Ngan Mang Pi Tamachib Ni Ma Mon’og Ma Nge Puluw E Machib Rodad Ngak E Girdi’

“Ere kug mang urngin mit e girdi’ ngak urngin mit e girdi’, ni fan e nggu yognag boch i yad ngak Kristus u rogon e re mit i kanawo’ nrayog riy.”​—1 KORINTH 9:22.

1, 2. (a) Mang boch e kanawo’ ni i dag apostal Paul ni ir ba tamachib ni bay angin e machib ni i tay? (b) Uw rogon u wan’ Paul e maruwel ni kan pi’ ngak?

 DE MAGAWON Paul ni nge non ngak e piin ni ba tolang e skul rorad maku de magawon ni nge non ngak e piin ni ma fal’eg e tento. I machibnag e pi tayugang’ nu Roma nge piin nib sobut’ nu Phrygia. Pi babyor ni yoloy e i ayuweg piyu Greek nib puf puf lanin’rad nge ngongol rorad maku i ayuweg piyu Jew ni yalen rorad e yad ma fol riy. Dabiyog ni ngan togopuluw nga rogon ni weliy Paul e machib ma bay gelngin e thin rok ni nge rich nga gum’irchaen e girdi’. I guy rogon ni nge taareb lanin’rad e girdi’ ya nge ayuwegrad ni ngar folgad rok Kristus.​—Acts 20:21.

² Dariy e maruwar riy ni apostal Paul e ir reb e tamachib ni bay angin maku ma mon’og rogon e machib ni i tay. (1 Timothy 1:12) I dugliy Jesus Paul ni ‘nge fek fithingan [Kristus] i yan ngak e piin ni gathi yad piyu Israel nge piin ni pilung, nge ngak e girdi’ nu Israel.’ (Acts 9:15) Uw rogon e re maruwel ney u wan’ Paul? I gaar: “Ere kug mang urngin mit e girdi’ ngak urngin mit e girdi’, ni fan e nggu yognag boch i yad ngak Kristus u rogon e re mit i kanawo’ nrayog riy.” (1 Korinth 9:19-23) Mang e gad ra fil ko kanawoen e machib rok Paul ni nge ayuwegdad ni nge yib angin e machib ni gad be tay?

Ke Thil Rarogon Paul Me Yog ni Nge Rin’ e Maruwel Rok nib Mo’maw’

3. Uw rogon e pi Kristiano u wan’ Paul u m’on ni ke un ko Kristiano?

³ Ka aram rogon Paul ni ir be’ ni ma gum’an’ ara ma tay fan e girdi’ mab m’ag pangin ko fare maruwel ni kan pi’ ngak, fa? Ri danga’! Saul fithingan Paul u m’on ni ke Kristiano ma i gafgownag pi gachalpen Kristus ni bochan e raba’ i teliw ni i un ngay. Nap’an ni kab pagal me tay nib fel’ ni ngan thang e fan rok Stephen. Tomur riy mi i gaweg e pi Kristiano ni nge gafgownagrad. (Acts 7:58; 8:1, 3; 1 Timothy 1:13) “Ma re ngiyal’ nem e ka be yan Saul ni be yog ni nge thang e pogofan rok e piin ni gachalpen Somol.” Ma de fel’ u wan’ ni ke mus ni piin ni ke michan’rad u Jerusalem e ke gafgownag, ya ki yan nga lel’uch nga Damaskus ni nge gafgownag e piin ni ke fanenikayrad.​—Acts 9:1, 2.

4. Mang e thingari thilyeg Paul ya nge rin’ fare maruwel ni kan pi’ ngak?

⁴ Sana ke fanenikay Paul e pi Kristiano ni bochan e kari lemnag ni ra kireb e teliw rok yu Jew ni bochan e ra maathuk e machib ko Kristiano ngay ara ra kireb e teliw rok yu Jew ni bochan e machib ni yib ko pi nam ni gathi piyu Israel. Ya Paul e ir reb e “Farise” ni fan e re bugithin nem e en “kan fal nga bayang.” (Acts 23:6, NW) Ere dabi siy ni kari gin Paul ngay ni Got e ke mel’eg ni nge machibnag murung’agen Kristus ngak e piin ni gathi yad piyu Israel! (Acts 22:14, 15; 26:16-18) Ya dabun e pi Farise e piin ni yad tadenen ma dubrad ni ngar uned ngorad ko abich! (Luke 7:36-39) Ere dariy e maruwar riy ni kari athamgil Paul ni nge thilyeg rogon laniyan’ nge puluw ko n’en nib m’agan’ Got ngay ni nge yog e yafas ni manemus ngak urngin miti girdi’.​—Galatia 1:13-17.

5. Uw rogon nrayog ni ngada folwokgad rok Paul u nap’an ni gad ra machib?

⁵ Maku rayog ni ngad rin’ed ni aram rogon. Gad ra mada’nag e girdi’ nib thilthil u boch  e nam u nap’an ni gad be machib, ere thingar da athamgilgad ni ngada skengnaged lanin’dad ma ngada chuweged e laniyan’ riy. (Efesus 4:22-24) Rogon ni kan chuguliydad nge rogon ni kan skulnagdad e ma dugliy rogon lanin’dad. Re n’ey e rayog ni nge tay nga lanin’dad e lem nge ngongol nib laniyan’, nge gelan’. Thingar da thilyeged e re lem nem ni faanra nge fel’ e machib rodad ni gad be gaweg e piin ni yad bod e saf. (Roma 15:7) Aram e n’en ni rin’ Paul. I un ko fare maruwel ni nge ga’ e machib ni nge tay. Bochan e ba t’uf e girdi’ rok Paul me fil rogon ni nge salap ko machib nib fel’ ni ngan folwok riy. Gad ra fil e maruwel rok Paul ni i machibnag e girdi’ ko “pi nam” ma gad ra pirieg riy ni ir be’ ni i tiyan’, mab m’ag e machib rok nga rarogon e girdi’, mab salap u nap’an ni i machibnag e girdi’. a​—Roma 11:13.

Tamachib ni Ma Thilyeg Rarogon Nge Puluw ko Gin ni Be Machib Riy

6. Uw rogon ni tiyan’ Paul nga rarogon e piin ni motoyil ngak, ma mang angin?

⁶ Manang Paul e machib rok e piin ni yad be motoyil ngak maku manang rarogorad. Nap’an ni i non Paul ngak Agrippa II ni ir e Pilung, me yog Paul ngak ni “gur ma rib tamilangan’um u yalen nge tin nder taareban’ piyu Israel riy.” Manang Paul e pi n’en nib mich u wan’ Agrippa me weliy e pi thin nem ni manang fare pilung fan. Rib tamilang rogon ni i welthin Paul me gaar Agrippa: “Ga be finey nrayog ni ngam pingegeg nggu mang reb i girdien Kristus u lan e chingiyal’ i n’ey nib ngoch?”​—Acts 26:2, 3, 27, 28.

7. Uw rogon ni dag Paul rogon ni ma thil kanawoen e machib u nap’an ni be machibnag ba ulung e girdi’ u Lystra?

⁷ Ma ki yog ni thilyeg Paul rogon e machib rok. Mu lemnag rogon ni thilyeg rogon i machibnag e girdi’ ni yoor ko mach nu Lystra ni ur  ted ni Paul nge Barnabas e yow e got, ere i yog Paul nge Barnabas ngorad ni nge dab ra siro’gad ngorow. Thin rok piyu Lystra e thin ni Lycaonian ma yima yog ni gathi ri ba tolang e skul rorad ma boor bogi ban’en rorad nib machmach. Rogon e thin ni bay ko Acts 14:14-18 e weliy Paul murung’agen e tin ni sum rok Got ya nge micheg nib tolang e bin riyul’ e Got. Rib mom ni nge nang e girdi’ fan e thin rok Paul ‘me talegrad ni dar pied e maligach’ ngak Paul nge Barnabas ni bochan e ke tamilangan’rad.

8. Uw rogon ni dag Paul ni rayog ni nge thilyeg rogon ni ma machib nge m’ag ko girdi’ ni be motoyil ngak ni yugu aram rogon ni ma damumuw yu ngiyal’?

⁸ Paul e gathi be’ nib flont, yu ngiyal’ e dar ma t’ar laniyan’. Bay bayay ni un dariy fannag min togopuluw ngak ni dariy rogon, me yog e thin nib elmerin ngak be’ nu Jew ni Ananias fithingan. Ma nap’an ni i yog be’ ngak Paul ni ke togopuluw ngak fare prist nib tolang, me wenig Paul ni ka chingiyal’ nem. (Acts 23:1-5) Nap’an ni immoy Paul u Athens “ma dakiyog ni nge k’adan’ ni bochan e guy lan e re binaw nem nib sug ko liyos ni ma meybil boch e girdi’ ngay.” Machane nap’an ni i machib u daken e burey ni Mars Hill ma de dag Paul ni ke kankanan’ ni bochan e pi liyos nem. Danga’, ya i machibnag piyu Athens u tafen e muulung rorad me weliy murung’agen ba altar ni kan toy ni fan “ngak ba kan nda nnang” miki weliy murung’agen e n’en ni yog reb e tayol rorad.​—Acts 17:16-28.

9. Uw rogon ni dag Paul ni rayog ni nge gonopiy rogon ni nge machibnag e girdi’ ni yad ba thilthil?

⁹ Nap’an ni i machibnag Paul e girdi’ ni yad ba thilthil me dag ni rayog rok ni nge gonopiy rogon ni nge machibnagrad. Ma lemnag rogon e yalen ko girdi’ nge gin ni yad ma par riy ni ma gagiyegnag rogon e lem rorad. Nap’an ni yol ngak e pi Kristiano nu Roma ma ri manang ni ur pared u lan e mach ni tochuch ko bin th’abi gel e nam ko ngiyal’ nem. Reb e thin ni ba ga’ fan u lan e babyor ni yoloy Paul ngak e pi Kristiano nu Roma e aram e kab gel gelngin Kristus ni nge ayuwegey nga gelngin e denen rok Adam ni nge kirebnagey. I non ngak e pi Kristiano nu Roma nrogon ni nge taw e thin rok nga gum’ircharad.​—Roma 1:4; 5:14, 15.

10, 11. Uw rogon ni weliy Paul e fanathin nib m’ag ngak e piin ni be motoyil ngak? (Ku mu guy e footnote.)

¹⁰ Mang e rin’ Paul u nap’an ni ba adag ni nge weliy e tin nib mo’maw’ ni ngan nang fan e machib nu Bible? Ba salap fare apostal ni nge weliy e fanathin nib mom i nang fan ya nge tamilangnag e machib nib mo’maw’ i nang fan. Manang Paul ni manang piyu Roma murung’agen e pi sib ko gin nsuwon yu Roma. Ma sana boor e girdi’ ni i yol Paul ngorad ni yad e sib. Ere i weliy Paul e fanathin u murung’agen e pi sib ya nge tamilangnag ni rayog ni nge mel’eg be’ ni nge mang sib ko denen ara sib ko tin nib mat’aw ban’en.​—Roma 6:16-20.

¹¹ Be gaar reb e babyor: “Rayog rok be’ nu Roma ni nge pag e sib rok nge yan, ara rayog rok reb e sib ni nge pi’ puluwon ngak e en ni masta rok ya nge dabki sib. Maku rayog ni nge dabki sib be’ ni faanra reb e got e nge mang masta rok.” Be’ ni kan pag ni nge dabki sib e rayog ni ngki maruwel rok e masta rok me pi’ fare masta puluwon e maruwel rok. Sana aram e n’en ni be lemnag Paul u nap’an ni yog ni rayog ni nge mel’eg be’ e masta ni nge fol rok​—nge fol rok e denen ara tin nib mat’aw ban’en. Kan pithig e pi Kristiano nu Roma rok e denen ere chiney e ke mil farad ngak Got. Ke puf rogorad ni ngar pigpiggad ngak Got, maku rayog ni nguur pigpiggad ngak e denen​—ni fare masta rorad ka faram—​ni faanra yad ba adag. Rib mom mab tamilang e re fanathin nem ere ra k’aring e pi Kristiano nu Roma ni ngar fithed yad, ‘Mini’ fare masta ni gu be pigpig ngak?’ b

 Ngada Filed Ban’en ko Kanawo’ Rok Paul

12, 13. (a) Mang e thingar ni rin’ ya nge taw e machib nga gum’irchaen e girdi’ ni ma motoyil ngodad? (b) Gur, mang e kam pirieg ni bay angin u nap’an ni kam machibnag e girdi’ nib thilthil?

¹² Thingar da boded Paul ni gad ma tiyan’dad ma gad ma thilyeg rogon e machib ya nge m’ag nga rarogon e girdi’, ma gad ra gonopiy ni fan e nge taw e machib nga gum’irchaen e girdi’ nib thilthil ni gad ma machibnagrad. Gad ba adag ni nguuda ayuweged e piin ni ma motoyil ngodad ni ngar nanged fan fare thin nib fel’, ere gathi ke mus ni ngada weliyed e machib ara ngada wereged e babyor ni ma weliy fan e Bible. Ya ku gad ba adag ni ngada gonopiyed e tin nib t’uf rorad nge tin ni ma magafan’rad ngay, ara tin ni yad ba adag ara tin ni dubrad, ara tin ni yad ma rus ngay ara tin ni yad ma fanenikay. Piin ni yad ma wereg murung’agen Gil’ilungun Got u fayleng i yan e yad ba adag ni ngar gonopiyed e pi n’en ney ni yugu aram rogon nib mo’maw’. I yog e ofis rok e Pi Mich Rok Jehovah ko nam nu Hungary ni gaar: “Pi walagdad e ma tay fan yalen girdien yugu boch e nam ni yad ma par ko re nam ney ma dar ted ni thingari fol e pi girdi’ nem ko yalen ko re nam ney.” Ma ku aram e n’en ni ma rin’ e Pi Mich Rok Jehovah u yugu boch e nam.

¹³ U lan reb e nam aram ko Ngek nib Palog e ma magafan’ e girdi’ ni bochan e liliy, ara pi bitir rorad, ara skul. Ere piin ni ma wereg e machib e ma weliy murung’agen e pi n’en ney ma gathi yugu boch e magawon. Maku arrogon e girdi’ rodad u lan reb e mach ni ba ga’ u Meriken ni girdi’ ko binaw rorad e ke magafan’rad ni bochan e ba sasalap girdien e am, ara boor e karrow u kanawo’, ara oloboch nib gel e kireb riy. Ere Pi Mich Rok Jehovah ko re binaw nem e ma weliy e pi n’en ney ya ngar tababgad i weliy e thin ko Bible ngak e girdi’. Yugu demtrug e magawon ni ra weliy e piin ni ma machibnag e Bible ngak e girdi’ ma yad ma weliy rogon ni ra pithig Got e pi magawon nem ma yad ra weliy angin e machib nu Bible nge fare athap ni ma pi’ Got.​—Isaiah 48:17, 18; 52:7.

14. Mu weliy boch e kanawo’ nrayog ni ngada thilyeged rogon ni ngada machibnaged e girdi’ nib m’ag nga rarogorad.

¹⁴ Ba fel’ ni ngada thilthilyeged rogon ni ngada machibgad ya ba thil yalen e girdi’ nge rogon e skul rorad nge yurba’ i teliw rorad. Rogon ni ngad machibnaged e girdi’ nib mich u wan’rad e en Tasunmiy machane de mich u wan’rad e Bible e ra thil rogon kanawoen e numon ni gad be tay ngak e piin ni yad be lemnag ni dariy e Got. Rogon ni gad ra machibnag be’ ni ma lemnag ni bay e sasalap ko machib e ba thil nga rogon ni gad ra machibnag be’ nib mich e Bible u wan’. Ku ra thil rogon ni gad ra machibnag e girdi’ nib thilthil tolngin e skul rorad. Ba tamachib nib salap e ra fanay e fanathin ara welthin nib m’ag nga rarogorad.​—1 John 5:20.

Ayuw ni Fan ko Pi Tamachib ni Kab Beech

15, 16. Mang fan nib t’uf ni ngan ayuweg e pi tamachib ni kab beech?

¹⁵ Gathi ke mus ni lemnag Paul ni nge fel’ kanawoen e machib ni be tay. Ya manang nib t’uf ni ngan ayuweg ma ngan fil ngak e piin ni ka fin ra uned ko machib ni bod Timothy nge Titus ni ngar manged e tamachib nib fel’. (2 Timothy 2:2; 3:10, 14; Titus 1:4) Ku arrogon e ngiyal’ ney nib t’uf ni ngan pi’ e ayuw ma kub t’uf ni nge skul e girdi’.

¹⁶ Nap’an e duw ni 1914 ma immoy gonap’an 5,000 e girdi’ ni ur machibnaged murung’agen Gil’ilungun Got u fayleng i yan; machane chiney e gonap’an 5,000 e girdi’ ni ma un ko taufe ni gubin e wik! (Isaiah 54:2, 3; Acts 11:21) Nap’an nra un e girdi’ ko fare ulung ni Kristiano ma yad ba  adag ni ngar machibnaged yugu boch e girdi’ ma ba t’uf ni ngan skulnagrad ma ngan ayuwegrad. (Galatia 6:6) Thingar da fanayed e kanawo’ rok Jesus ni Masta rodad u nap’an ni gad be fil ma gad be ayuweg e pi girdi’ ney ni ngar ayuweged yugu boch e girdi’ ni ngar manged pi gachalpen Jesus. c

17, 18. Uw rogon nrayog ni ngada ayuweged e piin ni fin ra uned ko machib ni nge pagan’rad u nap’an ni yad ra machibnag yugu boch e girdi’?

¹⁷ Gathi ke mus ni ke gay Jesus e girdi’ ni yoor me yog ngak e pi apostal rok ni ngar machibnaged e pi girdi’ nem. Ya som’on me tamilangnag nga laniyan’ pi gachalpen fan nib t’uf ni ngan machibnag e girdi’ me yog ngorad ni ngar yibilayed e machib ni yad be tay. Ma aram me pi’ ngorad dalip ban’en ni fan ko machib rorad: be’ ni ngar machibgow u taabang, ba binaw ni ngar machibgad riy, nge machib ni ngar weliyed ngak e girdi’. (Matthew 9:35-38; 10:5-7; Mark 6:7; Luke 9:2, 6) Ku aram e n’en nrayog ni ngada rin’ed. Aram rogon ni gad ra ayuweg e bitir rodad, ara be’ ni gad be fil e Bible ngak ni fini un ko machib, ara be’ ni ke n’uw nap’an ni de un i machibnag e girdi’.

¹⁸ Thingar ni ayuweg e piin ni ka fin ra uned ko machib ni nge pagan’rad i machibnag yugu boch e girdi’. Gur, rayog ni ngam ayuweg be’ ni nge tay talpen ya nge weliy reb e machib nib mom u mit e tabinaw, fa? Ma nap’an ni gimew be machib u mit e tabinaw ma rayog ni nge yaliy rogon ni ga ma machib. Mu rin’ e n’en ni rin’ Gideon faani yog ngak e pi salthaw rok ni gaar: “Nguum yaliyed gag ngam rin’ed e n’en ni bay gu rin’ ko ngiyal’ ni bay gu taw nga marichlen e gin ni baaram ni yad be par riy.” (Judges 7:17) Ma aram ma ga pag ni nge non faanem nge machibnag yugu boch e girdi’. Mu tay fan e athamgil ni be tay, ma faanra ba m’ag ngay ma ga weliy boch ban’en nrayog ni nge rin’ ya ngki fel’ boch e machib ni be tay.

19. Gur, mang e ga ra rin’ ya ngam ‘ngongliy e maruwel rok e tamachib ko Thin Nib Fel’ nrogon’?

¹⁹ Thingari thil kanawoen e machib rodad nge m’ag nga rarogon e girdi’ u nap’an ni gad be machibnag e girdi’, ere ngada ayuweged e piin ni fin ra uned ko machib ni nga ra yodoromgad ya nge yog ni ngada ‘rin’ed e maruwel rok e tamachib ko Thin Nib Fel’ ni yib rok Got nrogon e tapigpig rok Got.’ Ri ba ga’ fan e n’en ni gad be nameg ya gad ba adag ni nge yog fare tamilangan’ ni yib rok Got ngak e girdi’. Ere rib mich u wan’dad nib m’ag ngay ni ngada athamgilgad ni ngada “manged urngin mit e girdi’ ngak urngin mit e girdi’, ni fan e ngada yognaged boch i yad ngak Kristus u rogon e re mit i kanawo’ nrayog riy.”​—2 Timothy 4:5; 1 Korinth 9:22.

[Footnotes]

Ka Ga Manang?

• Mang boch e kanawo’ nrayog ni ngada folwokgad rok Paul riy u nap’an ni gad ra machib?

• Mang boch ban’en ko lem rodad ni thingari thil?

• Uw rogon ni nge fel’ e machib rodad u lan tel e girdi’?

• Mang e ba t’uf rok e piin ni ka fin ra uned ko machib ni nge pagan’rad ngay?

[Study Questions]

[Blurb on page 10]

Fare apostal Paul e ma tiyan’, ma ma thil kanawoen e machib rok nge m’ag nga rarogon e girdi’, mab gonop u nap’an ni i machib

[Pictures on page 9]

I yog rok Paul ni nge machibnag boor mit e girdi’ ni bochan e i thilthilyeg rogon ni i machibnagrad

[Picture on page 11]

Piin ni manang rogon ni ngar thilyeged kanawoen e machib rorad e yad ma ayuweg yugu boch e girdi’ ni ngar machibnaged e girdi’

[Picture on page 12]

Bay angin e machib rok e piin ni manang rarogon e piin ni ma motoyil ngorad