1, 2. Mang magawon e be mada’nag e girdi’ rok Got e ngiyal’ ney? (Mu guy fa gal sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

 BOOR e togta nge kangof ni yad ma maruwel u fithik’ e girdi’ ni bay e m’ar rorad nra af. Yad ma tafalaynag e pi m’ar nem ni bochan e yad baadag ni ngar ayuweged e pi girdi’ nem. Machane, ba t’uf ni ngar ayuweged yad ndabi af e m’ar ko pi girdi’ nem ngorad u nap’an ni yad be tafalaynagrad. Ku arrogodad ni gad be par ma gad be maruwel u fithik’ e girdi’ nib gel e thil ko lem nge ngongol rorad ko pi fel’ngin ni bay rok Got. Rayog ni nge mo’maw’ e re n’ey ngodad.   

² Ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran e kari gel e kireb ko ngongol ko girdi’. Gin l’agruw yang e babyor ni pi’ apostal Paul ngak Timothy e be weliy rogon e ngongol ko girdi’ ni yad mmal’af rok Got. Pi ngongol nem e ri bayi gel e kireb riy i yan u nap’an ni gad be chugur nga tungun e re m’ag ney. (Mu beeg e 2 Timothy 3:1-5, 13.) Yugu aram rogon ni sana gad be gin ko pi ngongol ney, machane bin riyul’ riy e rayog ni nge af ngodad e ngongol nge lem rok e piin ni bay e pi ngongol ney rorad. (Prov. 13:20) Re article ney e gad ra weliy riy rogon nib thil e ngongol ko girdi’ ko ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran, ko pi fel’ngin ni ma m’ug ko girdi’ rok Got. Ku gad ra  weliy rogon ni ngad ayuweged gadad ndabi af e pi ngongol ney ngodad u nap’an ni gad be ayuweg e girdi’ ni ngar nanged murung’agen Got.

3. Ba miti mang girdi’ e kan weliy murung’agen ko 2 Timothy 3:2-5?

³ I yoloy apostal Paul nra taw ko “tin tomren e rran” ma rra “mo’maw’” rogon e par. I weliy murung’agen 19 e ngongol nib kireb nra i m’ug ko girdi’ e ngiyal’ ney. Pi ngongol ney e taareb rogon ko fapi ngongol ni weliy Paul murung’agen ko Roma 1:29-31. Machane, gin baaram e babyor ni yoloy nge yan ngak Timothy e bay boch e thin ni yog riy nda nog u yugu boch e babyor ni bay ko Pi Babyor ko Bible nni Yoloy Nsom’on ni Thin ni Greek. U m’on ni weliy Paul murung’agen e pi ngongol ney, ma aram me yog fapi thin ni be gaar, “bayi par e girdi’ ni . . . ” Machane, gathi gubin e girdi’ nra ur rin’ed e pi ngongol ney, ya piin Kristiano e rib gel e thil ko ngongol rorad.​—Mu beeg e Malaki 3:18.

4. Uw rogon ni ga ra weliy rarogon e piin nib tolangan’rad?

⁴ Tomuren ni yog Paul ni boor e girdi’ ni bay ur pared ni yigoo yad e yad be lemnagrad ma yad ba chogow, ma aram miki yog ni bayi par e girdi’ ni kar ufanthingad, ma ke tolangan’rad, ma bay ur lemnaged nrib ga’ farad. Girdi’ ni aray rogon e ba ga’ ni yad ma lemnag ni ka yad ba fel’ ngak yugu boch e girdi’ ni bochan e pi n’en nrayog rorad, ara rogon yaarad, ara tolngin e liw ni yad bay riy. Miti girdi’ ney e ku yad baadag ni ngaun n’ufrad. Baaray e n’en ni yoloy be’ ni boor ban’en ni manang u murung’agen e girdi’ nib tolangan’. I gaar: “Ke sunmiy ban’en u laniyan’ ni bod e altar ni ma yan i par ngay ngi i siro’ ma be n’uf ir riy.” Bay boch e girdi’ ni ka rogned nrib gel e kireb ko tolangan’, ya mus ngak e piin nib tolangan’rad ma dubrad ni ma dag yugu boch e girdi’ e re ngongol ney.

5. Uw rogon ni tolangan’ boch e tapigpig rok Got ni yad ba yul’yul’?

⁵ Rib fanenikan Jehovah e tolangan’ nge “changar ni ufanthin.” (Prov. 6:16, 17) Tolangan’ e ma palognag be’ rok Got. (Ps. 10:4) Ku aram reb e ngongol ni bay rok Moonyan’. (1 Tim. 3:6) Machane, ba gel e kireban’ riy ni bochan e immoy boch e tapigpig rok Jehovah ni yad ba yul’yul’ ni ki tolangan’rad. Uzziah nreb e pilung u Judah kakrom e boor e duw ni i par nib yul’yul’. Machane, be gaar e Bible: “Nap’an ni par Uzziah ni Pilung ni ke gel gelngin me tolangan’, ma aram tapgin me mul pa’ ko pilung. I darifannag Somol ni Got rok ni bochan e yan nga lan fare Tempel ni nge urfiy e incense u daken fare altar ko incense.” Boch nga tomuren, maku bay ba ngiyal’ ni ki tolangan’ Hezekiah ni Pilung.​—2 Kron. 26:16, BT; 32:25, 26.

6. Mang e rayog ni nge k’aring David ni nge tolangan’, machane mang fan ni par nib sobut’an’?

⁶ Bay boch e girdi’ ni ma tolangan’rad ni bochan e ba fel’ yaarad, ara ba gilbuguwrad, ara yad ba cheg ko musik, ara yad ba gel, ara yima n’ufrad. David e ir be’ ni gubin e pi fel’ngin ney ma bay rok. Yugu aram rogon, ma i par nib sobut’an’ u n’umngin nap’an e yafos rok. Tomuren ni li’ Goliath nge yim’, ma aram me ognag Saul ni Pilung ba rugod ni fak ni nge leay, machane me gaar: “I gag mini’, ma mang e birog e tabinaw ni nggu wechma’ ngak e en ni pilung?” (1 Sam. 18:18) Mang e ayuweg David ni nge par nib sobut’an’? Pi fel’ngin, nge salap, nge tow’ath ni immoy rok e gubin ni ke yag ngak ni bochan e ba sobut’an’ Got ma be ayuweg. (Ps. 113:5-8) Manang David ni gubin ban’en nib fel’ ni immoy rok ni Jehovah e ke pi’ ngak.​—Mu taareb rogonnag ko 1 Korinth 4:7.

7. Mang e ra ayuwegdad ni ngad daged e sobut’an’?

⁷ Pi tapigpig rok Jehovah e ngiyal’ ney e ku yad ma guy rogon ni ngar pared nib sobut’an’rad ni bod rogon David. Gad ma ngat ngay ni  kad nanged ni Jehovah ni ir e En th’abi tolang u ga’ngin e palpalth’ib e ir be’ nrib sobut’an’. Gad ma guy rogon ni ngad folgad ko fapi thin ni be gaar: “Aram fan ni runguy, nge gol, nge sobut’an’, nge sumunguy, nge gum’an’ e thingar mon’ed nga dakenmed nge mang mad romed.” (Kol. 3:12) Ku gad manang ni t’ufeg e “de uf, ma de tolngan’.” (1 Kor. 13:4) Faanra ud daged e sobut’an’, ma rayog ni nge k’aring e girdi’ ni ngar adaged ni ngar nanged Jehovah. Faanra i dag e girdi’ rok Got e sobut’an’, ma aram e ra adag e girdi’ ni ngar chugurgad ngak Got, ni bod rogon ni faanra ba fel’ e ngongol rok e piin leengiy ni Kristiano, ma aram e rayog ni ngar k’aringed e piin figirngirad ni ngar adaged ni ngar filed murung’agen Jehovah.​—1 Pet. 3:1.

8. (a) Uw rogon u wan’ boch e girdi’ e bitir nder fol ko gallabthir rok e ngiyal’ ney? (b) Mang e ke tay e Bible chilen ko piin bitir ni ngar rin’ed?

⁸ I weliy Paul rogon e ngongol nra i dag e girdi’ ngak yugu boch e girdi’ u nap’an e tin tomuren e rran. I yoloy nnap’an nra taw ko tin tomuren e rran, ma piin bitir e bay dab kur folgad rok e gallabthir rorad. Yugu aram rogon ni yima dag u lan yu ken e babyor, nge kachido, nge boch ban’en ni yima pag u TV ni ka ban’en ni aram rogon ndab i fol e bitir ko gallabthir maku ban’en nde kireb, machane bin riyul’ riy e, mit ney e ngongol e ma magawonnag e tabinaw ni aram e n’en nth’abi ga’ fan ko girdi’. Kab kafram i yib ni manang e girdi’ e re n’ey. Bod ni, kakrom u Greece e faanra gad be’ nib moon pa’ ko gallabthir rok, ma aram e yira chuweg mat’awun u lan binaw. Ma rogon ko motochiyel rok yu Roma e faanra gad be’ pa’ ngak e chitamangin ma taareb gelngin e kireb riy ko bin ni ke thang e fan rok be’. Pi Babyor ko Bible nni Yoloy Nsom’on ni Thin ni Hebrew nge Greek e be tay chilen ko piin bitir ni ngaur ted fan e gallabthir rorad.​—Ex. 20:12; Efe. 6:1-3.

9. Mang e ra ayuweg e piin bitir ni ngar folgad ko gallabthir rorad?

⁹ Faanra i lemnag e piin bitir e pi n’en ni ke rin’ e gallabthir rorad ni fan ngorad, ma aram e rayog ni nge ayuwegrad ndabi af ngorad fare lem ni aram e dab un fol ko gallabthir. Maku reb e, faanra tamilang u wan’rad nib m’agan’ Got ngay ni ir e Chitamangidad ni ngaud folgad ko gallabthir rodad, ma aram e ku ra ayuwegrad ni ngar folgad ko gallabthir rorad. Faanra i yog e piin bitir boch ban’en nib fel’ u murung’agen e gallabthir rorad, ma aram e rayog ni ngkur ayuweged yugu boch e bitir ni ngar ted fan e gallabthir rorad. Riyul’ ni faanra dabi dag e piin gallabthir e gol ko bitir rorad, ma aram e ra mo’maw’ ko fapi bitir ni ngaur folgad rorad. Machane faanra nang reb e bitir nriyul’ nib t’uf ko gallabthir rok, ma aram e ra adag ni nga i fol rorow ni yugu aram rogon ni bay yu ngiyal’ nib mo’maw’ ngak. I yog Austin ni gaar: “Yugu aram rogon ni bay yu ngiyal’ ni gu baadag ni nggu rin’ ban’en nib kireb ndabi nang e gallabthir rog, machane kar tew boch e motochiyel nib puluw ni nggu fol riy, maku yow ma weliy fan e motochiyel ni kar ngongliyew, maku yow ma guy rogon ni nga i par nib puf e thin u thilmad. Re n’ey e ma ayuwegeg ni ngaug fol rorow. Rayog ni ngguy ni yow ma lemnageg, ma re n’ey e ma k’aringeg ni nggu adag ni nggu fol rorow.”

10, 11. (a) Mang boch e ngongol nib kireb ni be rin’ e girdi’ ni be m’ug riy ndakuriy e t’ufeg u thilrad? (b) Uw rogon nri ma dag e tin riyul’ e Kristiano e t’ufeg ko girdi’?

¹⁰ Ki weliy Paul murung’agen boch e ngongol  nib kireb ni be dag ndakuriy e t’ufeg u thilin e girdi’. Tomuren ni weliy murung’agen e bitir ndakurur “folgad rok e gallabthir rorad,” ma aram me yog ni girdi’ e bay dab kur pininged e magar ngak be’ u lanin’rad. Ba puluw rogon ni weliy e re n’ey ni bochan e girdi’ ni aray rogon e lem rorad e dariy fan u wan’rad e gol ni ma dag yugu boch e girdi’ ngorad. Ki yog ni girdi’ e bay dab kur liyorgad ngak Got ara dakuriy e yul’yul’ rorad. Ma bay dab kur runguyed e girdi’ ni aram e be yip’ fan ndubrad ni nge aw e gapas u thilrad yugu boch e girdi’. Ma bay u rogned e thin nib kireb ngak e girdi’, ma dabiyog ni nge pagan’uy ngorad, ya bay u rogned boch ban’en nib kireb u murung’agen e girdi’ nge Got. Ki yog ni bay boch e girdi’ ni bay ur t’ared e thin nga daken e girdi’. Girdi’ ni aray rogon e yad ma yog boch ban’en nde riyul’ u murung’agen yugu boch e girdi’ ni nge kirebnag thirad. a

¹¹ Piin ni yad ma liyor ngak Jehovah e yad ba thil ngak yooren e girdi’ ko re fayleng ney ndariy e t’ufeg rorad, ya yad ma t’ufeg e girdi’. Kab kafram i yib ni yad ma rin’ e re n’ey. I yog Jesus ni fare motochiyel ni be yog ni ngad t’ufeged e en nib migid ngodad e aram e re motochiyel nib migid ko bin th’abi ga’ e motochiyel u lan fare Motochiyel rok Moses ni be yog ni ngam t’ufeg Got. Re t’ufeg ney e aram bang ko fare t’ufeg ni a·gaʹpe. (Matt. 22:38, 39) Ki yog Jesus ni ku yira nang e tin riyul’ e Kristiano ni bochan e t’ufeg ni bay u thilrad. (Mu beeg e John 13:34, 35.) Tin riyul’ e Kristiano e ku yad ma t’ufeg e toogor rorad.​—Matt. 5:43, 44.

12. Uw rogon ni i t’ufeg Jesus e girdi’?

¹² I dag Jesus nriyul’ nib t’uf e girdi’ rok. I yan u reb e mach nga reb ni be weliy fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got ko girdi’. I golnag e piin nib malmit, nge piin nib marwoth, nge piin immoy e daraw rorad, nge piin biling, ma kki faseg e yam’. (Luke 7:22) Ki pi’ e yafos rok ni fan ko girdi’ ni yugu aram rogon ni boor e girdi’ ni ur fanenikayed. T’ufeg ni i dag Jesus e be m’ug riy rarogon e t’ufeg ni ma dag e Chitamangin. Pi Mich Rok Jehovah u ga’ngin yang e fayleng e yad ma folwok rok Jesus ngaur t’ufeged e girdi’.

13. Uw rogon nra adag e girdi’ ni ngar nanged murung’agen Jehovah ni bochan rogon e t’ufeg ni gad ma dag ngorad?

¹³ T’ufeg ni gad ma dag ko girdi’ e ma k’aringrad ni ngar adaged ni ngar nanged murung’agen e Chitamangidad ni bay u tharmiy. Bod ni immoy reb e moon u Thailand nri ngat nga rogon e t’ufeg ni guy u thilin e pi walag u nap’an reb e regional convention. Nap’an ni sul nga tafen, ma aram me yog ni ngan fil e Bible ngak ni l’agruw yay u reb e wik. I machibnag urngin e girdi’ rok, ma nga nel’ e pul nga tomuren fare convention ni un ngay, ma aram me pi’ e bin som’on e welthin rok u nap’an e muulung ni aram e nge beeg e Bible. Ere, faanra ngad nanged rogon e t’ufeg ni gad ma dag ko girdi’, ma aram e ba fel’ ni nge bagadad me fith ir ni gaar: ‘Gu be rin’ e tin rayog rog ni nggu ayuweg boch e girdi’ u lan e tabinaw rog, nge ulung, ngu nap’an e machib, fa? Gu ma gay rogon ni nggu lemnag e girdi’ ni bod rogon ni ma lemnagrad Jehovah, fa?’

14, 15. Mang boch e ngongol nra i dag e girdi’ ni bod ngongolen e gamanman? Uw rogon ni ke thilyeg boch e girdi’ e ngongol rorad?

¹⁴ Ku bay boch e ngongol ni be dag e girdi’ e ngiyal’ ney ko tin tomuren e rran ni ku be tamilangnag boch i fan nib t’uf ni nge par e piin Kristiano u orel ko girdi’ ni aray rogon. Bod ni boor e girdi’ ni bay ra dabuyed e tin nib fel’. Girdi’ ni aray rogon e dubrad e tin nib fel’, maku yad ma togopuluw ngay. Ma dariy fan  ban’en u wan’rad, ma yad ba damumuw. Ku bay boch e girdi’ ni dariy fan e girdi’ u wan’rad, ara yad ma rin’ boch ban’en ndarur lemgad u m’on riy ara dariy fan u wan’rad rogon e ngongol rorad nra magawonnag yugu boch e girdi’.

¹⁵ Boor e girdi’ ni ur rin’ed e pi ngongol ney ni bod ngongolen e gamanman e kar thilyeged e ngongol rorad ke manigil. Re n’ey e kan yiiynag murung’agen u Bible. (Mu beeg e Isaiah 11:6, 7.) Re thin ney e gad ra beeg ma be weliy murung’agen e gamanman ni maloboch ni bod rogon e wolf nge layon nra fel’ thilrad yugu boch e gamanman ni bod rogon fak e saf nge garbaw. Mu tay fanam i yan riy ni be yog e Bible nra aw e gapas u thilrad ni bochan e ke “tamilangan’rad u murung’agen Somol.” (Isa. 11:9) Gad manang ni gamanman e dabiyog ni ngar filed murung’agen Jehovah. Ere, ba tamilang nre yiiy ney e be yip’ fan rogon nra thilyeg e girdi’ e ngongol rorad nge manigil.

16. Uw rogon ni ke ayuweg e Bible e girdi’ ni ngar thilyeged e ngongol rorad?

¹⁶ Boor e girdi’ ni ur moyed kafram ni yad ba damumuw ni bod rogon e wolf, machane chiney e ke yag ni nge aw e gapas u thilrad e girdi’. Rayog ni ngam beeg murung’agen boch e pi girdi’ ney ko fapi article ni thin ni Meriken ni bay ko jw.org ni kenggin e “Bible e Rayog ni Nge Thilyeg e Ngongol rok Be’.” Piin ni kar nanged Jehovah ma yad be pigpig ngak e yad ba thil ngak e piin ni yad ma dake yad be liyor ngak Got, machane bay ra pied keru’rad nga gelngin. Girdi’ ni aray rogon e yad ma dake yad be pigpig ngak Got, machane de puluw e ngongol rorad. Machane, boor e girdi’ ni ur moyed kafram ni yad ba damumuw e ka ‘ron’ed nga dakenrad e bin nib beech i yad ni bod rogon e munmad,  ni bin nib beech i yad ni Got e sunumeg ni bod ir, ma ke gagiyel u daken e bin riyul’ e wok nib yal’uw ma mmat’aw ni ke yog ngorad.’ (Efe. 4:23, 24) Nap’an nra fil e girdi’ murung’agen Got, ma yad ma guy nib t’uf ni ngar folgad ko pi motochiyel rok. Re n’ey e ma ayuwegrad ni ngar thilyeged e pi n’en ni ke michan’rad ngay, nge lem, nge ngongol rorad. De mom ni nge rin’ e pi girdi’ ney e re n’ey. Machane gelngin Got nib thothup e ra ayuweg e piin nriyul’ ni yad baadag ni ngar rin’ed e n’en nib m’agan’ Got ngay.  

17. Uw rogon ni nge dabi af rarogon e girdi’ nib kireb e ngongol rorad ngodad?

¹⁷ Be munmun ma ri be gel e gagiyel ko n’en nib thil u thilin e piin ni yad be pigpig ngak Got nge piin ndarur pigpiggad ngak. Gad e piin ni gad be pigpig ngak Got e thingar da kol ayuwgad ndabi af e lem rok e pi girdi’ ney ngodad nde puluw. Machane, gad ba gonop ni bochan e gad ma fol ko fare fonow ni bay u 2 Timothy 3:2-5 ni be yog ni ngad ted gadad u orel rok e pi girdi’ nem. Riyul’ nri dabiyog ni ngad paloggad ko girdi’ nib kireb e ngongol rorad, ya gubin yang ni yad bay riy. Dabisiy ni gad ma maruwel, ara gad ma skul, ara gad ma par u taabang. Machane, rayog ni ngad guyed rogon ndabi af e lem nge ngongol rorad ngodad. Rayog ni ngad rin’ed e re n’ey ni aram e ngad gelnaged gadad ko tirok Got ban’en u daken e fol Bible ni gad ma tay, mu ud chaggad ko piin ni kar dugliyed ni ngar pigpiggad ngak Jehovah.  

18. Uw rogon nrayog ni nge ayuweg e thin nge ngongol rodad yugu boch e girdi’ ko tirok Got ban’en?

¹⁸ Susun ni ngkud guyed rogon ni ngad ayuweged e girdi’ ko tirok Got ban’en. Mu gay boch e kanawo’ nrayog ni ngam machibnag e girdi’ riy, mag wenig ngak Jehovah ni nge ayuwegem ni nga mog e n’en nib puluw ko ngiyal’ ni nga mog riy. Susun ni ngkud guyed rogon ni nge nang e girdi’ ni gadad boch e Pi Mich Rok Jehovah. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni ngan n’uf Got ni bochan e ngongol rodad, ma gathi gadad. Ke fil Jehovah ngodad rogon ni “ngad paged pangidad nge ngongol rodad nde m’agan’ Got ngay nge chogowen urngin ban’en u fayleng nde mat’aw u owchen Got, ma gadad par ni gadad be t’ar lanin’dad ko tin nde fel’, ma gadad ba yal’uw, ma gadad be rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay u roy u fayleng.” (Titus 2:11-14) Faanra ud folwokgad rok Jehovah ma gad rin’ e n’en ni baadag ni ngad rin’ed, ma nap’an nra guy e girdi’, ma aram e rayog ni nge gaar boch i yad: “Gamad baadag ni nggu uned ko gin ngam [marod] ngay, ni bochan e kug rung’aged ni bay Got [romed].”​—Zek. 8:23, BT.