Jehovah e “Ir e Ma Yib e Gapas Rodad Rok”

“I Got ni ir e ma yib e gapas rodad rok e ngi i par romed ni gimed gubin.”​—ROM. 15:33.

1, 2. Mang magawon e be weliy e Genesis 32 nge 33 murung’agen, ma mang angin?

 MU SUSUNNAG: L’agruw i walag ni ngar mada’gow ko fare binaw nu Penuel ko fare loway ni bay ko ngek ko Lul’ nu Jordan. Gali walag ney e aram Esau nge Jakob, ma ke bokum e duw ni dawor ra mada’gow. Reliw’ e duw u m’on riy, me pi’ Esau mat’awun ni ir e bin nganni’ ngak Jakob ni nge yog boch e ggan ngak ni nge kay. Nap’an ni rung’ag Esau ni be sul Jakob ko fare binaw ni ur parew riy, me yan ni ngar mada’gow ni be un 400 e girdi’ ngak. Ke nang Jakob ni be yib Esau ma ke rus ya ka be lemnag ni kab damumuw ngak ma baadag ni nge li’ ngem’. Ere ke l’og Jakob boch e pi tapigpig rok ni nga ranod ra pied 550 e gamanman ni tow’ath ngak Esau.

² Ere mang e ke buch u nap’an ni kar mada’gow? Ke athamgil Jakob ni nge chugur ngak Esau u fithik’ e sobut’an’ me siro’ ngak ni medlip yay. Machane u m’on riy me rin’ Jakob ban’en nrib ga’ fan, ni aram e ke meybil ngak Jehovah ni ngan ayuweg rok Esau. Ere ke fulweg Jehovah taban e meybil rok Jakob. Be yog e Bible ni ke mil Esau i yib ni ngar mada’gow Jakob me gumuchmuch ngak nge faray owchen.​—Gen. 32:11-20; 33:1-4.

3. Mang e gad ra fil ko n’en ni buch u thilin Jakob nge Esau?

³ Re n’ey e be dag ngodad ni thingar da rin’ed e tin nrayog rodad ni fan ni ngad pithiged e pi magawon ni ma sum u thilin e pi walag u lan e ulung. Ya faanra danga’ ma ra kirebnag e taareban’ nge gapas u lan e ulung. De t’uf ni nge wenig Jakob ngak Esau ya dariy ban’en ni ke rin’ nib kireb. Machane Esau e ke darifannag mat’awun ni ir e bin nganni’ ma ke pi’ ni bochan e nge yog boch e ggan ngak. Machane ke rin’ Jakob e tin nrayog rok ya nge aw e gapas u thilrow. (Gen. 25:31-34; Heb. 12:16) N’en ni ke rin’ Jakob e be dag ngodad ni thingar da rin’ed e tin nrayog rodad ni nge par ni bay e gapas u thildad u lan e ulung. Maku re n’ey e be dag nra fulweg Jehovah taban e meybil rodad. Boor ban’en ni be yog e Bible ni be dag ngodad ko uw rogon ni nge par e gapas u thildad. Ma gad ra weliy boch e pi n’em.

Bin Th’abi Fel’ e Kanawo’ ni Ngad Folgad Riy

4. Mang e ke rin’ Got ni nge chuweg e girdi’ ko denen nge yam’?

⁴ En th’abi fel’ ni ma awnag e gapas e aram Jehovah ya “ir e ma yib e gapas rodad rok.” (Roma 15:33) Mu lemnag urngin ban’en ni ke rin’ Jehovah ni fan e ngad manged e pi tafager rok. Bochan ni gadad pi fak Adam nga Efa ni gad e tadenen, ma puluwon e denen e yam’. (Roma 6:23) Bochan ni gadad ba t’uf rok Got ma aram fan ni baadag ni nge chuwegdad ko denen nge yam’. I pi’ Jesus ni fak nrib t’uf rok ni nge yib nga fayleng nib girdi’ ni nge yim’ ni fan ngodad. Ma ba felfelan’ Jesus ngay ni nge rin’ e tin ni baadag e Chitamangin, maku baadag ni nge pi’ e yafas rok ni fan ngodad. (John 10:17, 18) Ngemu’ me faseg Jehovah Jesus ko yam’ me yan nga p’eowchen ni fan ngodad. Re maligach ney ni ke pi’ Jesus e ra ayuweg urngin e piin ni kar kalgadngan’rad ni nge yog e yafas ni manemus ngorad.​—Mu beeg e Hebrews 9:14, 24. a

5, 6. Uw rogon ma fare maligach ni pi’ Jesus e ke ayuweg e girdi’ ni nge fel’ thilrad Got?

⁵ Bochan e ke denen e girdi’ ma kar manged toogor  rok Got. Uw rogon ni fare maligach ni pi’ Jesus e ke ayuweg e girdi’? Isaiah 53:5 e be gaar: “Gechig ni gafgow riy e ke golnagdad, dumow ni aw ngak e fasegdad ko maad’ad nda tayed.” Bochan e maligach ni ke pi’ Jesus me fel’ e tha’ u thilin Got nge girdi’. Maku be yog e Bible ni bochan “rachaen Jesus ni map’” e ir e pithigdad ko denen me ir e n’ag Got fan e denen rodad riy.​—Efe. 1:7.

⁶ Be weliy e Bible murung’agen Jesus ni gaar: “I Got e turguy ni nge sulweg urngin ban’en ngak u daken Fak.” Re n’ey e be yip’ fan ni ke fanay Got Jesus ni nge lebguy e tin nib m’agan’ ngay. Ere mang e tin nib m’agan’ Jehovah ngay? Ba m’agan’ ngay ni nge “ngongliy e gapas u thilin e girdi’ nge ir u daken rachaen Fak.” N’en ni be rin’ Got e be maruweliy ni nge “sulweg urngin ban’en ngak, ntin ni bay u fayleng nge tin ni bay u tharmiy.” Ere mang e pi n’ey?​—Mu beeg e Kolose 1:19, 20.

7. Mang e “tin ni bay u tharmiy” nge ‘tin ni bay u fayleng’?

⁷ Bochan fare biyul ni ke pi’ Jesus ma piin Kristiano ni kan dugliyrad e ke ‘mat’awnagrad Got ngak’ ma kar manged pi fak ma ke “aw e gapas” u thilrad Got. (Mu beeg e Roma 5:1.) Be pining e Bible e “tin ni bay u tharmiy” ngorad ya ke fasegrad Got ni ngar uned ngak Jesus Kristus nga tharmiy ma ‘bay ra gagiyegnaged’ e fayleng mar manged e pi prist. (Rev. 5:10) Ma piin ni kar kalgadngan’rad ko denen rorad e yad ra par u fayleng ni manemus ma kan pining e ‘tin ni bay u fayleng’ ngorad.​—Ps. 37:29.

8. Uw rogon nra ayuwegem e n’en ni rin’ Jehovah u nap’an nra sum e magawon u lan e ulung?

⁸ Thin ni ke yog Paul ngak e pi Kristiano ni kan dugliyrad u Efesus e be dag feni ga’ fan fare biyul u wan’. Ke yog ni “runguy rok Got ngodad e rib ga’” ya “nap’an ni ka gadad bay u tan e gechig rok Got ni aram e gadad ba yam’ ni bochan e denen rodad me chagiydad ngak Kristus Jesus nge thapegdad ko yafos; yu daken e runguy rok Got e ir e ke thapegmed riy ngak.” (Efe. 2:4, 5) Gadad gubin ni demtrug ko gad ra yan nga tharmiy ara gad ra par u fayleng e rib ga’ fan u wan’dad fare runguy ni ke dag Jehovah ngodad. Ma gad be pining e magar ko urngin ban’en ni ke rin’ Got ni fan ni nge aw e gapas u thilin Got nge girdi’. Yu ngiyal’ e ma sum e magawon u lan e ulung ma rayog ni nge kirebnag e taareban’ rodad. Faanra sum e magawon ni aram rogon ma thingar da lemnaged e n’en ni ke rin’ Got ma ngad athamgilgad ni ngad awnaged e gapas u thildad.

Ngan Fil Ban’en ko N’en ni Ke Rin’ Abraham nge Isak

9, 10. Uw rogon ni dag Abraham ni baadag ni nge aw e gapas u thilrad boch e girdi’?

⁹ Be weliy e Bible murung’agen Abraham ni  gaar: “I Abraham e i par nib mich Got u wan’, ma bochan e michan’ rok ngak Got me matheeg Got ngak ni ke mang be’ nib mat’aw. Me pining Got Abraham ni gaar, ‘Abraham ni fager rog.’” (Jas. 2:23) Reb e kanawo’ ni dag Abraham nib mich Jehovah u wan’ e aram e ke athamgil ni nge awnag e gapas u thilrad boch e girdi’. Bod ni ke sum e maluagthin u thilin e girdi’ rok Abraham nge girdi’ rok Lot ni yad ma chuguliy e gamanman rorow. (Gen. 12:5; 13:7) Ke dugliy Abraham nge Lot ni ngar dargow nge bagayow me yan i par nga bang, ya nge yog ni ngar pithigew e re magawon nem. Machane, de lemnag Abraham ni susun ir e nge dugliy urngin ban’en, ya ir e ba ilal ma rib fel’ e tha’ u thilrow Got. Ke rin’ ni aram rogon ya baadag ni nge awnag e gapas u thilrow Lot.

¹⁰ Ke yog Abraham ngak Lot ni gaar: “Be’ rom gag, ere tirom e girdi’ nge tirog e girdi’ e susun e dab ur maluag thingad. Ere ngad wergow. Gur e nga mog e gin ni gab adag e binaw ni ngam man ngay ma ga pageg. Ngam sor nga bayang mu gu sor nga bayang.” Ke mel’eg Lot bang e binaw nib yong’ol ma de damumuw Abraham. (Gen. 13:8-11) Gad manang ni aram rogon ya nap’an ni ke yib e toogor rorad ra kalbusnaged Lot me gurgur Abraham ni nge ayuweg.​—Gen. 14:14-16.

11. Uw rogon ni ke athamgil Abraham ni nge awnag e gapas u thilrad yu Filistia?

¹¹ Maku ngad lemnaged ko uw rogon ni ke athamgil Abraham ni nge awnag e gapas u thilrad yu Filistia ni yad ma par u Kanaan. Piyu Filistia e kar laged fare luwed u Beer-sheba ni pi tapigpig rok Abraham e kar fal’eged. Bochan e n’en ni kar rin’ed ma de yog ara rin’ Abraham ban’en. Tomur riy ma ke yib fare pilung nu Filistia ngak Abraham ya baadag ni nge fal’eg e m’ag ko gapas u thilrad ma ke fol Abraham ko n’en ni ke yog fare pilung. Tomuren ni kan fal’eg fare m’ag mfini yog Abraham murung’agen fare luwed ni kan lag rok. Ke gin fare pilung ko n’en ni ke yog Abraham me fulweg fare luwed ngak. Ma aram me ulul Abraham nge par ko fare binaw u fithik’ e gapas.​—Gen. 21:22-31, 34, BT.

12, 13. (a) Uw rogon ni folwok Isak ko n’en ni rin’ e chitamangin? (b) Uw rogon ni ke tow’athnag Jehovah Isak ni bochan e ke awnag e gapas?

¹² Isak ni fak Abraham e ku baadag e gapas ni bod e chitamangin. Ke athamgil ni nge awnag e gapas u thilrad piyu Filistia. Bochan ni dakuriy e ggan ko binaw ni yad ma par riy ma aram me fek Isak chon e tabinaw rok nga ranod nga Beer-lahai-roi u lan yu Negeb ko fare loway u Gerar nib yong’ol e but’ riy. Re binaw nem e ba milfan ngak piyu Filistia. Ke tow’athnag Jehovah Isak me yoor e woldug nge gamanman rok. Me awan’ piyu Filistia ngak, ere kar suguyed fapi luwed rok ko but’ me yog fare pilung nu Filistia ngak Isak ni gaar: “Mu chuw ko nam romad.” Ke fol Isak ko n’en ni yog fare pilung ya baadag ni nge awnag e gapas u thilrad.​—Gen. 24:62; 26:1, 12-17, BT.

¹³ Tomuren ni ke yan Isak nge chon e tabinaw rok nga bang me fal’eg e girdi’ rok yugu reb e luwed. Machane ke yog piyu Filistia ni fare luwed e ba milfan ngorad. Ma bochan ni Isak e bod e chitamangin ma de pig i cham ngorad, ere ke yog ngak e pi tapigpig rok ni ngkur fal’eged reb e luwed bayay. Maku taareb rogon e n’en ni ke rin’ piyu Filistia. Ere bochan ni baadag Isak ni nge aw e gapas me aram me fek chon e tabinaw rok nge pi tapigpig rok nga ranod nga reb e binaw. U rom e ki fal’eg e pi tapigpig rok yugu reb e luwed ni kan tunguy fithingan ni Rehoboth. Me munmun me yan i par ko fare binaw ni Beer-sheba me tow’athnag Jehovah Isak me yog ngak ni gaar: “Dab mu tamdag; ya gu bay rom. Bay ug tow’athnigem mug yoornag e piin bay yib ni owchem, ni bochan e arrogon ni gu micheg ngak Abraham ni tapigpig rog.”​—Gen. 26:17-25, BT.

14. U nap’an ni yib fare pilung nu Filistia ni nge fal’eg e m’ag u thilrow Isak, ma uw rogon ni dag Isak ni baadag ni nge aw e gapas u thilrow?

¹⁴ Ba mudugil ni bay mat’awun Isak ni nge fanay fapi luwed ni i ker e pi tapigpig rok. Manang piyu Filistia ni ke tow’athnag Jehovah Isak ko urngin ban’en ni ma rin’. U nap’an ni yib fare pilung nge girdi’ rok nib tolang e liw rorad ngar guyed Isak ni ngar fal’eged e m’ag u thilrad, me yog ni gaar: “Chiney e kug nanged ni bay Somol rom.” Machane, bochan ni baadag Isak ni nge awnag e gapas u thilrad ma de puwncham ngorad. Ngiyal’ nem nra bad ngak miki dag ngorad ni baadag ni nge awnag e gapas u thilrad, ya be yog e Bible ni gaar: “Me fal’eg Isak bochi abich ni fan ngorad, mi yad abich ma yad be garbod. Bin  migid e rran nri kakadbul ma ra reb fapi pumoon me michmicheg ngak bagayad ni nge fel’ thilrad. Ma aram me fingichiyrad Isak mi yad yan u fithik’ e gapas.”​—Gen. 26:26-31, BT.

Mu Fil Ban’en ko N’en ni Rin’ Josef

15. Mang fan ni pi walagen Josef e dakur nonad ngak nrogon ni ma non e girdi’ nib fel’ thilrad?

¹⁵ Be yog e Bible ni Josef ni fak Jakob e ir “be’ nib manigil.” (Gen. 25:27, NW) Kad filed faram ni ke athamgil Jakob ni nge awnag e gapas u thilrow Esau ni walagen. Ke fil Jakob ban’en ko n’en ni ke rin’ Isak ni chitamangin. Ere gur, ke fil pi fak Jakob ban’en ko n’en ni rin’ Jakob? Fa ragag nge l’agruw i pagal ni fak Jakob, ma Josef u fithik’rad e rib t’uf rok Jakob. Josef e ma fol, mma tayfan e chitamangin, mma pagan’ Jakob ngak. (Gen. 37:2, 14) Machane be yog e Bible ni ke awan’ pi walagen Josef ngak, ma dakur nonad ngak nrogon ni ma non e girdi’ nib fel’ thilrad. Kar fanenikayed Josef nib gel, ere kar pied ni chuway’ nge mang sib ma ka rogned ngak e chitamangirad ni ke li’ reb e gamanman ni maloboch Josef ke yim’.​—Gen. 37:4, 28, 31-33.

16, 17. Uw rogon ni ke m’ug ko ngongol rok Josef ni baadag ni nge aw e gapas u thilrad pi walagen?

¹⁶ Me tow’athnag Jehovah Josef u Egypt me par ni ir e migid ko en ni pilung. Nap’an ni yib e uyungol nga Kanaan me yan pi walagen Josef nga Egypt ni ngar chuw’iyed boch e ggan. Nap’an ni kar guyed Josef u rom ma dar poyed ni bochan e ke chuw nga ba mad nu Egypt. (Gen. 42:5-7) Ngiyal’ nem e rayog ni nge fulweg Josef taban e kireb ngak pi walagen, machane ke athamgil ni nge awnag e gapas u thilrad. Nap’an ni ke guyrad ni kar kalgadngan’rad ma aram me yog ngorad ko ir mini’, me gaar: “Ere dabi taganan’med ma dab mogned e kireb ngomed ni bochan e mpied gag ngaray ni chuway’. Yi Got e ir e pieg ngaray ni nggu m’on romed ni fan e nggu ayuweg e pogofan rok e girdi’. Me faray owcherad nra gumuchmuch ngak bagayad ma be yor.”​—Gen. 45:1, 5, 15.

¹⁷ Tomuren ni yim’ Jakob, me lemnag pi walagen Josef ni bayi fulweg taban e kireb ni kar rin’ed ngak. Nap’an ni ka rogned ngak Josef e n’en ni yad be lemnag me “tabab Josef ko meyor,” me gaar: “Dab kum rusgad. Ya bay gu ayuwegmed nge pi fakmed.” Ke dag Josef ni ir be’ ni baadag e gapas. Me “micheg ngorad u fithik’ e thin nib munguy ni kun ngorad.”​—Gen. 50:15-21.

Kan “Yoloy ni Nge Fonownagdad”

18, 19. (a) Mang e kam fil ko n’en ni ke rin’ boch e girdi’ rok Got kakrom u lan e re article ney? (b) Mang e gad ra fil ko bin migid e article?

¹⁸ I yoloy Paul ni gaar: “Urngin ban’en nni yoloy nga lan e babyor nib thothup e ni yoloy ni nge fonownagdad ni bochan e nge yog e l’agan’ ngodad u fithik’ e gum’an’ nge athamgil laniyan’ ni be pi’ e thin ko babyor nib thothup ngodad.” (Roma 15:4) Mang e kad filed rok Jehovah, nge Abraham, nge Isak, nge Jakob, nge Josef?

¹⁹ Faanra ngad fal’eged i lemnag urngin ban’en ni ke rin’ Jehovah ni nge fel’ e tha’ u thildad, ma ra pi’ e athamgil nga lanin’dad ni ngaud pared nib aw e gapas u thildad boch e girdi’. N’en ni kad filed rok Abraham, nge Isak, nge Jakob, nge Josef e be dag ni piin gallabthir e rayog ni ngar daged e ngongol nib fel’ ngak pi fakrad mar filed ngorad rogon ni ngar awnaged e gapas u thilrad boch e girdi’. Maku kad filed nra tow’athnag Jehovah e piin ni yad ma gay rogon ni ngar awnaged e gapas u thilrad boch e girdi’. Re n’ey e ra ayuwegdad ni nge tamilang u wan’dad e n’en ni yog Paul ni gaar : “I Got ni ir e ma yib e gapas rodad rok.” (Mu beeg e Roma 15:33; 16:20.) Bin migid e article e ra weliy ko mang fan ni ke yog Paul nib t’uf ni ngaud awnaged e gapas u thildad pi walagdad nge rogon ni ngad rin’ed.

[Footnote]

Mang e Kam Fil?

• U m’on ni nge mada’ Jakob nge Esau, ma mang e rin’ Jakob ni nge awnag e gapas u thilrow?

• Boor ban’en ni ke rin’ Jehovah ni fan ngak e girdi’ ya nge yog ni ngar manged pi fager rok. Bochan e pi n’em, ma mang e ga baadag ni ngam rin’?

• Mang e kam fil ko n’en ni ke rin’ Abraham, nge Isak, nge Jakob, nge Josef?

[Study Questions]

[Picture on page 25]

Mang e bin th’abi ga’ fan ko pi n’en ni rin’ Jakob ni nge awnag e gapas u thilrow Esau?