NAP’AN nra gol e girdi’ ngodad ma ri gad ma felfelan’. Ma fel’ lanin’dad ni bochan e kad nanged ni yad ma lemnagdad. Ere bochan ni ma fel’ lanin’dad ni ma gol e girdi’ ngodad, ma uw rogon nrayog ni ngad filed rogon ni ngaud golgad ko girdi’?

Be’ nriyul’ nib gol e ma lemnag e girdi’ ma ma dag e re n’ey ko thin nge ngongol rok. Ere gathi kemus ni ma rin’ boch ban’en u fithik’ e gol, ya fan ni ma gol ngak e girdi’ e bochan ni yad ba t’uf rok ma manang lanin’rad. Bin nib ga’ fan riy e, gol e reb i wom’engin gelngin Got nib thothup. (Gal. 5:22, 23) Ere bochan ni baadag Jehovah ni ngad golgad ngak e girdi’, ma aram fan ni ngad weliyed rogon ni kar dagew Fak e gol nge rogon ni ngad folwokgad rorow.

Ba gol Jehovah ngak gubin e girdi’ ni mus ngak e “piin ndarir pininged e magar ngak nge piin nib kireb.” (Luke 6:35) Bod ni ke tay Jehovah ni nge mat “ramaen e yal’ rok nga daken e girdi’ nib tagan nge girdi’ nib fel’ ntaareb rogon, ma be pi’ e n’uw ngak e piin ni yad be rin’ e tin nib mat’aw nge piin ni yad be rin’ e tin nib kireb.” (Matt. 5:45) Mus ngak e piin nde mich u wan’rad ni Jehovah e Ir e En Tasunmiy, maku rayog ni nge yib angin e gol rok ngorad miki yib e felfelan’ nga lan e yafos rorad.

Reb e kanawo’ nrib manigil ni ke dag Jehovah nrib gol riy e aram e n’en ni rin’ ni fan ngak Adam nge Efa. De n’uw nap’an nga tomuren nra denengow, ma “yow yuy’ yuwan e fig ngar m’agew nga lukngurow.” Machane manang Jehovah ni faan yow ra yan nga wuru’ e milay’ nu Eden, mab t’uf e mad nra ayuwegrow ni bochan e kan bucheg waathan e but’ ma bay e “pan ni ba’ rachangalen nge pan nib kireb” ni ke sum riy. Ere gol Jehovah ngorow nge ngongliy “keru’ e gamanman” ni nge mang mad rorow.​—Gen. 3:7, 17, 18, 21.

Yugu aram rogon ni ma gol Jehovah ngak e “girdi’ nib tagan nge girdi’ nib fel’ ntaareb rogon,” machane ba ga’ nri ma gol ngak e pi tapigpig rok ni yad ba yul’yul’. Bod nnap’an Zekariah ni profet, ma bay reb e engel ni magafan’ ni bochan e ke tal piyu Israel ndakur toyed e tempel rok Jehovah u Jerusalem. Ere i motoyil Jehovah ko n’en ni yog e re engel nem, ma aram me fulweg lungun ko “thin nib manigil” nra pi’ e athamgil nga laniyan’. (Zek 1:12, 13, BT) Ku aram e n’en ni rin’ Jehovah ngak Elijah ni profet. Immoy ba ngiyal’ ni kireban’ e re profet ney nib gel me lemnag ni yigoo ir, ere yog ngak Jehovah ni nge fek e pogofan rok. Ere ke dag Jehovah ni be lemnag rogon laniyan’ Elijah me l’og ba engel ni nge yan i pi’ e athamgil nga laniyan’. Miki pi’ e pagan’ ngak Elijah ni aram e yog ngak ni gathi yigoo ir e be par nib yul’yul’ ngak. Bochan nib gol Jehovah ngak Elijah ma aram e n’en ni pi’ gelngin ni nge ulul ko maruwel rok. (1 Kings 19:1-18) Machane u fithik’ urngin e tapigpig rok Jehovah, ma mini’ e ga be lemnag nrib fel’ rogon ni i folwok rok Jehovah u rogon ni dag nib gol?

Nap’an ni immoy Jesus u fayleng ma rayog ni nge guy e girdi’ rogon feni gol. Dariy ba ngiyal’ ni gafgownag e girdi’ ara towasariyrad ni ngar rin’ed e n’en ni baadag. Ma lemnag e girdi’ ma aram fan ni gaar: “Mired ngog, ni gimed gubin e piin ni ke aw parowmed i fek e n’en nib tomal ni gimed be fek, mu gu pi’ e toffan ngomed. . . . Ya re mat’ ni gu ra pi’ ngomed e mmom.” (Matt. 11:28-30) Ere bochan ni ir be’  nrib gol ma aram fan ni girdi’ e ur leked Jesus i yan. Ma bochan ni ke kireban’ ngorad, ma aram fan ni pi’ e ggan ngorad me golnagrad ko m’ar ma “boor ban’en” ni i fil u murung’agen e Chitamangin ngorad.​—Mark 6:34; Matt. 14:14; 15:32-38.

Manang fan Jesus rogon laniyan’ e girdi’ ma aram fan ni i gol ngorad ma be dag ngorad ni be lemnagrad. Bin riyul’ riy e, mus nga nap’an ni ke aw parawon miki gol ngak e piin nra bad ngak me ayuwegrad. (Luke 9:10, 11) Am lemnag e n’en ni buch rok fare pin nib molul. Baadag ni nge gol ko m’ar rok ma aram fan ni math ko mad rok Jesus. Machane rogon ni bay ko fare Motochiyel rok Moses e susun ndabiyog ni nge rin’ e re n’ey ni bochan e ba taay. (Lev. 15:25-28) Ere mang e rin’ Jesus? De puwan’ ngak ara yog e thin nib gel ngak. Rayog ni nge guy Jesus ni ke rus fare pin me kireban’ ngak ni bochan e ke gaman 12 e duw ni ke par ni be gafgow ko re m’ar rok nem. Ere gaar Jesus ngak: “Fakag, michan’ rom ngak Got e ke golnigem. Mman ni ke pagan’um, ya kam gol ko m’ar rom.” (Mark 5:25-34) Riyul’ nrib gol Jesus!

Kad filed ko fapi n’en ni kad weliyed ni faanra gad ba gol, ma gad ra rin’ boch ban’en ni ngad ayuweged e girdi’. Ke tamilangnag Jesus feni ga’ fan e re n’ey u nap’an ni weliy fare fanathin u murung’agen be’ nib moon nu Samaria. Bay be’ nib moon nib Jew ni kan iring e chugum rok min pirdiiy ma aram min digey u charen e kanawo’ ni nge yim’. Ere yib be’ nib moon nu Samaria ni be milekag me guy me kireban’ ngak ni yugu aram rogon ni piyu Samaria nge pi Jew e dubrad dakenrad. Ere bochan nib gol ma aram e n’en ni k’aring ni nge ayuweg fare moon ni ke maad’ad. Ke tafalaynag e maad’ad u dow ma aram me fek ngab naun ntafen e milekag. Ere pi’ puluwon e en ni ir e mmil suwon fare naun ngak ni nge ayuweg fare moon nib Jew, miki yog ni ku ra pi’ puluwon e tin ni kab t’uf ni nge pi’ ni puluwon.​—Luke 10:29-37.

Faanra gad ba gol ma aram e n’en nra k’aringdad ni ngad lemnaged laniyan’ e girdi’ ma gad pi’ e athamgil nga lanin’rad ni gathi kemus ni nge m’ug ko ngongol rodad ya ngki m’ug ko thin rodad. Be gaar e Bible: “Magafan’ e rayog ni iring e felfelan’ rom, machane thin nib fel’ e ra baudeg lanin’um.” (Prov. 12:25, BT) Faanra gad ba gol ma gad ma rin’ ban’en nib fel’ ngak e girdi’, ma re n’ey e ra k’aringdad ni nga dogned boch ban’en nra yibnag e athamgil nga lanin’rad me k’aring e felfelan’ ngorad. a Gad ra non ngorad u fithik’ e gol ma ra m’ug riy ni gad be lemnagrad maku gad ra momnag ngorad ni ngar athamgilgad u fithik’ e magawon ni be yib ngorad.​—Prov. 16:24.

Gad gubin ma rayog ni ngad golgad ngak e girdi’ ni bochan e ke sunmiy Got gubin e girdi’ ni yad bod yaan. (Gen. 1:27) Bod ni bay be’ nib ga’ ko salthaw nu Roma ni ka nog Julius ngak ni ir e ba milfan ngak ni nge fek apostal Paul nga Roma. Ere ‘pag Paul nge yan i guy e pi tafager rok ngar pied ngak e tin ni nge yog ngak, ni yodorom ni fan e ba gol ngak Paul.’ (Acts 27:3) Nap’an ni pil e barkow ngak Paul nge boch e girdi’ u nap’an ni yad be milekag ma fapi girdi’ ko fare donguch nu Malta e ra ‘ayuweged yad’ nri yad ba gol ngorad. Ku ra k’oreged ba nifiy ni nge ayuwegrad ni ngar pared ni yad ba magowel. (Acts 28:1, 2) Rib manigil e n’en ni rin’ e pi girdi’ ney. Machane faanra nge felfelan’nag be’ Jehovah, ma thingari gol ni gubin ngiyal’.

Baadag Jehovah nre fel’ngin ney ni gol e nge mang bang u rarogodad ma nge m’ug ko tin gad be rin’ u lan e yafos rodad. Aram fan ni ke yog ngodad ni nga ‘don’ed nga dakendad’ e re fel’ngin ney. (Kol. 3:12) Machane de mom ni ngaud daged e gol ni gubin ngiyal’. Mang fan? Rayog ni bochan e gad be tamra’ ara der pagan’dad ngodad ara yigoo gadad e gad be lemnaged gadad. Ara rayog nib mo’maw’ ngodad ni ngad golgad ngak e girdi’ nib kireb e ngongol ni yad be rin’ ngodad. Machane faan gad ra yibilay gelngin Got nib thothup, ma gad gay rogon ni ngad folwokgad rok Jehovah, ma rayog ni nge ayuwegdad ni ngad golgad ngak e girdi’.​—1 Kor. 2:12.

Uw rogon ni ngad nanged ko mang e ngad maruweliyed ya nge yag ni nge mon’og rogon ni gad ma  gol ko girdi’? Mu fithem ni nge lungum: ‘Gur, gu ma motoyil nib fel’ rogon ngak e girdi’ mug gay rogon ni nggu nang fan lanin’rad? Ma gur, gu ma tiyan’ug ni nggu nang e ngiyal’ ni ke t’uf e ayuw rok be’? Ma mingiyal’ e tomur ni kug gol ngak be’ ni gathi ir reb i chon e tabinaw rog ara reb e fager rog nib chugur e tha’ u thilmow?’ Ma aram mag nameg boch ban’en ni bod e ngam nang boch murung’agen e piin ni yad bay u toobem nib ga’ ni piin ni yad bay u lan e ulung rodad. Gad ra rin’ ni aray rogon, ma rayog ni ngad nanged ko mang magawon e yad be yan u fithik’ nge n’en nib t’uf rorad. Ma bin migid e, ngam rin’ ban’en ngak e girdi’ u fithik’ e gol ni bod rogon ni ga baadag ni ngan rin’ ngom. (Matt. 7:12) Ma bin tomur e, mu ning e ayuw ngak Jehovah ma ra tow’athnagem ko athamgil ni ga be tay ni ngam mang be’ ni gab gol.​—Luke 11:13.

Nap’an ni be yog apostal Paul murung’agen boch ban’en ni ke ayuweg ni nge mang reb e tamachib nib manigil ma reb ko pi n’ey e rogon ni gol ko girdi’. (2 Kor. 6:3-6) Baadag e girdi’ daken Paul ni bochan e i gol ngorad ni be m’ug ko thin nge ngongol rok, ma rayog ni ngar guyed nri ma lemnagrad. (Acts 28:30, 31) Ere ku arrogodad, ni faan gad ra gol ko girdi’ ma rayog ni nge adag e girdi’ ni ngar filed e tin riyul’. Ma nap’an ni gad ra gol ngak gubin e girdi’ nib muun e piin ni kar rin’ed ban’en nib kireb ngodad, ma rayog ni nge taw nga gum’ircha’rad me thil e lem rorad. (Rom. 12:20) Ma rayog ni nge munmun mi yad adag ni ngar filed e Bible.

U lan e Paradis ma gubin e girdi’ nra ur golgad ngorad. Yira gol ngak e piin ni kan fasegrad ma bay boch i yad ni fin aram e som’on ni yira gol ngorad. Re n’ey e rra k’aringrad ni ngar golgad ngak e girdi’. Bin riyul’ riy e, cha’ nder dag e gol ma dabun ni nge ayuweg e girdi’ e dabiyog ni nge par u tan Gil’ilungun Got. Ya kemus ni yigoo piin ni yad ma dag e t’ufeg ma yad ba gol e yad ra par u Paradis ni manemus. (Ps. 37:9-11) Riyul’ nra taw ko ngiyal’ nem ma ri gad ra par u fithik’ e gapas nib pagan’dad u fayleng! Machane u m’on ni nge taw ko ngiyal’ nem maku rayog ni nge yib angin e gol ngodad. Ni uw rogon?

Be gaar e Bible: “Ba fel’ ngom ni ga ra gol.” (Prov. 11:17, BT) Baadag e girdi’ ni ngaur chaggad ngak be’ nib gol ma bochan e re n’ey ma yad ra gol ngak. Ke gaar Jesus: “Re fol ni ga ra pi’ ngak be’ e ereram e re fol nra pi’” be’ ngom. (Luke 6:38) Ere be’ nib gol e ba mom ni nge pirieg e fager nib manigil me par e tha’ rorad nib manigil.

Ke yog apostal Paul ngak fare ulung nu Efesus ni ngar ‘golgad ngorad, me bagayad me munguy ngak bagayad, mu ur n’aged fan u wun’rad e tin nib kireb ni ke rin’ bagayad ngak bagayad.’ (Efe. 4:32) Faanra gubin e girdi’ u lan e ulung ni yad ma dag e gol nge runguy, ma ra par fare ulung nib gel mab taareb. Dubdad ni nga dogned boch ban’en nib kireb u murung’agen e pi walagdad, ara ud gun’gun’naged yad, ara dogned ban’en nra kirebnag lanin’rad ni mus ni faanra gad be mak’arang. Ya n’en ni gubin ngiyal’ ni ngaud dogned e ban’en nra ayuwegrad ara pi’ e athamgil nga lanin’rad. (Prov. 12:18) Ma angin nra yib e ra pigpig e pi walag u lan e ulung ngak Jehovah u fithik’ e felfelan’.

Kad filed ni gol e reb e fel’ngin ni ma m’ug ko thin nge ngongol rodad. Ma faan gad ra gol ma aram e gad be folwok rok Jehovah ni ir fare Got rodad ko t’ufeg nge gol. (Efe. 5:1) Re n’ey e ra ayuweg e ulung rodad ni nga i gel i yan miki pi’ e athamgil nga laniyan’ e girdi’ ni ngar pigpiggad ngak Jehovah. Ere gad gubin ni ngad rin’ed e tin nrayog rodad ya nge guy e girdi’ ni Pi Mich Rok Jehovah e bogi girdi’ nib gol!