Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

“U Roy u But’ ni Bod Rogon ni Yibe Rin’ u Tharmiy”

“U Roy u But’ ni Bod Rogon ni Yibe Rin’ u Tharmiy”

“U Roy u But’ ni Bod Rogon ni Yibe Rin’ u Tharmiy”

“Michan’ ko Katolik e be weliy murung’agen Aningeg i Ban’en: Yam’, Pufthin, Infierno, nge Tharmiy.”​—Catholicism, ni George Brantl e ke fal’eg rogon.

MU TAY fanayem riy nu fithik’ fa aningeg i ban’en ni ba’, e de un e fayleng ngay. Da bin gin ko re n’ey ni bochan e fare Galeysia ko Katolik, ni taareb rogon nga yugu boch e teliw, e ba mich u wan’rad ni fare fayleng e ra taw nga ba ngiyal’ ma ran gothey. Fare Dictionnaire de Theologie Catholique e be tamilangnag e re n’ey u tan fapi thin ni “Tomuren e Fayleng”: “Galeysia ko Katolik e ba mich u wan’rad ma yad ma machibnag ni fayleng e chiney, ni ke sunumiy Got, e dabi par ni dariy n’umngin nap’an.” Reb e katakismo ko Katolik ni dawori n’uw nap’an e be dag fare lem ni: “Fayleng rodad . . . e kan dugliy ni nge m’ay nga bang.” Ere faan ra m’ay e fayleng rodad nga bayang, ma ur rogon e n’en ni ke micheg e Bible u murung’agen e paradis u fayleng?

Be weliy e Bible murung’agen e paradis u fayleng boch nga m’on. Ni bod rogon ni ke weliy Isaiah ni profet murung’agen e fayleng nge girdi’ riy ni gaar: “Girdi’ e bay ra toyed e naun mi yad par u lan, ma gathi yugu be’ e bay yib i par ngay. Bay ra yunged e woldug ni grapes me fel’ rogorad u logowen, ma gathi yugu boch e girdi’ e bay ur unumed. Girdi’ rog e bayi n’uw nap’rad ni bod e gek’iy. Pi n’en ni kar maruweliyed e ri bayi fel’ rogorad riy.” (Isaiah 65:21, 22) Piyu Jew ni micheg Got e re n’ey ngorad, e mudugil u wan’rad ni nam rorad​—ni aram e fayleng ni polo’—​e ra mang paradis u daken reb e kadbul ni fan ko girdi’ ni dariy n’umngin nap’an.

Psalms 37 e ke dugliy e re athap ney. “Piin ni yad mmunguy e bay ra pired u daken e nam.” (Psalm 37:11) Re thin ney e gathi be yog ni ngan sulweg piyu Israel ko fare Nam ni Kan Micheg u bochi ngiyal’. Ku re psalm ney e be weliy nib fel’ rogon ni: “Piin ni yad mmat’aw e bay ra pired u daken e binaw u fithik’ e gapas, me par ni taferad ni dariy n’umngin nap’an.” (Psalm 37:29) a Ga ra guy ni re psalm ney e be yog ni yafas ni manemus u fayleng e ba tow’ath ni fan ngak e “piin ni yad mmunguy”. U lan reb e Bible ni French, e thin ni ka nog ni fan ko re thin ney e be yog fare bugithin ni “munguy” e “kab ga’ fan nga rogon ni kan piliyeg; ba muun ngay e kireb waathan, piin ni yima gafgownag ni bochan Yahweh [Jehovah], gum’ircha’ nib sobut’an’ ni ma fol rok Got.”

U Fayleng Ara Tharmiy?

U nap’an fare welthin u daken e burey, me micheg Jesus ban’en ni be puguran ngodad fare thin nu Bible ni be er nga lang: “Nge felan’ e piin ni yad mmunguy, ya yad rad ra tafanay e fayleng.” (Matthew 5:5, Revised Standard Version) Ere bayay, fare fayleng e ra mang ba tow’ath ndariy n’umngin nap’an ko piin ni yad ba yul’yul’. Machane, i yog Jesus ko pi apostal rok nib tamilang ni be fal’eg rogon bangi ban’en ni fan ngorad “u lan e naun ko [Chitamangin]” ma yad ra moy rok u tharmiy. (John 14:1, 2; Luke 12:32; 1 Peter 1:3, 4) Ere uw rogon ni ngad nanged fan e pi n’en ni kan micheg ni fan ko flaab u fayleng? Baga’ fan e pi n’ey e ngiyal’ ney, ma fan ngak chon mini’?

Boor e piin ni yad ma fil murung’agen e Bible ni ka rogned ni “fare fayleng” ni kan weliy murung’agen ko fare welthin ni tay Jesus u daken e burey nge ku n’en ni be yog ko Psalms 37 e be yip’ fan ban’en. Rogon e n’en ni ke yog F. Vigouroux u lan fare Bible de Glaire, ni bay ko pi thin ney e “be fan nag ko tharmiy nge Galesiya.” Rogon e lem ku M. Lagrange, ni ir be’ ni ma gay murung’agen boch ban’en ko French Bible, e re tow’ath ney “e gathi ban’en ni kan micheg ni piin ni yad mmunguy e yad ra par ko re fayleng ney ni yad ma par riy, maku dariy u tan e biney e m’ag ara reb e fayleng boch nga m’on ndariy ban’en nib kireb riy, machane fare tow’ath e be yip’ fan e piin nib mmunguy ni yad ra tafanay Gil’ilungun e tharmiy.” Maku rogon ni ki yog be’ ni ku ma fil murung’agen e Bible, e “ba fanathin ni yima fanay ni be yip’ fan e tharmiy.” Maku rogon ni ki yog boch e girdi’ ni ma fil murung’agen e Bible e “fare nam ni kan micheg, ni Kanaan, e be yip’ fan ban’en ma be yip’ fan fare tabinaw u tharmiy, ni fare gil’ilungun Got, ni kan micheg ngak e piin ni yad mmunguy. Ku ereray fan e re n’ey ni ku bay ko Psalm 37 nge ku yu yang.” Machane susun ni ngad gurgurgad ngad chuweged fare fayleng ni gad bay riy ko pi n’en ni ke micheg Got?

N’en nib M’agan’ Ngay ni Manemus ni Fan ko Fayleng

Ka nap’an ko tabolngin, ma fare fayleng e bay rogon ko n’en nib m’agan’ Got ngay ni fan ko girdi’. I yoloy fare psalmist ni gaar: “Tharmiy e ke mus ni Somol e mmil suwon ngak, ma fayleng e ke pi’ ngak e girdi’.” (Psalm 115:16) N’en nib m’agan’ Got ngay ni fan ko girdi’ ko som’on e ba peth ko fayleng, gathi tharmiy. I pi’ Jehovah e maruwel ngak fa gal ni som’on e girdi’ ni ngar ga’nigew fare milay’ nu Eden nge taw nga ga’ngin yang e fayleng. (Genesis 1:28) Re n’ey nib m’agan’ Got ngay e gathi ban’en ni bay n’umngin nap’an me mus. I yog Jehovah ko Thin rok ni fayleng e ra par ni manemus: “Bayi chuw reb e mfen me yib reb; machane ra par e fayleng ndabi math biid.”​—Eklesiastes 1:4; 1 Kronicles 16:30; Isaiah 45:18.

Pi n’en ni ma micheg Got e dar ma yan i par ni dabi lebug, ya kari mus ni ir e ba Th’abi Tolang, ma ma guy ni nge mudugil ni nge lebug ni gubin. I weliy e Bible ni pi n’en ni ma micheg Got e dar ma yan i aw ni de lebug ni be fanay e fanathin ko ran ko fayleng ni ma chel ni gaar: “Thin rog [thin rok Got] e bod e ayis nge n’uw ni ma aw u lang nga but’ ya nge tarannag e but’; me ayuweg e woldug nge ga’; me yib awochngin ni nga ni yung me yib e ggan ngay ni nga ni kay. Ku aram rogon e thin ni ma yib u l’ugunag, ndabiyog ni nge dabi rin’ e tin ni ke m’ay i lemnag rog; ya ra rin’ urngin ban’en ni kug l’og ni nge rin’.” (Isaiah 55:10, 11) Ma micheg Got boch ban’en ko girdi’. Bay n’umngin nap’an ni ra yan mfin ni nang e pi n’ey, machane dab ni pagtalin. Yad ma “sul” ngak ni ke lebug urngin e thin ni ke mu’ i yog.

Kari “felfelan’” Jehovah ni ke sunumiy e fayleng ni fan ko girdi’. Tomuren e bin nel’ e rran ni ke sunumiy urngin ban’en, me yog ni urngin ban’en ma ke “fel’ u wan’.” (Genesis 1:31) Fare n’en ni ngan piliyeg e re fayleng ney nge mang ba paradis e bang ko fare n’en nib m’agan’ ngay ni ke yog ni dawori lebug. Machane, n’en ni ke micheg Got e ‘dabi sul ngak ni dariy angin.’ Gubin ban’en ni ke micheg u murung’agen e yafas nib flont u fayleng, ni aram e nge par e girdi’ u fithik’ e gapas nge pagan’, e ra lebug.​—Psalm 135:6; Isaiah 46:10.

N’en nib M’agan’ Got Ngay e Kari Lebug

Denen ko gal nsom’on e gallabthir rodad, ni Adam nge Efa, e ke magawonnag e n’en nib m’agan’ Got ngay ni nge paradisnag e fayleng. U tomren ni dar folgow, ma kan chuwegrow ko fare milay’. Ma ke mul mat’aw row ni nge yog nra mangew bang ko n’en nib m’agan’ Got ngay ni aram e nge par e girdi’ nib flont u paradis u fayleng. Machane, ki yarmiy Got boch ban’en nge yog ni lebug e n’en ni ke micheg. Uw rogon?​—Genesis 3:17-19, 23.

Fare n’en ni ke buch u Eden e taareb rogon ko n’en ni ke buch rok be’ nib moon ni ke tabab ni nge toy ba naun nga bangi binaw nib fel’. Nap’an ni tabab i ngongliy e def riy me yib be’ i kirebnag. De pag fare moon e n’en ni ke tabab i maruweliy, ya ki maruwel nge ngongliy fare naun. Mus ni faanra re maruwel ney e ku ra yoornag boch e salpiy ni ngan n’ag, ma dariy e maruwar riy ni ngan mu’nag fare maruwel ni som’on.

Ku arrogon, ke fal’eg Got boch e yaram ni fan e nge lebguy e n’en nib m’agan’ ngay. De n’uw nap’an u tomuren ni ke denen e gal nsom’on e gallabthir rodad, me yog murung’agen e athap ni fan ko piin ni bay ra bad nga tomur row​—be’ ni “owchen” e ir e ra fulweg e tin ni kan kirebnag nga rogon. Faen ni owchen e yib i m’ug ni aram fak Got, ni Jesus, ni yib nga fayleng ni nge ognag e yafas rok nib maligach ni nge yog ni chuw’iy biyay gubin e girdi’ ngay. (Galatia 3:16; Matthew 20:28) Nap’an ni yira faseg ko yam nge yan nga tharmiy, ma ra mang Jesus e Pilung ko Gil’ilungun. Som’on, ma ir fa en nib sobut’an’ ni par u fayleng u taabang ko piin nib yul’yul’ ni kan mel’egrad ni kan fasegrad ko yam’ ka ranod nga tharmiy ni ngar uned ngak ko gagiyeg ko fare Gil’ilungun. (Psalm 2:6-9) Ra munmun, ma re am ney e ra yon’ lon e pi am nu fayleng ko gagiyeg ni yad be tay ya nge yog rogon ni lebug e pi n’en nib m’agan’ Got ngay ko som’on me ngongliy e fayleng nge mang e paradis. Bokum milyon e girdi’ ni yad ba sobut’an’ e yad ra “tafanay e fayleng” ma ra fel’ rogorad ko gagiyeg ni ra tay Jesus nge piin ni yad be gagiyeg u tan fare Gil’ilungun.​—Genesis 3:15; Daniel 2:44; Acts 2:32, 33; Revelation 20:5, 6.

“U Roy u But’ ni Bod Rogon ni Yibe Rin’ u Tharmiy”

Gal yafas ney e bay u l’agruw yang i ban’en, tharmiy nge fayleng, ni guy apostal John u nap’an ni kan piliyeg e changar rok. Ke guy e pi pilung ni kar pared nga tagil’rad u tharmiy ni kan mel’egrad u fithik’ e pi gachalpen Kristus ni yad ba yul’yul’. Be weliy e Bible nib tamilang murung’agen e pi cha’ney ni yad ra maruwel Jesus u taabang ni “bay ra gagiyeggad u fayleng.” (Revelation 5:9, 10) Mu tay fanam i yan u l’agruw ban’en ni bay ko n’en nra rin’ Got ni fan ko n’en nib m’agan’ ngay​—ba fayleng ni kan sulweg nga rogon u tan e gagiyeg ko fare Gil’ilungun ni bay u tharmiy ni be maruweliy Jesus Kristus nge piin ni be un ngak. Gubin e pi yaram ku Got ney e ke fal’eg rogon ni nge yog ni ngan sulweg e re fayleng ney nga rogon nge paradis nib puluw ko n’en nib m’agan’ Got ngay ko som’on.

U lan fare meybil rok, me pining Jesus e pi gachalpen ni ngar yibilayed e n’en nib m’agan’ Got ngay “u roy u but’ ni bod rogon u tharmiy.” (Matthew 6:9, 10) Ra yib fan e pi thin ney ni faan ran gothey e re fayleng ney ara kari mus ni be yip’ fan e tharmiy? Maku, ra puluw ni faanra gubin e piin nib mat’aw e nga ranod nga tharmiy? N’en nib m’agan’ Got ngay ni fan ko fayleng e ba tamilang ni be m’ug u lan e pi thin ko Bible, ni tabab u nap’an e ngiyal’ ni sunumiy gubin ban’en nge yan i mada’ ko n’en ni bay u lan fare babyor ni Revelation. Fayleng e nge mang ba paradis. Ireray e n’en nib m’agan’ Got ngay ni ke micheg ni ra lebguy. Piin ni yad ba yul’yul’ u fayleng e yad be yibilay ni nge lebug e re n’em nib m’agan’ ngay.

Yafas ni manemus u fayleng e ireram e n’en nib m’agan’ fa en ni Ta Sunumiy ngay, ni fare Got ni ‘ri dabi thil’. (Malaki 3:6; John 17:3; James 1:17) Ke pag reb e chibog, ni fare babyor ni, The Watchtower, e be weliy e gali n’ey ni bay rogon ko tin nib m’agan’ Got ngay ni bayi lebug. Re n’ey e be ayuwegdad ni ngad nanged fan e n’en ni kan micheg u murung’agen e fayleng ni yira sulweg nga rogon ni bay u lan e Bible. Gamad be piningem ni ngam sap ko re n’ey boch nga m’on, ni demtrug ko ngam weliyew reb e Pi Mich Rok Jehovah ara ngam non ko piin ni kar ngongliyed e re ke babyor ney.

[Footnote]

a Boor e Bible ni ke piliyeg fare thin nu Hebrew ni ’eʹrets ko “binaw” ko bin ni nge tay ni “fayleng,” dariy fan ni ngan achignag e ’eʹrets ko Psalm 37:11, 29 ni nge par ni kemus ni binaw ni kan pi’ ngak fare nam nu Israel. Fare Old Testament Word Studies (Fol Thin u Lan e Bible ko Fa Bin Kakrom e M’ag) ni ke fal’eg William Wilson e be weliy fan fare “thin ni e’rets ni aram e fayleng, ni ba muun ngay e gin ni yima par riy nge gin da nir par riy; ma nap’an ni ran weliy nga reb i fan ni kab gel boch ma be yip’ fan yu yang ko fayleng, fa ba ngi binaw ara reb e nam.” Ere fan fare thin ni Nam ko thin nu Hebrew e fayleng.​—Mu guy e The Watchtower, January 1, 1986, page 31.

[Picture on page 4]

Be weliy e Bible murung’agen e paradis ni yira fal’eg rogon u fayleng boch nga m’on

[Picture on page 7]

Ra yib fan fare meybil ku Jesus ni faanra nge m’ay e fayleng nga bang?