Tin Baga’ Fan ko Ken Lal e Babyor ko Psalms
Thin Rok Jehovah e Ba Fas
Tin Baga’ Fan ko Ken Lal e Babyor ko Psalms
RAYOG ni nge yog be’ nib fel’ rogon ni gaar: “Pi fakdad ni pumoon e bod e pi woldug ni ke dammal, ma pi fakdad ni ppin e bod e tabthung u lan e naun ko pilung ni kan nunuwnag, ma ke yoor i yoor e chugum ni kad chaariyed, . . . ma ke yoor i yoor ran’ e gamanman rodad.” Maku, piin nib fel’ rogon e sana ra non nib ga’ lamrad nge lungurad: “Ba felfelan’ e girdi’ ni aram rogon!” Machane, ba thil e n’en ni yog fare psalmist ye gaar: “Ba felfelan’ e girdi’ ni Got rorad e Jehovah!” (Psalms 144:12-15, NW) Uw rogon ni nge thil e re n’ey? Jehovah e ir e Got nib felfelan’, ma felfelan’ e ir e f’oth rok e piin ni ma liyor ngak. (1 Timothy 1:11) Tin riyul’ ney e kan tamilangnag ko bin tomur e ulung ko tang ni ke thagthagnag Got, ni aram e Psalms 107 nge mada’ ko 150.
Maku Ken Lal e babyor ko Psalms e be gagiyelnag e pi fel’ngin Got nrib fel’, nib muun ngay e t’ufeg nib yul’yul’, nge fel’ ngak e girdi’. Gad ra nang boor ban’en u murung’agen pangin Got, ma mom ni ngad t’ufeged ma mom ni nge yib madgun u wan’dad. Ma ra fek e re n’ey e felfelan’ i yib ngodad. Ri baga’ fan e thin ni gad ra pirieg ko Ken Lal e Babyor ko Psalms!—Hebrews 4:12.
FELFELAN’ NBOCHAN E T’UFEG NIB YUL’YUL’ ROK JEHOVAH
“Yibe athapeg ni nge pining e girdi’ e magar ngak Jehovah ni bochan e t’ufeg nib yul’yul’ rok nge bochan e tin nib fel’ ni ke rin’ ngak e girdi’,” ireray e tang ni yon’ piyu Jew ni kalbus u nap’an ni kar sulod u Babylon. (Psalms 107:8, 15, 21, 31) I yon’ David reb e tang ni be pining e sorok ngak Got ni gaar: “Yul’yul’ rom [e] ke taw nga lan e lang.” (Psalms 108:4, NW) U lan e tang rok ni migid, e meybil ni gaar: “O Jehovah ni Got rog, mu ayuwegeg; mu ayuwegeg nbochan e t’ufeg nib yul’yul’ rom.” (Psalms 109:18, 19, 26, NW) Psalm 110 e aram e yiiy u murung’agen e gagiyeg ni ra ta’ fare Messiah. “Madgun Jehovah e aram tabolngin e gonop,” rogon ni yog ko Psalms 111:10. Rogon ni yog ko bin migid e psalm, e “nge felfelan’ e ani ni bay madgun Jehovah u wan’.”—Psalms 112:1, NW.
Psalms 113 nge mada’ ko 118 e kan pining ni Hallel Psalms, ni bochan e boor yay ni yad ma fanay fare bugithin ni “Hallelujah,” ara “Ngan pining e sorok ngak Jah!” Rogon ni yog fare Mishnah—ni aram e n’en ni kan yoloy ko bin dalip e chibog ni kan yoloy riy e yalen ni dan yoloy ko som’on—ni pi tang ney e ka nin’ u nap’an e Paluk’af ngu nap’an dalip e madenom ni ma rin’ piyu Jew ni yu duw. Psalm 119 e bin th’abi n’uw u fithik’ urngin e psalm nge pi guruy u lan e Bible, e be ga’nag fan e thin rok Jehovah.
Fulweg u Boch e Deer ko Bible:
109:23—Mang e be yip’ David fan u nap’an ni yog ni gaar: “Thingar gu wan ni bod e tagalul ni be achichig”? I weliy David u fithik’ e fanathin ni i thamiy ni kari chuchugur ni nge yim’.—Psalm 102:11.
110:1, 2—Mang e rin’ e “Somol [rok David],” i Jesus Kristus, u nap’an ni be par u ba’ ni mat’aw rok Got? Tomren ni kan faseg Jesus ko yam’, me yan nga tharmiy me par u ba’ ni mat’aw rok Got ni be sonnag ni nge yib fare duw ni 1914 ni nge tabab ko gagiyeg nib Pilung. Ngiyal’ nem, ma be gagiyegnag Jesus e pi gachalpen ni kan dugliyrad, ni be pow’iyrad ko maruwel rorad ni ngan wereg e machib min pingeg e girdi’ ngar manged gachalpen maku be ayuwegrad ni ngar fal’eged rogorad ni fan ni ngar uned ngak ko gagiyeg u Gil’ilungun.—Matthew 24:14; 28:18-20; Luke 22:28-30.
110:4—Mang e ke micheg Jehovah ma ‘dabi thilyeg’? Ireray fare m’ag ni ke fal’eg ni fan ku Jesus ni nge pigpig ni Pilung nge Prist.—Luke 22:29.
113:3—Uw rogon ma rayog ni ngan pining e sorok nga fithingan Jehovah u nap’an ni “ke m’ug e yal’ ni kakadbul nge mada’ ko ngiyal’ ni ke aw”? Re n’ey e gathi kemus ni taareb e ulung ko girdi’ ni be pigpig ku Got ni gubin e rran. U nap’an ni ra m’ug e yal’ ni kakadbul u ngek nge mada’ ko ngiyal’ ni ra ni aw ko ngal, me aw ramaen e yal’ nga fayleng ni polo’. Aram rogon, nib t’uf ni ngan pining e sorok ngak Jehovah u ga’ngin yang e fayleng. Dabiyog ni ngan lebguy e re n’ey ni faanra dariy e maruwel nib yaram. Gadad e Pi Mich Rok Jehovah, e bay e tow’ath rodad ni ngad pininged e sorok ngak Got ma ngad uned ko maruwel ni ngan machibnag fare Gil’ilungun u fithik’ e pasig.
116:15—Uw feni ‘ga’ fan u wan’ Jehovah e yam’ ni tay e piin nib yul’yul’ ngak’? Rib ga’ fan u wan’ Jehovah e pi tapigpig rok ni yam’ ni yad ra tay ni yad ba ulung, e kaygi tolang puluwon ndabiyog ni ngan pag nge buch. Faanra pag Jehovah ni nge buch e n’en ni aram rogon, ma gowa kab gel e pi toogor rok ngak. Maku, dakuriy e girdi’ ni nge magey u fayleng ni nge mang def ko fa bin nib beech e fayleng.
119:71—Mang e ra fel’ ko ngan un ko gafgow? Par nib mo’maw’ e ra fil ngodad ni ngarda pagedan’dad ngak Jehovah, ma ngad meybilgad ngak u fithik’ e yul’yul’, ma ngad filed e Bible nib gel ma ngad folgad ko n’en ni be yog. Maku, ngongol rodad u nap’an ni keb e magawon e ra dag thibngidad ma rayog ni ngan yal’uweg. Gafgow e dabi k’aring e damumuw ngodad ni faanra ngad paged ni nge machalbognagdad.
119:96—Mang e be yip’ fan e ‘tomur ko urngin ban’en nib flont’? Be weliy fare psalmist murung’agen e flont nrogon ni ma lemnag e girdi’. Sana be lemnag ni lem ko girdi’ u murung’agen e flont e bay e gin ni nge mus riy. N’en nib thil riy, e motochiyel rok Got e dariy e gin ni mus riy. Fonow ni bay riy e ba m’ag ko urngin ban’en ko yafas rodad. Be yog fare New International Version ni gaar, “Urngin nib flont ma gu be guy e gin ni mus riy, machane motochiyel rom e dariy e gin ni mus riy.”
119:164—Mang fan ni ngan pining e sorok ngak Got ni “medlip yay ni rran”? Fare namba ni medlip e baga’ ni be yip’ fan ban’en ni ke gaman. Ere, be weliy fare psalmist ni bay rogon Jehovah ni ngan pining urngin e sorok ngak.
Tin Gad Ra Fil Riy:
107:27-31. Gonop ko fayleng e ‘ra balyangan’’ u nap’an ni ra yib Armageddon. (Revelation 16:14, 16) Dabiyog ni nge ayuweg e girdi’ ni nge magey nib fos u nap’an e magothgoth. Ke mus ni piin ni ma sap ngak Jehovah e ra fos ni ngar “pininged e magar [ngak] nbochan e t’ufeg rok nib yul’yul’.”
109:30, 31; 110:5. Ba’ ni mat’aw i pa’ ba salthaw ni ke kol e sayden ngay e baga’ ni dabiyog ni nge ayuweg fa gin’en ni yima mith nga fon ko cham ni kan kol nga ba’ ni gilay’. Jehovah e bod ni “bay u ba’ ni mat’aw i pa’” e pi tapigpig rok, ni nge cham ni fan ngorad. Ere ma yororiyrad ma ma pi’ e ayuw ngorad—ni aram tapgin nib fel’ ni “ngarda pininged e sorok [ngak]”!
113:4-9. Rib tolang Jehovah arfan ni thingari sobut’nag ir ni ku ra nge “sap nga tharmiy.” Machane, ma runguy e piin nib sobut’, nge piin nib gafgow, nge ppin ni dabkiyog ni nge diyen. Jehovah ni fare Somol ni Th’abi Tolang e ba sobut’an’ ma baadag ni pi tapigpig e ngar boded.—James 4:6.
114:3-7. Ngan nang murung’agen e maang’ang ni ke fal’eg Jehovah ni fan ko girdi’ rok u Red Sea, ngu Jordan River, ngu daken fare Burey ni Sinai e thingari bit nga gum’irchadad. Girdi’, ni yima yog e “fayleng” ngorad e thingara ngatgad ngak—ni bod ni kar “thamiyed e amith nrib gel”—nbochan Somol.
119:97-101. Ra yog ngodad e gonop, nge llowan’, nge tamilangan’ ko Thin Rok Got ma ra ayuwegdad ni nge dabi kireb e michan’ rodad.
119:105. Thin rok Got e ba magal nga aydad ya rayog ni nge ayuwegdad ngada pithiged e magawon rodad. Maku bod ni ma pi’ e tamilang ko kanawo’ rodad, ya bochan ma yog e tin nib m’agan’ Got ngay ni fan ko gabul nge langlath.
FELFELAN’ NDARIY FAN NI KEB E GAFGOW
Uw rogon ma rayog ni nga darod nga fithik’ e gafgow maku rayog ni ngad k’adan’gad ko gafgow? Psalms 120 nge mada’ ko 134 e ra pi’ e fulweg riy nib tamilang. Gad ra k’adan’ ko gafgow ma ud pared ni gad ba felfelan’ nfaanra ngad sapgad ngak Jehovah ni nge ayuwegdad. Pi psalm ney, ni ka nog e Pi Tang ko For nga Lang, e sana i yon’ piyu Israel u nap’an ni yad be milekag nga Jerusalem ni ngar madenomnaged e pi madenom rorad ni yad ma rin’ ni gubin e duw.
Psalms 135 nge 136 e be dag ni ma Rin’ Jehovah e tin ni baadag, ni rib thil ko pi liyos ni ri dariy ban’en ni nga ra rin’ed. Fa bin 136 e Psalm e kan tunguy ni bay e fulweg riy, ni gin tomur u reb e verse e kan tang ni fulweg ko gin som’on ko re verse nem. Bin migid e psalm e be weliy murung’agen piyu Jew u Babylon ni kar gafgowgad ma yad baadag ni ngar liyorgad ngak Jehovah u Zion. Psalms 138 nge 145 e David e ke fal’eg. Baadag ni nge ‘pining e sorok ngak Jehovah u polo’ i gum’irchaen.’ Mang fan? Ke yog ni gaar, “Urngin e tin ni ga ma rin’ e dabiyog ni nge tamilangan’uy riy, ma rib fel’.” (Psalms 138:1; 139:14) Ma lal ni migid e psalm, e yibilay David riy ni ngan ayuweg rok e piin nib kireb, nge fonow nib mat’aw, min chuweg rok e piin tatogopuluw, min ayuweg nge fel’ e ngongol rok. Ke tamilangnag e felfelan’ ko girdi’ rok Jehovah. (Psalms 144:15) Tomren ni sul nga daken rarogon Got nib gilbuguwan mab fel’ ngak e girdi’, e yog David ni gaar: “Bay ug pining e sorok ngak Somol ni gubin ngiyal’; urngin e tin ni ke sunumeg e nguur pininged e sorok nga fithingan nib thothup ndariy n’umngin nap’an!”—Psalms 145:21.
Fulweg u Boch e Deer ko Bible:
122:3—Uw rogon ma Jerusalem e ba mach ni “kan taarebnag ke taareb”? Bod rogon ko pi mach kakrom, pi naun nu Jerusalem e kan toy ni rib chuchugur nga taabang. Ba chichiir e naun ko re mach nem e re ba mom ni ngan ayuweg. Maku, bochan ni reb e tabinaw e ba chuchugur nga reb ma aram e girdi’ riy e yad ma pagan’rad ngorad ni ngar ayuweged yad. Re n’ey e be dag ni fa 12 i ganong nu Israel e ke taareban’rad ko tirok Got u nap’an ni kar bad ni ngaur liyorgad ku Got.
123:2—Mang e be yip’ fan fare fanathin u murung’agen lan owchen e pi tapigpig? Pi tapigpig ni pumoon nge ppin e yad ma sap ko masta rorad ni pumoon ara ppin nbochan l’agruw ban’en: ni aram e ngan nang e tin baadag ni ngan rin’ nge ngan yoror rok min pi’ e tin nib t’uf rok. Maku arrogon, ni gad ma sap ngak Jehovah ni fan ni ngad nanged e tin nib m’agan’ ngay me runguydad.
131:1-3—Uw rogon ni ke munguynag ma ke gapasnag David laniyan’ ni ‘bod e bitir ni kan tel ko thuth’? Bod ba bitir ni kan tel ko thuth ni ke fil rogon ni nge fal’eg laniyan’ ma ra par nib felfelan’ u nap’an ni be chibiy e nina rok, ke fil David rogon ni nge munguynag me gapasnag laniyan’ ni bod e “bitir ni kan tel ko thuth.” Uw rogon? I maruweliy ni nge dabi tolangan’ ma de gay e tin ndariy rogon ni nge yog ngak. Baga’ ni ma yog David e tin dabiyog rok ma ma sobut’nag ir ko bin ni nge athamgil ni nge gilbuguwan. Gad ba gonop ni ngauda folwokgad ko lem nge ngongol rok, ni baga’ ni nap’an ni gad be maruweliy ni nge yog ngodad boch e tow’ath ara maruwel u lan e ulung.
Tin Gad Ra Fil Riy:
120:1, 2, 6, 7. T’ar e thin nga daken be’ nge thin ni be amithnag lanin’uy e rayog ni nge kireban’nag boch e girdi’ nib pag rogon. Gad ra gagiyegnag blowthdad e aram reb e kanawo’ ni “gad be dag ni gad baadag e gapas.”
120:3, 4. Faanra ba t’uf ni ngad gum’an’gad nbochan blowthen e girdi’ nib “sasalap,” ma ra fel’ u wan’dad ni ngad nanged ni ra yal’uweg Jehovah urngin ban’en ko ngiyal’ ni ke dugliy. Piin ma t’ar e thin ngad daken e girdi’ e ra gafgownagrad “be’ nib gel gelngin.” Ba mudugil ni ra pufthinnagrad Jehovah ni kan fanathinnag ko “nifiy ni be daramram u fithik’ e pi gek’iy ni wolguw.”
127:1, 2. U fithik’ e athamgil ni gad ma ta’, ma thingar da sapgad ngak Jehovah ni nge pow’iydad.
133:1-3. Taareban’ ni bay ko girdi’ rok Jehovah e ba fel’, ma ma pi’ e toffan. Thingar dab da kirebnaged e re n’ey ni ngan gay e kireb rok be’, nge cham, ara gun’gun’.
137:1, 5, 6. Pi tapigpig rok Jehovah nib kalbus e kar thamiyed ni ri yad bang ko Zion—ni aram e bang ko ulung rok Got u fayleng ko ngiyal’ nem. Ma uw rogodad? Gad ba yul’yul’ ko fare ulung ni be fanay Jehovah e ngiyal’ ney?
138:2. Ma ta’ Jehovah e ‘thin rok ni kab tolang nga fithingan’ ya rogon ni ra lebug urngin ban’en ni ke micheg u fithingan e kab ga’ ndawori chuchugur ko n’en ni gad be athapeg. Riyul’ ni, athap rodad nrib fel’ e bay nga m’on.
139:1-6, 15, 16. Manang Jehovah e tin gad ma rin’, nge lem rodad, nge thin rodad u m’on ni ngad dogned. Manangdad u nap’an ni kefin ni tabab e yafas rodad, u m’on dawori gagiyel urngin yang ko dowef rodad. Tamilangan’ rok Got u murung’agdad ni be’ nge be’ e “rib fel’” ma mo’maw’ ni ngan nang fan. Ri be fal’eg lanin’dad ni ngad nanged ni gathi kemus ni ma guy Jehovah e par rodad nib mo’maw’ ni sana keb ngodad e chiney ya ku manang wenegan ni ra yib ngodad!
139:7-12. Dariy bang ni gad ra yan ngay ni kaygi palog mab mo’maw’ rok Got ni nge gelnagdad.
139:17, 18. Tamilangan’ rok Jehovah e ke mang felfelan’ ngodad fa? (Proverbs 2:10) Faanra aram rogon, ma kad pirieged tafen e felfelan’ ni be yib ndabi m’ay. Lem rok Jehovah e kab “pire’ ko yan’.” Gubin ngiyal’ ni bay boor ban’en nrayog ni ngan fil u murung’agen Got.
139:23, 24. Thingar da adaged ni nge yaliy Jehovah lanin’dad nge pirieg ‘kanawoen e amith’—lem ni de puluw, nge ar’ar, nge pi n’en ni be sor lanin’dad ngay—nge ayuwegdad ngad chuweged e pi n’em.
143:4-7. Uw rogon ni ngad k’adan’gad ko gafgow nib gel? I dag fare psalmist ngodad e kanawo’ ni: Ngan fal’eg i lemnag e tin ma rin’ Jehovah, ngauda pared ni gad be lemnag rogon e maruwel rok, ma ngada meybilgad ni nge ayuwegdad.
“Gimed e Girdi’, Mu pininged e Sorok Ngak Jah!”
Ra reb ko fa aningeg ni som’mon e ulung ko psalms ma bay e thin ko tomur ni be pining e sorok ngak Jehovah. (Psalms 41:13; 72:19, 20; 89:52; 106:48) Ma bin tomur e ulung ko psalms e ku aram rogon. Psalms 150:6 e be gaar: “Gimed urngin e pi n’en nib fos e ngam pininged e sorok ngak Somol! Nguun pining e sorok ngak Somol!” Re n’ey e ra lebug u lan fa bin nib beech e fayleng rok Got.
Nap’an ni gad be sap nga m’on ko ngiyal’ nem nib felfelan’, ma bay tapgin nib fel’ ni ngada tolangnaged e bin riyul’ e Got ma ngada pininged e sorok nga fithingan. Gad ra lemnag e felfelan’ ya kad nanged Jehovah ma kad pared nib chuchugur ngak, ere gathi ra k’aringdad e re n’ey ni ngada pininged e sorok ngak ni gad be pining e magar ngak u gum’irchadad?
[Picture on page 29]
Pi maruwel rok Jehovah nib fel’ e yira ngat ngay
[Picture on page 31]
Pi n’en ni ma lemnag Jehovah e “kab boor ko yan’”