Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Faan Manga Fol Ma Ra Fel’ u Wan’ Got

Faan Manga Fol Ma Ra Fel’ u Wan’ Got

GAD ma pigpig ngak Jehovah ma gad baadag ni ngad fel’gad u wan’. Machane, mini’ e ra fel’ u wan’ Got me tow’athnag? Immoy boch e girdi’ kakrom nrin’ed boch e denen nib ubchiya’, machane ki boch nga tomuren me yag ni ngar fel’gad u wan’ Got bayay. Ku immoy boch e girdi’ ni boor fel’ngirad nib manigil, machane yan i tomur riy ma daki yag ni ngar pared ni yad ba fel’ u wan’ Got. Ere sana rayog ni ngad fithed ni nge lungudad, “Ra bagadad ma mang e n’en nri be yaliy Jehovah rok?” N’en ni buch rok Rehoboam ni pilung nu Judah e rayog ni nge ayuwegdad ni ngad nanged e fulweg ko re deer ney.

KA ARAM KO SOM’ON MAB KIREB ROGON E GAGIYEG NI TAY

Solomon e ir e chitamangin Rehoboam, me Solomon e gagiyeg u Israel u lan 40 e duw. (1 Ki. 11:42) I yim’ Solomon ko duw ni 997 B.C.E. Tomuren ma aram me milekag Rehoboam u Jerusalem nge yan i mada’ nga Shekem ni bay ko lel’uch ni ngan pilungnag. (2 Kron. 10:1) Ga be lemnag ma nap’an nni pilungnag me rus ni nge folwok rok Solomon, ni ir be’ ni goo yimanang ni bochan gelngin feni gonop? Uw rogon me nang Rehoboam u m’on riy nra boch nga tomuren ma aram e ra t’uf ni nge micheg ko ba gaman e gonop rok nrayog ni nge pithig boch e magawon nib mo’maw’ fa danga’?

Dariy e maruwar riy ni nang Rehoboam ni yooren e girdi’ u Israel e kar damumuwgad ni bochan e n’en ni be buch. Munmun, ma aram me yib boch e girdi’ ngak ni ke l’ograd piyu Israel ngar bad ra weliyed e n’en ni be magafan’ e girdi’ ngay. I lungurad ngak: “Chitamam e ke motogel ngomad ni nggu maruwelgad nib gel. Faan ga ra baudeg romad nge mom e par romad, ma gamad ra par u tan paam ni gamad ba yul’yul’ ngom.”​—2 Kron. 10:3, 4, BT.

Dabisiy ni ke par Rehoboam ndaki nang e n’en ni nge rin’! Ya faanra nge fol ko n’en ni be yog e pi girdi’ nem ngak, ma aram e thingari mul boch e fel’ rogon u pa’rad chon e tabinaw rok, nge piin ni yad be maruwel u tafen e pilung, maku reb e thingari lich e maruwel ni be rin’ e girdi’. Machane, faanra dabi rin’ e n’en ni be yog e pi girdi’ nem, ma aram e rayog ni ngar chelgad ngar togopuluwgad ngak. Ere mang e nge rin’? Som’on e yan i non ngak e pi pumoon ni yad ba piilal ni ir e ur manged e pi tafonow rok Solomon. Machane, miki yan ngak e tin baaram e pumoon nra ilalgad u taabang ngki fith lanin’rad. I dugliy Rehoboam ni nge fol ko fonow rorad ni aram e ngari gelnag e gafgow ko girdi’. Ere yog ngorad ni gaar: “Chitamag e i pi’ e maruwel ngomed nib gel; me gag e ngar ug gelnag boch e maruwel ngomed. I toymed ko dimow; me gag e bay gu pirdiiymed ko dimow ni fen e garbaw ni pumoon!”​—2 Kron. 10:6-14, BT.

Ere, kam guy e n’en ni gad be fil ko re n’ey? Ba tamilang ni gad ba gonop ni faan gad ra motoyil ngak e piin ni yad ba piilal ngodad ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en. Bochan ni ke n’uw nap’an ni kar pigpiggad ngak Got, ma aram fan nrayog ni ngar ayuweged gadad ni ngad dugliyed boch ban’en nib fel’ rogon. Ere ngad gonopgad ma gad motoyil ngorad.​—Job 12:12.

“YAD GUBIN NRA FOLGAD KO TIN NI KE YOG SOMOL”

Nap’an ni buch e re n’ey, ma aram me kunuy Rehoboam e salthaw rok ni nga ranod ko cham. Machane, meb i taleg Jehovah e n’en ni ke lemnag ni nge rin’ ni aram e non u daken Shemayah ni profet ni gaar: “Dab mm’aged e mahl ngak pi walagmed ni girdi’ nu Israel. Ra bigimed ma nge sul nga tafen, yi gag e kug gagiyeg ke par e girdi’ nu Israel ni ara’ rogorad.”​—1 Ki. 12:21-24. a

Ere gur nge par ndabi cham? Ba mudugil ni ke magawonnag e re n’em laniyan’ Rehoboam! Gur, mang e ra lemnag e girdi’ u murung’agen e re pilung nem nsom’on e ke yog ko girdi’ u tan pa’ ni ‘bayi pirdiiyrad ko dimow ni fen e garbaw ni pumoon,’ ma chiney e nge par ndabi rin’ ban’en ko biney e togopuluw ni kan tay ngak? (Mu taareb rogonnag ko 2 Kronicles 13:7.) Yugu aram rogon me fol e re pilung nem nge fapi salthaw rok “ko tin ni ke yog Somol, mi yad sul nga taferad.”

Mang e gad be fil ko re n’ey? Gad be fil riy ni gad ba gonop ni faan gad ra fol rok Got ni yugu aram rogon nrayog ni nge moningnagdad e girdi’ ni bochan e re n’ey. Faan gad ra fol rok Got ma aram e rayog ni ngad fel’gad u wan’ me tow’athnagdad.​—Deut. 28:2.

Ere mang angin ni yib ngak Rehoboam? Bochan ni fol ma daki m’ag e mahl ko fare ganong nu lel’uch, ma aram me yag ni nge ngongliy rogon boch e mach nib milfan nga Judah nge Benjamin ni aram e gin ni ka be gagiyegnag. Boor e mach ni yororiy ni fan ko mahl “nrib fel’ rogon.” (2 Kron. 11:5-12, NW) N’en nib ga’ fan riy e i par ba ngiyal’ ni be fol ko pi motochiyel rok Jehovah. Ma nap’an ni tabab fa ragag i ganong u Israel ni be gagiyegnag Jeroboam ni ngar uned ko liyor nga boch e got ni googsur, ma boor e girdi’ ni yad ma par ko pi ganong nem nra “ayuweged Rehoboam” ni aram e ur milekaggad nga Jerusalem ni ngar uned ko bin riyul’ e liyor ni un tay u rom. (2 Kron. 11:16, 17, BT) Ere bochan ni fol Rehoboam, ma aram me yag ni nge ga’ lungun ko gagiyeg ni be tay.

DENEN NI TAY NGE ROGON NI KALNGAN’

Machane, nap’an ni ga’ lungun ma aram me rin’ ban’en ni yugu ba thil. Daki fol ko motochiyel rok Jehovah ma aram me tabab ni nga i liyor nga boch e got ni googsur! Mang fan? Gur be fol rok e chitiningin ni ir be’ nu Ammon? (1 Ki. 14:21) Dariy be’ ni manang, machane n’en ni buch e aram e urngin e girdi’ ni yad bay u tan e gagiyeg rok e ra tababgad ni ngar folwokgad rok. Aram fan ni pag Jehovah Shishak ni Pilung nu Egypt ni nge kol boor e mach nu Judea ni yugu aram rogon ni ke yororiy Rehoboam e pi mach nem ni fan ko mahl.​—1 Ki. 14:22-24; 2 Kron. 12:1-4.

I gel e ubchiya’ ko n’en ni be buch u nap’an ni taw Shishak nga Jerusalem ni aram e gin ni bay Rehoboam riy ni be gagiyegnag e pi binaw ni bay u tan pa’. Nap’an ni be buch e re n’ey ma aram me yib Shemayah ni profet ngeb i yog lungun Got ngak Rehoboam nge pi tagafal rok ni gaar: “Kam paged gag, ere chiney e kug pi’med nga pa’ Shishak.” Ere mang e rin’ Rehoboam ko pi thin ney nnog ngak ni yibe fonownag? Rib manigil e n’en ni rin’ ya be gaar e Bible: “Fare pilung nge fapi tagafal e rogned ni kar denengad, me lungurad, ‘N’en ni be rin’ Somol e ba mat’aw.’” Ere ayuweg Jehovah Rehoboam, miki ayuweg fare mach nu Jerusalem ndan gothey.​—2 Kron. 12:5-7, 12, BT.

Tomuren e re n’ey, ma aram miki ulul Rehoboam ni nga i gagiyegnag fare ganong ni bay ko yimuch. U m’on ni yim’, ma aram me f’oth boor e tow’ath u daken fapi pumoon ni fak ni yad boor. Machane ba tamilang ni fan ni rin’ e re n’ey e bochan ni nge dab ra togopuluwgad ngak Abijah ni walagrad ni ir e ra yan nga lon ko pilung. (2 Kron. 11:21-23) Re n’ey ni rin’ Rehoboam e m’ug riy ni ke gonop ko ngiyal’ ni baaram ni kab pagel.

IR BE’ NIB FEL’ FA BA KIREB?

Yugu aram rogon ni guy Rehoboam rogon ni nge rin’ boch ban’en nib fel’, machane de yag ni nge par nib fel’ u wan’ Got. Be weliy e Bible murung’agen e gagiyeg ni tay ni be gaar: “Rehoboam e rin’ ban’en nib kireb.” Mang fan? Bochan e “da i guy rogon ni nge nang e tin nib m’agan’ Somol ngay.”​—2 Kron. 12:14, BT.

Ba thil Rehoboam ngak David ni Pilung ni bochan e de maruweliy ni nge fel’ e tha’ u thilrow Jehovah

Ere mang e rayog ni ngad filed ko n’en ni buch rok Rehoboam? Immoy yu ngiyal’ ni i fol, miki rin’ boch ban’en nib fel’ ni fan ko girdi’ rok Jehovah. Machane, de maruweliy ni nge fel’ e tha’ u thilrow Jehovah maku de dag ni baadag ni nge rin’ e re n’ey. Aram fan ni i rin’ e tin nib kireb me un ko liyor ni googsur. Ere sana rayog ni nge lungum u wan’um: ‘Yu ngiyal’ ni baaram ni i fol Rehoboam ko n’en ni yog Got ngak e gur, i rin’ ni bochan e be yog e girdi’ ngak ni nge rin’ fa bochan e rriyul’ ni ke kalngan’ ma baadag ni nge rin’ e n’en nib m’agan’ Got ngay?’ (2 Kron. 11:3, 4; 12:6) Boch nga tomuren ma aram miki sul bayay ngki rin’ e tin nib kireb. Ere rib gel e thil rorow David ni Pilung ni tutuw rok. David e yugu aram rogon ni i oloboch, machane n’umngin nap’an e yafos rok ni i par nib t’uf Jehovah rok, ma be fol ko bin riyul’ e liyor, miki kalngan’ ko denen ni i rin’.​—1 Ki. 14:8; Ps. 51:1, 17; 63:1.

Boor ban’en nib manigil nrayog ni ngad filed ko re n’ey. Ba fel’ ni ngad pied e tin nib t’uf ko tabinaw rodad ma gad maruweliy ban’en nra yib angin ngodad. Machane, de gaman e re n’ey ya faanra ngad fel’gad u wan’ Jehovah, ma thingar da liyorgad ngak u rogon nib m’agan’ ngay ma gad par nib fel’ e tha’ u thildad.

Faan gad ra guy rogon ni ngari t’uf Jehovah rodad ma aram e rayog ni ngad rin’ed e re n’ey. Ba t’uf ni ngad guyed rogon ni nge par nib gel e t’ufeg rodad ngak ni aram e ngaud filed e Thin rok ni gubin e rran, ma gad be fal’eg i lemnag, ma gad be meybil ni gubin ngiyal’. Re n’ey e bod rogon e nifiy ni faanra nga i par ni be yik’ mab t’uf ni nga nin’ e l’ud ngay. (Ps. 1:2; Rom. 12:12) Angin nra yib riy e ra k’aringdad e t’ufeg rodad ngak Jehovah ni ngad adaged ni ngad rin’ed e tin nib m’agan’ ngay u fithik’ urngin ban’en ni gad ma rin’. Ku aram e n’en nra k’aringdad ni ngad kalgadngan’dad u nap’an ni kad olobochgad. Maku reb e, aram e n’en nra ayuwegdad ni ngad pared ni gad ba mudugil ni fan ko bin riyul’ e liyor ma gad par ni gad ba thil ngak Rehoboam.​—Jude 20, 21.

a Bochan nde par Solomon nib yul’yul’, ma aram fan ni yog Got u m’on riy nra ki’ u but’ fare nam nu Israel.​—1 Ki. 11:31.