1, 2. (a) Mang fan ni be yag rok e pi fel’ yangaren ni Kristiano ni ngar gelgad ko cham ni yad be tay ko pi kan nib kireb? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.) (b) Mang e gad ra weliy?

 I YOG apostal Paul ni gadad e piin Kristiano e taareb rogodad ko salthaw ni gad be un ko cham. Machane, gathi rriyul’ ni gad be cham ko girdi’, ya gad be cham ngak Satan nge pi kan nib kireb. Yugu aram rogon, ma riyul’ ni bay e toogor rodad. Satan nge pi engel rok e ri yad bod rogon e salthaw nib falu’ ni ke n’uw nap’an ni kar uned ko cham. Ere gad ra lemnag ma bod ndabiyog ni ngad gelgad ko cham ni gad be tay ngak. Bin riyul’ riy e, bod nib mom ni nge gel ngak e pi fel’ yangaren ni Kristiano. Ere uw rogon ni nge gel e piin fel’ yangaren ko cham ni yad be tay ko pi kan nib kireb? Bin riyul’ riy e, rayog ni nge gel e piin fel’ yangaren ko re cham ney, ma aram e n’en ni yad be rin’ e chiney. Mang fan? Bochan e bay Jehovah ni be ‘gelnagrad nga gelngin nrib gel.’ Machane, ku bay e pi ‘talin e cham ni ke pi’ Got ngorad’ ni ka ron’ed nga dakenrad ni be ayuwegrad ni bod rogon e salthaw.​—Mu beeg e Efesus 6:10-12.

² Nap’an ni be weliy Paul e re fanathin ney, ma dabisiy ni i lemnag e pi talin e cham ni ma yon’ e pi salthaw nu Roma nga dakenrad u nap’an ni nga ranod ko mahl. (Acts 28:16) Chiney e ngad weliyed fan nib puluw e re fanathin ney. Nap’an ni gad be weliy e pi n’ey, mag tay fanam  i yan ko n’en ni ke yog boch e fel’ yangaren u murung’agen e pi magawon ni yad ma mada’nag nge rogon ni ke ayuwegrad reb nge reb e pi talin e cham rok Got ney.

3, 4. Uw rogon ni tin riyul’ ni bay u lan e Bible e bod rogon e leed ni ma m’ag e pi salthaw nu Roma nga lukngurad?

³ Mu beeg e Efesus 6:14. Leed ni wasey ni ma m’ag e pi salthaw nu Roma e ma ayuweg lukngurad. Re miti leed ney e kan ngongliy ni nge ayuweg fagi n’en nib tomal ni ma ing e salthaw nga ngorongoren ni nge par nib fel’ rogon. Boch e pi leed nem e bay tagil’ e sayden nge yar riy. Faanra ke m’ag reb e salthaw e leed rok nib mache’che’ nga lukngun, ma aram e rayog ni nge yan ko cham nib pagan’.

⁴ Ku arrogon ni tin riyul’ ni gad ma fil ko Thin rok Got e ma ayuwegdad ko pi machib ni googsur nrayog ni nge magawonnagdad ko tirok Got ban’en. (John 8:31, 32; 1 John 4:1) Ma faanra gel feni t’uf e tin riyul’ rodad, ma aram e ra mom ni nga u darod ni bay “fa gin’en ni ma ing e salthaw nga daken ngorongoren” rodad, ni aram e be yip’ fan ni nga i puluw e ngongol rodad ko pi motochiyel rok Got. (Ps. 111:7, 8; 1 John 5:3) Maku reb e, faanra kari tamilang e tin riyul’ ko Thin rok Got u wan’dad, ma aram e nap’an nra togopuluw be’ ngodad ma rayog ni ngad weliyed e michan’ rodad nib pagan’dad.​—1 Pet. 3:15.

5. Mang fan ni nga u dogned e tin riyul’ ni gubin ngiyal’?

⁵ Faanra kad chichiiyed e leed rodad nga lukngudad ni be yip’ fan e tin riyul’, ma aram e n’en nra ayuwegdad ni nge puluw e ngongol rodad ngay mu u dogned e tin riyul’ ni gubin ngiyal’. Mang fan ndarud uned ko ban? Bochan ni ban e aram reb e pi talin e cham ni ma fanay Satan nrib ga’ angin. Faanra ban be’ ma aram e rayog ni nge yib wenegan ngak nge en ni ke mich fapi ban u wan’. (John 8:44) Ere yugu aram rogon ndawor da flontgad, machane gad ma athamgil u rogon nrayog rodad ni nge dab ud bangad. (Efe. 4:25) Machane, ba mo’maw’ e re n’ey. Abigail ni 18 e duw rok e yog ni gaar: “Sana rayog ni nge lemnag be’ ni gathi gubin ngiyal’ nib fel’ ni nga nog e tin riyul’, nib ga’ ni faanra manang nrayog ni nge chuw u fithik’ reb e magawon ni faanra ban.” Ere mang fan ni ma yog e re rugod ney e tin riyul’ ni gubin ngiyal’? I yog ni gaar: “Faanra gog e tin riyul’ ma aram e rayog ni nggu par nib beech e nangan’ rog u p’eowchen Jehovah. Maku reb e, manang e gallabthir rog nge pi fager rog nrayog ni nge pagan’rad ngog.” Victoria ni 23 e duw rok e yog ni gaar: “Faanra mog e tin riyul’ mag par ni gab mudugil ni fan ko tin ni ke michan’um ngay, ma aram e rayog ni nge guy boch e girdi’ rogon ni ngar k’aringed e marus ngom. Machane, boor angin nib fel’ nra yib ngom. Rayog ni nge pagan’um, mag chugur ngak Jehovah, me tayfam e piin ni gab t’uf rorad.” Ere, dariy e maruwar riy nib ga’ fan ni ngaud pared ni gubin ngiyal’ ni bay e ‘tin riyul’ e thin’ ni kad m’aged nga lukngudad ke ‘mang leed rodad.’

6, 7. Mang fan ni kan taareb rogonnag e tin nib mat’aw ko fagi n’en ni ma ing e salthaw nga daken ngorongoren?

⁶ Bay ban’en ni ma ing e pi salthaw nu Roma nga daken ngorngorrad ni kan ngongliy ko wasey ni kan th’ab ni yu yang kan buguy nrayog ni nge upunguy daken ngorongoren fapi salthaw. Taban e yungi wasey nem u barba’ ngu barba’ e bay e hook riy nib wasey ni yima yin’ e gaf ngay ni kan ngongliy ko keru’ e gamanman min chichiiy. Gin baaram e wasey ni bay u lik’ipon fare salthaw i yib nga  daken ngorongoren e ku yu yang i wasey ni kan th’ab kan buguy ni bay e gaf riy ni be kol ni kan ngongliy ko keru’ e gamanman. Re n’ey ni ma ing e salthaw nga daken ngorongoren e ma mo’maw’nag rogon e mithmith ni ma tay, mab t’uf ni nga i par ma be guy rogon e ngi wasey nem ni nge par u gil’ nib fel’ rogon. Machane, nap’an nra rog e sayden ara gan e gat’ing ngak ma ngi wasey nem e aram e n’en ni ma ayuweg gum’irchaen nge yu yang u lan ngorongoren nra kan ma rayog ni nge yim’ riy.

⁷ Pi motochiyel rok Jehovah nib mat’aw e rayog ni ngan taareb rogonnag ko fagi n’en ni ma ing e salthaw nga daken ngorongoren. Ireray e n’en nrayog ni nge ayuweg gum’ircha’dad ni be yip’ fan ban’en ara bin riyul’ i rarogodad. (Prov. 4:23) Be’ nib salthaw e dabi chuweg fagi n’en ni ma ing nga daken ngorongoren nge thilyeg nga yugu bang ni kan ngongliy u ba mit e wasey nde gel. Ere ku arrogodad ndarud rin’ed e n’en ni gad be lemnag nib puluw, ma gad pag fan e pi motochiyel rok Jehovah u murung’agen e ngongol nib puluw ni ngad rin’ed. Ya bin riyul’ riy e dabiyog ni ngad lemgad nib fel’ rogon ya dawor da flontgad, ere dabiyog ni nge ayuwegdad e lem rodad ni ngad dugliyed ban’en nib fel’ rogon nra ayuweg gum’ircha’dad ni be yip’ fan ban’en. (Prov. 3:5, 6) Aram fan ni gubin ngiyal’ ni gad ma yaliy ‘fagi n’en ni gad ma ing nga daken ngorngordad,’ ya ngad guyed ko ka be par u gil’ nrayog ni nge ayuweg gum’ircha’dad ni be yip’ fan ban’en fa danga’.

8. Mang fan nsusun e ngad folgad ko pi motochiyel rok Jehovah?

⁸ Bay yu ngiyal’ ni ga ma lemnag ni pi motochiyel rok Jehovah e kaygi tomal ara be talegem u boch ban’en ni ga baadag ni ngam rin’, fa? Daniel ni 21 e duw rok e yog ni gaar: “Pi sensey nge bitir u skul e yad ma moningnigeg ni bochan e gu ma fol ko pi motochiyel u Bible. Ere immoy ba ngiyal’ ndaki pagan’ug mu ug par ni be kireban’ug.” Uw rogon ni yag ni nge gel ko re magawon ney? I yog ni gaar: “Munmun ma aram mug guy fel’ngin ni gu be fol ko pi motochiyel rok Jehovah. Bay boch e ‘fager’ rog nra tababgad i fanay boch e falay ni kireb, ma boch i yad e ra talgad ko skul. Gu ra lemnag rogon e gin ni ke yan i par e yafos rorad ngay ma rib gel e kireban’ riy. Riyul’ nri ma yororiydad Jehovah.” Madison ni 15 e duw rok e gaar: “Ba mo’maw’ ni nggu fol ko pi motochiyel rok Jehovah, ma dab kug rin’ e n’en ni be lemnag e pi taab yangar rog nib fel’ ni ngan rin’ ara yira pirieg e felfelan’ riy.” Ere, mang e ma rin’? I yog ni gaar: “Gubin ngiyal’ ni gu ma puguran ngog ni gu be fek fithingan Jehovah ma pi lumel ni ma yib ngog e aram reb e kanawo’ ni be yip’eg Satan riy. Nap’an nug ra gel nga reb e skeng ni ke yib ngog, ma gu ma felfelan’.”

9-11. (a) Mang sus e ma chuw e piin Kristiano ngay ni be yip’ fan ban’en? (b) Mang e rayog ni nge ayuwegdad ni nge mom boch rogon e machib ni gad ma tay?

⁹ Mu beeg e Efesus 6:15. Ra dariy e sus rok reb e salthaw nu Roma ma dabiyog ni nge yan ko mahl. Sus rok e kan ngongliy u dalip yang i keru’ e gamanman ni kan gabdiy nga taabang, ere rib el e re miti sus nem. Machane, ra chuw ngay ma rib fel’ rogon nga ay. Ere, rayog ni nge yan riy nib fel’ rogon ndabi sirgig.

 ¹⁰ Pi sus ni ma chuw e pi salthaw nu Roma ngay e ma ayuwegrad u nap’an e mahl, ma sus ni be yip’ fan ban’en ni ma chuw e piin Kristiano ngay e ma ayuwegrad ni ngar weliyed fare thin nib fel’ ni murung’agen e gapas. (Isa. 52:7; Rom. 10:15) Yugu aram rogon mab t’uf ni nge dab da rusgad ni ngad machibgad u nap’an nra mab e kanawo’ ngodad. Bo ni 20 e duw rok e yog ni gaar: “Gu ma rus ni nggu machibnag e piin ni gamad nga class. Gu be lemnag ni gu ma tamra’ ni nggu machibnagrad. Gu ra sul nggu lemnag, ma da gur nang ko mang fan ni gu ma tamra’ ngorad. Machane, chiney e gu ma felfelan’ ni gu ma machibnag e pi taab yangar rog.”

¹¹ Boor e fel’ yangaren ni kar guyed ni faanra kar fal’eged rogorad u m’on riy nib fel’ rogon, ma aram e ba mom ni ngar machibgad. Ere, mang e rayog ni ngam rin’ ya nge yag nim fal’eg rogom u m’on riy? Julia ni 16 e duw rok e yog ni gaar: “Gu ma tay yu ken e babyor nga lan e kabang rog ko skul, ma gu ma motoyil nga rogon ni ma weliy e bitir ni gamad nga class rogon e lem rorad nge pi n’en ni ke michan’rad ngay. Tomuren, ma aram e rayog ni nggu lemnag reb e ban’en nra ayuwegrad. Faanra kug fal’eg rogog u m’on riy, ma aram e rayog ni nggu weliy ngorad boch ban’en nra yib angin ngorad.” Makenzie ni 23 e duw rok e yog ni gaar: “Faanra gur be’ ni gab gol ma ga ma motoyil  nib fel’ rogon, ma aram e rayog ni ngam nang e pi n’en ni be yan e pi taab yangar rom u fithik’. Gu ma guy rogon ni nggu beeg urngin e pi babyor nge boch ban’en ni kan ngongliy ni fan ko piin fel’ yangaren, ya nge yag nug weliy ngak e pi taab yangar rog boch ban’en ni bay u Bible ara bay ko jw.org nra ayuwegrad.” Ere, ba tamilang ko n’en ni ke yog e pi cha’ney ni faan ga ra fal’eg rogom u m’on riy ni ngam machib, ma aram e rayog ni nge par e “sus” rom u em nib fel’ rogon.

12, 13. Mang boch e “gan e gat’ing ni be yik’” ni ma pag Satan?

¹² Mu beeg e Efesus 6:16. “Fa gin’en ni yima mith nga fon ko cham” ni ma fek e pi salthaw nu Roma e ba ga’ yang nrayog ni nge upunguy pon nge mada’ nga bugun. Re n’ey e ma fanay e salthaw ni nge pilig e sayden, nge sarey, nge gan e gat’ing ngay.

¹³ Mang boch e “gan e gat’ing ni be yik’” nrayog ni nge pag Satan ngom? Bod nrayog ni nge fanay boch e ban u murung’agen Jehovah ni nge togopuluw ngom, ni bod ni nge k’aringem ni ngam lemnag nder ma lemnagem Jehovah ma dam t’uf rok. Ida ni 19 e duw rok e ma lemnag ni ir be’ ndariy fan. I yog ni gaar, “Ba ga’ ni gu ma lemnag nde chugur Jehovah ngog ma dabun ni nge mang Fager rog.” Ere mang e ma rin’ u nap’an nra tabab ni nga i lem ni aray rogon? I yog ni gaar: “Pi muulung ni gu ma un ngay e aram e n’en ni ma gelnag e michan’ rog. Kafram e gu ra yan ko muulung ma dab gu pi’ e fulweg ya gu ma lemnag ndariy be’ ni baadag ni nge rung’ag e n’en ni ku gog. Machane, chiney e gu ma fal’eg rogog u m’on ko muulung ma gu ma guy rogon ni nggu pi’ l’agruw ara dalip e fulweg. Ba mo’maw’ e re n’ey, machane gu ma felfelan’ u nap’an ni gu ra rin’. Ma pi walag u lan e ulung e ri yad ma pi’ e athamgil nga lanin’ug. Gubin ngiyal’ nra m’ay e muulung ma kug nang ni gub t’uf rok Jehovah.”

14. Mang reb e ban’en nib riyul’ ma kub ga’ fan ni ke tamilang ko n’en ni buch rok Ida?

¹⁴ Bay ban’en nib riyul’ ma kub ga’ fan ni ke tamilang ko n’en ni buch rok Ida. Ke tamilang ni: Fa gin’en ni ma mith e salthaw nga fon ko cham e yug ma par ni taab ga’ngin, machane n’en ni gad ma mith nga fon ni aram e michan’ rodad e rayog ni nge achig ara ga’. Gadad e gad ra mel’eg rogon ni nge yan i par. (Matt. 14:31; 2 Thess. 1:3) Ere aram fan nrib t’uf ni ngad guyed rogon ni nge gel e michan’ rodad!

15, 16. Uw rogon ni pi n’en ni be l’agan’dad ngay ara athap rodad e bod rogon e urwach?

¹⁵ Mu beeg e Efesus 6:17. Urwach ko pi salthaw nu Roma e kan ngongliy ni nge ayuweg lolugey, nge k’angay, nge owchey. Bay boch e pi urwach nem ni bay bang riy nrayog ni ngan kol nguun yan ma yibe fek nga paay.

¹⁶ “Tin ni be l’agan’dad ngay ni bay da guyed ni bochan e kad thapgad ngak Got” e aram e n’en ni ma ayuweg e lem rodad ni bod rogon ni fare urwach ni ma tay e salthaw nga lolugen e aram e n’en ni ma ayuweg e man’ey rok. (1 Thess. 5:8) Pi n’en ni be l’agan’dad ngay ara athap rodad e aram e n’en ni ma ayuwegdad ni ngad pared ni gad be tedan’dad ko pi n’en ni ke micheg Got ma dabi mulan’dad ko pi magawon ni be yib ngodad. (Ps. 27:1, 14; Acts 24:15) Machane, faanra gad baadag ni nge ayuwegdad e “urwach” rodad, ma aram e thingar da ted nga lolugdad, ma gathi ngaud feked nga pa’dad.

17, 18. (a) Uw rogon nrayog ni nge k’aringdad Satan ni ngad chuweged e urwach rodad? (b) Uw rogon nrayog ni ngad daged ndarud paged Satan ni nge bannagdad?

¹⁷ Uw rogon nrayog ni nge k’aringdad Satan ni ngad chuweged e urwach rodad? Am lemnag e n’en ni rin’ ngak Jesus. Manang Satan ni Jesus e ir e ra mang pilung rok urngin e girdi’ nu fayleng. Machane, thingari son nge taw ko ngiyal’ ni ke dugliy Jehovah ni nge mang pilung. U m’on ni nge taw ko re ngiyal’ i n’em, ma thingari gafgow me yim’. Ere ognag Satan boch ban’en ngak Jesus nra bing e kanawo’ ngak ni nge gagiyeg nib papey. I yog Satan ngak ni faan yugu ra ragbug nga but’ u  p’eowchen, ma aram e rayog ni nge gagiyegnag e fayleng ni ka chingiyal’ nem. (Luke 4:5-7) Ku arrogodad ni manang Satan ni ke micheg Jehovah nra pi’ boch ban’en nib manigil ngodad u nap’an ni gad ra yan ko bin nib beech e m’ag. Machane thingar da songad, maku rayog ni nga darod u fithik’ boch e gafgow u m’on ko re ngiyal’ i n’em. Ere ma ognag Satan boch ban’en nra k’aringdad ni ngad adaged ni nge fel’ e par rodad e chiney. Baadag ni ngad m’oneged e chugum u wan’dad me tomur Gil’ilungun Got.​—Matt. 6:31-33.

¹⁸ Boor e fel’ yangaren ni Kristiano e darur paged Satan ni nge bannagrad. Kiana ni 20 e duw rok e yog ni gaar: “Gu manang ni kemus ni yigoo Gil’ilungun Got e rayog ni nge pithig urngin e magawon rodad.” Ere uw rogon ni ma gagiyegnag e athap rok rogon e lem nge ngongol rok? Ki ulul ngay ni gaar: “Paradis ni gu be athapeg e ma ayuwegeg ni nge puluw e pi n’en ni gu ma nameg. Da gur ma guy rogon ni nggu fanay e pi salap rog ni fan nga boch ban’en nra fel’ ngog ara gguy rogon ni nge tolang e maruwel rog. Ya bin riyul’ riy e gu be fanay e tayim rog nge gelngig ni nggu nameg boch ban’en ni fan ko tirok Got.”

19, 20. Uw rogon nrayog ni nge mon’og e salap rodad u rogon ni gad ma fanay e Thin rok Got?

¹⁹ Sayden ni ma fanay e pi salthaw nu Roma ni yad ma yan u but’ ni yad be cham e sogonap’an 20 e inch (50 cm) n’umngin. Reb i fan nib salap e pi salthaw nu Roma ko cham ko pi sayden nem e bochan ni gubin e rran ni yad ma fil rogon e cham ngay.

²⁰ I taareb rogonnag Paul e Thin rok Got nga bangi sayden ni ke pi’ Jehovah ngodad. Machane, thingar da filed rogon ni ngad chamgad ngay nib fel’ rogon u nap’an ni gad be guy rogon ni ngad weliyed e pi n’en ni ke mich u wan’dad ara nap’an ni gad be guy rogon ni ngad thilyeged rogon e lem ni gad ma tay. (2 Kor. 10:4, 5; 2 Tim. 2:15) Uw rogon ni ngam mon’ognag e salap rom? Sebastian ni 21 e duw rok e yog ni gaar: “Chiney e nap’an nug ra mu’ i beeg reb e guruy ko Bible, ma aram mug yoloy reb e verse riy nga but’. Gu be yoloy nga but’ urngin e thin nu Bible ni gu baadag. Re n’ey e ma ayuwegeg ni nge tamilang u wan’ug rogon ni ma lem Jehovah.” Daniel ni faan kad weliyed murung’agen e yog ni gaar: “Nap’an ni gu ra beeg e Bible rog, ma gu ma mel’eg boch e verse ni gu be lemnag nra ayuweg e girdi’ ni kug mada’nag u nap’an e machib. Kug guy ni faanra guyem e girdi’ nrib mich e Bible u wan’um ma ga be athamgil u rogon nrayog rom ni ngam ayuwegrad, ma aram e yad ra adag ni ngar motoyilgad.”

21. Mang fan ndariy rogon ni ngad rusgad ngak Satan nge pi moonyan’ rok?

²¹ Ere ba tamilang ko n’en ni ke yog fapi fel’ yangaren ni kad weliyed murung’agrad ko re article ney ndariy rogon ni ngad rusgad ngak Satan nge pi moonyan’ rok. Riyul’ nib gel gelngirad, machane rayog ni ngad gelgad ngorad. Maku reb e, gathi bay ra pared ndariy n’umngin nap’an. Dabki n’uw nap’an u lan fare Biyu’ i Duw Nra Gagiyeg Kristus riy, ma aram e yira kalbusnagrad ndabkiyog ni ngar gafgownaged be’, ma nga tomuren ma aram min thangrad. (Rev. 20:1-3, 7-10) Ere gad manang rarogon e toogor rodad, nge pi ban rok, nge n’en ni be lemnag. Machane, rayog ni nge ayuwegdad Jehovah ni ngad togopuluwgad ngak!