1, 2. Mang e ba muun ngay ni ngad sapgad ngak Jehovah?

 CHINEY e gad be par u ba ngiyal’ ni kari “mo’maw’” e par, ma gad manang nu m’on ni yira thang e re m’ag nib kireb ney ngu m’on ni nge yib e bin riyul’ e gapas nga fayleng, ma aram e ku ra gel boch e mo’maw’ ko par rodad. (2 Tim. 3:1) Ere ba fel’ ni ngad fithed gadad ni nge lungudad, ‘Mini’ e en ni gu be sap ngak ni nge ayuwegeg me pow’iyeg?’ Sana cha’ nth’abi som’on ni gad ra yog e aram “Jehovah,” ma aram e n’en nib puluw ni nga dogned.

² Ere mang e ba muun ngay ni ngad sapgad ngak Jehovah? Ma uw rogon ni ngad pared ni ir e gad be sap ngak u nap’an ni kad mada’naged boch e magawon nib mo’maw’ u lan e yafos rodad? Kakrom e yog be’ ni yoloy e psalm nib t’uf ni ngad changargad ngak Jehovah ni nge ayuwegdad u nap’an nra t’uf e ayuw rodad. (Mu beeg e Psalm 123:1-4.) I taareb rogonnag e re n’em ni ngad sapgad ngak Jehovah nga rogon ni ma sap reb e tapigpig ko en ni ir e masta rok. Mang e be yip’ fan e pi thin ney ni yog e en ni yoloy e  psalm? Be’ nib tapigpig e gathi kemus ni ma sap ara ma taga’ ko masta rok ni nge pi’ gan me ayuweg ndabi buch ban’en rok, ya kub t’uf ni nga i par ma be yaliy fare masta rok ya nge yag ni nang e n’en ni baadag fare masta ni nge rin’, me rin’ fapi n’em. Ere ku arrogodad nib t’uf ni ngaud sapgad nga lan e Thin rok Got ni gubin e rran, ya nge yag nda nanged e n’en nib m’agan’ ngay ni ngad rin’ed ma gad fol riy. Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e rayog ni nge pagan’dad ngay nra ayuwegdad Jehovah ko ngiyal’ ni ke t’uf e ayuw rodad.​—Efe. 5:17.

3. Mang e rayog ni nge chefeg lanin’dad nga bang me talegdad ndab kud sapgad ngak Jehovah?

³ Yugu aram rogon ni gad manang ni gubin ngiyal’ nib t’uf ni ngaud sapgad ngak Jehovah, machane bay boch ban’en nrayog ni nge chefeg lanin’dad nga bang me talegdad ndab kud sapgad ngak. Aram e n’en ni buch rok Martha ni be’ nrib fel’ e thin rorow Jesus. I ‘magafan’ nga urngin e maruwel ni ba’ ni ngan rin’.’ (Luke 10:40-42) Ere faanra ke buch e re n’ey rok be’ ni aram feni yul’yul’ u nap’an ni immoy Jesus u tooben, me ere dab da gingad ngay ni ku arrogodad nrayog ni nge buch e re n’ey rodad. Ere mang e rayog ni nge talegdad ndab kud sapgad ngak Jehovah? Re article ney e gad ra weliy riy rogon nrayog ni nge k’aringdad e n’en ni ke rin’ yugu boch e girdi’ ni nge dab kud sapgad ngak Jehovah. Ku gad ra weliy rogon ni ngad pared ni Jehovah e ir e gad be sap ngak.

4. Mang fan nrayog ni ngad gingad ngay ni ke mul fare tow’ath u pa’ Moses ni aram e rayog ni nge un nga lan fare Nam ni Kan Micheg?

⁴ Gubin ngiyal’ ni ma sap Moses ngak Jehovah ni nge pow’iy. Arrogon, i par nib mudugil “ni bochan e gowa ke guy fare Got ndab ni guy nga owchey.” (Mu beeg e Hebrews 11:24-27.) Be yog e Bible ni “ka aram nap’an i yib ma dawori sum reb e profet nga Israel ni bod Moses. I Somol e i non ngak ni yow ba sabol.” (Deut. 34:10) Machane yugu aram rogon nrib chugur e tha’ u thilrow Jehovah, me mul fare tow’ath u pa’ ni aram e rayog ni nge un nga lan fare Nam ni Kan Micheg. (Num. 20:12) Ere mang e k’aring Moses ni nge oloboch?

5-7. De n’uw nap’an nga tomuren ni chuw piyu Israel u Egypt, ma mang magawon e sum? Uw rogon ni pithig Moses e re magawon nem?

⁵ De gaman l’agruw e pul nga tomuren ni chuw piyu Israel u Egypt, ma aram me sum reb e magawon nib ga’ u m’on ni ngar tawgad ko Burey nu Sinai. I tabab e girdi’ ni ngar gun’gun’gad nib togopuluw ngak Moses ni bochan e dariy e ran ni ngan unum. Munmun me gel e ubchiya’ ko re magawon nem, ma aram me meybil Moses ngak Jehovah ni gaar: “Mang e nggu rin’ ngak e pi girdi’ ney? Ya ke chugur ni ngar malangniged gag nggum’.” (Ex. 17:4) Ere fulweg Jehovah taban e meybil rok Moses u daken boch e fonow ni pi’ ngak nib tamilang. I yog ngak ni nge fek e sog rok nge toy ko fare war ni bay u Horeb nge yib e ran riy nga but’. Be gaar e Bible: “Me rin’ Moses ni aram rogon u p’eowchen e piin ni yad ma yog e thin rok piyu Israel.” Tomuren ma aram me yib e ran ni boor ko fagi war nga but’ ni nge unum piyu Israel, ma aram me puf e binem e magawon.​—Ex. 17:5, 6.

⁶ Be yog e Bible ni tunguy Moses fithingan e gin’em ni Massah ni be yip’ fan e “Sikeng,” nge Meribah ni be yip’ fan e “Togopluw.” Mang fan? “Bochan e i togopluw piyu Israel ngak Moses, ni aram e kar sikengniged Somol ko ngiyal’ ni baaram nra fithed ni lungurad, ‘Gur ba’ Somol rodad fa de moy?’”​—Exodus 17:7.

⁷ Uw rogon u wan’ Jehovah e n’en ni buch u Meribah? Re n’em ni rin’ piyu Israel e rogon ni  changar ngay e kar togopuluwgad ngak nge mat’awun, ma gathi kemus ni yigoo Moses e ir e kar togopuluwgad ngak. (Mu beeg e Psalm 95:8, 9.) Ere ba tamilang nib kireb e rok piyu Israel ko n’en nrin’ed. Machane, ba puluw e n’en ni rin’ Moses ya sap ngak Jehovah ni nge ayuweg me fol u gubin e tin ni ke yog ni nge rin’.

8. Mang magawon e sum u nap’an ni ke chugur nga tungun fare 40 i duw ni i milekag piyu Israel u daken e ted?

⁸ Machane, nap’an ni ki buch ban’en ni aray rogon sogonap’an 40 e duw nga tomuren u nap’an ni ke chugur nga tungun e milekag rok piyu Israel u daken e ted, ma mang e buch? Ku ranod bayay nga bangi ban’en ni ku nog yu Meribah ngay boch nga tomuren. Machane, ba thil e gin ni bay e gi binaw ney riy, ya bay u tooben yu Kadesh, ni bangi ban’en nib chugur ko mathil ko fare Nam ni Kan Micheg. a Aram e gin ni ki gun’gun’ piyu Israel bayay riy ni bochan e dariy e ran ni ngar unumed. (Num. 20:1-5) Machane, yanem e ba thil e n’en ni rin’ Moses.

9. Mang e yog Jehovah ngak Moses ni nge rin’, machane mang e rin’? (Mu guy e sasing ni bay u tabolngin e re article ney.)

⁹ Mang e rin’ Moses u nap’an ni togopuluw piyu Israel? Ki sap ngak Jehovah bayay ni nge pow’iy. Machane, yaney e de yog Jehovah ngak ni nge toy e sog rok ko fagi war. Ya yog ngak ni nge fek e sog rok, me kunuy gubin e girdi’ nga taabang ko gin ni bay e gi war nem riy, ma aram me non ko fagi war. (Num. 20:6-8) Machane, de non Moses ko fagi war. Ya bochan ni kari ngochngochan’ ko fapi girdi’, ma aram me tolul ngorad ni gaar: “Gimed e pi tatogopuluw nir, mu telmed! Mogned, gimed be lemnag ni nggu fekew e ran ko re war ney ngam unumed?” Ma aram me toy e sog rok ko fagi war ni gathi taab yay ya l’agruw yay.​—Num. 20:10, 11.

10. Uw rogon u wan’ Jehovah e n’en ni rin’ Moses?

¹⁰ Ri damumuw Jehovah ngak Moses. (Deut. 1:37; 3:26) Mang fan nri damumuw Jehovah? Sana boor fan ni ke damumuw ko re n’ey. Ba tamilang ko n’en ni kad weliyed nsana rayog ni kari damumuw Jehovah ngak ni bochan e de fol ko tin nib beech ban’en ni ka fini yog ngak ni nge rin’.

11. Mang fan nrayog ni nge lemnag piyu Israel ndawori ngongliy Jehovah e maang’ang u nap’an ni toy Moses e sog rok ko fagi war?

¹¹ Ku bay reb i fan nsana ki damumuw Jehovah. Fa yungi war ko gin som’on e binaw nu Meribah ni immoy piyu Israel riy e rib el. Demtrug gelngin ni yira toy, ma dabi yib e ran riy nga but’. Machane war ko gin migid e binaw nu Meribah ni yib piyu Israel ngay boch nga tomuren e rib thil ko gin som’on, ya ba munguy boch e binem e war. Bochan nib munguy e mit ney e war ma aram fan nib mom ni nge rich e ran nga fithik’ me mokun nga taabang. Ere rayog ni ngan ker bang riy ngaun fek e ran riy. Ere gur, nap’an ni toy Moses e sog rok ko gi war nem nde non ngay, ma gathi rayog ni lemnag piyu Israel ni ke yib e ran riy nga but’ ni ir rok ma gathi Jehovah e ke n’igin ni nge yib e ran riy nga but’ u  daken e maang’ang? b Dariy bagadad ni manang.

12. Ku mang reb i fan nrayog ni ngki damumuw Jehovah ngak Moses nge Aron?

¹² Sana ku bay reb i fan ni ki damumuw Jehovah ngak Moses nge Aron. Mu tay fanam i yan ko n’en ni yog Moses ko fapi girdi’ ni gaar: “Gimed be lemnag ni nggu fekew e ran ko re war ney ngam unumed?” Nap’an ni yog Moses fare bugithin ni “nggu fekew,” ma rayog ni be weliy murung’agrow Aron. Demtrug rogon, ma rib gel e dariy fan ni tay Moses ngak Jehovah ni Ir e ke gagiyegnag ke yag ni nge buch e re maang’ang nem. Be gaar e Psalm 106:32, 33 (BT): “Fapi alublub nu Meribah e aram e gin ni k’aring fapi girdi’ e damumuw ngak Somol riy ngari magawon Moses ni bochrad. Ra k’aringed e damumuw ngak me non ndakiyog ni tal nge lem.” c (Num. 27:14) Demtrug rogon ma de pining Moses e sorok ngak Jehovah. Ere gaar Jehovah ngorow Aron: “Mu togopluwgow ko tin ni gog ni ngam rin’ew.” (Num. 20:24) Rib ubchiya’ e denen ni kar rin’ew!

13. Mang fan nib puluw mab mat’aw rogon ni gechignag Jehovah Moses?

¹³ Rib tomal e maruwel ni ke pag Jehovah fan ngak Moses nge Aron ni bochan e yow e ke tayrow ni ngar pow’iyew e girdi’ Rok. (Luke 12:48) Ku immoy reb e mfen ko girdi’ nu Israel nra togopuluwgad ngak Jehovah u m’on riy, ma aram e yad gubin nde pagrad ni ngar uned nga lan fare nam nu Kanaan. (Num. 14:26-30, 34) Ere nap’an ni ki togopuluw Moses, ma kub puluw mab mat’aw ni nge gechignag Jehovah ni bod rogon ni rin’ ngak piyu Israel u m’on riy. Ere de pag Jehovah Moses ni nge un nga lan fare Nam ni Kan Micheg.

14, 15. Mang e k’aring Moses ni nge togopuluw?

¹⁴ Mang e k’aring Moses ni nge togopuluw ngak Jehovah? Mu tay fanam i yan ko n’en ni be yog faram e Psalm 106:32, 33 (BT) ni be gaar: “Fapi alublub nu Meribah e aram e gin ni k’aring fapi girdi’ e damumuw ngak Somol riy ngari magawon Moses ni bochrad. Ra k’aringed e damumuw ngak me non ndakiyog ni tal nge lem.” Yugu aram rogon ni Jehovah e ir e ke togopuluw piyu Israel ngak, machane Moses e ir e damumuw. Bochan nde yag ni nge k’adan’ u puluwrad ma aram e n’en ni k’aring ni nge non ndaki yag ni tal nge lemnag wenegan nra yib nga tomuren.

¹⁵ I pag Moses e ngongol ni ke rin’ yugu boch e girdi’ ni nge k’aring ni nge fek owchen rok Jehovah. Ba puluw rogon ni pithig e bin som’on e magawon ni sum. (Ex. 7:6) Machane, sana rayog ni ke chalban ma ke ngochngochan’ ni bochan e ke yoor e duw ni yugu be togopuluw piyu Israel. Ere sana rayog ni kemus ni yigoo  rogon e chalban nge ngochngochan’ ni ke tay e ir e i lemnag, ma daki lemnag rogon ni nge pining e sorok ngak Jehovah.

16. Mang fan nsusun e ngad lemnaged e n’en ni rin’ Moses?

¹⁶ Ere faanra mus ngak ba profet nib yul’yul’ ni bod rogon Moses me yag ni nge fek owchen rok Jehovah me denen, me ere ba mudugil nib mom ni ngki buch e re n’ey rodad. Gad bod Moses ya ku gad be n’en ni nga darod nga lan ba nam nib fanathin, ni aram e bin nib beech e fayleng ni ke micheg Jehovah ngodad. (2 Pet. 3:13) Dariy bagadad ni baadag ni nge mul e re tow’ath ney u pa’. Ere faanra nge yag nda uned nga lan e bin nib beech e fayleng, ma aram e ba t’uf ni ngad pared ni goo Jehovah e ir e gad be sap ngak ma gubin ngiyal’ ni gad be guy rogon ni ngad rin’ed e tin nib m’agan’ ngay. (1 John 2:17) Mang boch ban’en nrayog ni ngad filed ko oloboch ni rin’ Moses?

17. Mang e ra ayuwegdad ni nge dab da paged boch ban’en ni be ngochngochan’dad ngay ni nge k’aringdad ni nge dab kud k’adedan’dad?

¹⁷ Dab mu pag e ngochngochan’ ni nge k’aringem ni nge dab kum k’adan’um. Bay yu ngiyal’ ni bayi n’en ma yugu taab magawon e gad be guy ni be buch ni boor yay. Machane be gaar e Bible: “Dabi chalbadad i ngongliy e ngongol nib fel’; ya faanra dab da paged  gadad, ma ba’ nap’an ni bayi taw ngay ma gadad t’ar wom’engin.” (Gal. 6:9; 2 Thess. 3:13) Faanra bay ban’en ara yugu be’ ni be rin’ ban’en ni ke ngochngochan’dad ngay, ma gur, gad ma guy rogon ni ngad gagiyegnaged rogon e welthin nge damumuw ni gad ma tay, fa? (Prov. 10:19; 17:27; Matt. 5:22) Nap’an nra k’aring be’ e damumuw ngodad, mab t’uf ni ngad filed rogon ni ngad “paged fan ko damumuw rok Got.” (Mu beeg e Roma 12:17-21.) Faan gad ra taga’ ngak Jehovah, ma aram e ra m’ug riy ni gad be tayfan ni bochan e gad be pag fan gubin ban’en ko damumuw rok, maku gad be gum’an’ ngad sonnaged ni nge yal’uweg fare magawon ko ngiyal’ nib puluw u wan’ ni nge rin’. Bin riyul’ riy e, faan gad ra guy rogon ni ngad sulweged taban e kireb ma aram e ra yan i aw ni gad be darifannag Jehovah.

18. Mang e susun ndab da paged talin u rogon ni gad ma fol ko pi n’en ni yibe yog ni ngad rin’ed?

¹⁸ Mu guy rogon ni ngarim fol ko tin nib beech ban’en ni yibe yog ni ngan rin’. Gad be fol ko tin nib beech ban’en ni be yog Jehovah ni ngad rin’ed u fithik’ e yul’yul’, fa? Faanra aray rogon, ma aram e dab ud rin’ed gubin ban’en ni bod rogon ni ud rin’ed kafram. Ya gad ra gur ngad folgad ko tin nib beech ban’en ni be yog Jehovah ni ngan rin’ u daken e ulung rok. (Heb. 13:17) Maku reb e, gad ra kol ayuw ndab da ‘thum’gad nga wuru’’ e pi n’en ni bay u lan e Thin rok Got. (2 John 9) Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e gad be par ni yigoo Jehovah e ir e gad be sap ngak.

19. Uw rogon ni nge dab da paged e oloboch rok yugu boch e girdi’ ni nge kirebnag e tha’ u thildad Jehovah?

¹⁹ Dab mu pag e oloboch rok yugu boch e girdi’ ni nge kirebnag e tha’ u thilmew Jehovah. Faanra ud pared ni yigoo Jehovah e ir e gad be sap ngak, ma aram e ra ayuwegdad e re n’ey ni nge dab da paged e n’en ni ke rin’ yugu boch e girdi’ ni nge k’aringdad ni ngad damumuwgad ara kirebnag e tha’ u thildad Jehovah. Rib ga’ fan e re n’ey ni faanra bay boch e maruwel nib milfan ngodad u lan e ulung rok Got ni bod rogon Moses. Riyul’ nra bagadad mab t’uf ni nge maruwel nib gel me fol rok Jehovah ya nge yag e yafos ngak. (Fil. 2:12) Machane, dab da paged talin nra be yoor e maruwel ni gad be rin’ u lan e ulung, ma aram e ri be gel e tomal ko pi n’en ni ke pag Jehovah fan ngodad. (Luke 12:48) Machane, faanra riyul’ nib t’uf Jehovah rodad, ma aram e dariy ban’en nra k’aringdad ni ngad denengad ara palognagdad ko t’ufeg rok.​—Ps. 119:165; Rom. 8:37-39.

20. Mang e susun ni ngad dugliyed u wan’dad ni ngad rin’ed?

²⁰ Chiney ni gad bay ko ngiyal’ ney ni kari mo’maw’ e par e manga yugu da ululgad ni ngad changargad ngak e En ni bay u ‘tharmiy ko gin be gagiyeg riy,’ ya nge yag nda nanged e n’en nib m’agan’ ngay. Manga yugu da athamgilgad ndariy ba ngiyal’ ni ngad paged e pi n’en ni ke rin’ yugu boch e girdi’ ni nge kirebnag e tha’ u thildad Jehovah. N’en ni buch rok Moses e be fil ngodad feni ga’ fan e re n’ey. Ere ngad dugliyed u wan’dad ni ngad ‘changargad ngak Somol ni Got rodad, nge taw ko ngiyal’ ni ke wurngan’ ngodad’ ko bin ni ngad damumuwgad nib pag rogon ko oloboch ni ke rin’ yugu boch e girdi’.​—Ps. 123:1, 2.