Felfelan’ Ko Yan U Fithik’ E Yul’yul’

“Fare tow’ath ni yib rok Jehovah​—e ir e ra fel’ rogon be’ riy, ma der ma puthuy e amith ngay.”​—PROVERBS 10:22, NW.

1, 2. Mang fan ni ngad kol ayuwgad ni dab ud pired ni yi gad be lemnag murung’agen e gabul nge langlath?

 “NGE gel i lemnag murung’agen e gabul nge langlath . . . e ra k’aringdad ni nge dab da felfelan’gad ko pi n’en ni bay e ngiyal’ ney,” aray rogon ni yog reb e philosopher nu Meriken. Riyul’ e re n’ey rok boch e bitir ni kar pired ni yugu yad be lemnag e n’en ni ra felfelan’rad ngay u nap’an ni kar ilalgad ma da kur sapgad ko pi fel’ngirad ni yad ba bitir ni dabi n’uw nap’an ma ra m’ay.

² Mus ko piin ni yad ma pigpig ngak Jehovah ni yad ma lem yu ngiyal’ ni aray rogon. Am lemnag e n’en nrayog ni nge buch. Gad baadag ni nge lebug e n’en ni ke micheg Got ni aram e nge paradisnag e fayleng ni ga’ngin. Gad be sonnag reb e yafas ni dariy e m’ar riy, pilibthir, amith, nge gafgow. Yugu aram rogon ni ba fel’ ni ngan athapeg e pi n’em, machane mang e ra buch ni faanra yugu gad be par ni yi gad be lemnag murung’agen e pi tow’ath ni kan micheg ni yira pi’ ngodad ni fan nga dowdad boch nga m’on ma gad par ni kad malmitgad ko pi tow’ath ko tirok Got ban’en ni bay rodad e ngiyal’ n’ey? Rib gel e kalngan’ nra yib ni bochan! Rayog ni ngad meewargad mad thamiyed ni ke ‘mulan’dad ni bochan ni n’en ni ke l’agan’dad ngay e ke kireb’ ni de m’ag nga rogon e n’en ni gad be athapeg. (Proverbs 13:12) Magawon ni ma yib nga lan e yafas rodad e rayog ni nge k’aringdad ni ngad thamiyed ni gowa ke mulan’dad ara ke kireban’dad ngodad. Rayog ni ngad manged e piin ta ma gun’gun’, ko bin ni nge yog ni darod u fithik’ e pi magawon nem. Rayog ni ngan siyeg gubin e pi n’ey ni faan gad ra fal’eg i lemnag e pi tow’ath ni bay rodad e ngiyal’ ney.

3. Mang e n’en ni ri gad ra sap ngay nib fel’ rogon u lan e re article ney?

³ Rogon ni yog e Proverbs 10:22 (NW) e, “Fare tow’ath ni yib rok Jehovah e ir e ra fel’ rogon be’ riy, ma der ma puthuy e amith ngay.” Gathi fare mon’og  ko tirok Got ni be tay e pi tapigpig rok Jehovah nib fel’ rogon e ngiyal’ ney reb e tow’ath ni ngad felfelan’gad ngay? Ngad guyed boch e fel’ rogon ni bay rodad ko tirok Got ban’en ma gad guy rogon fan ngodad ni be’ nge be’. Ngan tay e tayim ni ngan lemnag e pi tow’ath ni boor ni ke pi’ Jehovah ko ‘en nib yul’yul’’ e riyul’ ni ra gelnag e n’en ni kad dugliyed ni ngad ul’ulgad ko pigpig u fithik’ e felfelan’ ngak e Chitamangidad ni bay u tharmiy.​—Proverbs 20:7.

‘Pi Flaab ni Ma Fal’eg Rogodad’

4, 5. Bin ngan e machib nu lan e Bible e rib ga’ fan u wan’um, ma mang fan?

⁴ Bay e tamilangan’ rodad nib puluw ko thin nriyul’ u lan e Bible. Pi teliw ni Kristiano nde riyul’ e yad ma yog nib mich u wan’rad e Bible. Machane, der yog ni nge m’agan’rad ko n’en ni be fil. Mus ko girdi’ u lan taab barba’ i teliw mab thilthil rarogon nib mich u wan’rad e pi n’en ni be fil e pi Thin nu Bible. Rib gel e thil u rarogorad ngak e pi tapigpig rok Jehovah! Yugu demtrug nib thilthil e yalen rodad nge gin ni da bad riy, ma gad ma pigpig ko fa bin nriyul’ e Got ni gad manang fithingan. Gathi ir reb e Got ni trinitas. (Deuteronomy 6:4; Psalms 83:18; Mark 12:29) Ku gad manang ni bin th’abi som’on e deer ni ke sum u murung’agen mat’awun Got ko gagiyeg e ke chugur ni ngan pithig ma faan gad ra par ni gad ba yul’yul’ ngak, ma gad gubin ni gad ba muun nga lan e re deer nem. Gad manang e tin nriyul’ u murung’agen e piin ni kar m’ad ma darur ma rusgad ko fare Got ni yima yog ni ma gafgownag e girdi’ u inferno ndariy n’umngin nap’an ara pi’ e girdi’ nge yan nga purgatoryo.​—Eklesiastes 9:5, 10.

⁵ Maku reb e, rib gel e felfelan’ riy ni kad nanged ni gathi da sumgad ko evolution! Ya Sunmiydad Got ni taareb rogon nga yaan. (Genesis 1:26; Malaki 2:10) I tang fare psalmist ngak e Got rok ni gaar: “Gu be pining e sorok ngom, yi gur e ngan mudugdag ngom; urngin e tin ni ga ma rin’ e dabiyog ni nge tamilangan’uy riy, ma rib fel’. Gu manang u lan ngorongoreg ni polo’.”​—Psalm 139:14.

6, 7. Mang boch ban’en ni ke thil u lan e yafas rom ara yugu boch e girdi’ ni ga manang ni reb e tow’ath?

⁶ Ngada pilo’gad i rin’ e ngongol ni ma kirebnagey. Ginang u murung’agen e riya’ ni bay ko tamagow, muun alkul ni kaygi pag rogon, nge ngongol ndarngal ni kaygi pag rogon e ke wer u television nge shimbung. Ma baga’ ni kan pirieg ni pi ginang ney e dar ma motoyil e girdi’ ngay. Mang e ra buch ni faanra fil be’ nib yul’yul’ nri dubun fa bin nriyul’ e Got e pi n’em ma be kireban’ ngak e piin ni yad ma rin’ e pi n’em? Rib mudugil ni cha’ nem e ra athamgil ni nge chuweg e pi n’ey u lan e yafas rok! (Isaiah 63:10; 1 Korinth 6:9, 10; 2 Korinth 7:1; Efesus 4:30) Nap’an nra rin’ e re n’ey ni bochan e nge fel’ u wan’ Got, maku ra yib angin ngak ni​—dowef ndariy e m’ar riy nge gapas laniyan’.

⁷ Boch e girdi’ e ba mo’maw’ ngorad ni ngar paged boch ban’en nib kireb ni kar mechamgad ngay. Yugu aram rogon, ma gubin e duw ma bokum biyu’ e girdi’ ni yad be rin’ ni aram rogon. Yad ma ognaged yad ngak Jehovah mar uned ko taufe, ni aram e yad be dag ngak gubin e girdi’ ni kar chuweged e pi n’em ni dubun Got u lan e yafas rorad. Rib gel e athamgil ni be pi’ e re n’em ngodad! Rogon ni kad dugliyed ni ngad pired ni gad ba dar ko pi ngongol ney nib kireb ma ma kirebnagey e ke gel.

8. Mang fonow u lan e Bible e ma mon’ognag e felfelan’ ko tabinaw?

⁸ Tabinaw nib felfelan’. Boor e nam ni pi tabinaw riy e be war i yan. Boor e mabgol ni ma dar, ni baga’ ni ma digey e bitir ni kari kireb lanin’rad. Boch e nam u Europe, e tabinaw ni tataareb e gallabthir riy e ra chugur ni nge gaman e 20 pasent ko urngin e tabinaw. Uw rogon ni ke ayuwegdad Jehovah ni nga darod u kanawoen e yul’yul’ ni fan ko re n’ey? Wenig ngom mu beeg e Efesus  5:22–6:4, mag guy fare fonow ni be pi’ e Thin Rok Got ngak e pi matam, nge matin, nge bitir. Faanra yira fol ko n’en ni be yog e re thin ney nge n’en ni ku be yog yugu boch e thin u lan e Bible ma rib mudugil ni ra gelnag e tha’ u thilin e mabgol, me ayuweg e gallabthir u rogon ni ngan chuguliy e bitir nib fel’ rogon, me ayuweg ni nge yib e felfelan’ nga lan e yafas ko tabinaw. Gathi ireram reb e tow’ath ni ngan felfelan’ ngay?

9, 10. Uw rogon nib thil e sap rodad nga rogon e gabul nge langlath ko sap ko girdi’ nu fayleng?

⁹ Kan micheg ni bay ni pithig e pi magawon ney ko fayleng ni dabki n’uw nap’an. Yugu aram rogon ni boor e llowan’ ko pi scientist, nge fare athamgil nib gel ni be tay e pi tayugang’, machane pi magawon ko yafas rodad e ngiyal’ ney e ku dawor ni pithig. Klaus Schwab, ni ir e chaen ni sunumiy e World Economic Forum, e ka fini yog ni dawori n’uw nap’an ni “pi magawon ko girdi’ u fayleng e be yoor i yan ma tayim ni ngan pithig e be achig i yan.” Ki weliy murung’agen e “pi riya’ nib pag rogon ko pi nam ni bod rogon e terrorism, kireb ni yibe tay ko fayleng nge magawon ko salpiy.” I museg Schwab ni gaar: “Ngiyal’ ney, e ri ireray e ngiyal’ nib t’uf ko girdi’ ni nge mudugil lanin’rad ngar maruwelgad nga taabang.” Nap’an ni be yan fa bin 21 e chibog, ma rogon ni be lemnag e girdi’ ni yoor e gabul nge langlath e ka be par ni der tamilang.

¹⁰ Ri ma yib e felfelan’ ngodad ni kad nanged ni ke tababnag Jehovah reb e yaram ni rayog ni nge pithig gubin e magawon ko girdi’​—fare Gil’ilungun fare Messiah rok Got! U daken e re Gil’ilungun nem ma fare Got nib riyul’ e ra ‘taleg e pi mahl’ me ‘gel e gapas i yan.’ (Psalm 46:9; 72:7) Fare pilung ni kan dugliy, ni aram Jesus Kristus, e ‘ra ayuweg e piin ni ke yib e gafgow ngorad ma ra chuwegrad u fithik’, ma ku er i tay e piin ni gafgow ni dabi siy ni ngan ayuwegrad ma kan pagrad ni dan ayuwegrad.’ (Psalm 72:12-14) U tan e gagiyeg ko fare Gil’ilungun, ma dab ki m’ay e ggan. (Psalm 72:16) Jehovah e “bayi n’ag urngin e lu’ u owcherad. Ma aram e dab ku unim’, ma dab ki kireban’uy, ma dab ku un yor, ma dab ku un amith. Ya tin kakrom ban’en e ke chuw.” (Revelation 21:4) Ke m’ay i sunumiy e re Gil’ilungun ney u tharmiy ma dab ki n’uw nap’an ma ra chuweg urngin e magawon u roy u fayleng.​—Daniel 2:44; Revelation 11:15.

11, 12. (a) Faanra un lek e maruwel ni yib felfelan’ ngay ma ra yibnag e felfelan’ ndariy n’umngin nap’an fa? Mu weliy. (b) Mang e ma yibnag e bin nriyul’ e felfelan’?

¹¹ Gad manang e n’en ni ma yibnag e bin nriyul’ e felfelan’. Mang e ma yibnag e bin nriyul’ e felfelan’? Reb e pumoon ni ma fil murung’agen e man’ey ko girdi’ e ke yog ni felfelan’ e bay dalip guruy riy ni​—maruwel ni yib felfelan’ ngay, maruwel u taabang (ngan un i rin’ boch ban’en u taabang ni bod e maruwel nge tabinaw), nge fan (ni aram e nge maruweliy be’ ban’en ni be nameg nib ga’ fan ni gathi kemus ni fan ngak). U fithik’ fa dalip i n’em, me yog murung’agen e maruwel ni yib felan’ ngay ni tin th’abi achig fan ni gaar: ‘Re n’ey e baga’ fan ni bochan e boor e girdi’ ni yad ma rin’ boch ban’en ko yafas rorad ni maruwel ni yib felfelan’ ngay.’ . . . Rogon ni yog e Bible, e demtrug rogon e felfelan’ ni ra pi’ e maruwel ni yib felan’ ngay ma ba ngoch nap’an. Mang e n’en ni be yog e Bible u murung’agen e re n’ey?

¹² Solomon ni Pilung nu Israel kakrom e yog ni gaar: “Mus ngog ma ku gog u lan gum’irchaeg: ‘Moy nggu un boch ngom ko felfelan’. Maku nggu guy e tin nib fel’ ban’en.’ Am sap! Ku mmay fan e binem. Kug gaar ngak e minmin: ‘Aliliy!’ mug gaar ngak e felfelan’: ‘Be mang e be rin’ e re n’ey?’” (Eklesiastes 2:1, 2, NW) Rogon ni yog e Bible, ma maruwel ni yib felfelan’ ngay e yima felfelan’ nib ngoch nap’an. Ma mang fare ngan  un ko maruwel u taabang? Bay rodad e bin th’abi ga’ fan e maruwel ni ngad uned ngay​—fare machib ko Gil’ilungun nge ngan yognag boch pi gachalpen. (Matthew 24:14; 28:19, 20) Faan gad ra weliy ngak boch e girdi’ fare thin ni ra thapegey ni kan weliy u lan e Bible, ma gad be un ko maruwel ni rayog ni nge thapegdad nge piin ni yad ra motoyil. (1 Timothy 4:16) Bochan ni gadad e “pi ta maruwel rok Got” ma gadad ma guy nib ‘gel e felfelan’ ni ma yib ko pi’ ban’en ngak be’ ko bin ni be’ e nge pi’ ban’en ngodad.’ (1 Korinth 3:9; Acts 20:35) Re maruwel ney e ku be ga’nag fan e yafas rodad ma be dag e fulweg ni nge pi’ fa en ni Ta Sunumiy ngak fa en ni be moningnag, ni aram Satan ni Moonyan. (Proverbs 27:11) Tin nriyul’ riy, e ke dag Jehovah ngodad ni faan gad ra par nib yul’yul’ ma ra yibnag e felfelan’ nib riyul’ ndariy n’umngin nap’an ngodad.​—1 Timothy 4:8.

13. (a) Mang kanawo’ e fare Theocratic Ministry School e reb e tow’ath ni ngad felfelan’gad ngay? (b) Uw rogon ni ke fel’ rogom ko fare Theocratic Ministry School?

¹³ Ba skul nib ga’ fan ma bay angin. Gerhard e ma pigpig ni ir reb e piilal u reb e ulung ko Pi Mich Rok Jehovah. Nap’an ni be weliy murung’agen ni kab fel’ yangaren, me gaar: “Nap’an ni kub pagal, ma bay e magawon rog ko numon. Nap’an ni ra ngar gu pi’ e welthin, ma aram me ri mo’maw’ ni nggu non me tabab ni nge m’ay e thin u l’ugunag. Mu gu lemnag nde ga’ fag me kireban’ug. Ke yarmiy e gallabthir rog ni nggu un nga reb e skul ko welthin machane maruwel nra tew e de ayuwegeg. Magawon rog e bay rogon ko man’ey rog, ma gathi dowag. Machane bay reb e yaram ni yib rok Jehovah nrib manigil​—fare Theocratic Ministry School. Re skul ney ni kug un ngay e ke ayuwegeg ni nge dab kug rus. Kar gu athamgil ni nggu fanay e n’en ni kug fil. Ma ke yib angin! Ke yog ni nggu non nib fel’ rogon, ma da ki kireban’ug, ma daku ug rus u nap’an e machib. Mus ko chiney ma gu ma pi’ e welthin ni fan ko yoor. Ri gu be pining e magar ku Jehovah, ni ke mon’ognag rogon e yafas rog u daken e re skul ney.” Gathi rogon ni ma skulnagdad Jehovah ni ngad rin’ed e maruwel rok e be yibnag fan ni ngad felfelan’gad?

14, 15. Mang ayuw e bay ko yu ngiyal’ ni ke yib e gafgow? Mu weliy.

¹⁴ Ra yog ngodad e tha’ nib fel’ u thildad Jehovah nge ayuw ko fare ulung i walag u ga’ngin yang e fayleng. Katrin, ni be’ ni ma par u Chiyamen, e kari rus u nap’an ni ke rung’ag ni ke aw e duru’ nib gel ke k’aring e tsunami u yimuch ni ngek u Asia. Bay fak ni ppin u Thailand u nap’an ni ke buch e re n’em. De nang Katrin u lan 32 e awa ko kab fas fak fa bay u fithik’ e piin ni kar maad’adgad ara kar mad. Rib gel e felfelan’ ni ke tay Katrin u nap’an ni kan dengwanag ma ka nog ngak ni kab fel’ rogon e bitir rok!

¹⁵ Mang e ke ayuweg Katrin u nap’an e pi awa nem ni be par ni ke magafan’? Ke yoloy ni gaar: “Gu par ni gu be meybil ku Jehovah ni gubin ngiyal’. Kar gu nang u bayay nge bayay gelngin e athamgil nge gapas laniyan’ ni ke yibnag e re n’ey ngog. Maku, pi walag e ku ra bad ra guyed gag makur pied boch e athamgil ngog.” (Filippi 4:6, 7) Uw feni ku ra gel boch e magfan rok ni faanra i par u lan e pi awa nem ni de meybil ku Jehovah ma de pi’ e pi walag e athamgil nga laniyan’! Tha’ ni bay u thildad Jehovah nge Fak nib muun ngay e chag ni gad be tay ngak e pi walagdad  ni Kristiano e reb e tow’ath, ma ri kab gel e ga’ fan riy ni dabiyog ni ngan darifannag.

16. Mu weliy ban’en ni ke buch ni be dag feni ga’ fan fare athap ko fas ko yam’.

¹⁶ Athap ko ngan guy bayay e piin nib t’uf rodad ni kar m’ad. (John 5:28, 29) Reb e pagel ni Matthias fithingan e kan chuguliy ni ir reb e pi Mich rok Jehovah. Machane de guy e pi tow’ath ni bay rok, ere ke man’ nga orel ko fare ulung ko Kristiano u nap’an ni ke mang reb e fel’ yangaren. Chiney e ke yoloy ni gaar: “Dariy ba ngiyal’ ni kar gu nonow e chitamag nrib fel’ rogon. U lan e pi duw ney ma ba gel e tugthin ni gamow ma tay. Machane, baadag e chitamag ni nge yog reb e yafas ngog nib manigil. Ri gub t’uf rok, ma ireram ban’en ni de yog ni nggu nang e re tayim nem. Nap’an ni gu bay u tooben e bet rok ko duw ni 1996 ni kug kol pa’ nri gu be yor nrib gel, ma ri gu be siro’ ngak ko gubin ban’en ni kug rin’ ma ri kub t’uf rog. Machane dabiyog ni nge rung’ag lamag. De n’uw nap’an ni ke par nib m’ar me yim’. Faanra gu magey ni gub fas nggu guy e chitamag u nap’an ni ra ni faseg ko yam’, ma nggu fulwegew labgen e n’en ni i buch u thilmow kafram. Ma rib mudugil ni ra felfelan’ ni nge nang ni gu be pigpig ni gag reb e piilal ma ri gamow ba tow’ath e ppin rog ni gamow be pigpig ni gamow e pioneer.” Fare athap ko fos ko yam’ e reb e tow’ath nrib manigil!

“Dabi Puthuy e Amith Ngay”

17. Gad ra fal’eg i lemnag e flaab rok Jehovah ma susun mang e ra rin’ ngodad?

¹⁷ I yog Jesus Kristus murung’agen e Chitamangin ni ma par u tharmiy ni gaar: “Ya be mateg ramaen e yal rok nga daken e girdi’ nib tagan nge girdi’ nib fel’ ntaareb rogon, ma be pi’ e n’uw ngak e piin ni yad be rin’ e tin nib mat’aw nge piin ni yad be rin’ e tin nib kireb.” (Matthew 5:45) Faanra ma flaabnag Jehovah Got e girdi’ ni de mat’aw nge girdi’ nib kireb, mab mudugil ni ra flaabnag e piin ni ma par nib yul’yul’ ngak! Psalms 84:11 e be gaar, “Der ma siyeg ban’en nib fel’ ni nge pi’ ngak e piin ni yad be rin’ e tin nib mat’aw.” Nap’an ni gad ra fal’eg i lemnag feni fel’ e ayuw nge runguy ni ke dag ngak e piin ni kar t’ufeged Got, ma ra k’aringdad ni ngad pininged e magar ngak ni ri gad ba felfelan’!

18. (a) Uw rogon ma rayog ni nga nog ni dabi puthuy Jehovah e amith ko flaab rok? (b) Mang fan ni ma yib e gafgow ngak boor e girdi’ nib yul’yul’ ku Got?

¹⁸ “Flaab rok Jehovah”​—e ir e ke ayuweg ni nge mon’og e girdi’ rok ko tirok Got ban’en. Ma kan micheg ngodad ni “de puthuy e amith ngay.” (Proverbs 10:22, NW) Ere, mang fan ni ke yib e skeng ngak boor e girdi’ nib yul’yul’ ngak, ni ke k’aring e amith nge gafgow ngorad? Gafgow nge kireban’ e ma yib ngodad ni dalip fan. (1) Gadad e ta denen. (Genesis 6:5; 8:21; James 1:14, 15) (2) Satan nge pi moonyan’ rok. (Efesus 6:11, 12) (3) Fare fayleng nib kireb. (John 15:19) Yugu aram rogon ni ma pag Jehovah ni nge buch e tin nib kireb rodad, ma gathi ir e ke k’aring. Tin riyul’ riy e, “urngin e tin nib fel’ ni be pi’ Got ngodad nge urngin e tow’ath nrib manigil ma be yib u tharmiy ngodad.” (James 1:17) Flaab rok Jehovah e der k’aring e amith.

19. Mang e athap ni bay ni fan ko piin ni ma ngongol u fithik’ e yul’yul’?

¹⁹ Rogon ni nge mon’og be’ ko tirok Got e gubin ngiyal’ nib l’ag ko ngan par nib chuchugur ku Got. U nap’an ni ra fel’ thildad Got, ma ‘gad be toy e def nib fel’ rodad ko gabul nge langlath, ni fan ni nge yog ngodad e bin riyul’ e yafas’​—ni aram e yafas ni manemus. (1 Timothy 6:12, 17-19) U lan e bin nib beech e fayleng rok Got ni bay yib, e ra yog ngodad e flaab ko tirok Got nge tin nib t’uf ko dowef rodad. Fa bin riyul’ e yafas, e ir e yafas ni nge yog ngak urngin e girdi’ ni “ma motoyil nga laman Jehovah.” (Deuteronomy 28:2, NW) U fithik’ e lem rodad ni ke mudugil, e ngauda ngongolgad u fithik’ e yul’yul’ ni gad ba felfelan’.

Mang e Kam Fil?

• Mang fan de fel’ ni ngan lemnag murung’agen e gabul nge langlath nib pag rogon?

• Mang e pi flaab ni ma yib ngodad e ngiyal’ ney?

• Mang fan ni ma yib e gafgow ngak e pi tapigpig rok Got nib yul’yul’?

[Study Questions]