Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Ngan Tayfan e Mabgol Ya Reb e Tow’ath ni Ke Pi’ Got

Ngan Tayfan e Mabgol Ya Reb e Tow’ath ni Ke Pi’ Got

Ngan Tayfan e Mabgol Ya Reb e Tow’ath ni Ke Pi’ Got

“Erera’ fan ni be’ nib moon e ma pag e chitamangin nge chitiningin nge yan i chag ngak e ppin rok, ngar pirew ni kar taab girdi’gow.”​—GEN. 2:24.

1. Mang ni bay rogon ni ngaud ted fan Jehovah?

 JEHOVAH GOT ni ir e en ni sunumiy e mabgol e bay rogon ni ngad ted fan. Be yog e Bible ni “urngin e tow’ath nrib manigil,” me ir e yib rok ya ir e en Tasunmiy ma ir e Th’abi Tolang, ma ir e Chitamangiy ni bay u tharmiy. (Jas. 1:17; Rev. 4:11) Re n’ey e be gagiyelnag e t’ufeg rok nrib gel. (1 John 4:16) Urngin ban’en ni ke fil ngodad, nge urngin ban’en ni ke yog ni ngad rin’ed, nge urngin ban’en ni ke pi’ ngodad e ke rin’ ni fan e nge fel’ rogodad riy.​—Isa. 48:17.

2. Mang fonow e ke pi’ Jehovah ngak e gal nsom’on e mabgol?

2 Be yog e Bible ni mabgol e reb e pi tow’ath ney nrib “manigil” ni yib rok Got. (Ruth 1:9; 2:12) Nap’an ni m’agpa’ e gal ni som’on e girdi’ ni Adam nge Efa, me pi’ e fonow nra ayuweg e mabgol rorow nge par nib manigil. (Mu beeg e Matthew 19:4-6.) Faan manga ra folgow rok Got ma yow ra felfelan’. Machane dar folgow ko fonow rok Got me yib wenegan ngorow nib kireb.​—Gen. 3:6-13, 16-19, 23.

3, 4. (a) Uw rogon ni be darifannag boch e girdi’ e mabgol nge Jehovah Got e ngiyal’ ney? (b) Mang boch ban’en ni gad ra weliy ko re article ney?

3 Boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni yad ma dugliy boch ban’en u lan e mabgol rorad nde puluw ko fonow rok Jehovah ni bod e n’en ni rin’ e gal nsom’on e mabgol. Boch e girdi’ e yad ma par u taabang ni dawor ra mabgolgad, ma boch e yugu yad be un ko girdi’ ni gathi yad be lemnag e mabgol, maku boch e girdi’ e yad be thilyeg yalen e mabgol ya nge puluw nga rogon ni yad be lemnag. (Rom. 1:24-32; 2 Tim. 3:1-5) Yad be darifannag e mabgol, ma bochan e re n’ey ma yad be darifannag Jehovah Got ni ir e En Ke Pi’ e re tow’ath ney.

4 Yu ngiyal’ e mus ngak boch e tapigpig rok Got ma darur lemnaged rogon e mabgol u wan’ Got. Yu wu’ e mabgol ni Kristiano e bayi n’en ma ra bagayad ma be par u bang, fa kan dar nde puluw nga rogon ni be yog e Bible. Uw rogon ni nge dabi buch e re n’ey? Uw rogon nra ayuweg e thin rok Got u Genesis 2:24 e piin mabgol ni Kristiano nge gel e tha’ u thilrad? Ma uw rogon ni nge fal’eg e piin ni yad be lemnag e mabgol rogorad? Ngad guyed dalip wu’ e mabgol nib fel’ e mabgol rorad ni bay murung’agen u Bible ni be dag ni faan yira tayfan Jehovah ma ra ayuweg e mabgol nge par ndabi kireb.

Ngan Maruweliy e Yul’yul’

5, 6. (a) Mang e skeng ni ke yib ngak Zekariah nge Elizabeth? (b) Uw rogon ni kan tow’athnagrow ni bochan e yul’yul’ ni kar tew?

5 Urngin ban’en ni i rin’ Zekariah nge Elizabeth mab mat’aw. Yow l’agruw ni kar mel’egew reb e tapigpig rok Jehovah nib yul’yul’ ni ngar leayew. Ba yul’yul’ Zekariah ni i rin’ e maruwel rok ni ir e prist, ma yow l’agruw ni ur folgow ko pi Motochiyel rok Got. Boor ban’en nrayog ni ngar piningew e magar riy ngak Got. Machane, faan gomanga kam un nga tabinaw rorow, ma ga ra guy ni bay ban’en ndariy riy. Dariy e bitir rorow. Der diyen Elizabeth, ma yow l’agruw ni kar pilibthirgow.​—Luke 1:5-7.

6 Kakrom u Israel e ra bay e bitir rok be’, mab tow’ath, mab ga’ nra reb e tabinaw ma boor girdien. (1 Sam. 1:2, 6, 10; Ps. 128:3, 4) Ngiyal’ nem e rayog ni nge guy reb e pumoon rogon ni nge n’ag leengin ni bochan e der diyen. Machane, Zekariah e ba yul’yul’ ya de n’ag Elizabeth. De guy rogon ni nge n’ag leengin, maku er rogon leengin nde lemnag ni nge chuw. Yugu aram rogon ni ke kireban’row ya dariy e bitir rorow, ma kar ululgow ko pigpig ngak Jehovah u taabang ni yow ba yul’yul’. Machane munmun me tow’athnagrow Jehovah ngar fakayew bochi pagel u pilibthir.​—Luke 1:8-14.

7. Mang yugu reb e kanawo’ ni dag Elizabeth feni yul’yul’ ngak figirngin riy?

7 Ku bay yugu reb e kanawo’ ni dag Elizabeth feni yul’yul’ riy. Nap’an ni gargeleg John, ma aram nap’an ndaki yog ni nge non Zekariah, ya ke gagiyegnag Got ni nge dabkiyog ni nge non ni bochan e de pagan’ ko n’en ni yog e engel rok Got ngak. Machane, dabisiy ni bay rogon ni yog Zekariah ngak leengin e n’en ni ke yog e engel rok Jehovah ni aram e ngan tunguy “John” ngak fare tir. Pi buguli yoror rorow nge girdi’ rorow e yad baadag ni ngan tunguy fithingan e chitamangin fare tir ngak. Machane, i fol Elizabeth ko n’en ni yog figirngin ngak, me gaar: “Danga’! Ya ngan tunguy fithingan ni John.”​—Luke 1:59-63.

8, 9. (a) Uw rogon nra gelnag e yul’yul’ e tha’ u thilin e mabgol? (b) Mang boch e kanawo’ nrayog ni nge yul’yul’ e piin mabgol riy?

8 Boor e magawon ni ma pirieg e mabgol e ngiyal’ ney ni bod Zekariah nge Elizabeth. Mabgol ndariy e yul’yul’ riy e dabi par nib n’uw nap’an. Nga mog ban’en ara ngam rin’ ban’en ngak be’ ni gathi mabgol rom ni be m’ug riy ni ga baadag ni ngam parew machane damur lemnag ni ngam mabgolgow, nge yaan e puwlag, nge ngam parew be’ ni gathi mabgol rom, nge ku boch e ngongol ni kireb e rayog ni nge kirebnag e pagan’ u thilin e mabgol. Ma nap’an nra chuw e pagan’ me war e t’ufeg. Yul’yul’ e rayog ni ngan taareb rogonnag ko yoror ni kan tay u reb e tabinaw ni fan e nge dabi yan e yug girdi’ ngay, ma fare yoror e be ayuweg e girdi’ ni ma par ko fare tabinaw. Faanra i par e piin mabgol ni yad ba yul’yul’ ngorad, ma rayog ni nge fel’ e par rorad me mom ni ngaur weliyed lanin’rad ngorad, me gel e t’ufeg u thilrad. Ere, rib ga’ fan e yul’yul’.

9 I yog Jehovah ngak Adam ni gaar: “Be’ nib moon e ma pag e chitamangin nge chitiningin nge yan i chag ngak e ppin rok, ngar pirew ni kar taab girdi’gow.” (Gen. 2:24) Mang e be yip’ fan e re n’ey? Be yip’ fan ni rogon e tha’ u thilrad e pi fager rorow nge girdi’ rorow e dab ki par ni bod rogon kafram. Susun nra bagayow fa wu’ i mabgol ma nge mon’eg bagayow u wan’. Susun ndab ki m’on e pi fager nge chon e tabinaw rorow u gubin ban’en ni bochan e ke yog reb e tabinaw ngorow nib beech; maku dab ra pagew e gallabthir rorow ni ngar unew nga lan e puruy’ rorow. Fa wu’ i mabgol e ngar parew u taabang ni kar taab girdi’gow. Ireray e fonow rok Got.

10. Mang e ra ayuweg e mabgol ngaur pared ni yad ba yul’yul’ ngorad?

10 Yul’yul’ e ma yibnag boor e tow’ath ko tabinaw ni ki mada’ ko tin nib thil e michan’ rorad. Reb e walag ndawori un e pumoon rok ko tin nriyul’ e gaar: “Ri gu be pining e magar ngak Jehovah ni ke fil ngog rogon ni ngaug fol ko pumoon rog ma gu be tayfan. Ma bochan ni gub yul’yul’ ngak, ma ke yog ni nge par e mabgol romow ni bay e t’ufeg nge ta’ fan riy u lan 47 e duw.” (1 Kor. 7:10, 11; 1 Pet. 3:1, 2) Ere ngar mu athamgil ngam ayuweg e en mabgol rom nge par nib pagan’. Mu gay e kanawo’ ni ngam dag ko en mabgol rom ko thin nge ngongol rom ni ir e en th’abi ga’ fan u wan’um. Ma dab mu pag be’ ara ban’en nge yib nga thilmew. (Mu beeg e Proverbs 5:15-20.) Ron nge Jeannette ni ke gaman 35 e duw ni kar mabgolgow ni yow ba felfelan’ e lungurow: “Bochan ni gamow ma rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay u fithik’ e yul’yul’, ma aram fan nib fel’ e mabgol romow.”

Taareban’ e Ma Gelnag e Mabgol

11, 12. Uw rogon ni i maruwel Aquila nge Priscilla u taabang (a) u tabinaw, (b) ko maruwel rorow ni yow ma fek e salpiy riy, ngu (c) nap’an e machib?

11 Ba ga’ nra weliy apostal Paul murung’agen e fager rok ni Aguila nge Priscilla, ma der ma digey bagayow. Re wu’ i mabgol ney e yow ma fol ko fare thin ni yog Got ni en figirngiy nge en leengiy e susun ni ngar parew ni kar “taab girdi’gow.” (Gen. 2:24) Gubin ngiyal’ ni yow ma maruwel u taabang u tabinaw rorow, ngu nap’an ni yow be maruwel ni nge yog e salpiy ngorow, ngu nap’an ni yow be machib. Bod ni som’on ni taw Paul nga Korinth, me pining Aquila nge Priscilla ni nge par u tabinaw rorow, ma immoy yu ngiyal’ ni i yan i par e ngaram u nap’an e milekag rok. Me munmun, u nap’an ni yow ma par u Efesus ma un muulung u tabinaw rorow, ma ur ayuwegew boch e girdi’ ni ka fin ra manged Kristiano ni bod Apollos ni ngari tamilang u wan’rad e tin riyul’. (Acts 18:2, 18-26) Re wu’ i mabgol ney e ku ranow ra parew nga Roma, ma ku un muulung nga tabinaw rorow. Boch nga tomuren mi yow yan nga Efesus ni ngar piew e athamgil nga laniyan’ e pi walag u rom.​—Rom. 16:3-5.

12 Immoy ba ngiyal’ ni ur maruwelgad Paul u taabang ni ur fal’eged e tent. Mus ko ngiyal’ nem ma ur maruwelgow u taabang nda ur tagenginggow ngorow ara ur chamgow. (Acts 18:3) Machane pigpig ni ur tew u taabang e ir e ayuweg e mabgol rorow ni nge par nib manigil. Yugu demtrug ko yow bay u Korinth, fa Efesus, fa Roma, ma yi manangrow ni yow ma ‘pigpig ngak Kristus Jesus’ u taabang. (Rom. 16:3) Gubin yang ni ur parew riy ma ur machibgow u taabang.

13, 14. (a) Mang boch ban’en ni ma kirebnag e taareban’ u lan e mabgol? (b) Mang boch ban’en nrayog ni nge rin’ e piin mabgol ya nge gel e tha’ u thilrad ngar pared ni kar ‘taab girdi’gad’?

13 Riyul’ ni faanra un nameg boch ban’en ara un rin’ boch ban’en nib taareban’uy ngay ma ra gelnag e tha’ u thilin e mabgol. (Ekl. 4:9, 10) Machane boor e mabgol e ngiyal’ ney e gathi ri yad ma rin’ ban’en u taabang, ya ra bagayad ma bay e maruwel rok ni ma maruweliy nib n’uw nap’an. Maku boch i yad e ma chur ni fan ko maruwel rok, ara yan i par nga reb e nam nga i maruwel nga i pi’ e salpiy nga tabinaw. Mus ko ngiyal’ ni yi ba’ u tabinaw, ma yu wu’ e mabgol e darur rin’ed ban’en u taabang ni bochan e kan mit ko miyal TV, nge gosgos, nge ku boch ban’en ni yima chuweg e chalban ngay. Aray rogon e tabinaw rom, fa? Faanra aray rogon, ma rayog ni ngam thilyeg, fa? Uw rogon ni faan gimew ra rin’ boch ban’en u taabang ni bod e lum, nge maluk plet, nge milay’? Maku rayog ni ngam ayuwegew e bitir ara labthir romew u taabang, fa?

14 Bin th’abi ga’ fan ko pi n’ey e ngam rin’ew e en mabgol rom ban’en u taabang ni fan ko pigpig romew ngak Jehovah. Faanra um beegew e thin ko Bible ni fan ko yu rran u taabang mu um fol Biblegow ni tabinaw, ma aram e rayog ni ngaum parew nib taareban’mew ma taab n’en e gimew be nameg. Maku reb e ngaum marow ko machib u taabang. Ma faanra rayog, ma kub fel’ ni ngam pioneergow u taabang ni yugu aram rogon ni kemus ni taareb e pul ara taareb e duw nrayog ni ngam rin’ew. (Mu beeg e 1 Korinth 15:58.) Reb e walag ni kar pioneergow e pumoon rok u taabang e yog ni gaar: “Nap’an e machib e aram reb e kanawo’ nrayog ni nggu rin’ew boch ban’en u taabang mu ug sabethingow. Bochan ni gamow l’agruw ni gamow be nameg ni nggu ayuwegew boch e girdi’ ngar nanged e tin riyul’, ma kug nang nrib fel’ rogon ni gamow be maruwel u taabang. Gathi kemus ni ir e pumoon rog ya ku ir e fager rog nib fel’.” Nap’an ni gimew be maruwel e en mabgol rom u taabang ni gimew be nameg boch ban’en, ma aram e ra i munmun me par ni taab n’en e gimew baadag, ma taab n’en e ba m’on u wan’mew, ma taab n’en e kam mechamgow ngay mi gimew lem, mi gimew ngongol ni bod l’agruw ni’ ni kar “taab girdi’gow” ni bod Aquila nge Priscilla.

Ngan Mon’eg Got u Lan e Mabgol

15. Uw rogon ni nge fel’ e mabgol rok l’agruw ni’? Mu weliy.

15 Manang Jesus feni ga’ fan ni ngan mon’eg Got u lan e mabgol. I guy Jehovah ni m’agpa’ e gal nsom’on e girdi’. Ki guy gelngin e felfelan’ ni i tay Adam nge Efa u n’umngin nap’an ni ur folgow rok Got, miki guy wenegan ni yib ngorow u nap’an nda kur folgow. Ere nap’an nra machibnag Jesus e girdi’ ma ma sul u daken fare fonow ni yog e chitamangin ni bay ko Genesis 2:24. Ki yog ni gaar: “Thingari dabi dareg e girdi’ e gali cha’ ni Got e ke chagiyrow.” (Matt. 19:6) Ere faanra nge par e mabgol rok l’agruw ni’ nib felfelan’ mab fel’, ma thingar ra tew fan Jehovah. Ireray e n’en ni fol Josef nge Maria riy.

16. Uw rogon ni i mon’eg Josef nge Maria e tirok Got ban’en ko par rorow?

16 Ba gol Josef ngak Maria, ma ma tayfan. Nap’an ni nang nib diyen Maria, me lemnag ni ngar wergow nib mith ya nge dabi kireb thin Maria u m’on ni yib e engel rok Got i weliy ngak e n’en ni ke buch rok. (Matt. 1:18-20) Nap’an nra mabgolgow ma ur folgow ko motochiyel rok Caesar nge Motochiyel rok Moses. (Luke 2:1-5, 21, 22) Yugu aram rogon ni goo pumoon e yad ma un ko pi madnom ni yima tay u Jerusalem, machane i yan Josef nge Maria nge chon e tabinaw rorow ko pi madnom nem ni gubin e duw. (Deut. 16:16; Luke 2:41) Ireray boch e kanawo’ ni i athamgil e re wu’ i mabgol ney riy ni ngar rin’ew e tin nib m’agan’ Jehovah ngay, mar tew fan e pi n’en ni bay rogon ko liyor ngak Jehovah. Ere dariy e maruwar riy ni aram fan ni mel’egrow Jehovah ni ngar ayuwegew Fak u nap’an ni kab bitir.

17, 18. (a) Mang boch e kanawo’ ni nge mon’eg e piin mabgol e tirok Got ban’en u lan e mabgol rorad? (b) Mang angin nra yib ngorow?

17 Ba m’on e tirok Got ban’en u lan e tabinaw rom, fa? Bod nu m’on ni ngam dugliy boch ban’en, ma ga ma fal’eg i gay boch e kenggin e motochiyel u Bible, mag meybil ngak Jehovah, mag ning e ayuw ngak boch e walag ni kar ilalgad ko tirok Got ban’en? Fa ga ma gay rogon ni ngam pithig e magawon rom nrogon ni ga be lemnag, fa rogon ni be lemnag chon e tabinaw rom nge fager rom? Ga ma gay rogon ni ngam fol ko fonow ni bay u lan e pi babyor ni ma fal’eg fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop ni fan ko mabgol nge tabinaw? Fa ga ma fol u boch e yalen nge n’en ni ma yog e girdi’? Gimew ma meybil, ma gimew ma fol Bible, ma gimew ma nameg boch ban’en ni fan ko tirok Got, ma gimew ma weliy e tin nib ga’ fan ko tabinaw romew u taabang, fa?

18 I weliy Ray murung’agen e mabgol ni kar tew e ppin rok u lan 50 e duw ni gaar: “Dariy ba ngiyal’ ni kug mada’nagew reb e magawon nde yog ni nggu pithigew ni bochan e gamow ma tay Jehovah ni ir e bin ‘dalip yil’ e gaf’ u lan e mabgol romow.” (Mu beeg e Eklesiastes 4:12.) Danny nge Trina e ke m’agan’row ko re n’ey. Ke lungurow: “N’umngin nap’an ni kug pigpiggow ngak Got u taabang, ma ke gel e tha’ u thilmow.” Ke pag 34 e duw ni kar mabgolgow ni yow ba felfelan’. Faan ga ra mon’eg Jehovah u lan e mabgol rom ma ra ayuwegem me tow’athnagem.​—Ps. 127:1.

Um Tayfan e Tow’ath rok Got

19. Mang fan ni sunmiy Got e mabgol?

19 Boor e girdi’ e ngiyal’ ney ni kemus ni goo felfelan’ rorad e yad ma lemnag. Machane, be’ ni ma pigpig ngak Jehovah e ba thil rogon ni ma lem. Manang ni Got e ke tay ni mabgol e ba tow’ath ni nge lebguy e n’en nib m’agan’ ngay. (Gen. 1:26-28) Faan manga tay Adam nge Efa fan e re tow’ath nem, ma angin nra yib riy e ra par e re fayleng ney nib paradis ni ke sugnag e girdi’ nib mat’aw mab felfelan’ ni yad be pigpig ngak Got.

20, 21. (a) Mang fan ni ngad ted e mabgol nib thothup? (b) Mang tow’ath e gad ra fil murung’agen ko bin migid e wik?

20 Pi tapigpig rok Got e yad ma sap ko mabgol ni aram reb e kanawo’ nrayog ni ngar pininged e sorok ngak Jehovah riy. (Mu beeg e 1 Korinth 10:31.) Rogon ni kad filed e, yul’yul’, nge taareban’, nge ngan mon’eg Got u lan e mabgol e ba m’agan’ Jehovah ngay ma ma gelnag e tha’ u thilin e mabgol. Ere demtrug ko gad be lemnag e mabgol, fa gad be guy rogon ni nge gel e tha’ u thilin e mabgol rodad, fa nge par ndabi kireb, ma som’on e thingari tamilang u wan’dad ni mabgol e: ban’en ni Got e sunmiy mab thothup. Faanra ud lemnaged e re n’ey ma ra ayuwegdad ni ngaud dugliyed ban’en u lan e mabgol rodad nrogon nib puluw ko Thin rok Got. Ma faanra aray rogon ma gathi kemus ni gad be tayfan e mabgol, ya ku gad be tayfan e En Ke Pi’ e re tow’ath nem ni aram Jehovah Got.

21 Machane, gathi goo mabgol e tow’ath ni ke pi’ Jehovah ngodad, maku gathi kemus rogon ni ngan pirieg e felfelan’. Bin migid e article e gad ra weliy riy murung’agen reb e tow’ath nrib fel’ ni ke pi’ Got, ni aram e muchugbil.

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Uw feni ga’ fan e yul’yul’ u lan e mabgol ko Kristiano?

• Mang fan ni maruwel u taabang e ma gelnag e tha’ u thilin e mabgol?

• Mang boch e kanawo’ ni ngan mon’eg Got riy u lan e mabgol rom?

• Uw rogon ni ngad ted fan Jehovah ni ir e En ni Sunmiy e mabgol?

[Study Questions]

[Caption on page 17]

Maruwel u taabang e ma ayuweg e mabgol nge par nib taareb