Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Piin ni Ppin, Mang Fan ni Ngam Folgad ko En Lolugmed?

Piin ni Ppin, Mang Fan ni Ngam Folgad ko En Lolugmed?

Piin ni Ppin, Mang Fan ni Ngam Folgad ko En Lolugmed?

“Pumoon e ir lolugen leengin.”​—1 KOR. 11:3.

1, 2. (a) Mang e ke yoloy apostal Paul u murung’agen rogon ni ke yarmiy Jehovah rogon ni ngan fol ko en lolugey? (b) Mang boch e deer ni gad ra weliy u lan e re thin ney?

 KE YARMIY Jehovah boch ban’en ma ireram e n’en ni weliy apostal Paul u nap’an ni yog ni “Kristus e ir e lolugen urngin e pumoon” ma “Got e lolugen Kristus.” (1 Kor. 11:3) Fa binem e thin ni kad filed e be yog ni ma felfelan’ Jesus ni Jehovah e ir Lolugen, ma ir lolugen urngin e pumoon ni Kristiano. Kristus e ba gol, mab sumunguy, ma ma kireban’ ko girdi’, maku ma lemnagrad. Piin pumoon u lan e ulung e ba t’uf ni ngar ayuweged e piin leengirad ni bod rogon ni i rin’ Jesus ko girdi’.

2 Ere, uw rogon e piin nib pin? Mini’ e lolugrad? Be gaar Paul: “Pumoon e ir lolugen leengin.” Susun ni nge uw rogon u wan’ e piin nib pin e re thin nu Bible ney? Ku rayog ni nge ayuwegrad e re thin ney ni faanra figirngirad e dawori mich e thin rok Got u wan’rad, fa? Ra ngar folgad ko en lolugrad, ma aram e be yip’ fan ni ngar pared ni kar th’abed gulungrad u nap’an ni yibe dugliy ban’en, fa? Mang e ra rin’ reb e ppin ma rayog ni ngan pining e sorok ngak?

“Bay Gu Ngongliy Be’ ni Nge Chag Ngak Ngi i Ayuweg”

3, 4. Mang nib ga’ fan ni bay e en lolugen e tabinaw?

3 Ke yarmiy Jehovah ke tay ko som’on ni bay be’ ni nge mang lolugen e tabinaw. Tomuren ni ke sunmiy Jehovah Adam me gaar: “De fel’ ni nge par fare moon ni go ir. Bay gu ngongliy be’ ni nge chag ngak ngi i ayuweg.” Kari felfelan’ Adam u nap’an ni ke sunmiy Got be’ ni nge ayuweg, ma aram me gaar: “Ka fini yog be’ ni taareb rogomow.” (Gen. 2:18-24) Adam nge Efa e kan tow’athnagrow nrayog ni ngar mangew chitamangin nge chitiningin e girdi’ nib flont mi yad par ni manemus u paradis u fayleng ni yad ba felfelan’.

4 Bochan ni kar togopuluwgow ngak Got ma aram fan ni ke mul u pa’row e tow’ath ni pi’ Got ngorow. (Mu beeg e Roma 5:12.) Machane ki tay Got ni en figirngiy e ir lolugen leengin. Faanra fanay e en figirngiy e liw rok ni ir lolugen e tabinaw nib fel’ rogon ma rayog ni nge fol leengin rok me tayfan ma ra yib angin nib fel’ ngorow me par e mabgol rorow nib felfelan’. Angin nra yib riy e bod rogon ni i fol Jesus ma be tayfan Jehovah ni ir Lolugen. U m’on ni yib Jesus nga fayleng, ma ‘gubin ngiyal’ ni i par rok [Jehovah] nib felfelan’.’ (Prov. 8:30) Bochan ndaki flont e girdi’, ma piin pumoon e dakir yog ni ngar rin’ed e maruwel nib milfan ngorad ni yad lolugen e tabinaw, maku arrogon e piin ni ppin dakir yog ni ngar daged ni yad be tayfan ma yad be fol ko en lolugrad. Machane, faanra athamgil e piin figirngiy nge piin leengiy ni ngar maruwelgad u taabang, ma rayog ni nge fel’ rogon e mabgol rorad e ngiyal’ ney.

5. Mang fan nthingari fol e en figirngiy nge en leengiy ko fare fonow ni bay u Roma 12:10?

5 Faanra nge fel’ e mabgol ma thingari fol e en leengiy nge en figirngiy ko fare fonow ni bay u Bible ni fan ngak e piin Kristiano ni be gaar: “Nge bigimed me t’uf bigimed rok nrogon e walag ni girdien Kristus, ma nge pasigan’med ngay ni nge bigimed mi i ta’ fan bigimed.” (Rom. 12:10) Maku arrogon ni en leengiy nge en figirngiy e thingar ra guyew rogon ni ngar ‘golgow ngorow, me bagayow me munguy ngak bagayow, mu ur n’igew fan u wan’row e tin nib kireb ni ke rin’ bagayow ngak bagayow.’​—Efe. 4:32.

Faanra De Mich e Thin Rok Got u Wan’ e En Mabgol Rom

6, 7. Mang angin nra yib ni faanra fol leengiy ni Kristiano ma be tayfan figirngin nde mich Got u wan’?

6 Uw rogon ni faanra en mabgol rom e gathi ir reb e tapigpig rok Jehovah? Ba ga’ ni piin figirngiy e de mich Got u wan’rad. Ere susun ni nge uw rogon e ngongol rok e en leengiy? Be gaar e Bible: “Ku er rogomed pi leengiy nthingar um folgad rok pi figirngimed, ni fan e faanra ba’ boch i yad ndawori mich e thin rok Got u wun’rad ma rayog ni nge mich u wun’rad ni bochan pangimed. Ma aram e dakuriy fan bbugithin ni nga mogned ngorad, ya bay ra guyed rogon feni machalbog pangimed nge rogon ni gimed be ta’ farad.”​—1 Pet. 3:1, 2

7 Thin rok Got e be yog ngak e piin leengiy ni nge fel’ e ngongol rorad ngak figirngirad ndawori mich Got u wan’rad. Ngongol rok be’ nib pin nib fel’ e rayog ni nge thilyeg e lem rok e en figirngiy. Angin nra yib riy e rayog ni nge guy e en figirngiy nriyul’ e n’en ni ke mich u wan’ leengin maku rayog ni nge un ko tin riyul’.

8, 9. Mang e rayog ni nge rin’ e en leengiy ni Kristiano ni faanra dabi thil laniyan’ figirngin nde mich e thin rok Got u wan’?

8 Ere uw rogon ni faanra dabi thilyeg faen figirngiy nde mich Got u wan’ e lem rok? Be pi’ e Bible e athamgil nga laniyan’ e en leengiy ni nge dag pi fel’ngin e Kristiano ni gubin ngiyal’ ni demtrug feni mo’maw’. Bod rogon fare thin u 1 Korinth 13:4 ni be gaar: “En nib t’uf Got rok nge girdi’ e ba gum’an’.” En leengiy ni Kristiano e ba fel’ ni nga i “par nib sobut’an’, ma ba sumunguy, ma ba gum’an’.” (Efe. 4:2) Ra pi’ Got gelngin nib thothup ni nge ayuweg ni nge dag pi fel’ngin e Kristiano ndemtrug e miti magawon nra mada’nag.

9 I yoloy Paul ni gaar: “Demtrug e mit i n’en ni gu ra mada’nag ma ba’ gelngig ni ke pi’ Kristus nrayog ni gu par riy.” (Fil. 4:13) Gelngin Got e rayog ni nge ayuweg e en leengiy ni Kristiano ni nge rin’ boch ban’en ni dabiyog u gelngin. Susun ni faanra yog figirngin e thin nib kireb ngak ma dabi sulweg taban ngak. Be yog e Bible ngak gubin e Kristiano ni be gaar: “Faanra rin’ be’ ban’en nib kireb ngomed, ma dab mu sulweged taban ngak nib kireb. . . . Ya be yog e babyor nib thothup ni be gaar, ‘Be gaar Somol, ke mil fan ngog, ni gag e bay gu fulweg taban e kireb.’” (Rom. 12:17-19) Maku taareb rogon ko fare thin u 1 Thessalonika 5:15 ni be gaar: “Um guyed rogon ndabi fulweg be’ taban e kireb ngak be’, ma gubin ngiyal’ ni nguum guyed rogon ni nge bigimed mi i rin’ e tin nib fel’ ngak bigimed nge ngak urngin e girdi’.” Ere gelngin Got nib thothup e rayog ni nge ayuwegdad u boch ban’en nib mo’maw’ ni ngad rin’ed. Ere rib ga’ fan ni ngad meybilgad ngak Jehovah ni nge pi’ gelngin nib thothup ngodad ni nge ayuwegdad ko tin ndabiyog rodad.

10. Mang e rin’ Jesus u nap’an ni u nog e thin nib kireb ngak ma un gafgownag?

10 Ke dag Jesus e kanawo’ nib fel’ ngodad u nap’an nra yog fa rin’ be’ ban’en ngodad ni dubdad. Be gaar e 1 Peter 2:23: “Ma faan nog e thin nib kireb ngak ma de ta’ puluwon ni thin nib kireb; ma faan nni gafgownag ma de gaar e bayi fulweg taban ngak e piin ni yad be gafgownag, machane me pag fan urngin ban’en ngak Got, ni ir fare Tapufthin nib mat’aw.” Yibe pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngad folwokgad rok Jesus. Dabi mulan’um ko ngongol nib kireb ni be rin’ boch e girdi’ ngom. Gubin e Kristiano e thingar ra ‘pired nib fel’ e thin rorad ngorad ma ba sobut’ lanin’rad ngorad’ ma ‘dab ra puluwniged e tagan, ara ra puluwniged e thin nib kireb.’​—1 Pet. 3:8, 9.

Kemus ni Nge Th’ab Gulungan?

11. Mang tow’ath nib ga’ e ku ra yog ngak e piin nib pin ni Kristiano?

11 Ra nge fol e en leengiy ko en figirngin, ma aram e be yip’ fan ni nge th’ab gulungan ma dariy ban’en ni nge yog u murung’agen boch ban’en u tabinaw nge ku boch ban’en? Danga’. Piin nib pin e ku yad bod e piin pumoon ni boor e tow’ath ni ke pi’ Jehovah ngorad. Bay e tow’ath nra yog ngak 144,000 e girdi’ ni ngar manged pilung nge prist u tharmiy u tan e gagiyeg rok Kristus ni ngar gagiyegnaged e re fayleng ney. Kub muun e piin nib pin ko re matheeg ney. (Gal. 3:26-29) Ere bay boch ban’en ni ke pi’ Jehovah ngak e piin nib pin ni ngar rin’ed ma gathi ngar pared ni kar th’abed gulungrad.

12, 13. Mang e be dag ni bay boch e ppin ni ur yiiygad kakrom?

12 Ku be yog e Bible ni bay boch e ppin ni ur yiiygad. Be gaar e Joel 2:28, 29: “Bay gu pi’ [“gelngig nib thothup,” NW] nga daken urngin e girdi’, ma piin ni pagel romed nge piin ni rugod romed e bay ra weliyed e thin rog ngak e girdi’. . . . Re ngiyal’ i n’em e bay gu pi’ [“gelngig nib thothup,” NW] ngak e girdi’ ni mus ngak e piin ni tapigpig ni pumoon nge ppin.”

13 Nap’an e Pentekost ko 33 C.E. ma immoy gonap’an 120 i gachalpen Jesus ni ppin nge pumoon ko thal ni nga lang u reb e naun u Jerusalem. Ma aram me pi’ Got gelngin nib thothup ngorad ni yad gubin. Rayog ni nge yog Peter e n’en ni ke yog Joel ni profet ni bay fan ko pumoon nge ppin. Ke gaar: “Ereray fare n’en ni weliy Joel ni profet murung’agen ni gaar: ‘Ke gaar Got, Baaray e n’en ni bay gu rin’ ko tin tomur e rran: Bay gu puog [“gelngig nib thothup,” NW] nga daken urngin e girdi’; ma pi fakmed ni pumoon nge ppin e bay ur yiiygad . . . ; ni mus ngak e piin ni yad e sib rog, ni pumoon nge ppin, ni bay gu puog [“gelngig nib thothup,” NW] nga dakenrad ko pi rran nem, ma aram e bay ur yiiygad.’”​—Acts 2:16-18.

14. Mang e maruwel ni i rin’ boch e ppin u nap’an ni be garer e ulung ni Kristiano kakrom?

14 Nap’an e bin som’on e chibog ma piin nib pin e boor ban’en ni ur rin’ed u nap’an ni be garer e ulung ni Kristiano. Ur machibnaged murung’agen Gil’ilungun Got ngak e girdi’ ma ku ur rin’ed boch e maruwel ni bay rogon ko machib. (Luke 8:1-3) Bod rogon Febe ni yog apostal Paul ni “be pigpig ko galesiya [ara ulung] u Kenkrea.” Ma nap’an ni pi’ e thin ni nge yan ngak boch e Kristiano miki yog murung’agen boch e ppin nib yul’yul’ ni bod rogon “Tryfena nge Tryfosa, ni yow be maruweliy e maruwel rok Somol” nge “Persis, ni boor e maruwel ni ke ngongliy ni fan ngak Somol.”​—Rom. 16:1, 12.

15. Mang maruwel e be rin’ e piin nib pin u lan e ulung ni Kristiano e ngiyal’ ney?

15 Ngiyal’ ney e ke pag medlip e milyon e girdi’ ni yad be machibnag fare thin nib fel’ ni murung’agen Gil’ilungun Got u fayleng, ma yooren i yad e piin nib pin nib thilthil yangarrad. (Matt. 24:14) Boor i yad e ma un ko machib ni gubin ngiyal’, fa kan pi’rad nga reb e nam ni ngar manged missionary, maku boor i yad e ma maruwel u Bethel. I tang David ni gaar: “I Somol e yog e n’en ni ngan rin’, ma boor e ppin nra weliyed i yan.” (Ps. 68:11, BT) Rib riyul’ e pi thin ney! Ri ma lemnag Jehovah e maruwel ni ma rin’ e piin nib pin ni yad ma machibnag fare thin nib fel’ ma yad be rin’ e tin nib m’agan’ ngay. Ere ba m’agan’ Jehovah ngay ni piin nib pin ni Kristiano e ngar folgad rok pi figirngirad, machane gathi be yip’ fan ndab u rogned ban’en.

L’agruw e Ppin Nda Ur Parew ni Kar Th’abew Gulungrow

16, 17. Uw rogon ni ke dag Sarah ni piin leengiy e gathi ngar pared ni kar th’abed gulungrad?

16 Faanra ke pi’ Jehovah boor e tow’ath ngak e piin nib pin, me ere gathi ba ga’ fan ni nge fith e en figirngiy e n’en ni be lemnag leengin u m’on ni nge dugliy ban’en? Ba fel’ ni nge rin’ ni aram rogon. Bay boch e thin nu Bible u murung’agen boch e ppin ni rogned lanin’rad ni yugu aram rogon ni dawor ni fithrad. Gad ra weliy murung’agen l’agruw e pi ppin ney.

17 Sarah e ppin rok Abraham, ma yig i yog ngak Abraham ni nge chuweg fa binem e ppin rok nge fare pagel ni fak ni bochan e darur tayew fan. “Ri dabuy Abraham e re bugithin nem,” machane Got e ba m’agan’ ngay. I yog Jehovah ngak ni gaar: “Dabi magafan’um ngak e re pagel nem nge Hagar ni sib rom. Mu rin’ e tin ni ke yog Sarah ngom.” (Gen. 21:8-12) Ke fol Abraham rok Jehovah, me motoyil ngak Sarah me rin’ e tin ni ke yog.

18. Mang e ke rin’ Abigail nib fel’?

18 A kum lemnag e n’en ni ke rin’ Abigail ni ppin rok Nabal. Nap’an ni i mil David rok Saul ni Pilung, me yan i par nga bang nib chuchugur ko gin ni bay e gamanman rok Nabal riy. I ayuweg David nge girdi’ rok fapi gamanman rok Nabal, ma der lemnaged ni ngar feked boch riy. Machane, Nabal e “ba thinthinan’ ma ba pey e damumuw ngak,” me “togopluw” ko girdi’ rok David. “Dariy ban’en nib fel’ ngay” ma ba ‘balyang.’ Nap’an ni yog e girdi’ rok David ngak ni nge pi’ boch e ggan ngorad ma de pi’. Ere, mang e rin’ Abigail u nap’an ni rung’ag e thin ni ke yog e pumoon rok? De yog ban’en ngak e pumoon rok, me kunuy “200 e flowa, nge l’agruw e tutuw ni keru’ e gamanman nib sug ko wain, nge lal e saf ni kan urfiy, nge l’agruw i barril nib sug ko grain ni kan urfiy, nge raay punug e wom’engin e grape ni kan gilk’ad ke milik’, nge 200 e yuchi kek ni kan ngongliy ko fig nib milik’, me tay fa pi n’en nga daken keru’ bogi dongki” me yan i pi’ ngak David nge fapi girdi’ rok. Ere, ba fel’ e n’en ni rin’ Abigail, fa? Be gaar e Bible: “Me pag Somol Nabal nge yim’.” Boch nga tomuren me leengiy David Abigail.​—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.

‘Be’ nib Pin ni Nga Nog e Sorok Ngak’

19, 20. Uw rogon ma rayog ni nga nog e sorok ngak be’ nib pin?

19 Thin nu Bible e be pi’ e athamgil nga laniyan’ e piin leengiy ni yad ma rin’ e tin nib m’agan’ Jehovah ngay. Proverbs e be n’uf e “ppin nib yal’uw ma ke mabgol,” ni gaar: “Kab fel’ ko nunuw nib t’uf ma ba tolang puluwon, machane rib mo’maw’ ni nga ni pirieg! Figirngin e be par nib pagan’ ngak, ma dabi gafgow figirngin. N’umngin nap’an e yafos rok e re pin nem ni bay i par ni be rin’ e tin nib fel’ ngak figirngin, ma dabi rin’ ban’en ngak nib kireb.” Maku “ma welthin nib sumunguy u fithik’ e gonop. Ma gubin ngiyal’ ni be par ni be ngongol ma be guy e tin ndabi siy ni nge yog ngak girdien e tabinaw rok nge yognag. Ma pi fak e yad ma dag ngak ko ngongol rorad ni yad be pining e magar ngak u lanin’rad, ma pumoon rok e ma pining e magar ngak.”​—Prov. 31:10-12, 26-28.

20 Uw rogon ma rayog ni nga nog e sorok ngak be’ nib pin? Be gaar e Proverbs 31:30: “Feni pidorang be’ ni ppin e rayog ni nge bannigey, ma pidorang e ma m’ay, machane be’ ni ppin ni be par ni ba’ madgun Somol u wan’ e susun e nga nog e sorok ngak.” Ra nge yib madgun Got ngak ma kub t’uf ni nge fol ko en lolugen ni bod rogon ni ke yarmiy Jehovah ke tay. “Pumoon e ir lolugen leengin,” ma “Kristus e ir e lolugen urngin e pumoon,” ma “Got e lolugen Kristus.”​—1 Kor. 11:3.

Mu Felfelan’ ko Tow’ath ni Ke Pi’ Got

21, 22. Mang fan nrayog ni nge felfelan’ e pi Kristiano ni kar mabgolgad ko tow’ath ni ke pi’ Jehovah?

21 Piin Kristiano ni kar mabgolgad e boor fan ni ngar pininged e magar ngak Got! Rayog ni ngar pared u taabang nib fel’ e mabgol rorad. Rayog ni ngar pininged e magar ngak Jehovah ko tow’ath ni ke pi’ ngorad ni bochan e ke yog ni ngar folgad ko thin rok. (Ruth 1:9; Mik. 6:8) Jehovah e ke sunmiy e mabgol, ma manang e n’en nra rin’ me felfelan’ e mabgol. Gubin ngiyal’ ma ngaum fol ko kanawo’ rok, ma ‘felfelan’ ni ma pi’ ngom e bay i pi’ gelngim’ ngam gel ko magawon ni ga ma mada’nag e ngiyal’ ney.​—Neh. 8:10.

22 Be’ ni figirngiy ni ma t’ufeg leengin ni bod rogon ni ma t’ufeg ir e rayog ni nge rin’ e maruwel rok nib fel’ rogon min tayfan. Ma leengin ni ma fol rok Got e rayog ni ngan t’ufeg, ma rayog ni nge pi’ e ayuw me tayfan e pumoon rok. Bin th’abi ga’ fan e, mabgol rorow nib fel’ e ra pining e sorok ngak Jehovah Got.

Ka Ga Manang?

• Uw rogon ni ke yarmiy Jehovah rogon ni ngan fol ko en lolugey?

• Mang fan ni nge tay e piin mabgol farad?

• Susun ni nge uw rogon e ngongol rok e en leengiy nib mich Got u wan’ ngak figirngin nde mich Got u wan’?

• Mang fan nthingari fith e en figirngiy laniyan’ leengin u m’on ni nge dugliy ban’en?

[Study Questions]

[Picture on page 21]

Meybil e rayog ni nge ayuweg leengiy ni Kristiano ni nge dag pi fel’ngin Got

[Picture on page 22]

Ma tay Jehovah nib ga’ fan e maruwel ko piin nib pin ni yad ma un i machibnag murung’agen Gil’ilungun