Thin Rok Got e Ba Fas

Tin Baga’ Fan ko Babyor Rok Job

JOB ni chitamangin reb e ganong e i par ko binaw nu Uz, ni bay u Arabia. Boor e girdi’ nu Israel ni i par u Egypt e ngiyal’ nem. Yugu aram rogon, ni Job e gathi be’ nu Israel ma ba ta liyor ngak Jehovah Got. Rogon murung’agen, e yog e Bible ni gaar: “Dariy be’ u fayleng nib yul’yul’ ma ba fel’ ni bod ir. Ba’ madgug u wan’ ma ma ayuw ni nge dabi ngongliy e kireb.” (Job 1:8) Re n’ey e sana ba ngiyal’ u thilin l’agruw e tapigpig rok Jehovah nrib manigil​—ni fak Jakob ni Josef nge fare profet ni Moses.

Moses ni ir e yibe lemnag ni yoloy fare babyor rok Job, ni sana i nang murung’agen Job u nap’an ni par ni 40 e duw u Midian, ni ba chugur nga Uz. Rayog ni rung’ag Moses murung’agen e tin tomuren e duw rok Job u nap’an ni immoy yu Israel u chaaren yu Uz, ni ke chugur nga tomuren fare 40-e duw ko milekag ni ur ted u daken e ted. a N’en ni rin’ Job e kan yoloy nga but’ ni rib fel’ rogon ni be’ nu Ngalis nib tayoloy murung’agen ban’en ni goo yi manang e yog e re maruwel nem ni “bin th’abi fel’ e chep ni murung’agen e kakrom nge chiney.” Machane, re n’en nem e gathi ke mus ni ban’en ni kan yoloy ni manigil. Ya be pi’ e fulweg u boch e deer ni bod e: Mang fan ni ma gafgow e girdi’ nib fel’? Mang fan ni ke pag Jehovah e gafgow ngi i yib? Rayog ni nge par e girdi’ ni de flont ni yad ba yul’yul’ ngak Got, fa? Bochan ni bang ko Thin rok Got ni kan thagthagnag, ma fare thin ko babyor rok Job e bfas ma ba’ gelngin ni ki mada’ ko chiney.​—Hebrews 4:12.

‘MU BUCHEG WAATHAN E ROFEN NI BAARAM NNI GARGELEGEG RIY’

(Job 1:1-3:26)

Reb e rran me maruwarnag Satan e yul’yul’ rok Job u p’eowchen Got. Me pag Jehovah Satan ni nge micheg e n’en ke yog u murung’agen Job me pag Satan ni nge fek e gafgow i yib ngak Job nra yib reb nge chuw meb reb. Machane Job e siyeg ni nge yog e “thin nib kireb ngak Got.”​—Job 2:9.

Dalip ni’ e ra tawgad ni ngar “fal’eged laniyan’” Job. (Job 2:11) Mar bad ra pared nga tooben Job ni dar nonad me mang Job e non ni gaar: “Mu bucheg waathan e rofen ni baaram nni gargelegeg riy.” (Job 3:3) I athapeg ni mang e “bod e bitir ni dawor ra guyed e tamilang,” ara bitir ni yim’ u meyal.​—Job 3:11, 16, New World Translation.

Fulweg u Boch e Deer ko Bible:

1:4​—Ma un pi fak Job i madenomnag e rofen ni gargelegey? Danga’, da ur rin’ed. Fare thin ni “rran” nge “rran nni gargel” e ba thil, ra reb ma bay e n’en fan. (Genesis 40:20) U Job ko 1:4, e fare bugithin ni “rran” e ni fanay ni be yip’ fan ba ngiyal’ u thilin e m’ug e yal’ nge ma aw i yal’. Fa medlip i pagel ni fak Job e be m’ug ni yad ma muulung ni tabinaw ni medlip e rran u reb e duw. Ra fal’eged rogon, ni ra reb e pi pagel nem ma mil fan ngak reb fa medlip i rran ni ngan muulung ngan abich u tafen ko “birok e rran.”

1:6; 2:1​—Chon mini’ e ni pag nge yan nga p’eowchen Jehovah? Piin ra bad ra sak’iygad nga p’eowchen Jehovah e Fak Got ni kari maagirag rok, ni aram fare Thin; nge pi engel nib yul’yul’; nge tin dar ma fol e ‘engel rok Got,’ nib mu un Satan ni fare Moonyan’ ngay. (John 1:1, 18) Satan nge pi moonyan’ rok e dan tharbograd nga wuru’ e tharmiy nge yan ni mada’  nga tomren ni ka fini yigi sum e Am rok Got u lan e duw ni 1914. (Revelation 12:1-12) I pagrad Jehovah ngar bad nga p’eowchen, me fek i yib nga p’eowchen urngin e pi kan fare n’en ni yog Satan nge fare issue ara magawon ni ke yibnag.

1:7; 2:2​—Jehovah e ir rok e i non ngak Satan fa? Fare Bible e de fal’eg i weliy murung’agen rogon ni ma non Jehovah ngak e pi kan. Machane, fare profet ni Mikayah e ni piliyeg e changar rok me guy ba engel ni be non ngak Jehovah. (1 Kings 22:14, 19-23) Ere ra dake, Jehovah e non ngak Satan dariy be’ ni af u thilrow.

1:21​—Uw rogon kanawoen me sul Job nga “yin e chitiningin”? Bochan ni Jehovah e ngongliy e girdi’ ko “but’” ma fare thin ni “chitiningin” u roy e be fananthinnag e but’.​—Genesis 2:7.

2:9​—Mang rogon e lem ni taw e ppin rok Job ngay u nap’an ni yog ko pumoon rok ni nge yog e thin nib kireb ngak Got me yim’? Ppin rok Job e ki gafgow ni bod rogon e pumoon rok. Dabi siy ni ku be amith ni be guy e pumoon rok ni immoy nib pasig ma ke aw nga but’ ni bochan e m’ar ni rib kireb. Maku arrogon ni dakuriy pi fak ni rib t’uf rok. Sana ke kireban’ nbochan urngin e pi n’ey ma daki guy e n’en nriyul’ ni rib ga’ fan ni aram e​—tha’ u thilrad Got.

Tin ni Gad Ra Fil Riy:

1:8-11; 2:3-5. Bod ni kan dag ko n’en ni rin’ Job, nib muun ngay e ngongol nge numon nib puluw, ma yul’yul’ e ba t’uf riy e lem nib mat’aw ni fan ko pigpig ngak Jehovah.

1:21, 22. Yira par nib yul’yul’ ngak Jehovah ko ngiyal’ nib fel’ rogoy maku arrogon ko ngiyal’ ni kan gafgow, ma rayog ni ngada micheged ni Satan e ma ban.​—Proverbs 27:11.

2:9, 10. Bod rogon Job, thingar da pired nib gel e michan’ rodad ni yugu ra ba’ boch e girdi’ ko tabinaw rodad ni dariy fan u wan’rad e tirok Got ban’en ni gad be lek ara yad be mochuchnagdad ni ngada th’abed ara ngada paged e michan’ rodad.

2:13. Pi tafager rok Job e dariy ban’en nib fel’ ni nga rogned ni murung’agen Got nge pi n’en ni micheg ya darur guyed ban’en ni bod rogon ni ma gu’ Got.

“DAB GU CHUWEG E YUL’YUL’ ROG NGE CHUW ROG!”

(Job 4:1-31:40)

N’en ni lemnag fa dalip i girdi’ ni ra bad ngak Job e bay ban’en ni ke rin’ Job nrib kireb ni nge yibnag Got e gafgow ngak ni rib gel. Eliphaz e ir e ba m’on. Me migid Bildad ni lek Eliphaz, ni u rognew e thin ni rib kireb. Zophar e kab gel boch e kireb ni yog.

De fel’ u wan’ Job e pi n’en ni de puluw ni i yog fapi cha’ ni ra bad ni ngar guyed. Bochan ni de yog ni nge nang fan ko mang fan ni ke pag Got e gafgow ngeb ngak, me pag rogon i lemnag rok rogon ni nge weliy ni ba fel’ e rok. Ka ba t’uf Got rok Job me gaar: “Mus ni gu ra yim’ ma dab gu pag e yul’yul’ ni gu be tay!”​—Job 27:5, NW.

Fulweg u Boch e Deer ko Bible:

7:1; 14:14​—Mang e be yip’ fan “e maruwel u fithik’ e towasar”? Mochuch ni tay Job e rib gel me lemnag ni yafas e rib mo’maw’, ma ba gel e gafgow riy. (Job 10:17, footnote) Nap’an e ngiyal’ ni ra par be’ u lan e low ko yam’​—ko ngiyal’ ni ke yim’ nge mada’ ko fas ko yam’—​e bod ba ngiyal’ ni yibe towasar ngay me taarebnag rogon e ngiyal’ n’em ko maruwel ni towasar.

7:9, 10; 10:21; 16:22​—Gur pi thin ney e be yip’ fan ni de mich e fas ko yam’ u wan’ Job? Pi thin ney e murung’agen e n’en nra buch ko yafas rok Job ni dabki n’uw nap’an. Ere mang e n’en be yip’ fan? Reb e n’en ni ra buch e faanra yim’, ma dakuriy be’ ko ngiyal’ n’em ni ra guy. Rogon ni yad be lemnag, e dabi sul ko naun rok ma dakuriy be’ nra rin’ ban’en ngak nge taw ko ngiyal’ ni ke dugliy Got. Maku rayog ni be yip’ Job fan ni dariy be’ ni nge chuw ko low ko yam’ ni ir rok. Rib tamilang ko Job 14:13-15, ni be athapeg Job e fas ko yam’ nga m’on.

10:10​—Uw rogon ni ‘puog Jehovah Job nga but’ ni bod e milik me elnag ni bod e cheese’? Pi thin ney e be dag ko uw rogon ni sum Job u lan yin e chitiningin.

19:20​—Mang e n’en ni be yip’ Job fan ni faan ni yog ni gaar, “gu thay ni gamow e biyach u nguwaleg”? I yog Job e re n’em ni thay ni yow e biyach u ban’en ni gowa dariy e biyach riy, e sana be yog ni thay nib chugur i dariy ban’en rok.

 Tin ni Gad Ra Fil Riy:

4:7, 8; 8:5, 6; 11:13-15. Thingari dab da gurgad ngada lemnaged ni be’ ni kari mochuch e ke t’ar wom’engin e n’en ni ke yung ma de fel’ u wan’ Got.

4:18, 19; 22:2, 3. Fonow rodad e thingari tor nga daken e Thin rok Got, ma gathi n’en ni be lemnag be’.​—2 Timothy 3:16.

10:1. Damumuw ni rib gel e moleg owchen Job, nge daki lemnag yugu boch i fan e gafgow ni ke tay. Thingari dabi gel e damumuw rodad u nap’an ni ra yib e gafgow ngodad, ni ri baga’ ni bochan e bay e tamilangan’ rodad ko mang e ke k’aring fare magawon.

14:7, 13-15; 19:25; 33:24. Nap’an ni ra fek Satan e skeng i yib ngodad, ma fare athap ko fas ko yam’ e ra ayuwegdad.

16:5; 19:2. Thin rodad e thingari pi’ e athamgil nge gel nga laniyan’ boch e girdi’, ma gathi nge k’aring e kankanan’ ngorad.​—Proverbs 18:21.

22:5-7. Fonow ni yima pi’ u daken ban’en ni dariy e mich riy e ba m’ay fan ma ma kirebnagey.

27:2; 30:20, 21. Ngan par nib yul’yul’ e de t’uf ni ngar ni flont. I oloboch Job me thibthibnag Got.

27:5. Kemus ni Job e rayog ni nge chuweg e yul’yul’ rok ya bochan ni yul’yul’ e mil fan nga daken e t’ufeg rok be’ ngak Got. Ere arfan ni thingar da gelnaged e t’ufeg ni fan ku Jehovah.

28:1-28. Girdi’ e manang ko uw e bay e machaf nu fayleng riy. Nap’an ni be gay e pi n’em, ma salap rok e ra fek i yan ko kanawo’ u tan e but’ dariy reb e arche’ ni ma guy ban’en nga palog ni rayog ni nge guy. Machane, gonop rok Got e ma yib u madgun Jehovah.

29:12-15. Thingari m’agan’dad ngay ni ngada ga’naged e t’ufeg nib yul’yul’ rodad ngak e piin ni kar gafgowgad.

31:1, 9-28. Ke dag Job e wok ngodad u rogon ni pilo’ ko thin ni darngal, nge ngam parew be’ ni bay e mabgol rok, nge laniyan’, nge ngongol ndariy e runguy riy, nge chogowen e chugum, nge meybil ko liyos.

“KUG KALNGAN’UG U ROY U FITHIK’ E FIYATH NGE AWAT”

(Job 32:1–42:17)

Reb e fel’ yangaren ni immoy ni Elihu fithingan ni ke th’ab gulungan be motoyil ko fare maluagthin. Ke chiney me non. Me yal’uweg Job nge fa dalip i girdi’ ni yad be kirebnag laniyan’.

Yugu nap’an ni mu’ Elihu, me fulweg Jehovah u fithik’ bangi nifeng ni ba gel. De yog fan e gafgow ni be tay Job. Machane, nap’an ni fith boch e deer, me k’aring fa an Th’abi gel gelngin Job nge nang Gelngin nge ga’ngin e gonop rok ni yira ngat ngay. Me yog Job ni ke non ni dariy ban’en ni manang ni gaar: “Ere kug tamra’ nga urngin e tin ni kug weliy ma kug kalngan’ug u roy u fithik’ e fiyath nge awat.” (Job 42:6) Nap’an ni m’ay e skeng ni kan tay ku Job, min taw’athnag e yul’yul’ rok.

Fulweg u Boch e Deer ko Bible:

32:1-3​—Mang ngiyal’ e taw Elihu? Bochan ni rung’ag Elihu urngin e thin ni kan weliy, ma sana ki immoy u bang ni rayog ni nge rung’ag e pi n’en ni yibe yog riy u ba ngiyal’ u m’on ni i non Job ma aram me museg fa medlip i rran ni da i non fa dalip i girdi’ ni yad.​—Job 3:1, 2.

34:7​—Uw rogon me Job e bod be’ nib moon ni ma “unum e thin ni gathibthib ni bod e ran”? U nap’an e ngiyal’ ko mochuch rok Job, me yog rok ni nge motoyil ko thin ni gathibthib nib sor ngak ni be yog fa dalip i girdi’ ni kar bad ni ngar guyed, ni yugu aram rogon ni riyul’ riy e yad be non nib togopuluw ngak Got. (Job 42:7) Arfan, ni i motoyil ko thin ni gathibthib ni bod be’ ni be unum e ran ni be felfelan’ ngay.

Tin ni Gad Ra Fil Riy:

32:8, 9. Gonop e gathi kemus ni ma yib ni be un nga yangarey. Ya ba t’uf riy ni ngan nang fan e  Thin rok Got nge rogon ni ma pow’iyey e kan ni thothup rok.

34:36. Yul’yul’ e yima micheg u rogon e ‘skeng ni yima ta’ ngodad nge musmus rogon’ u reb e kanawo’ ngo reb.

35:2. Elihu e i motoyil ni rib fel’ rogon me nang fare magawon u m’on ni nge non. (Job 10:7; 16:7; 34:5) U m’on ni ngan pi’ e fonow, ma piin ni piilal ni Kristiano e thingara motoyilgad nib fel’ rogon, ngar nanged e tin riyul’, me tamilangan’rad ko tin ni bay rogon ko fare magawon.​—Proverbs 18:13.

37:14; 38:1–39:30. Yira fal’eg i lemnag e pi maruwel rok Jehovah ni yira ngat ngay​—ni be dag rogon gelngin nge gonop rok e ra—​sobut’an’nagdad me ayuwegdad ni ngad guyed ni ngan tamilangnag e gagiyeg rok nth’abi tolang e ka baga’ fan nga urngin ban’en ni gadad baadag.​—Matthew 6:9,10.

40:1-4. Nap’an ni gad ra lemnag ni ngan gun’gun’ nib togopuluw ngak e ani Urngin Ma Rayog Rok, ma thingar da ‘ninged pa’dad nga l’ugundad.’

40:15–41:34. Rib gel ba gelngin ni bay rok Behemoth (ni fare hippopotamus) nge Leviathan (ni fare gayuch)! Ra ngan k’adan’uy ko maruwel rok Got, ma kub t’uf rodad gelngidad ni nge pi’ e Ani ngongliy e gal gamanman ney nib gel, ni ir e ma pi’ gelngidad.​—Filippi 4:13.

42:1-6. I rung’ag Job e thin rok Jehovah min puguran ngak fare n’en ni gelngin ni ke m’ug e ayuweg Job nge “guy Got,” ara guy e tin riyul’ u murung’agen. (Job 19:26) Re n’en ney e piliyeg e lem rok nge puluw rogon. Nap’an ni yira yal’uwegdad ko Thin rok Got, ma thingari ob u wan’dad ni nga dogned e oloboch rodad ngad yal’uweged.

Ngan Maruweliy Nge Yog Ngodad “fare K’adan’ Rok Job”

Fare ke babyor rok Job e rib tamilang ni be dag ni gathi Got tapgin e gafgow ko girdi’. Ye Satan. Rogon ni ke pag Got e kireb be buch u fayleng e ke pi’ e tayim nib fel’ ngodad nge yog ni bagadad me pi’ e fulweg rok ko uw e gad bay riy ko fare magawon u rogon e gagiyeg rok Jehovah nib th’abi tolang nge yul’yul’ rodad.

Taareb rogon ngak Job, urngin e piin nib t’uf Jehovah rorad e ra yib e skeng ngorad. Fare n’en ni buch rok Job e ke micheg ngodad ni rayog ni ngad k’adedan’dad. Be puguran ngodad ni pi magawon rodad e dabi par ni manemus. “Kam rung’aged murung’agen e gum’an’ ni ta’ Job, ma gimed manang e tin ni pi’ Somol ngak Job ko tomur,” rogon ni yog James 5:11. I taw’athnag Jehovah Job ni bochan ni par nib yul’yul’. (Job 42:10-17) Rib fel’ ba athap nib ga’ ni kan ta’ nga p’eowchedad​—ni yafas ni manemus u Paradis u fayleng! Ere ngad dugliyed u wan’dad ni ngad pared ni gad ba yul’yul’, ni bod Job.​—Hebrews 11:6.

[Footnote]

[Pictures on page 6]

Mang e rayog ni ngad filed ko k’adan’ ni tay Job?