Machane dubrad ni ngar tafinayniged e re bugithin ni baaray nib riyul’,” ni aram e ke tharey Got e fayleng u nap’an Noah. (2 Peter 3:3-6) Ku aram e n’en ni ma rin’ boor e girdi’ ni yad ma yog ni yad e Kristiano, ni yad manang ni bay e t’ufeg nge runguy rok Jehovah ma ku ma n’ag fan e denen; machane dubrad ni nge mich u wun’rad ni der ma pag ni nge dabi gechignag e kireb. (Exodus 34:6, 7) Tin riyul’ e Kristiano e ma ayuw u rogon ni nge tamilang u wun’rad e machib u lan e Bible.

12. Uw rogon ni gowa ke malmit e girdi’ ni bochan e kar folgad ko yalen ni sum rok e girdi’?

¹² Boor e piin ni yad ma un ko galesiya ni gowa yad mmalmit ni bochan e yalen ko girdi’. I non Jesus ngak e pi tamachib ko ngiyal’ i n’em ni gaar: “Erera’ rogon ni kam n’iged fan e thin rok Got kam folgad ko tin ni gimed e msunumiyed gimed be machibnag.” (Matthew 15:6) Tomren ni sul piyu Jew ni ur moyed ni kalbus u Babylon nga Israel, ma kar pasiggad ni ngar liyorgad ngak Jehovah nrogon, machane ke tolangan’ e pi prist ni yad be lemnag nib sororad. Ur madenomnaged e pi madenom ni tay Got ni yugu ban’en ni ka yima rin’ ma ri dariy e liyor ku Got riy. (Malaki 1:6-8) Ma faani taw ko ngiyal’ ni immoy Jesus u fayleng ma ke uneg e pi Farise bokum e yalen ni sum ko girdi’ ko fare Motochiyel rok Moses. Ke tamilangnag Jesus e sasalap rok e pi tamachib nem ni bochan e kar n’iged e tin nib mat’aw ban’en ni kenggin e Motochiyel. (Matthew 23:23, 24) Ma ayuw e tin riyul’ e Kristiano ni nge dab ra paged e machib ni sum rok e girdi’ ni nge chafegrad ko bin riyul’ e liyor ngak Got.

“Gowa Ke Guy fare Got ni Dab ni Guy Nga Owchey”

13. Mang l’agruw e kanawo’ ni i guy Moses ramaen Got riy?

¹³ I ning Moses ni nge guy ramaen Got u daken fare burey, ma i guy boch ramaen Jehovah ni gowa be sap nga keru’. Nap’an ni yan Moses nga lan fare tabernacle ma de tay fa gi mad nge upunguy owchen. Rib gel e michan’ rok Moses ma ri ba adag ni nge rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay. Yugu aram rogon ni ke flaab ya ke pig e changar rok me guy ramaen Jehovah, u reb e kanawo’ e gowa ke guy Got ni bochan e michan’ rok. I yog e Bible ni “gowa ke guy [Moses] fare Got ndab ni guy nga owchey.” (Hebrews 11:27; Exodus 34:5-7) I gal ramaen Got rok Moses ni gathi goo owchen e gal ramaen ya ki gal ramaen Got ko maruwel rok ni i ayuweg piyu Israel ni ngar nanged Jehovah ma ngar pigpiggad ngak.

14. Uw rogon ni guy Jesus ramaen Got, ma ke felfelan’ Jesus ko mang?

¹⁴ I guy Jesus ramaen Got u tharmiy nib n’uw nib n’uw nap’an, u m’on ni sum urngin ban’en riy. (Proverbs 8:22, 30) N’umngin nap’an ni ur pirew u taabang e sum e t’ufeg u thilrow. I dag Jehovah Got e t’ufeg nrib gel ngak e bin nganni’ ko urngin ban’en ni sunumiy. Ma ku arrogon Jesus ni i dag e t’ufeg ngak e Got ni ir e en ni pi’ e yafas ngak. (John 14:31; 17:24) Rib machalbog fare t’ufeg u thilin e en ni Chitamangiy nge en ni Fak. I felfelan’ Jesus ni bod ni i felfelan’ Moses ni nge gal ramaen Jehovah ko tin ni ke fil ko girdi’.

15. Uw rogon ni ma dag e pi Kristiano ni yad ba adag ramaen Got?

¹⁵ Pi Mich Rok Got e ngiyal’ ney e yad ba adag ramaen Jehovah ni bod rogon ni ba adag Moses nge Jesus. Dar pied keru’rad nga ramaen fare thin nib fel’. Be gaar apostel Paul: “Nchuweg  e mad u mit Moses ko ngiyal’ ni chel nge sap ngak Somol.” (2 Korinth 3:16) Gad ma fil e Babyor nib Thothup ni bochan e gad ba adag ni ngada rin’ed e tin nib m’agan’ Got ngay. Gad ba adag ramaen Jehovah ni ke gal u mit Fak ni Jesus Kristus ni ke Pilung, ma gad ma folwok rok. Bod rogon ni kan pi’ e maruwel ngak Moses nge Jesus ni ngar machibgow, maku arrogodad ni kan tow’athnagdad ni ngada filed ngak e girdi’ murung’agen fare Got ni ma gal ramaen ni gad ma meybil ngak.

16. Uw rogon ni ke fel’ rogodad ni bochan e gad manang e machib nriyul’?

¹⁶ I meybil Jesus ni gaar: “Chitamag, ni gur e Somol nu tharmiy ngu fayleng! Kari mmagar ya kam dag ngak e piin ndar skulgad e n’en ni kam mithag rok e piin ni yad ba llowan’ nge piin ni yad ba skul.” (Matthew 11:25) Ma pi’ Jehovah e tamilangan’ ngak e piin ni yad ba yul’yul’ ma yad ba sobut’an’ ya ngar nanged e pi n’en nib m’agan’ ngay ma ngar nanged e wok rok. (1 Korinth 1:26-28) Ma matanagiydad ma ku ma fil ngodad rogon ni nge fel’ rogodad​—ara ngari felfelan’dad ko yafas rodad. Ngada fanayed urngin e kanawo’ ni ke mab ngodad ni ngada chugurgad ngak Jehovah, ma ngada ted fan urngin e tow’ath rok ni ke pi’ ni fan e ngada nanged murung’agen.

17. Uw rogon nrayog ni nguuda nanged rarogon Jehovah?

¹⁷ I yol Paul ngak e piin ni kan dugliyrad ko kan ni thothup ni gaar: “Ma gadad ndawor ni upunguy ban’en nga owchedad e be gal ramaen Somol rodad ni ke af rok ngodad, ni gadad gubin ma be ga’ ramaen rodad i yan ma gadad be pig i yan nga yaan e re n’en ni be gal ramaen rodad, ni fare Kan ni Thothup rok Somol e be maruweliy e re n’ey.” (2 Korinth 3:18) Yugu demtrug ko gad be athapeg e yafas u tharmiy ara yafas u fayleng, ma faan gad ra nang Jehovah​—ni pi felngin nge rarogon—ma gad ra folwok rok. Ma faan gad ra fl’eg i lemnag e yafas rok Jesus nge tin ni i machibnag ma ra gal ramaen Jehovah rodad nib gel. Ri gad ra felfelan’ ni bochan e gad manang ni gad be pining e sorok ngak e Got rodad ni gad be guy rogon ni nge gal ramaen rodad!

Ka Ga Manang?

• Mang fan ni ke tamdag piyu Israel ni ngar sapgad ngak Moses ni ke gal ramaen Got rok?

• Mang boch e kanawo’ ni gowa “kan upunguy” fare thin nib fel’ ko bin som’on e chibog nge ngiyal’ ney?

• Uw rogon ni ma gal ramaen Got rodad?

[Study Questions]

[Picture on page 9]

De yog rok piyu Israel ni ngar sapgad nga owchen Moses

[Pictures on page 11]

Boor e girdi’ e bod rogon Paul ni ur togopuluwgad ko machib ni yib rok Got machane chiney e yad be pigpig ngak

[Pictures on page 13]

Ma felfelan’ e pi tapigpig rok Jehovah ni nge gal ramaen rorad