Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Ra Rung’ag E Girdi’ Nra Bad U “Urngin Mit E Thin” Fare Thin Nib Fel’

Ra Rung’ag E Girdi’ Nra Bad U “Urngin Mit E Thin” Fare Thin Nib Fel’

Ra Rung’ag E Girdi’ Nra Bad U “Urngin Mit E Thin” Fare Thin Nib Fel’

“Ragag e pumoon u urngin mit e thin ko pi nam e ra lungurad, ‘Gamad ra un ngomed, ya kug rung’aged ni bay Got romed.’”​—ZEKARIAH 8:23, New World Translation.

1. Uw rogon ni tay Jehovah e ngiyal’ nge gini ngan tababnag e ulung ni Kristiano ni bokum mit e thin riy ni yib u bokum e nam?

 KARI fel’ e ngiyal’ nge gini ngan machib riy. Ya ke taw ko rofen ni Pentekost ko 33 C.E. In e wik u m’on riy ma ke yib piyu Jew nge piin ni kar uned ko teliw rok yu Jew nga Jerusalem ni ngar madenomnaged e Paluk’af. Ma kar bad u 15 e nam ko gin nsuwon yu Roma. Rofen nem, ma ke rung’ag bokum biyu’ i yad e machib rok e girdi’ ni kar suggad ko kan ni thothup​—ni yad be machibnag fare thin nib fel’ u urngin miti thin ko gin nsuwon yu Roma—​ma kar rung’aged e machib mi yad nang fan, ma gathi bod yu Babel kakrom ni ke maathuk e thin riy. (Acts 2:1-12) Rofen nem me sum fare ulung ni Kristiano me tabab e maruwel ni ngan machibnag e girdi’ ko urngin e nam ma ka yibe rin’ e re maruwel nem e ngiyal’ ney.

2. Mang e rin’ pi gachalpen Jesus me “gin” e girdi’ ni boor mit ko rofen ni Pentekost ko duw ni 33 C.E.?

2 Manang pi gachalpen Jesus e thin nu Greek ni aram e thin ni manang boor e girdi’ ko ngiyal’ nem. Ku yad manang e thin nu Hebrew ni aram e thin ni yima fanay u lan e tempel. Machane rofen nem ni Pentekost e ke “gin ma ke balyangan’” e girdi’ ni boor ni bochan e be machib pi gachalpen Jesus ni thin ko nam rok e pi girdi’ nem. Mang angin ni buch? Ke bit e machib nriyul’ nga gum’irchaen e piin ni kar rung’aged ni thin ko nam rorad. Rofen nem ma ke yoor pi gachalpen Jesus me gaman 3,000 urngirad!​—Acts 2:37-42.

3, 4. Uw rogon ni ke garer e machib u nap’an ni chuw piyu Israel u Jerusalem ngu Judea, nge Galile?

3 De n’uw nap’an u tomren e re n’em me tabab ni ngan gafgownag pi gachalpen Jesus u Jerusalem ma “fapi cha’ ni ke mich Jesus u wun’rad nni weregrad e ranod nga gubin yang ni yad be machibnag ngak e girdi’ fare Thin Nib Fel’ ni yib rok Got.” (Acts 8:1-4) U Acts guruy ni 8 e gad ra beeg riy murung’agen Filip ni be’ ni tamachib ni ma thin nu Greek. I machibnag Filip piyu Samaria. Miki machibnag be’ nu Ethiopia ni i fol ko fare machib u murung’agen Kristus.​—Acts 6:1-5; 8:5-13, 26-40; 21:8, 9.

4 Ma nap’an ni chuw e pi Kristiano ko nam rorad ni yad be gay e gini ngan par riy u wuru’ yu Jerusalem nge yu Judea nge yu Galile ma kar pirieged boch e magawon ni bochan e yalen nge thin nib beech. Sana boch i yad e ke mus ni piyu Jew e kar machibnaged. Machane be gaar Luke: “Machane boch e piin ni ke mich Jesus u wun’rad, ni piin ni pumoon nra bad u Cyprus ngu Cyrene, e ranod nga Antiok mu ku ra weliyed e Thin rok Got ngak e piin ni gathi yad piyu Israel, ni aram e yad be machibnag ngorad fare Thin Nib Fel’ ni murung’agen Jesus.”​—Acts 11:19-21.

Der Ma Laniyan’ Got​—Machib Rok e Fan ko Urngin e Girdi’

5. Uw rogon ni ke m’ug ni der laniyan’ Jehovah u rogon ni nge wer fare thin nib fel’?

5 Rogon ni ke garer e machib e bpuluw ko kanawo’ rok Got; ya der ma laniyan’. I yal’uweg Jehovah laniyan’ Peter nge puluw nga rogon e girdi’ ko pi nam, ma aram me yog ni gaar: “Ka fin gu nang e chiney nriyul’ ni gubin e girdi’ ma taareb rogorad u wan’ Got.” (Acts 10:34, 35; Psalm 145:9) I gafgownag apostal Paul e pi Kristiano kafram, machane i micheg ni de laniyan’ Got “ba adag urngin e girdi’ ni ngar thapgad ngak ma ngar nanged e tin nib riyul’.” (1 Timothy 2:4) Ma ke m’ug ni der laniyan’ Got ya ke mab e kanawo’ ngak urngin e girdi’ ni yugu demtrug ko pumoon ara ppin, ara nam rorad, ara mit i thin rorad.

6, 7. Mang e be yog e pi profet u lan e Bible u murung’agen fare thin nib fel’ nra wer ko pi nam i yan ni boor mit e thin riy?

6 Bokum miriay e duw u m’on riy e ka nog ni ra wer e machib nga urngin e nam. Be gaar e yiiy rok Daniel, “min pi’ mat’awun [Jesus] ko gagiyeg ni nge tay ma ngan tay fan, ma nge par ni ir e pilung, ya girdi’ u urngin e pi nam, nge pi racha’, nge pi thin e nguur folgad rok.” (Daniel 7:14) Ke m’ug ni ke lebug e re thin nu Bible nem ya kan fal’eg e re babyor ney ni 151 mit e thin riy ma yibe wereg u fayleng i yan ke bung rogom ni ngam beeg murung’agen Gil’ilungun Jehovah.

7 I weliy e Bible u m’on riy ni ra taw nga ba ngiyal’ ma girdi’ nib thilthil e thin rorad e yad ra rung’ag e machib ni rayog e yafas riy. I weliy Zekariah ni profet rogon ni ra yib e girdi’ ni boor ni ngar liyorgad ngak Got ni gaar: “Ra taw ko re ngiyal’ i n’em ma ragag e pumoon u urngin mit e thin ko pi nam e yad ra kol e mad rok be’ nib moon ni be’ nu Jew [ni be yip’ fan e pi Kristiano ni kan dugliyrad ko kan ni thothup ni yad girdien fare ‘Israel rok Got’] ni be lungurad, ‘Gamad ra un ngomed, ya kug rung’aged ni bay Got romed.’” (Zekariah 8:23, NW; Galatia 6:16) I weliy apostal John e n’en ni guy faani pig e changar rok ni gaar: “Ma faani mu’ e biney mu gu sap, mu gguy e girdi’ ni ke muulung ni pire’ ni pire’​—ndariy be’ nrayog ni nge theegrad! Nra bad u gubin e nam, nge ganong, nge gubin mit e girdi’, ngu gubin e thin, ni kar sak’iygad u p’eowchen tagil’ Got nge fare Fak e Saf, ni ka ron’ed e mad nib wechwech ni ba’ yuwan e fal’tir u pa’rad.” (Revelation 7:9) Kada guyed e re thin ko profet ney ni ke lebug!

Nge Taw e Machib Ngak Urngin Mit e Girdi’

8. Thingar da thilyeged rogon e machib ni gad be tay ni bochan e mang?

8 Ngiyal’ ney e boor e girdi’ ni ma milekag i yan. Yima chuway’ ara fol chuway’ u thilin e pi nam, ere ma chuw e girdi’ ko nam rorad mi yad yan nga yugu reb e nam ni fan ko maruwel. Bokum e girdi’ e yad ma mil ni bochan e bay e mahl ko nam rorad ara dariy e maruwel ko nam rorad ni yad ra un ngay mi yad yan nga yugu reb e binaw ni kab fel’ e par riy. Boch e nam e bay boch e binaw riy ni girdi’ nu yugu boch e nam e ma par riy. Susun, e nam nu Finland ni bay e girdi’ riy ni yib u 120 e nam nib thilthil e thin rorad; u Australia e bay e girdi’ riy nib pag 200 e nam ni ra bad riy. U lan e mach nu San Diego u Meriken e ke pag 100 mit e thin ni rayog ni ngan rung’ag riy!

9. Uw rogon u wan’dad e piin ni ma par ko nam rodad ni dar nanged e thin rodad?

9 Gad e Kristiano e gad be lemnag ni pi girdi’ ney ni yad ma thin nu yugu boch e nam e yad be magawonnag e machib rodad, fa? Danga’! Ya gad be tay ni ke ga’ yang e gini ngada machibgad riy—ni gowa ‘woldug ni ba’ riy e ke el ni ke taw nga nap’an ni ngan t’ar!’ (John 4:35) Ngada guyed rogon ni ngada ayuweged e girdi’ ni manang nib t’uf e tirok Got ban’en rorad, ma gad ra ayuwegrad ni yugu demtrug e nam rorad ara thin rorad. (Matthew 5:3) Ere gubin e duw ma be yoor e girdi’ “u gubin mit e thin” ni kar manged pi gachalpen Kristus. (Revelation 14:6) Nap’an e pul ni August ko 2004 ma machib u Chiyamen ni gonap’an 40 mit e thin. Ma ngiyal’ i n’em e yibe machib u Australia u 30 mit e thin ni aram e ke mun 18 mit e thin ngay u lan ragag e duw. U Greece e be machib e Pi Mich Rok Jehovah riy u 20 mit e thin. Gonap’an 80 pasent ko urngin e Pi Mich Rok Jehovah u fayleng i yan e darur thin gad nthin nu Meriken ni aram e thin ni manang boor e girdi’.

10. Mang e nge rin’ bagadad nge bagadad ni ngan pingeg “girdien e pi nam u gubin yang” nge mang pi gachalpen Jesus?

10 Riyul’ ni yibe fol ko motochiyel rok Jesus ni ngan machibnag “girdien e pi nam u gubin yang ngan pingegrad ngar manged pi gachalpeg”! (Matthew 28:19) Ma fol e Pi Mich Rok Jehovah ko re motochiyel nem ma yad ma machib u 235 e nam ni yad be wereg e babyor ni kan yoloy ni ke pag 400 mit e thin. Ulung rok Jehovah e ma pi’ talin e maruwel ngodad ni ngada machibnaged e girdi’, machane mmil fan ngodad ni be’ nge be’ ni nge guy rogon ni nge taw e machib nu Bible ngak “gubin mit e girdi’” ko thin ni yad manang fan. (John 1:7) Ke fel’ rogon bokum milyon e girdi’ nib thilthil e thin rorad ni bochan e gad be maruwel u taabang. (Roma 10:14, 15) Arrogon, bay fan e maruwel ni gad be tay!

Ngan Lebguy e Tin nib T’uf ni Ngan Rin’

11, 12. (a) Mang boch e magawon ni ri yira pirieg, ma uw rogon ni ma ayuwegey fare kan ni thothup? (b) Mang fan nib fel’ ni ngan machibnag e girdi’ ko thin ko nam rorad?

11 Chiney, e boor e girdi’ ni yad ma machibnag murung’agen Gil’ilungun Got ni yad ba adag ni ngar filed e thin nu yugu reb e nam, machane dabi fal’eg Got e maang’ang mi yad nang e thin u yugu reb e nam. (1 Korinth 13:8) Mo’maw’ ni ngan nang e thin nu yugu reb e nam. Ni mus rok e piin ni yad manang e thin u reb e nam e thingar ra thilyeged rogon e lem rorad ara ngar thilyeged rogon ni ngar weliyed e machib ya nge fel’ e machib nu Bible u wan’ e girdi’ u yugu boch e nam nib thil rogon nchuguliyrad nge rogon e yalen rorad. Ma girdi’ u yugu boch e nam ni ma par ko nam rodad e yad ba statamra’ ma gathi ri yad ma non; ere thingar ni athamgil ya ngan nang fan rogon e lem rorad.

12 Ka be maruwel fare kan ni thothup u daken e pi tapigpig rok Jehovah ni yad be athamgil ni ngar ayuweged yugu boch e girdi’ ni ma thin nu yugu boch e nam. (Luke 11:13) Dabi fal’eg fare kan ni thothup e maang’ang nge yog ni ngada thin gad u yugu reb e nam, machane rayog ni nge k’aring lanin’dad ni ngada adaged ni ngada ayuweged e girdi’ ni dar nanged e thin rodad. (Psalm 143:10) Rayog ni nge taw e machib nga laniyan’ e girdi’ ni faan gad ra machibnagrad ko thin ni gathi thin ko nam rorad. Machane faanra nge taw e machib nga gum’ircharad ma baga’ nib fel’ ni ngada nonad ngorad ko thin ko nam rorad​—ni aram fare thin ni ra taw nga gum’ircharad ni aram e gini bay e tin ni yad be athapeg ara tin ni ma k’aringrad ni ngar rin’ed ban’en riy.​—Luke 24:32.

13, 14. (a) Mang e ma k’aring boch e girdi’ ni ngar machibgad nthin ni gathi thin ko nam rorad? (b) Uw rogon ni be m’ug ni be pag e girdi’ farad?

13 Boor e piin ni yad ma machibnag Gil’ilungun Got ni kar uned i machibnag girdien yugu boch e nam ni bochan e kar guyed ni boor e pi girdi’ nem e yad ba adag e machib. Yugu boch e girdi’ e kari pasigan’rad ni bochan e bay fan e machib ni yad be tay. I yog reb e ofis rok e Pi Mich Rok Jehovah nu Europe ni gaar: “Boor e girdi’ e kar bad u lan e ngek u Europe ni yad ba adag e machib.” Ri bay e felfelan’ riy ni ngan ayuweg e pi girdi’ nem ni yad baadag e machib!​—Isaiah 55:1, 2.

14 Faanra nge yib wom’engin e machib rodad ni aram rogon ma thingar da dugliyed lanin’dad ma ngada paged fadad. (Psalms 110:3) Girdien boch e tabinaw nu Sapan e kar paged taferad u lan e mach ni ba ga’ ka ranod nga boch e binaw nib achig ya ngar ayuweged e girdi’ nu China ni yad ma par u Sapan ni ngar nanged e machib nu Bible. U Meriken e ma yan e piin ni yad ma machib ni reb ara l’agruw e awa u karrow ni ngar filed e Bible ngak e girdi’ nu Manila. U lan e nam nu Norway e ma machibnag l’agruw e mabgol girdien e tabinaw nu Afghanistan. Fagali mabgol e yow ma beeg fare ke babyor ni Mang e Ba T’uf ni Ngada Rin’ed ku Got? a nthin nu Meriken nge thin nu Norway. Ma girdien e tabinaw nu Afghanistan e ma beeg fare ke babyor nthin nu Persia ni reb e thin nib chugur ko Dari ni aram e thin rorad. Ma aram e yad ra welthin nthin nu Meriken nge Norway. Yad be pag farad machane yad ra flaab u nap’an nra un e girdi’ ko yugu boch e nam ko machib.

15. Uw rogon nrayog ni ngada uned i machibnag e girdi’ nu boch e nam?

15 Gur, rayog ni ngam un i machibnag e girdi’ nthin ko nam rorad, fa? Som’on ma ngam tay fanam i yan riy ko mang boch e thin nu yugu boch e nam ni bay ko binaw rom. Ma aram e ngam tay e babyor nthin ko pi nam nem u lan e way rom. Ba ga’ e ayuw ko fare ke babyor ni Good News for People of All Nations nfal’eg ko duw ni 2004 ya bay e machib riy nib mom ni kan pilyeg nthin u boor e nam.​—Ku mu guy fare thin ni “Good News for People of All Nations,” ko page 32.

“Nge T’uf Romed e Girdi’ u Yugu Boch e Nam ni Bay u Fithik’med”

16. Uw rogon nrayog ni nge dag e piin ni piilal e t’ufeg ngak e piin ni ma thin nu yugu boch e nam?

16 Gad gubin ma rayog ni ngada ayuweged e girdi’ nu bang ni yad ma par ko nam rodad, ni yugu aram rogon ni dada filed e thin rorad. Ke tay Jehovah chilen ngak e girdi’ rok ni gaar, “nge t’uf romed e girdi’ u yugu boch e nam ni bay u fithik’med.” (Deuteronomy 10:18, 19) U lan reb e mach ni ba ga’ u Meriken e bay lal e ulung ni ma muulung u lan reb e Kingdom Hall. Rogon ni ka yima rin’ u lan tafen e muulung ni boor e ulung e ma muulung riy e ma chel e ngiyal’ ni yima muulung riy u daken fapi ulung ni gubin e duw. Machane faan yira rin’ ko re tafen e muulung nem ni aram rogon ma muulung rok piyu China e ra yan ni aw ko balayal’ ko rofen ni Madenom. Ma ra yan i aw ni boor piyu China ni ma maruwel u tafen e abich e dabiyog ni ngar uned ko muulung. Ere ke dag e piin ni piilal ko tin ni ka bay e ulung e t’ufeg ngak piyu China mar ted ni ngar muulunggad ni kakadbul ko rofen ni Madenom.

17. Susun uw rogon lanin’dad ni faanra turguy boch e girdi’ ni ngar ayuweged e piin ni ma thin nu yugu boch e nam?

17 Piin ni piilal e ra pining e magar ngak girdien e ulung ni yad ba adag ni ngar ayuweged e piin ni ma thin nu yugu boch e nam. Sana ra gafgow e ulung ni faanra chuw e pi girdi’ nem ni yad ba salap ko machib, machane taareb lanin’rad e piin ni piilal nu Lystra ngu Iconium. Piin ni piilal nem e dar taleged Timothy ni nge un ngak Paul ko milekag, ni yugu aram rogon ni ba ga’ e ayuw rok Timothy u lan e ulung rorad. (Acts 16:1-4) Ma der magawon e piin ni yad be gagiyegnag e machib ni bochan e ba thil laniyan’ nge yalen ara ngongol rok girdien yugu boch e nam. Danga’, ya yad ma tay nib fel’ ni ba thilthil e girdi’ ma yad ra guy rogon ni nge fel’ thilin e girdi’ ni fan ko fare thin nib fel’.​—1 Korinth 9:22, 23.

18. Mang kanawo’ ni ba ga’ ni ba mab ni fan ngak urngin e girdi’?

18 Ke yan ni aw ni riyul’ e n’en ni yog e profet ya yibe machibnag fare thin nib fel’ “u urngin miti thin ko pi nam.” Maku rayog ni nge mon’og e machib u fithik’ e piin ni ma thin nu yugu boch e nam. Bokum biyu’ e girdi’ rodad ni kar uned ko fare ‘kanawo’ ni ba mab nrayog nni ngongliy e maruwel riy ni ba ga’ ma ra yib fan.’ (1 Korinth 16:9) Machane ka bay boch ban’en ni kub t’uf ni fan ni ngan ayuweg e piin ni ma thin nu yugu boch e nam. Ma gad ra weliy u lan e bin ni migid e thin.

[Footnote]

a Ke fal’eg e Pi Mich Rok Jehovah.

Rayog ni Ngam Weliy Fan, Fa?

• Uw rogon nrayog ni ngada folwokgad rok Jehovah ni dab da laniyan’gad?

• Uw rogon u wan’dad e girdi’ ko binaw rodad ni dar nanged e thin rodad?

• Mang fan nib fel’ ni ngan machibnag e girdi’ ko thin ko nam rorad?

• Uw rogon nrayog ni ngada t’ufeged e girdi’ u yugu boch e nam ni yad ma par ko nam rodad?

[Study Questions]

[Map/Picture on page 4]

(For fully formatted text, see publication)

Roma

CRETE

ASIA

PHRYGIA

PAMPHYLIA

PONTUS

CAPPADOCIA

MESOPOTAMIA

MEDIA

PARTHIA

ELAM

ARABIA

LIBYA

EGYPT

JUDAEA

Jerusalem

[Bodies of water]

Mediterranean Sea

Black Sea

Red Sea

Persian Gulf

[Picture]

Girdi’ u 15 e binaw ko nam nu Roma e kar rung’aged e machib ko thin rorad ko rofen ni Pentekost ko 33 C.E

[Pictures on page 6]

Ba adag boor e girdi’ u yugu boch e nam e machib nu Bible

[Picture on page 5]

Bangi sain u Kingdom Hall ni kan yoloy ni lal mit e thin