‘Mu Dugliy E Yafas Ni Ra Tiyem Ni Gab Fos’

“Kug taymed ni ngam dugliyed ko yafos e nge yib ngomed fa yam’, fa nge fal’eg Got waathmed fa nge bucheg waathmed. Mu turguyed e yafas ni ir e nge yib ngomed.”​—DEUTERONOMY 30:19.

1, 2. Mang e pi kanawo’ ni kan ngongliy e girdi’ riy ni bod yaan Got?

 “ARAM e chiney e ngad ngongliyew e girdi’; girdi’ e bay ra boded gadow mi yad bod yaadow.” Re thin nem ni yog Got e bay u lan bin som’on e guruy u lan e Bible. Rogon ni kan weliy ni bay u Genesis 1:26, 27 (NW) e “ara’ rogon ni sunumeg Got e girdi’; girdi’ e ni ngongliy ni bod yaan Got”. Ere fa bin nsom’on e girdi’ e ba thil ko gubin ban’en ni kan sunumiy u fayleng. Bod rogon e En ni Sunumiy, rayog rok ni nge fol u rogon ni ma ngongol Got u nap’an nra lemnag ban’en, nge rogon ni ma dag e pi fel’ngin ni t’ufeg, yal’uw, gonop, nge gelngin nib gel. Bay e nangan’ rok nrayog ni nge fanay ni nge mel’eg boch ban’en nra yib angin ngak me felfelan’nag e Chitamangin ni bay u tharmiy. (Roma 2:15) I par Adam nib puf rogon. Nap’an ni par Jehovah nge fal’eg i yaliy yaan fak ni bay u fayleng: “Ma rib fel’ u wan’.”​—Genesis 1:31; Psalm 95:6.

² Gadad pi fak Adam e kun ngongliydad ni bod yaan nge rarogon Got. Machane, bay ban’en nrayog ni ngad mel’eged ko n’en ni gad ma ngongliy fa? Yugu aram rogon ni rayog rok Jehovah ni nge nang e pi n’en nra buch nga m’on, ma der ma dugliy u m’on e n’en ni nge rin’ bagadad ara gin ni ngad sorgad ngay. Der ma pag pi fak ni bay u fayleng ni nge gagiyegnagrad e n’en ni ke m’ay i turguy rok. Ra nge ayuwegdad e re n’ey ni ngad nanged fan nib ga’ fan ni nge puf rogodad ni ngad mel’eged e tin nib fel’ ban’en, ma som’on e ngad guyed e n’en ni  buch rok piyu Israel nra fil ban’en ngodad.​—Roma 15:4.

Yu Israel e Ba Puf Rogorad ni Ngar Mel’eged Ban’en

3. Mang e bin som’on ko fa Ragag i Motochiyel, ma uw rogon ni turguy piyu Israel ni ngar folgad riy?

³ I yog Jehovah ngak piyu Israel ni gaar: “I gag Jehovah ni Got romed, i gag e gu chuwegmed u tafen e sib u lan fare nam nu Egypt.” (Deuteronomy 5:6, NW) U nap’an e duw ni 1513 B.C.E., ma aram min chuweg piyu Israel ko sib u Egypt, ma chiney e dakuriy tapgin ni nge maruwaran’rad ko pi thin ney. U lan bin som’on ko fa Ragag i Motochiyel, me non Jehovah u daken Moses ni gaar: “Dariy yugu reb e kan ni nge mang Got rom, ya ke mus ni gag.” (Exodus 20:1, 3) Ngiyal’ nem, me turguy piyu Israel ni ngar folgad. Ma ngar pigpiggad ku Jehovah u polo’ i lanin’rad.​—Exodus 20:5; Numbers 25:11.

4. (a) Mang e yog Moses ngak piyu Israel nrayog ni ngar turguyed? (b) Mang e bay nrayog ni ngad turguyed e ngiyal’ ney?

⁴ Aningeg i ragag e duw nga tomuren, miki puguran Moses ngak reb e mfen rok piyu Israel e n’en ni ngar turguyed. I yog ni gaar: “Chiney e kug taymed ni ngam dugliyed ko yafos e nge yib ngomed fa yam’, fa nge fal’eg Got waathmed fa nge bucheg waathmed. Nggu non ko tharmiy nge fayleng ni ngar mangew mich ko bin ni bay mu turguyed ni ngeb ngomed. Mu turguyed e yafos ni ir e nge yib ngomed.” (Deuteronomy 30:19) Taareb rogon ko chiney, rayog ni ngkuda mel’eged ban’en. Arrogon, rayog ni ngad turguyed ni ngad pigpiggad ku Jehovah u fithik’ e yul’yul’ me yog e yafas ni manemus ngodad, fa rayog ni ngad turguyed ni dab da folgad rok me yib wenegan ngodad ko tomur. Am lemnag l’agruw e girdi’ nra mel’egew ban’en nib thil.

5, 6. Mang e n’en ni ke turguy Joshua ni nge rin’, ma mang e ke buch?

⁵ U lan e duw ni 1473 B.C.E me pow’iy Joshua piyu Israel nga lan fare Binaw ni Kan Micheg. Nap’an ni be pi’ e athamgil nga lanin’rad u m’on ni nge yim’, me yog Joshua ngak fare nam ni ga’ngin ni gaar: “Faanra der m’agan’med ngay ni ngam pigpiggad ngak Somol, me ere mu dugliyed e daba’ e re kan ni nguum pigpiggad ngak, ko pi kan ni i pigpig pi chitamagimed ngorad u lan e nam nu Mesopotamia, ara pi kan rok e pi Amorite, ni nam rorad e gimed be par riy e chiney.” Ngemu’, me non ni fan ko tabinaw rok ni ul’ul ngay ni gaar: “Machane gag nge girdi’ ko birog e tabinaw e nguug pigpiggad ngak Somol.”​—Joshua 24:15.

⁶ U m’on riy, me fonownag Jehovah Joshua ni dabi rus me par nib gel, me yog ngak ni dabi rin’ e tin nde puluw ko Motochiyel Rok Got. Ya faanra beeg fare babyor ko Motochiyel rok ni rran nge nep’, ma pi n’en ni ra lemnag Joshua ni nge dugliy e ra fel’. (Joshua 1:7, 8) I buch ni aram rogon u nap’an ni fol Joshua riy. Pi n’en ni mel’eg e yibnag boor e tow’ath ngak. Yog Joshua ni gaar: “Dariy taareb ko pi n’en ni micheg u fithik’ fapi n’en nib fel’ ni micheg Jehovah ngak piyu Israel nde ta’ nga tagil’; urngin ni goo ke riyul’.”​—Joshua 21:45, NW.

7. Nap’an Isaiah, ma mang e ke mel’eg boch piyu Israel, ma mang wenegan ni ke yib ngorad?

⁷ Ba thil, mu lemnag e n’en ni ke buch u Israel ni sogonap’an 700 e duw nga tomuren. Nap’an e re ngiyal’ i n’em, ma boor piyu Israel ni ur folgad ko yalen rok yugu boch e girdi’ nib thil e got rorad. Ni bod, ni bin tomur e rran u reb e duw, me muulung e girdi’ nga taabang ni fan ko mur ni bay bokum mit e ggan riy nib fel’ lamen nge wain nib athib. Re madenom n’ey e gathi kemus ni bochi abich nib achig ni ngan tay u tabinaw. Ya ba madenom ko teliw ni be tay fan fa gali got rorad. I weliy Isaiah ni profet ko uw rogon u wan’ Jehovah e mit ney e ngongol ni gaar: “Gimed e piin ni gimed be digey Jehovah, ni piin kar paged talin fare burey rog nib thothup, gimed be fal’eg rogon ba tebel ni fan ngak fare got ko Fel’ Waathan nge piin ni be suguy e wain ni kan athukuy ni fan ko fare got ko Wol.” Ba mich u wan’rad ni rogon e mokun woldug ni yira tay u lan reb e duw e gathi fan e nge fal’eg laniyan’ Jehovah, machane nge fal’eg laniyan’ “fare got ko Fel’ Waathan” nge “fare got ko Wol.” Tin riyul’ riy, e kanawoen e togopuluw ni bochan e n’en ni kar mel’eged e ke dugliy e n’en nra buch rorad boch nga m’on. Yog Jehovah ni gaar: “Gu ra pag ni ngan li’med, ma gimed ra yim’; ya bochan ni kug piningmed ma dam fulweged; kug non ngomed ma dam motoyilgad; ma ka gimed be rin’ e tin nib kireb u p’eowcheg, nge tin ndar ma felan’ug ngay.” (Isaiah 65:11, 12, NW) Bochan ni kar mel’eged boch ban’en ni dariy e gonop riy, ma ke yibnag e magothgoth  nga dakenrad, ma fagali got ko Wol nge Fel’ Waathan e de yog ni ngar talegew.

Ngan Mel’eg e Tin nib Mat’aw

8. Rogon ni yog ko Deuteronomy 30:20, e mang e ba muun ko ngan mel’eg e tin nib mat’aw ban’en?

⁸ Nap’an ni yog Moses ngak piyu Israel ni ngar mel’eged e yafas, me dag dalip i ban’en ni susuna ngar rin’ed: “Nge t’uf Somol ni Got romed, um folgad rok ma gimed be par ni gimed ba yul’yul’ ngak.” (Deuteronomy 30:20) Ngad fal’eged i yaliy e dalip i n’ey nge yog nda mel’eged e tin nib mat’aw ban’en.

9. Uw rogon nrayog ni ngad daged e t’ufeg rodad ngak Jehovah?

⁹ Nge T’uf rodad Jehovah ni Got rodad: Kad mel’eged ni ngad pigpiggad ngak Jehovah ni bochan e ba t’uf rodad. Faan gad ra fol ko pi n’en ni be ginangdad ko n’en ni buch rok piyu Israel, ma gad be togopuluw nga gubin ban’en ni ra waliydad ngad uned ko ngongol nde yalen maku gad ra par nib palog ko rarogon e par ni rayog ni nge k’aringdad ni ngad awgad ko wup ni chogowen e chugum. (1 Korinth 10:11; 1 Timothy 6:6-10) Ngad chichiiyed paadad ku Jehovah nge pi motochiyel rok. (Joshua 23:8; Psalm 119:5, 8) U m’on ni yan piyu Israel nga lan fare Nam ni Kan Micheg, me yog Moses ngorad ni gaar: “Kug fil ngomed urngin fapi motochiyel nrogon ni yog Somol ni Got rog ngog ni nggu fil ngomed. Mu um folgad riy u lan e re nam ni baaram ni ngam marod mpired ngay. Ngari mfolgad riy, ya gimed ra rin’ ma ra guy e pi nam fanmed gonop nge feni tamilangan’med.” (Deuteronomy 4:5, 6) Ireray e ngiyal’ ni ngad daged e t’ufeg rodad ngak Jehovah ni aram e ngad ted nib m’on e tin nib m’agan’ Jehovah ngay u lan e yafas rodad. Riyul’ ni yira tow’athnagdad ni faan gad ra mel’eg ni ngad rin’ed ni aram rogon.​—Matthew 6:33.

10-12. Mang fonow e gad ra fil ni faan gad ra lemnag e pi n’en ni buch ko fapi rran u nap’an Noah?

¹⁰ Nguud folgad rok Got: Noah e ir reb e “tamachib ko tin mat’aw.” (2 Peter 2:5) Ba dake gubin e girdi’ u nap’an fa ngiyal’ ni dawori tharey e ran e fayleng ma “dar nanged e n’en ni bay yib” u tomuren e pi ginang ni tay Noah. Mang wenegan ni yib? “Yib e ran nge tharey e binaw nge fekrad ni yad gubin.” I ginangey Jesus ni rran rodad u nap’an “e ngiyal’ ni baaram ni bay yib e en ni Fak e Girdi’ riy”, e ku ra taareb rogon ko ngiyal’ nem. N’en ni buch u nap’an e rran rok Noah e ba ginang ngak e piin ni kar mel’eged ni dab ra folgad ko thin rok Got e ngiyal ney.​—Matthew 24:39.

¹¹ Piin ni yad ma moningnag fare ginang ni be pi’ e pi tapigpig rok Got e ngiyal’ ney e thingar ra nanged e n’en nra buch rorad ni faanra dabra folgad ko ginang ni yibe pi’ ngorad. I weliy apostal Peter murung’agen e piin ma moning ni gaar: “Machane daburad ni ngar tafinayniged e re bugithin ni baaray nib riyul’: kakrom e non Got me sum e pi tharmiy nge fayleng. Me yib e but’ u fithik’ e ran nga lang ni ran e yodoromnag, ma ku ran ni fare ran ni yib nge tharey e nam e ir e kirebnag e bin kakrom e fayleng. Machane lan e lang nge re fayleng ney ni ba’ e chiney e ka re bugithin nem rok Got e ir e ke tay ndabi kireb nge yan i mada’ ko ngiyal’ ni nge yib e nifiy i kirebnag. Ke tay Got ndabi kireb ni fan ko chirofen ni bay ni pufthinnag e girdi’ nib kireb nge mu’ min kirebnagrad.”​—2 Peter 3:3-7.

¹² Rib thil e re n’ey ko n’en ni mel’eg Noah nge girdien e tabinaw rok. “Michan’ rok Noah e ir e ayuweg Noah nge motoyil ko tin ni yog Got ngak ni murung’agen e pi n’en ni bayi taw, ni bogi ban’en ndabiyog ni nge guy Noah e ngiyal’ nem. Me fol ko tin ni ke yog Got ngak ni nge rin’, me toy fare barkow ni ark fithingan.” Bochan ni ke fol ko fare ginang ni kan pi’ ngak ma aram e kan ayuweg nge girdien e tabinaw rok. (Hebrew 11:7) Ma nga yugu da papeygad ngad rung’aged murung’agen fare thin rok Got ma gad fol riy u fithik’ e yul’yul’.​—James 1:19, 22-25.

13, 14. (a) Mang fan nib ga’ fan ni ngad ‘pired ni gad ba yul’yul’ ku Jehovah?’ (b) Uw rogon ni ngad paged Jehovah ni ‘ir e be ngongliydad,’ ni nge fal’eg rarogodad?

¹³ Ngad pired ni gad ba yul’yul’ ku Jehovah: Gathi kemus ni ngad t’ufeged Jehovah ma gad fol rok ni faanra ngad ‘turguyed e yafas nra taydad ni gad ba fos,’ ya ku thingar da ‘pired ni gad ba yul’yul’ ku Jehovah,’ ni aram e, nguud rin’ed e tin nib m’agan’ ngay ni gubin ngiyal’. I yog Jesus ni gaar: “Ere mpired ni gimed mmudugil, ya ereray rogon me yog e yafos ngomed.” (Luke 21:19) Tin riyul’ riy, e pi n’en ni gad ra mel’eg e be dag e n’en ni bay u lan gum’irchadad. Rogon ni dag ko Proverbs 28:14 (NW) e, “Ba felan’ e cha’ ni be thamiy e marus ni gubin ngiyal’, machane cha’ ni ra gelan’nag ir e ra aw ko  gafgow.” Nap’an yu Egypt kakrom ma Farao e i rin’ ni aray rogon. Nap’an ni yib fa ragag’ i gafgow nga Egypt, me gelan’nag Farao ir ko bin ni nge dag e marus ngak Got. De towasariy Jehovah Farao ni nge dabi yul’yul’ machane i pag e re pilung nem nib tolngan’ ni nge mel’eg e n’en ni nge rin’. Demtrug e n’en ni ke mel’eg Farao, ma ke lebug e n’en nib m’agan’ Jehovah ngay, ni bod ni weliy apostal Paul rogon ni i sap Jehovah ku Farao ni faan i gaar: “Kug pilungnigem ni baaray fan, bochan e nggu maruwel ngom nge yog ni gu dag gelngig, min nang fithingag u fayleng ni polo’.”​—Roma 9:17.

¹⁴ Boch e chibog nga tomuren ni ke chuw piyu Israel u tan e gagiyeg rok Farao, me yog Isaiah ni profet ni gaar: “Gur Somol e chitamangimad gur. Gamad bod e but’ ni yima ngongliy e th’ib riy, me gur e ga bod e en ni ma ngongliy e th’ib. Kam sunumiymad.” (Isaiah 64:8) Nap’an ni gad ra pag Jehovah ni nge fal’eg rogon rarogodad u daken e fol Bible ni gad be tay nge fol ni gad be tay ko Thin rok, ma aram e gad ra yin’ e bin nib beech i pangidad nga dakendad. Gad ra sobut’an’, ma ra mom ngodad ni ngad pared ni gad ba chugur ngak Jehovah u fithik’ e yul’yul’ ni bochan e ri gad baadag ni ngad felfelan’niged.​—Efesus 4:23, 24; Kolose 3:8-10.

“Thingar Mu Weliy Ngan Nang”

15. Rogon ni yog ko Deuteronomy 4:9, mang l’agruw ban’en ni ke puguran Moses ngak piyu Israel ni ngar rin’ed?

¹⁵ Nap’an ni ke chugur ni nge taw piyu Israel nga lan fare Binaw ni Kan Micheg, me gaar Moses: “Ngari mu ayuwgad! Ngar mu guyed rogon nge dab mpaged talin e tin kam guyed nga owchemed. Mu guyed rogon nge dabi m’ay u wan’med u n’umngin nap’an e yafos romed. Um weliyed ngak pi fakmed nge pi fak pi fakmed.” (Deuteronomy 4:9) Thingari rin’ fapi girdi’ l’agruw ban’en nib ga’ fan u mit Jehovah Got ni faanra nge yog ngorad e tow’ath rok Jehovah me fel’ rogorad u lan fare binaw ni ke chugur ni nge yog ngorad. Thingar dab ra paged talin fapi maang’ang nrib fel’ ni i ngongliy Jehovah u p’eowcherad ma thingara filed e pi n’em ngak e pi mfen ni bay yib. Gadad e girdi’ rok Got e ngiyal’ ney e thingar ku da rin’ed ni aram rogon ni faanra gad baadag ni ngad ‘mel’eged e yafas ma gad par nib fos.’ Mang boch ban’en ni kad guyed ni ke rin’ Jehovah ngodad?

16, 17. (a) Mang boch ban’en ni ke yog ni nge rin’ boch e missionaries ni kar mu’naged fare skul u Gilead ni fan ko fare machib ko Gil’ilungun? (b) Mini’ boch e girdi’ ni kar rin’ed e re maruwel ney u fithik’ e pasig ni ga manang?

¹⁶ Ri gad be felfelan’ ni kad guyed rogon ni ke tow’athnag Jehovah fare machib ni gad be tay. Ka nap’an e ngiyal’ ni mab fare Watchtower Bible School of Gilead ko 1943, ma pi missionaries e ra pow’iyed fare maruwel ni ngan pingeg e girdi’ ngar manged pi gachalpen u lan boor e nam. Ke yan i mada’ ko ngiyal’ ney, ma piin ni kar mu’niged e re skul ney e kar pired ni yad ba pasig ko machib u murung’agen fare Gil’ilungun, ni yugu aram rogon ni kar pilibthirgad ma boch e ke magawon rarogorad ni bochan e m’ar rorad. Bagayad nrib fel’ e n’en ni ke rin’ e, Mary Olson, ni mu’nag fare skul u Gilead ko duw ni 1944. Som’on e i pigpig ni ir reb e missionary u Colombia, ngemu’ me yan nga Uruguay, ma chiney e ma pigpig u Puerto Rico. Yugu aram rogon ni ba’ boch ban’en ni dabiyog ni nge rin’ ni bochan e ke pilibthir ma ki m’ar, ma re walag nem ni Olson fithingan e ka ma dag nib pasig ko machib. Ma fanay fare thin nu Spanish ni ke fil, ma  gubin e wik ni ma tay boch e tayim ni nge un nga boch e publisher u lan e ulung ko machib.

¹⁷ Be’ ni kem’ figirngin ni Nancy Porter fithingan, ni ki mu’nag fare skul u Gilead ko 1947, e ka be pigpig u Bahamas e chiney. Ku ir reb e missionary ni kub elmerin e machib ni ma tay. I yog e re walag nem ni Porter fithingan ni gaar, a “Tin nriyul’ u lan e Bible ni gu be fil ko girdi’ e ir e be k’aring e felfelan’ ngog. Ke ayuwegeg ni nggu tay e schedule nib yaram ni fan ko pigpig rog ngak Got.” Nap’an ni ra sap e re walag ney nge ku boch e tapigpig nib yul’yul’ ko pi n’en ni kar rin’ed, ma dab ra paged talin e pi n’en ni ke rin’ Jehovah. Ma uw rogon gadad? Gad be felfelan’ nga rogon ni ke tow’athnag Jehovah e maruwel ko Gil’ilungun u lan e binaw rodad?​—Psalm 68:11.

18. Mang e rayog ni ngad filed u murung’agen e pi missionaries ni gad ma beeg?

¹⁸ Ri gad ma felfelan’ ko pi n’en ni ke yognag e piin ni kar pigpiggad ngak Jehovah ni ke yan bokum e duw. Ma yib e athamgil nga lanin’dad u nap’an ni gad ra beeg murung’agrad ni bochan e nap’an ni gad ra guy e n’en ni ke rin’ Jehovah ngak e pi tapigpig ney ni yad ba yul’yul’, ma ma gelnagdad ni ngad pigpiggad ngak Jehovah. Ga ma beeg murung’agen e pi cha’ ney u lan Fare Wulyang Ntagil’ E Damit ni gubin e rran mag fal’eg i lemnag fa?

19. Uw rogon nrayog ni nge fanay e pi gallabthir nib fel’ rogon e pi n’en ni ke buch u boch e pi walag ni bay u lan Fare Wulyang Ntagil’ E Damit?

¹⁹ I puguran Moses ngak piyu Israel ni thingar dab ra paged talin urngin e pi n’en ni ke rin’ Jehovah ni fan ngorad maku thingari dabi chuw e pi ney u lan gum’ircharad u n’umngin nap’an e yafas rorad. Miki uneg reb e kanawo’ ngay me gaar: “Um weliyed ngak pi fakmed nge pi fak pi fakmed.” (Deuteronomy 4:9) Pi n’ey ni murung’agen boch pi walagdad e ma yog ban’en ngodad. Piin fel’ yangaren ni yad be ilal e ba t’uf ni ngar guyed boch e pangin nib fel’ nra fil ban’en ngorad. Pi walag ni ppin ndawora uned ko mabgol e rayog ni ngar filed ban’en ko pi n’en ni ke rin’ boch e walag ni ppin ni yad ba ilal boch ni bay murung’agrad u lan e pi Wulyang Ntagil’ E Damit. Pi nam ni yad ma par u lan e ma bung rogonnag e pi walag ni ppin nge pumoon ni ngar maruwelgad nib gel ngar machibnaged fare thin nib fel’. Ma gimed e pi gallabthir, mang fan ni dab mu fanayed e pi n’en ni ke buch ko pi missionaries u Gilead nge ku boch e girdi’ ni ngam ayuweged e pi bitir romed ni ngar mel’eged e yafas ni ngar pigpiggad ku Got u polo’ e tayim rorad?

20. Mang e thingar da rin’ed ni faanra ngad “mel’eged e yafas”?

²⁰ Uw rogon nrayog ni nge bagadad me “mel’eg e yafas”? Ngad fanayed fare tow’ath nrib manigil ko puf rogon ni ngad daged ngak Jehovah ni ba t’uf rodad ma gad ul’ul ni ngad pigpiggad ngak nib mus mus rogodad riy u n’umngin nap’an ni ra pi’ ngodad e re tow’ath ney nrib manigil. “Ya” bod rogon ni yog Moses ni Jehovah “e ir e yafas rom ma ir n’umngin nap’an e yafas.”​—Deuteronomy 30:19, 20, NW.

[Footnote]

Ka Ga Manang?

• Mang e n’en ni kam fil ko pi n’en ni ke mel’eg boch e girdi’ nib thilthil ni kad filed murung’agen?

• Mang boch ban’en ni susun ni ngad rin’ed ni faanra ngad “mel’eged e yafas”?

• Mang l’agruw ban’en ni susun ni ngad lebuguyed?

[Study Questions]

[Picture on page 13]

“Kug taymed ni ngam dugliyed ko yafos e nge yib ngomed fa yam’”

[Picture on page 16]

I fos Noah nge tabinaw rok ni bochan e ra motoyilgad nga lungun Jehovah

[Picture on page 17]

Mary Olson

[Picture on page 17]

Nancy Porter