Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Piin Ma Gafaliy E Saf “Nge Folwok E Pi Saf Rorad”

Piin Ma Gafaliy E Saf “Nge Folwok E Pi Saf Rorad”

Piin Ma Gafaliy E Saf “Nge Folwok E Pi Saf Rorad”

“Um gafaliyed fare ran’ i saf ni Got e ke pi’ ngomed, um gafaliyed . . . nib m’agan’med ngay . . . , ma ri gimed ba adag . . . , nguur folwokgad romed.”​—1 PETER 5:2, 3.

1, 2. (a) Mang tow’ath e pi’ Jesus ngak apostal Peter, ma mang fan ni bay rogon ni nge pagan’ Jesus ngak? (b) Uw rogon e piin ni ma gafaliy e saf u wan’ Jehovah?

 BA NGIYAL’ u m’on ko Pentekost ko 33 C.E., ni be abich Peter nge nel’ i gachalpen Jesus ni kakadbul ni ggan ni ke fal’eg Jesus u dap’e l’ay ko fare Lipath nu Galile. Gathi ereram e yay ni som’on ni guy Peter Jesus u tomren ni ke fas ko yam’, ma dabi siy ni ke felan’ ngay ni kab fas Jesus. Machane sana ke magafan’ Peter. Ya in e rran u m’on riy, e yog ngak boch e girdi’ ni de nang Jesus. (Luke 22:55-60; 24:34; John 18:25-27; 21:1-14) I ginang Jesus Peter ni bochan e ke meewar e michan’ rok, fa? Danga’. Ya ke pi’ e tow’ath ngak Peter ni nge duruw’iy ma nge gafaliy e “pi saf” rok Jesus. (John 21:15-17) Ma ke m’ug ko chep rok e ulung ni Kristiano ko bin som’on e chibog ni bay rogon ni nge pagan’ Jesus ngak Peter. Ya Peter nge tin ni ka bay e apostal nge piin ni piilal nu Jerusalem e ur gafaliyed e ulung ni Kristiano u fithik’ e togopluw nib gel mab papey ni ra yoorgad.​—Acts 1:15-26; 2:14; 15:6-9.

2 Ngiyal’ ney ma Jehovah e ke dugliy u daken Jesus Kristus e piin ni piilal ni ngar gafaliyed e pi saf rok ko tirok Got ban’en ko ngiyal’ u chepin i girdi’ nrib gel e mo’maw’ riy. (Efesus 4:11, 12; 2 Timothy 3:1) Bay rogon ni nge pagan’ Jehovah ngorad, fa? Fare gapas ni bay u fithik’ fare ulung i walag e ngiyal’ ney e ma micheg ni bay rogon ni nge pagan’ ngorad. Riyul’ ni pi tagafaliy e saf ney e ku yad ma oloboch ni bod Peter. (Galatia 2:11-14; James 3:2) Machane ke pagan’ Jehovah ngorad ni ngar ayuweged e pi saf rok ni ke ‘chuw’iyrad nga rachaen Fak.’ (Acts 20:28) Rib t’uf e pi pumoon ney u wan’ Jehovah ya ke ta’ ni ngan ‘tay farad nib gel.’​—1 Timothy 5:17.

3. Uw rogon ni nge par e piin ni piilal ni ma gafaliy e saf nib m’agan’rad ma yad ba adag e maruwel rorad?

3 Uw rogon ma piin ni piilal ni yad ma gafaliy e saf e ba m’agan’rad ngay ma ke fel’ u wun’rad ma nge folwok e pi saf rorad? Bod rogon Peter nge piin ni piilal ko bin som’on e chibog, ni yad ma pagan’rad ko fare kan ni thothup rok Got, ni ma pi’ gelngirad ni ngar rin’ed e maruwel ni ke mil fan ngorad. (2 Korinth 4:7) Fare kan ni thothup e ku ma yibnag wom’engin e kan ni thothup ngorad​—ni aram e t’ufeg, nge felfelan’, nge gapas laniyan’, nge gum’an’, nge gol, nge fel’ ngak e girdi’, nge michan’, nge sobut’an’, nge t’ar laniyan’. (Galatia 5:22, 23) Ngada weliyed boch e kanawo’ nrayog ni nge pi’ e piin ni ma gafaliy e saf e wok ni be dag wom’engin e kan ni thothup u nap’an ni yad be gafaliy e saf rok Got ni kan pi’ ngorad.

Nge T’uf ni L’agruw ni Ulung nge Gothon ni Be’ nge Be’

4, 5. (a) Uw rogon ni ma dag Jehovah nge Jesus ni yow ma t’ufeg fare ulung i saf? (b) Mang boch e kanawo’ ni ma dag e piin ni ma gafaliy e saf e t’ufeg rorad ngak fare ulung i saf?

4 T’ufeg e ir e bin th’abi fel’ i fel’ngin e kan ni thothup. Ma m’ug e t’ufeg rok Jehovah ngak fare ulung ni ga’ngin u nap’an ni ma pi’ e ggan ni machib ngorad ni boor. (Isaiah 65:13, 14; Matthew 24:45-47) Machane gathi ke mus ni ma duruw’iy fare ulung i saf. Ya ku ma t’ufegrad ni be’ nge be’. (1 Peter 5:6, 7) Ku ma t’ufeg Jesus fare ulung i saf. I pi’ e yafos rok ni fan ko fare ulung i saf, ma manang ‘fithingrad’ ni be’ nge be’.​—John 10:3, 14-16.

5 Piin ni piilal ni ma gafaliy e pi saf rok Jehovah e ma folwok rok Jehovah nge Jesus. Ma m’ug rorad ni yad ma t’ufeg fare ulung i saf rok Got ni “[yad] ma weliy murung’agen e thin rok Got” ngak fare ulung. Welthin rorad e ma duruw’iy ma ma yororiy fare ulung i saf ma maruwel rorad nib gel e ma guy urngin e girdi’. (1 Timothy 4:13, 16) Ma gathi ri yima guyrad ni yad ma fal’eg e babyor ko ulung, ma yad ma yoloy e babyor nguur pied, ma yad ma yarmiy e tirok e ulung ma yad be ngongliy boor nochi ban’en ya nge fel’ e pi muulung nge yugu boch ban’en ni fan e nge “urngin ban’en ma ngan rin’ nib fel’ rogon ma ba yaram.” (1 Korinth 14:40) Yima rin’ e pi maruwel ney ni dariy be’ ni be guyrad ara be pining e magar ngorad riy. Yad ma rin’ ni bochan e t’ufeg.​—Galatia 5:13.

6, 7. (a) Mang reb e kanawo’ nrayog ni nge nang e piin ni piilal riy e pi saf u lan e ulung? (b) Mang fan nib fel’ ni ngada weliyed lanin’dad ngak e piin ni piilal?

6 Piin ni piilal ni Kristiano ni yad ma gafaliy e saf e yad ma dag e t’ufeg ngak e saf ni reb nge reb u lan e ulung. (Filippi 2:4) Reb e kanawo’ nrayog ni nge nang e piin ni piilal reb e saf nge reb e ngar uned ngorad ko machib u mit e tabinaw. Ba ga’ ni ke un pi gachalpen Jesus ngak ko machib me fanay Jesus e ngiyal’ i n’em ni nge pi’ e athamgil nga lanin’rad. (Luke 8:1) Be gaar reb e piilal ni Kristiano: “Kugu pirieg ni bin th’abi fel’ e kanawo’ ni nggu nang mu gu pi’ e athamgil nga laniyan’ reb e walag ni ppin ara pumoon e nggu un ngak ko machib u mit e tabinaw.” Faanra dawor mu un ngak reb e piilal ko machib u mit e tabinaw, ma mang ni dab mu guy rogon ni ngam rin’ nib papey?

7 Bochan e t’ufeg me un Jesus ko felfelan’ ni i tay pi gachalpen miki un ko kireban’ ni ur ted. Nap’an ni sul fa 70 i gachalpen ko milekag rorad ni ur machibgad ni yad ba felfelan’, miki “felfelan’” Jesus. (Luke 10:17-21) Machane nap’an ni guy e kireban’ rok Maria nge chon e tabinaw rok nge pi tafager rok u nap’an ni yim’ Lazarus, “me yor Jesus.” (John 11:33-35) Maku arrogon e piin ni piilal ni yad ma gafaliy e saf e ngiyal’ ney ni yad ma runguy e pi saf. T’ufeg e ra k’aringrad ni ngar “uned ko felfelan’ ngak e piin ni kar felfelan’gad” mi yad “un ko meyor ngak e piin ni yad be yor.” (Roma 12:15) Faanra buch ban’en me yib e felfelan’ ara kireban’ ngom ma dabi magawon lanin’um ni ngam weliy lanin’um ngak e piin ni piilal ni Kristiano. Ra yib e athamgil nga lanin’rad ni bochan e felfelan’ ni ga be tay. (Roma 1:11, 12) Ma faan yad ra nang e gafgow ni ga be tay ma rayog ni ngar gelnaged gur mi yad fal’eg lanin’um.​—1 Thessalonika 1:6; 3:1-3.

8, 9. (a) Uw rogon ni dag reb e piilal e t’ufeg ngak e ppin rok? (b) Uw fene ga’ fan ni nge t’ufeg e piilal girdien e tabinaw rok?

8 Ra m’ug e t’ufeg rok reb e piilal ngak fare ulung i saf u rogon ni ma ngongol ngak chon e tabinaw rok. (1 Timothy 3:1, 4) Faanra bay e ppin rok ma rayog ni nge pi’ e kanawo’ ngak e tin ni ka bay e pumoon u lan e ulung u rogon ni ma tay fan e ppin rok. (Efesus 5:25; 1 Peter 3:7) Amu tafinaynag e thin rok Linda ni ir reb e ppin ni Kristiano. Pumoon rok e i pigpig ni reb e piilal ni pag 20 e duw u m’on fini yim’. Be gaar Linda: “Pumoon rog e i par ni boor e maruwel rok ni ma ayuweg e ulung. Machane ke k’aringeg ni nggu lemnag ni gu ma ayuweg e maruwel rok. Boor yay ni i pining e magar ngog ya gu ma ayuweg, ma nap’an ni ke lich e maruwel rok u lan e ulung ma gamow ma rin’ boch ban’en u taabang. Aram fan ni gu manang ni ma t’ufegeg ma de kireban’ug ko maruwel rok ni boor u lan e ulung.”

9 Faanra bay e bitir rok e piilal ni Kristiano ni ma gafaliy e ulung, ma rayog ni nge pi’ e kanawo’ ngak yugu boch e gallabthir u lan e ulung u rogon ni ma llowan’nag ara ma pining e sorok ngak e pi bitir rok u fithik’ e t’ufeg. (Efesus 6:4) Ma fare t’ufeg ni ma dag ngak girdien e tabinaw rok e ma micheg ni be maruweliy e pi n’en nib mil fan ngak ni bochan e kan ni thothup e ke dugliy ni nge mang e piilal ko ulung.​—1 Timothy 3:4, 5.

Puruy’ e Ra Mon’ognag e Felfelan’ nge Gapas

10. (a) Mang e rayog ni nge kirebnag e felfelan’ nge gapas u lan e ulung? (b) Mang magawon e i n’en ni nge kirebnag e gapas ko ulung ni Kristiano ko bin som’on e chibog, ma uw rogon ni kan pithig e re magawon nem?

10 Rayog rok e kan ni thothup ni nge yognag e felfelan’ nge gapas nga gumir’chaen reb e Kristiano, nge ulung ko piin piilal, nge girdien e ulung. Machane faanra der ma pufpuf e thin u fithik’ girdien e ulung ma rayog ni nge kirebnag e felfelan’ nge gapas riy. Be gaar Solomon: “Dabi m’ag e pi n’en ni yi be tafinaynag ni ngan rin’ ni faanra da ni puruy’nag.” (Proverbs 15:22, New World Translation) Machane, rayog e felfelan’ nge gapas ni faanra ba pufpuf e thin rok girdien e ulung ni yad be non u fithik’ e tay fan. Bod rogon, ni faani sum e magawon ko ngan maad’ad ngak e girdi’ nrogon yalen ma be n’en ni nge kireb e gapas u lan e bin som’on e ulung ni Kristiano. Ere fare governing body ara fare ulung ko piilal ni ma dugliy ban’en u Jerusalem e ke yibilay e ayuw rok fare kan ni thothup ni nge gagiyegnagrad. Ma ra bagayad me weliy rogon laniyan’ ko re magawon nem. Ur puruy’gad mar dugliyed rogon e re magawon nem. Ma nap’an ni kar weliyed ngak e pi ulung e n’en ni kar turguyed me felfelan’ fapi girdi’ ko “thin ni ba’ riy ni be pi’ e athamgil nga lanin’rad.” (Acts 15:6-23, 25, 31; 16:4, 5) Aram rogon ni ur ayuweged e felfelan’ nge gapas u lan e ulung.

11. Uw rogon nra mon’ognag e piin ni piilal e felfelan’ nge gapas u lan e ulung?

11 Ku arrogon e ngiyal’ ney, ni ma ayuweg e piin ni piilal ni ma gafaliy e ulung e felfelan’ nge gapas ni faanra ba pufpuf e thin rorad. Nap’an nra sum e magawon ni rayog ni nge kirebnag e gapas ko ulung, ma yad ra muulung nga rogned lanin’rad. Yad ra motoyil ngorad u fithik’ e ta’ fan. (Proverbs 13:10; 18:13) Tomren ni kar yibilayed e ayuw ko kan ni thothup, ma yad ra pithig e magawon nrogon ni ba’ ko Bible nge rogon e thin ni ke yoloy “fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop.” (Matthew 24:45-47; 1 Korinth 4:6) Ma nap’an ni ra turguy urngin e piilal ban’en nrogon e thin ko Bible ma ra reb e piilal ma ra fol ko n’en ni kan turguy ni yugu aram rogon ni ba thil ko lem rok. Faanra ba sobut’an’ e piin ni piilal ma rayog e felfelan’ nge gapas nga lan e ulung ma ku yad ra pi’ e kanawo’ nib fel’ ni fan ngak girdien e ulung u rogon ni ngan fol rok Got. (Mikah 6:8) Me gur, gab sobut’an’ ni ga be fol ko pi n’en ni ke turguy e piin ni be gafaliy e ulung nrogon e thin ko Bible, fa?

Ngam Gum’an’ mag Gol Ngak e Girdi’

12. Mang fan ni thingari gum’an’ Jesus u puluwon e pi apostal rok me gol ngorad?

12 I gum’an’ Jesus me gol u puluwon e pi apostal rok ni yugu aram rogon ni boor yay ni kar meewargad. Boor yay ni guy Jesus rogon ni nge ayuwegrad ni nge sobut’an’rad. (Matthew 18:1-4; 20:25-27) Machane u nap’an e bin tomur e rran ko yafos rok Jesus u fayleng me luknag ayrad ya nge fil ngorad rogon e sobut’an’. Tomur riy “me maluag thin pi gachalpen Jesus ko mini’ e arorad ni ir e ngar tiyed nib tolang u fithik’rad.” (Luke 22:24; John 13:1-5) I puwan’ Jesus ngak e pi apostal, fa? Danga’, ya i ayuwegrad ni nge tamilangan’rad ni gaar: “I mini’ e ba ga’, en ni ke par nga but’ ni nge abich fa en ni be fek e ggan ngi i pi’ ngak? Mmudugil ni faanem ni ir e ke par nga but’. Machane gag e tapigpig ni gu bay u fithik’med.” (Luke 22:27) Gum’an’ nge gol rok Jesus nge chag e wok rok nib fel’ ngay e munmun me taw nga gumir’chaen e pi apostal.

13, 14. Mingiyal’ e thingari gol e piin ni piilal ni be gafaliy e ulung?

13 Ku arrogon e piin ni piilal ni yad ma gafaliy e ulung e ngiyal’ ney ni sana yad ra fonownag be’ ni boor yay ni bochan e ke meewar. Sana ra chalban reb e piilal ni bochan faanem. Machane, ra yib ngan’ fare piilal ni ku ir be’ ni tadenen u nap’an ni ‘be fonownag e piin ni yad be oloboch,’ me ere rayog rok ni nge gum’an’ u puluwon walagen. Ra aram rogon ma be folwok rok Jesus nge Jehovah ni yow ma gum’an’ u puluwon urngin e Kristiano​—nib muun e piin ni piilal ngay.​—1 Thessalonika 5:14; James 2:13.

14 Yu ngiyal’ ma thingar ni ginang be’ nib gel e denen ni ke ngongliy. Faanra dabi kalngan’ faanem ma thingari tharbog e piin ni piilal faanem nge chuw ko ulung. (1 Korinth 5:11-13) Yugu aram rogon ni yad ra tharbog ma thingar ra ngongolgad ngak faanem ni be m’ug riy ni yad ma fanenikay fare denen, ma gathi faanem ni tadenen. (Jude 23) Gol ni ma tay e piin ni ma gafaliy e saf e ra ayuweg e saf ni ke malog ni nge sul nga tafen.​—Luke 15:11-24.

Michan’ e Ma K’aring e Ngongol nib Fel’

15. Mang reb e kanawo’ ni ma folwok e piin ni ma gafaliy e saf riy u fel’ngin Jehovah, ma mang e ma k’aringrad ni ngar rin’ed?

15 Jehovah e “ba fel’ e tin ni ma rin’ ngak urngin e girdi’” ni mus ngak e piin ni darur ted fan e pi n’en ni ma rin’ ni fan ngorad. (Psalms 145:9; Matthew 5:45) Ma m’ug fel’ngin Jehovah u nap’an ni ma l’og e pi girdi’ rok ni ngar machibnaged fare “thin nib fel’ ni murung’agen e gagiyeg rok Got.” (Matthew 24:14) Ma m’ug fel’ngin Got rok e piin ni piilal ni ma gafaliy e ulung u nap’an ni yad be ayuweg rogon e machib ko gil’ilungun Got. Mang e ma k’aringrad ni ngar athamgilgad ko re maruwel ney? Michan’ rorad ngak Jehovah nge tin ni ke micheg e ma k’aringrad.​—Roma 10:10, 13, 14.

16. Mang reb e kanawo’ nrayog ni nge rin’ e piin piilal e ngongol riy “nib fel’” ngak e pi saf?

16 Piin ni ma gafaliy e saf e ma ‘ngongliy e ngongol nib fel’ ngak urngin e girdi’’ u nap’an ni yad ma machib, machane kub mil fan ngorad ni ngar ngongliyed e ngongol nib fel’ ‘ngak e piin ni kar manged girdien e tabinaw rok Got u fithik’ e mich u wun’uy ngak Kristus.’ (Galatia 6:10) Reb e kanawo’ nrayog ni ngar rin’ed e nga ranod nga tafen girdien e ulung ngar pied e athamgil ngorad. Be gaar reb e piilal: “Gu ma felfelan’ ngay ni nggu nonod girdien e ulung u taferad. Ya rayog ni nggu pining e sorok ngorad ma nge tamilang u wun’rad ni ba ga’ fan e athamgil ni yad be tay.” Yu ngiyal’ e rayog ni nge tamilangnag e piin ni piilal e n’en ni nge rin’ be’ ya nge mon’og e pigpig ni be tay ngak Jehovah. Aram rogon ni yad ra folwok rok apostal Paul. Amu lemnag rogon ni i wenig ngak girdien e ulung nu Thessalonika ni gaar: “Ma ke pagan’mad ngak Somol nib mudugil ni gimed be rin’ e tin ni kug weliyed ngomed ma bay um rin’ed i yan.” (2 Thessalonika 3:4) Thin ni aray rogon e ma taw nga gumir’chaen e pi saf ma ra mom rorad ni ngar “folgad ko thin rok e piin ni yad be yog e thin rorad.” (Hebrews 13:17) Ere nap’an ni ra yib e piin ni piilal nga tafenam ni ngar pied e athamgil nga lanin’um, mu pining e magar ngorad.

Sumunguy e Ba T’uf Riy e T’ar Laniyan’

17. Mang e ke fil Peter rok Jesus?

17 Ba sumunguy Jesus ni mus ko ngiyal’ ni kan k’aring e damumuw ngak. (Matthew 11:29) Nap’an ni kan egnag ma kan kol, ma i sumunguy Jesus ma i t’ar laniyan’. De lemnag Peter e n’en ni be rin’ me furuy e sayden rok nge cham. Me puguran Jesus ngak Peter ni gaar: “Da mu nang nrayog ni gu non ngak e Chitamag ni nge ayuwegeg ma ka chiney me l’og e engel rok ngar bad nib pag ragag nge l’agruw ulung?” (Matthew 26:51-53; John 18:10) Ke mit e thin rok Jesus nga gumir’chaen Peter ya tomur riy me yog ngak e pi Kristiano ni gaar: “Yi Kristus e ir e gafgow ni bochmed me dag ngomed rogon ni ngam folwokgad rok, ni aram e nguum leked luwan ay. . . . Ma faan nog e thin nib kireb ngak ma de ta’ puluwon ni thin nib kireb; ma faan nni gafgownag ma de gaar e bayi fulweg taban ngak e piin ni yad be gafgownag.”​—1 Peter 2:21-23.

18, 19. (a) Wuin e thingari sumunguy e piin ni ma gafaliy e saf ma ngar t’ared lanin’rad? (b) Mang boch e deer ni gad ra weliy ko bin ni migid e thin?

18 Ku arrogon e piin ni piilal faanra nge yib angirad ma yad ra sumunguy ni mus ni ku ra kan rin’ e kireb ngorad. Bod rogon, ni sana boch e girdi’ u lan e ulung ni be ayuwegrad e piin ni piilal e darur folgad. Faanra cha’ nib t’uf e ayuw rok e ke mmeewar ara ke m’ar ko tirok Got ban’en ma sana ra “non ni der gonopiy ko be mang e be yog ma thin rok e bod e sayden ni be rogoy” u nap’an ni yira fonownag. (Proverbs 12:18, NW) Yugu aram rogon ma ngan bod Jesus piin ni piilal e dab ra fulweged e thin nib kireb ngak faanem ara rin’ed e kireb ngak. Danga’, ya yad ra t’ar lanin’rad mi yad lemnag rogon laniyan’ faanem, ya aram rogon ni ngan ayuweg faanem nib t’uf e ayuw rok. (1 Peter 3:8, 9) Me gur, ga ma folwok ko piin ni piilal ma ga sumunguy ma ga ma t’ar lanin’um u nap’an ni yira fonownagem, fa?

19 Dariy e maruwar riy, ni ma tay Jehovah nge Jesus fan e maruwel nib gel ni be tay bokum biyu’ e piin ni piilal ni yad be gafaliy fare ulung i saf u fayleng i yan. Ku ma runguy Jehovah nge Fak fa bokum biyu’ e ministerial servant ni yad ma ayuweg e piin ni piilal ni ngar ayuweged e “piin ni gimed ni girdien Kristus.” (Hebrews 6:10) Ere mang fan ni boch e pumoon ni kar taufegad e dar guyed rogon ni ngar uned ko “maruwel ni ir e ba th’abi fel’”? (1 Timothy 3:1) Uw rogon ni ma skulnag Jehovah e piin ni ke dugliyrad ni ngar gafaliyed e girdi’ rok? Gad ra weliy e gali deer ney ko bin migid e thin.

Ka Ga Manang?

• Mang boch e kanawo’ ni ma dag e piin ni piilal e t’ufeg riy ngak girdien e ulung?

• Uw rogon ni ra mon’ognag urngin e girdi’ ko ulung e felfelan’ nge gapas?

• Mang fan ni nge gol e piin ni piilal ma ngar t’ared lanin’rad u nap’an ni yad ra fonownag e girdi’?

• Uw rogon ni ra dag e piin ni piilal e michan’ nge ngongol nib fel’?

[Study Questions]

[Picture on page 4]

T’ufeg e ma k’aring e piin ni piilal ni ngar ayuweged e ulung

[Pictures on page 4]

Ku yad ma tay e ngiyal’ ni ngar fafelgad chon e tabinaw rorad u taabang . . .

. . . nge ngar uned ko machib u taabang

[Picture on page 6]

Numon nib fel’ rogon u thilin e piin ni piilal e ra mon’ognag e felfelan’ nge gapas u lan e ulung