Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Piin Ni Fel’ Yangaren, Mu Turguyed Ni Ngam Pigpiggad Ngak Jehovah

Piin Ni Fel’ Yangaren, Mu Turguyed Ni Ngam Pigpiggad Ngak Jehovah

Piin Ni Fel’ Yangaren, Mu Turguyed Ni Ngam Pigpiggad Ngak Jehovah

“Ere mu dugliyed e daba’ e re kan ni nguum pigpiggad ngak.”​—JOSHUA 24:15.

1, 2. Miti mang taufe e bay ko pi yurba’ i teliw ko Kristiano ni de riyul’?

 “NGAM paged e piin ni bitir ni ngar manged e Kristiano u nap’an ni ke tamilang Kristus u wun’rad.” Aram e n’en ni yog be’ ni Tertullian fithingan, me yoloy e re thin nem ni ke chugur nga tungun e bin l’agruw e chibog ko C.E. I yog e re thin nem ya be togopluw nga reb e ngongol ni yibe rin’ e ngiyal’ nem ni aram e yibe taufenag e piin ni bitir ni kabran. Reb e Padre ni Augustine fithingan e i togopluw ngak Tertullian nge machib nu Bible, ya i yog ni taufe e ma chuweg wenegan e denen ni original, ma piin ni bitir nra yim’ ni kab bitir ni dawor ni taufenag e ra yan ko nifiy u infierno. Ere bochan e re machib nem ma yima taufenag e bitir ni dawori n’uw nap’an ni kan gargeleg.

2 Boor yurba’ i teliw ko Kristiano nde riyul’ e chiney ni yad ma taufenag e bitir ni kabran. Maku reb, e n’umngin nap’an chepin e girdi’ ma pi tayugang’ nge pi tayugang’ ko teliw ko pi nam ni yad ma yog ni yad e Kristiano e yad ma towasariy e piin ni “dar nanged Got” ara pagan’ ni ngar uned ko taufe u nap’an ni ke war e nam rorad ko mahl. Machane re ngongol ney ni ngan taufenag e bitir ara ngan towasariy e girdi’ ni ngar uned ko taufe e gathi ba machib ni bay u lan e Bible.

Ngiyal’ Ney e Be’ Ma Ir e Nge Ognag Ir

3, 4. Mang e ra ayuweg e piin nib fel’ yangaren ni ngar turguyed ni ngar ognaged yad ngak Got?

3 Be yog e Bible ni ba thothup e piin ni bitir u wan’ Got ni faanra reb e gallabthir rok e ba Kristiano nib yul’yul’. (1 Korinth 7:14) Ere be yip’ fan ni kan ognag e pi bitir nem ngak Jehovah ni yad e pi tapigpig rok, fa? Danga’. Machane, bitir ni chuguliyrad e pi gallabthir ni kar ognaged yad ngak Jehovah e kan fil ngorad rogon ni nge bagayad ma ir rok e nge ognag ir ngak Jehovah. Be gaar Solomon ni Pilung: “Fakag, mu fol ko motochiyel rok e chitamam, ma dab mu pag e motochiyel rok e chitinam. . . . Nap’an ni ga be yan ma be pow’iyem, ma nap’an ni ga ra mol me matanageyem, ma nap’an ni ga ra od ma ra ayuwegem. Ya fare motochiyel e bod e magal, ma fare motochiyel e tamilang, ma fonow e aram kanawoen e yafos.”​—Proverbs 6:20-23, NW.

4 Fonow ni yib rok e gallabthir ni Kristiano e ra matanagiy e piin nib fel’ yangaren ni faan yad ra fol riy. Ki gaar Solomon: “Be’ nib gonop e ra felan’nag e chitamangin, machane be’ nib balyang e ra kirebnag laniyan’ e chitiningin.” “Fakag, mu telim, um par ni gab gonop, ma ga be fal’eg i lemnag rogon e ngongol ni ga be tay.” (Proverbs 10:1; 23:19, NW) Arrogon, gimed e piin nib fel’ yangaren e thingar mu telmed ko fonow, nge machib, nge ginang ni fan e nge yib angin e fonow rok e gallabthir ngomed. Dan gargelegem ni gab gonop, machane rayog ni nge ‘yog e gonop ngom’ ma ga yan u “kanawoen e yafos.”

Mang e Nguun Pow’iy e Lem?

5. Mang e machib rok Paul ngak e piin ni bitir nge piin ni matam?

5 Be gaar apostal Paul: “Piin ni bitir, nguum folgad rok e gallabthir romed nrogon nib chag ngak Somol, ya aray e n’en nib mat’aw. ‘Mu liyor ko chitamam nge chitinam’; ni aray e bin som’on e motochiyel nib muun ngay ban’en ni kan micheg: ‘Ni aram e nguum par nib fel’ rogom, me n’uw nap’an ni mu par u fayleng.’ Ma gimed e pi matam, dab um k’aringed e damumuw ngak pi fakmed, machane ngam chuguliyed yad nrogon ni ma fonownigey Jehovah nge rogon ni ma pow’iy e lem.”​—Efesus 6:1-4, NW.

6, 7. Mang e muun ngay ni ngan chuguliy e bitir nrogon ni ma ‘pow’iy Jehovah e lem,’ ma mang fan ni dabiyog ni nga nog ni de mat’aw ni be suruy e gallabthir laniyan’ e bitir rorow?

6 De mat’aw ni nge suruy e gallabthir ni Kristiano laniyan’ e bitir rorad ni yad be chuguliyrad “nrogon ni ma fonownigey Jehovah nge rogon ni ma pow’iy e lem,” fa? Danga’. Dabiyog ni nga nog nib kireb e rok e gallabthir ni yad be fil ngak e bitir rorad e pi n’en nib mat’aw mab yalen. Piin ni de mich Got u wun’rad e yad ma fil ngak e bitir rorad ni dariy e Got, ma dariy be’ ni ma gathibthibnagrad. Piin nib Katolik e ma machibnag e bitir rorad nrogon e machib ko Katolik, ma dariy be’ ni ma gathibthibnagrad. Ere ku dabiyog ni nga nog ni ma suruy e Pi Mich Rok Jehovah pi fakrad ni yad be chuguliyrad ni nge mich e machib rok Jehovah u wun’rad.

7 Rogon ko fare babyor ni Theological Dictionary of the New Testament (Jibiki ni Murung’agen Got ko Bin Biech e M’ag), e fare bugithin nu Greek ni kan pilyeg ni “pow’iy e lem” u Efesus 6:4 e be yip’ fan “ni ngan yal’uweg lanin’uy, ara ngan yal’uweg e n’en ni ke oloboch, ni fan ni nge fel’ rogon e lem ni yibe tay ngak Got.” Ra uw rogon ni faan manga togopluw be’ nib fel’ yangaren ko fonow rok e gallabthir rok ni bochan e towasar ni yib rok e pi tafager rok, ara ba adag ni nge fol ko girdi’ ni yoor? Mini’ e be suruy laniyan’ faanem nib fel’ yangaren​—gallabthir rok, fa pi tafager rok? Ma faanra be suruy e pi tafager rok faanem nib fel’ yangaren ni nge un i fanay e falay ni kireb ara drugs, ara chingaw, ara nge un ko ngongol nde yalen, bpuluw ni ngan gathibthibnag e gallabthir rok ni yow be guy rogon ni ngar yal’uwegew laniyan’ fakrow nge nang wenegan e ngongol nib kireb, fa?

8. Mang e n’en nib muun ko n’en ni ‘un fil’ ngak Timothy ni nge michan’?

8 I yog apostal Paul ngak Timothy ni ir be’ nib fel’ yangaren ni gaar: “Machane gur e nguum par ko tin nib riyul’ e thin ni kan fil ngom, ni ir e kari mich u wan’um. I gur e ga manang ko mini’ e piin ni ur machibnaged gur, ma ga manang nnap’an ni ka gab bitir ma ga manang e thin ni bay u lan fare babyor nib thothup, ni ir e rayog ni nge tamilangnigem u rogon ni yima thap ngak Got, ni ma yog u daken e michan’ ngak Kristus Jesus.” (2 Timothy 3:14, 15) Ka nap’an ni kab bitir Timothy ma chitiningin nge titaw rok e ur gelnagew e michan’ rok Timothy me ri mich Got u wan’ ni bochan e tamilangan’ ni yib ko Babyor nib Thothup. (Acts 16:1; 2 Timothy 1:5) Boch nga tomren u nap’an ni un e chitiningin nge titaw rok Timothy ko Kristiano ma dar towasariyew Timothy ni nge michan’ ya ur ‘filew’ ngak e tamilangan’ nu Bible.

Be Piningem Jehovah ni Ngam Mel’eg

9. (a) Uw rogon ni tay Jehovah fan e girdi’ rok, ma mang fan ni ke yodor? (b) Mang e rin’ Fak Got ni maagirag rok ni ir rok e ke turguy ni nge rin’?

9 Rayog rok Jehovah ni nge sunumiy e girdi’ rok ni yad bod e masin ni yugu ma rin’ e tin ni m’agan’ Jehovah ngay, ma dabiyog rorad ni ngar mel’eged e tin ni yad ba adag. Machane gathi aram e n’en ni rin’, ya ke tay fan e girdi’ me tow’athnagrad ni nge yog rorad ni ngar turguyed e n’en ni ngar rin’ed. Ma felan’ Jehovah ngay ni nge guy e girdi’ rok ni piin pilibthir ara fel’ yangaren ni yad be pigpig ngak ni bochan e ba t’uf Got rorad. En ni th’abi fel’ e kanawo’ ni ke dag ni be fol ko tin nib m’agan’ Got ngay e ir Fak ni kari maagirag rok. I weliy Jehovah murung’agen Fak ni gaar: “Ereray Fakag nib t’uf rog ni kari felan’ug ngak.” (Matthew 3:17) Ma bin nganni’ i Fak e yog ngak e Chitamangin ni gaar: “Got rog, ri gub adag ni nggu rin’ e tin nib m’agan’um ngay! Thin rom e be par u fithik’ i lanin’ug.”​—Psalm 40:8; Hebrews 10:9, 10.

10. Mang e pigpig ku Jehovah nib fel’ u wan’?

10 Ba adag Jehovah ni nge fol e pi tapigpig rok ko tin nib m’agan’ ngay ni bochan e yad ba adag ni ngar folgad riy. I weliy e en ni yoloy e psalm murung’agen e pi girdi’ ney ni gaar: “Rofen ni ga ra mahl ngak e pi toogor rom e ra un e tirom e girdi’ ngom nra bagayad me ir e ra ognag ir. Rogon e waangchal ni bay nri kakadbul e aram rogon e piin ni pagel ni girdi’ rom ni bay ra bad ngom nga daken fapi burey nib thothup.” (Psalm 110:3) Urngin girdien e ulung rok Jehovah ni piyu tharmiy nge piyu fayleng e yad ma rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay ni bochan e ba t’uf Got rorad.

11. Mang kanawo’ e nge turguy e piin ni fel’ yangaren ni kan chuguliyrad nrogon e Kristiano?

11 Ere gimed e piin nib fel’ yangaren, thingari tamilang u wan’med ni dabi towasariymed e gallabthir romed ara towasariymed e piin ni piilal u lan e ulung ni ngam uned ko taufe. Thingari mu pigpig ku Jehovah ni bochan e ga ba adag ni ngam rin’. I yog Joshua ngak piyu Israel kakrom ni gaar: “Ere mu tiyed fan Somol mi gimed meybil ngak, mi gimed pigpig ngak u fithik’ e tiyan’ nge yul’yul’ . . . Mu dugliyed e daba’ e re kan ni nguum pigpiggad ngak.” (Joshua 24:14-22) Ma ku arrogom, thingar mu turguy rom ni ngam ognagem ngak Jehovah ma ga fanay e yafos rom ni ngam rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay.

Mu Rin’ e Tin nib Mil Fan Ngom

12. (a) Rayog rok e gallabthir ni ngar skulnaged pi fakrad, ma mang e dabiyog ni ngar rin’ed ni fan ngorad? (b) Mang ngiyal’ e ra fel’ u p’eowchen Jehovah reb e fel’ yangaren ni nge mil fan ngak ni nge turguy rok e tin nge rin’?

12 Bayi taw nga nap’an ma gimed e piin nib fel’ yangaren e gimed ra chuw u tan e ayuw rok e gallabthir romed ni yad ba yul’yul’. (1 Korinth 7:14) Be gaar James: “Ere cha’ nde rin’ e tin nib fel’ ni manang nsusun e ir e nge rin’ e ba kireb e rok, ni aram e ke denen.” (James 4:17) Dabiyog rok e gallabthir ni ngar pigpiggad ngak Got ni fan ngak pi fakrad, maku arrogon e piin ni bitir ni dabiyog ni ngar pigpiggad ngak Got ni fan ngak e gallabthir rorad. (Ezekiel 18:20) Kam fil murung’agen Jehovah nge tin nib m’agan’ ngay, fa? Me gur, kam ilal ni rayog ni ngam nang fan e n’en ni ga be fil ma rayog rom ni ngam fal’eg e tha’ u thilmew Got, fa? Ere gathi ba puluw ni ngam lemnag ni ra tay Got ni rayog rom ni ngam turguy rom ni ngam pigpig ngak?

13. Mang deer e nge fith e piin nib fel’ yangaren ngorad ni dawor ra uned ko taufe?

13 Gur be’ nib fel’ yangaren ni dawor mu un ko taufe, ni gallabthir rom e be chuguliyem nrogon e Kristiano, ma ga be un ko pi muulung ni Kristiano, ma ga be un i machibnag fare thin nib fel’ u murung’agen Gil’ilungun Got, fa? Faanra arrogon, ma ga fithem u fithik’ e yul’yul’: ‘Mang fan ni gu be rin’ e re n’ey? Gu ma un ko muulung ma gu be un ko machib ni bochan e ba adag e gallabthir rog ni nggu rin’, fa gu be rin’ ni bochan e gu ba adag ni nggu felan’nag Jehovah?’ Kam micheg ngom “e tin nib m’agan’ Got ngay​—ni tin nib fel’, nib fel’ u wan’ Got ma rib yal’uw,” fa?​—Roma 12:2.

Mang Fan ni Dawor Mu Un ko Taufe?

14. Chon mini’ u lan e Bible e be dag ni dab ni sagaal ko taufe?

14 “Mang ndab ntaufenigeg?” Aram e n’en ni fith faanem nu Ethiopia ngak Filip u nap’an ni fil ni Jesus e ir fare Messiah. Machane manang faanem nu Ethiopia e machib nu Bible mab tamilangan’ ni susun e dabi sagaal ngay ni nge micheg u fithik’ e yoor ni aram e ngiyal’ ni nge pigpig ngak Jehovah ni ir reb i girdien fare ulung ni Kristiano, me yib e felfelan’ ngak ni bochan e ke un ko taufe. (Acts 8:26-39) Ku arrogon be’ ni ppin ni Lydia fithingan ni ke “tamilangnag Somol laniyan’ ni nge uthum tel ko n’en ni be weliy Paul” ma chingiyal’ nem “min taufenag e re pin nem nge girdi’ nu tabinaw rok.” (Acts 16:14, 15) Maku arrogon faanem ni pilungen e kalbus nu Filippi ni i motoyil ngak Paul nge Silas ni “yow be machibnag e thin rok Somol” nge mu’ “min taufenag ni ka chingiyal’ nem ni ir nge urngin e girdi’ nu tabinaw rok.” (Acts 16:25-34) Ere faanra ke tamilang kenggin e machib u murung’agen Jehovah nge tin nib m’agan’ ngay u wan’um, ma ba fel’ e ngongol rom u lan e ulung, ma gab yul’yul’ ni ga be un ko muulung ma ga be un i machibnag fare thin nib fel’ u murung’agen Gil’ilungun Got, ma mang ni dab mu un ko taufe?​—Matthew 28:19, 20.

15, 16. (a) Mang lem ni de puluw e ma magawonnag boch e fel’ yangaren ni nge dab ra uned ko taufe? (b) Uw rogon e ayuw ni ma yib ngak e piin nib fel’ yangaren ni kar ognaged yad ngak Got mi yad un ko taufe?

15 Gur, rayog ni nge aw ni ga be maruwar ko re n’ey ni ba ga’ fan ni bochan e ga be rus ni ran gechignagem ni bochan e ngongol nib kireb, fa? Faanra aram arrogon, ma ngam lemnag e re thin ni baaray: Ga ra tay ni nge dab mu fek e license ko yan u karrow ni bochan e ga be rusnag ni ga ra maad’ad u karrow, fa? Ri danga’! Ku arrogon ni nge dab mu maruwar ni ngam un ko taufe ni faanra ke bung rogom ni ngam rin’. Bin riyul’ riy e ra gel e athamgil ni ga ra tay ni ngam togopuluw ko ngongol nib kireb ni faanra kam ognag e yafos rom ngak Jehovah ma kam micheg ni ngam rin’ e tin nib m’agan’ ngay. (Filippi 4:13) Ere gimed e piin ni fel’ yangaren, dab mu lemnaged ni dab ni pufthinnagmed ni faan manga kam rin’ e kireb ma dawor mu un ko taufe. Ya nap’an ni ra taw ko duw rom, ma ra pufthinnagem Jehovah ni demtrug ko kam un ko taufe fa dawor.​—Roma 14:11, 12.

16 Boor e Pi Mich Rok Jehovah u fayleng i yan ni yad ma lemnag ni ke yib e ayuw ngorad u tomren ni kar turguyed ni ngar uned ko taufe. Bay be’ ni reb e Mich Rok Jehovah u Lenngal yu Europe ni 23 e duw rok. Be yog ni ke un ko taufe u nap’an ni gaman e 13 e duw rok ma n’en ni ke turguy e ke ayuweg ni nge athamgil ni nge par “u urel ko tin ni ma ar’arnag e piin ni pagel.” (2 Timothy 2:22) Ma nap’an ni kab pagel boch me nameg ni nge un ko machib ni gubin ngiyal’. Ma chiney e be maruwel u reb e branch ofis rok e Pi Mich Rok Jehovah ma be felfelan’ ngay. Maku arrogon gur ni rayog ni nge yog e flaab ngom ni faan ga ra turguy ni ngam pigpig ku Jehovah.

17. Mang boch e ngongol ni kub muun ko “tin nib m’agan’ Jehovah ngay”?

17 Nap’an ni gad ra ognagdad ngak Got ma gad un ko taufe ma aram tabolngin e yafos rodad ni gad be rin’ e tin nib m’agan’ Jehovah ngay u gubin ban’en ni gad be rin’. Faan gad ra rin’ e n’en ni kada micheged u nap’an ni kada ognaged gadad ngak Got ma thingar da ‘tayed e tayim’ riy. Uw rogon ni gad ra tay e tayim? Dab da fanayed e tayim rodad ni fan ko tin nib m’ay fan ban’en ya gad ra fanay e re tayim nem ni fan ko fol Bible, ma gad ra un ko muulung, ma gad ra un i machibnag fare “thin nib fel’ ni murung’agen e gagiyeg rok Got” nrogon rayog rodad. (Efesus 5:15, 16; Matthew 24:14) Bay angin e n’en ni kada turguyed ni kada ognaged gadad ngak Jehovah ma gad ba adag ni ngada rin’ed e tin nib m’agan’ ngay ya n’en ni kada turguyed e bay rogon nga urngin ban’en ni gad ra rin’, nib muun ngay e fafel ni gad ma tay nge rogon e abich nge garbod ni gad ra tay nge miti musik ni gad ra motoyil ngay. Mang ni dab mu mel’eg e fafel ni rayog ni ngam un ngay ni manemus? Bokum biyu’ e Pi Mich Rok Jehovah nib fel’ yangaren e ma un ko miti fafel nib fel’ mab puluw ko “tin nib m’agan’ Somol ngay.”​—Efesus 5:17-19.

“Gamad Ra Un Ngom”

18. Mang deer e nge fith e piin nib fel’ yangaren ngorad?

18 Ka nap’an e duw ni 1513 B.C.E nge mada’ ko Pentekost ko 33 C.E., ma immoy ba ulung i girdi’ rok Jehovah u fayleng ni ke mel’egrad Jehovah ni ngar liyorgad ngak ma ngar manged e pi mich rok. (Isaiah 43:12) Kan gargeleg piyu Israel nga lan e re nam nem. Ma nap’an e Pentekost me sum reb e ‘nam’ nib beech rok Jehovah u fayleng, ni fare Israel nib fanathin, ni yad e girdi’ ni “ke melegrad Got.” (1 Peter 2:9, 10; Acts 15:14; Galatia 6:16) I yog apostal Paul ni ke “ngongliydad [Kristus] ngad manged ba ulung i girdi’ ni kad machalboggad nib mil fadad ngak me pasigan’dad ni ngad rin’ed e tin nib fel’.” (Titus 2:14) Gimed e piin nib fel’ yangaren e ke puf rogomed ni ngam turguyed romed e gini bay e pi girdi’ nem riy. Chon mini’ e ngiyal’ ney e yad “fare nam nib mat’aw nib yul’yul’ e ngongol rorad” ni yad ma fol ko machib nu Bible, ni yad e Pi Mich nib yul’yul’ rok Jehovah ni yad be wereg e machib u murung’agen Gil’ilungun Got ni ke mus kanawoen e athap rok e girdi’ nu fayleng? (Isaiah 26:2-4) Amu yaliy e pi yurba’ i teliw ma ga taarebnag e ngongol ko girdi’ riy ko ngongol rok e tin riyul’ e tapigpig rok Got.

19. Rib mich e mang u wan’ bokum milyon e girdi’ u fayleng i yan?

19 Rib mich u wan’ bokum milyon e girdi’ u fayleng i yan, ni ku boor e piin nib fel’ yangaren ni yad muun ngay, ni tin ni ka bay ko piin ni kan dugliyrad ko Pi Mich Rok Jehovah e yad fare “nam nib mat’aw.” Yad be gaar ngak fare Israel nib fanathin: “Gamad ra un ngomed, ya kug rung’aged ni bay Got romed.” (Zekariah 8:23) Gamad be athapeg ma gamad be yibilay ngak Got ni gimed e piin ni fel’ yangaren e ngam turguyed ni ngam uned nga fithik’ e girdi’ rok Got ma aram rogon ni gimed ra “mel’eg e yafos”​—ni yafos ni manemus u lan e m’ag rok Jehovah nib beech.​—Deuteronomy 30:15-20; 2 Peter 3:11-13.

Ngada Sulod Nga Daken

• Mang e muun ko ngan pow’iy e lem?

• Miti mang pigpig e ra felan’ Jehovah ngay?

• Mang e nge turguy urngin e piin nib fel’ yangaren ni kan chuguliyrad nrogon e Kristiano?

• Mang fan ni dab unun’ yaran e taufe nge n’uw nap’an?

[Study Questions]

[Pictures on page 12]

Mini’ e ga ra motoyil ngak?

[Picture on page 14]

Uw rogon e ayuw nra yib ngom ni bochan e kam ognagem ngak Got kam un ko taufe?

[Picture on page 15]

Mang ni dab mu un ko taufe?