Ngaud Nameged e Pi N’en ni Ma Fek e Gapas i Yib

“Thingar ud nameged e pi n’en ni ma fek e gapas i yib.”​—ROM. 14:19.

1, 2. Mang fan ni bay e gapas u thilin e Pi Mich Rok Jehovah?

 DARIY e bin riyul’ e gapas u thilin e girdi’ nu fayleng e ngiyal’ ney. Mus ko piin ni yad ma par u taab nam ni taareb e thin rorad e ba ga’ nder taareban’rad ni bochan e ba thilthil e teliw rorad, nge am rorad, ma boch i yad e ba fel’ rogon ma boch i yad e ba gafgow, ma kub thil tolngin e skul rorad. Machane pi tapigpig rok Jehovah e ba taareban’rad ni yugu aram rogon ni kar bad u “gubin e nam, nge ganong, nge gubin mit e girdi’, ngu gubin e thin.”​—Rev. 7:9.

² Boor fan ni bay e gapas u thildad. Bin som’on i fan e bochan ni “ke aw e gapas u thildad Got” u daken e michan’ rodad ngak Fak, ni rachaen ni map’ e ir e ke upunguy e denen rodad. (Rom. 5:1; Efe. 1:7) Maku reb e ma pi’ e bin riyul’ e Got gelngin nib thothup ngak e pi tapigpig rok ni yad ba yul’yul’, ma wom’engin e re gelngin nem e ba muun ngay e gapas. (Gal. 5:22) Ku reb i fan ni bay e gapas nge taareban’ u thildad e bochan ni gathi gadad e “girdi’ nu fayleng.” (John 15:19) Re n’ey e be yip’ fan ni darud uned ko mahl ara ngongolen e am. Ya be yog e Bible ni girdi’ rok Jehovah e kar ‘pirdiiyed e pi sayden rorad kar ngongliyed talin e maruwel riy ni ma gi’ e but’.’​—Isa. 2:4.

3. (a) Mang fel’ngin e gapas ni bay u thildad? (b) Mang e yira weliy ko re article ney?

³ Gapas ni bay u thildad e gathi kemus ni ma ayuwegdad ni nge dab da rin’ed ban’en nib kireb ngak pi walagdad. Yugu aram rogon nib thilthil e girdi’ u lan e ulung ni gad bay riy nge yalen rorad, machane ra ‘bagadad mab t’uf bagadad rok.’ (John 15:17) Gapas ni bay u thildad e ma ayuwegdad ni ngad “ngongliyed e ngongol nib fel’ ngak urngin e girdi’, machane nge ga’ fadad ngak e piin ni kad manged girdien e tabinaw rok Got u fithik’ e mich u wun’uy ngak Kristus.” (Gal. 6:10) Re gapas ney ni bay u thildad Jehovah nge pi walagdad e ban’en nrib ga’ fan, mab t’uf ni ngad ayuweged. Ere chiney e ngad weliyed rogon nrayog ni ngad nameged e pi n’en ni ma fek e gapas nga lan e ulung.

Nap’an ni Kad Olobochgad

4. Faanra kad kirebnaged laniyan’ be’, ma uw rogon ni ngad awnaged e gapas u thildad?

⁴ I yoloy James nreb i gachalpen Jesus ni gaar: “Gadad gubin ni ba ga’ ni gadad ma oloboch. Cha’ nder ma oloboch ko tin ni ma yog e be’ nrib yal’uw.” (Jas. 3:2) Ere bay yu ngiyal’ nrayog ni nge dabi taareb laniyan’ l’agruw ni’ u lan e ulung nga ban’en ara sum yugu boch e magawon u thilrow. (Fil. 4:2, 3) Machane, rayog ni ngan pithig e magawon ndab ni kirebnag e gapas u lan e ulung. Am lemnag fare fonow ni pi’ Jesus nib t’uf ni ngad folgad riy u nap’an ni kad kirebnaged laniyan’ be’.​—Mu beeg e Matthew 5:23, 24.

5. Faanra ke kirebnag be’ lanin’dad, ma uw rogon ni ngad awnaged e gapas u thildad?

⁵ Uw rogon ni faanra be’ e ke rin’ ban’en ni dubdad? Gur, ngad lemnaged ni nge yib facha’ i wenig ngodad? Be gaar e 1 Korinth 13:5: “En nib t’uf Got rok nge girdi’ e der ma aw nga laniyan’ e n’en nib kireb ni kan rin’ ngak.” Ere nap’an nra rin’ be’ ban’en ni dubdad ma ra yan i aw ni gad be nameg e pi n’en ni ma fek e gapas i yib ni faan gad ra n’ag fan ma dabi ‘aw nga lanin’dad.’ (Mu beeg e Kolose 3:13.) Ireray e n’en nib fel’ ni ngad rin’ed ko nochi oloboch nib achig ni ma buch u reb e rran ngu reb, ya ireray  e n’en nra gapasnag thildad e piin taareb e michan’ rodad miki gapasnag lanin’dad. I yog reb e thin nu proverbs ni gaar: “Nap’an nra rin’ be’ ban’en ngom nib kireb, ma ri fel’ngin e ngam n’ag fan u wun’um.”​—Prov. 19:11, BT.

6. Mang e ngad rin’ed ni faanra be mo’maw’ ni ngad paged talin e n’en ni ke rin’ be’ ni dubdad?

⁶ Uw rogon ni faanra be mo’maw’ ngodad ni ngad paged talin e n’en ni ke rin’ be’ ni dubdad? De fel’ ni ngad weliyed ko girdi’. Ya faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e gad be gothey e gapas u lan e ulung. Ere uw rogon ni ngad pithiged e magawon rodad u fithik’ e gapas? Be gaar e Matthew 18:15: “Faanra ngongliy be’ ni walagem e denen nib togopluw ngom, ma ga yan mu guy nga mog ngak e kireb ni ke rin’ nge nang. Machane mman ni goo gur, ngam nonow ni goo gimew. Ma faanra fol ko tin ni ga be yog, ma aram e kam sulweg walagem.” Yugu aram rogon ni fare thin ni bay ko Matthew 18:15-17 e be weliy murung’agen reb e denen nib ubchiya’, machane ku rayog ni ngad fanayed e fonow ni bay ko verse 15 nga boch ban’en. Ere faanra bay e magawon u thilmew be’ mab fel’ ni ngam man mu guy ngam weliyew ni goo gimew u fithik’ e sumunguy mi gimew guy rogon ni nge aw e gapas u thilmew. a

7. Mang fan nib fel’ ni ngan pithig e magawon nib papey?

⁷ I yoloy apostal Paul ni gaar: “Faanra mu damumuwgad, ma dab mpaged e damumuw romed nge fekmed nga fithik’ e denen; ma dab mpired ni gimed ba damumuw nge polo’ reb e rran. Dab mu binged e kanawo’ ngak moonyan’.” (Efe. 4:26, 27) Ki gaar Jesus: “Faanra egnigem be’ nge fekem nga tafen e puf oloboch ma ga fal’eg e thin ngak ko ngiyal’ ni ka bay e tayim riy.” (Matt. 5:25) Ere faanra nge aw e gapas u thildad, ma thingar da gurgad ngad pithiged e magawon nib papey. Mang fan? Ya faan gad ra rin’ ni aray rogon ma aram e dabi ga’ fare magawon nge bod bangi malad ni ke adaw. Ere dab da paged e tolangan’, ara awan’, ara chogow nge talegdad ndab da pithiged e magawon ni ke sum u thildad.​—Jas. 4:1-6.

Faanra Ba L’ag Boor e Girdi’ Nga Reb e Magawon

8, 9. (a) Mang e un luag e thin riy u lan e ulung nu Roma kakrom ko bin som’on e chibog? (b) Mang fonow e pi’ Paul ngak e pi Kristiano nu Roma u murung’agen e re n’ey?

⁸ Yu ngiyal’ e ma sum e magawon u lan e ulung ni boor e girdi’ nib l’ag ngay. Ireram e n’en ni buch ko pi Kristiano nu Roma ni yoloy apostal Paul bangi babyor nge yan ngorad. Immoy e maluagthin ni sum u thilin e pi Kristiano kakrom ni boch i yad e Jew ma boch i yad e danga’. Immoy boch e walag u lan e ulung ni ur lemnaged ni ka yad ba fel’ ngak boch e walag u lan e ulung ni kab meewar e nangan’ rorad. Pi walag nem e ur turguyed e kireb nga daken boch e girdi’ u boch ban’en. Ere mang fonow e pi’ Paul ko ulung u rom?​—Rom. 14:1-6.

⁹ I fonownagrad Paul ni yad gubin. I yog ngak e piin ni yad manang nda kur moyed u tan e Motochiyel rok Moses ndab ur lemnaged ni yad ba fel’ ngak e tin ka bay e walag. (Rom. 14:2, 10) Ngongol ni aram rogon e rayog ni nge magawonnag laniyan’ e piin dubrad ni ngar ked e pi n’en ni be yog e re Motochiyel nem ndab ni kay. I fonownagrad Paul ni gaar: “N’en ni ke m’ay i ngongliy rok Got e dab mu kirebnag ni bochan e ggan . . . N’en nib mat’aw ni ngan rin’ e nge dab ni kay e ufin, ma dab ni unum e wain, fa nrin’ yugu ban’en nra waliy be’ ni walagem ni girdien Got nge mul nga fithik’ e denen.” (Rom. 14:14, 15, 20, 21) Ki yog Paul ngak e pi Kristiano ni kab meewar e nangan’ rorad ndab ra turguyed e kireb nga daken e piin nib thil e lem rorad. (Rom. 14:13) I yog ‘ngorad ni yad gubin ndab ur tolangniged yad u lanin’rad nge pag rogon e lem nsusun e nguur tiyed.’ (Rom. 12:3) Tomuren ni pi’ Paul e pi fonow ney me yoloy ni gaar: “Ere gubin ngiyal’ ma thingar ud nameged e pi n’en ni ma fek  e gapas i yib, nge pi n’en ni ma gelnagdad.”​—Rom. 14:19.

10. Mang e ba t’uf ni ngan rin’ ya nge yog nni pithig e magawon ni ke sum u lan e ulung e ngiyal’ ney ni bod rogon e ulung nu Roma ko bin som’on e chibog?

¹⁰ Rayog ni nge mudugil u wan’dad ni motoyil e ulung nu Roma ko fonow ni pi’ Paul mar thilyeged e tin nib t’uf ni ngar thilyeged. Nap’an nra sum e magawon u thilin e piin Kristiano e ngiyal’ ney, ma susun ni ngkud guyed rogon ngad pithiged u fithik’ e sumunguy ni aram e ngad sobut’niged lanin’dad ngad folgad ko pi fonow nu Bible. Nap’an nra sum e magawon, ma gubin e piin ni yad ba l’ag ngay e ba t’uf ni ngar thilyeged boch ban’en ya nge yog ni ur ‘pired nib fel’ thilrad’ ni bod e n’en ni rin’ e pi Kristiano nu Roma kakrom.​—Mark 9:50.

Rogon ni Nge Pi’ e Piin Piilal e Ayuw

11. Mang e susun ni nge rin’ reb e piilal ni faanra ke yib i yog be’ e magawon u thilrow reb e Kristiano ngak?

¹¹ Uw rogon ni faanra baadag reb e Kristiano ni nge weliy ngak reb e piilal murung’agen reb e magawon ni ke sum u thilrow reb e girdi’ rok fa reb e walag u lan e ulung? Be gaar e Proverbs 21:13, BT: “Faanra dab mu motoyil ko meyor ko piin gafgow, ma birom e meyor ni man ayuw e dab ni rung’ag.” Dabi pag reb e piilal ni nge ‘dabi motoyil’ ngak be’ ni be ning e ayuw. Machane i yog reb e thin nu Proverbs ni gaar: “Cha’ ni som’on nra non u tafen e puf oloboch e yira lemnag nib puluw e tin be yog, nge mada’ ko ngiyal’ ni ke tabab e en be togopluw ngak i fith u boch ban’en.” (Prov. 18:17, BT) Fare piilal e susun ni nge motoyil u fithik’ e sumunguy, machane nge kol ayuw ya nge dabi yan i aw ni be fol ngak e en ni keb i weliy fare magawon ngak. Tomuren ni kan weliy fare magawon ngak, ma rayog ni nge fith ngak faen ni keb i non ngak ko kar nonow e en ni bay e magawon u thilrow fa dawor. Fare piilal e ku rayog ni nge weliy boch e thin nu Bible ngak nra ayuweg ni nge rin’ boch ban’en nra awnag e gapas.

12. Mu weliy dalip ban’en ni buch kakrom ni be dag wenegan nra yib ni faan yira gur ngan rin’ ban’en ni dawor nnang fan reb e magawon.

¹² Bay dalip ban’en ni buch ni kan yoloy murung’agen nga Bible ni be dag wenegan nra yib ni faanra yugu ni gur ngan rin’ ban’en ndawori weliy urngin e girdi’ nib l’ag ko fare magawon lanin’rad. Potifar e mich u wan’ e n’en ni yog leengin ngak u murung’agen Josef ni ke guy rogon ni nge kol u gelngin. Bochan ni kari gel e damumuw rok Potifar ma aram me yin’ Josef nga kalbus ni dawori nang urngin ban’en ni ke buch. (Gen. 39:19, 20) Me David ni Pilung e mich u wan’ e n’en ni yog Ziba ngak u murung’agen Mefiboseth ni ke fol ngak e pi toogor rok David. Bochan ni mich u wan’ David e n’en ni yog me non ndani lem ni gaar: “Urngin ban’en ni ba’ rok Mefiboseth e ke mil suwon ngom.” (2 Sam. 16:4; 19:25-27) Artaxerxes ni Pilung e yog e pi toogor rok piyu Jew ngak ni be ubung piyu Jew fare yoror nu Jerusalem ni bochan e yad be guy rogon ni ngar togopuluwgad ko Am nu Persia. I mich u wan’ e n’en nnog ngak ma aram me yog ni ngan tal i ubung e re yoror nem. Ma bochan e thin ni yog ma aram me tal e maruwel ko tempel rok Got. (Ezra 4:11-13, 23, 24) Piin piilal ni Kristiano e yad ba gonop ni faan yad ra fol ko fonow ni pi’ Paul ngak Timothy ndab ni gur ngan dugliy ban’en ndariy e mich riy.​—Mu beeg e 1 Timothy 5:21.

13, 14. (a) Mang e ba t’uf ni ngad lemnaged u nap’an ni ke sum e magawon u thilin l’agruw ni’? (b) Mang e rayog ni nge ayuweg e piin piilal ni ngar turguyed ban’en nib fel’ rogon?

 ¹³ Mus ni faanra yibe lemnag ni kan nang ko mang e ke rin’ ma ke sum e magawon u thilin l’agruw ni’, machane dab ni pagtalin ni “en nra finey ni manang ban’en e rib mudugil nde nang ni bod rogon nsusun e nge nang.” (1 Kor. 8:2) Gad manang gubin ban’en ni i buch ni ir e ke k’aring fare magawon, fa? Gad manang gubin ban’en u rarogon fa gali cha’ ni bay e magawon u thilrow, fa? Piin piilal e thingar ra kol ayuwgad u nap’an ni yad be pithig e magawon ni aray rogon ya nge dab ra paged yad ngan bannagrad ni bochan boch ban’en nde riyul’ ara thin u l’igin e girdi’. Jesus Kristus ni ir e ke dugliy Got ni nge mang Tapufthin e ba mat’aw rogon e pufthin ni ma tay. Der ma “turguy e n’en ni ngan rin’ ngak be’ ni bochan usun faanem ara tin ni ke rung’ag ni murung’agen.” (Isa. 11:3, 4) Jesus e ma pag gelngin Jehovah nib thothup nge pow’iy. Ere ku er rogon e piin piilal nrayog ni ngar dugliyed ban’en nib fel’ rogon ni faan yad ra pag gelngin Got nib thothup nge pow’iyrad.

¹⁴ U m’on ni nge turguy e piin piilal e n’en ni ngar rin’ed nga reb e magawon, mab t’uf ni ngar yibilayed gelngin Got nib thothup ni nge ayuwegrad mar paged nge pow’iyrad ni aram e ngar fanayed e thin nu Bible nge pi babyor ni ke ngongliy fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop.​—Matt. 24:45.

Thingar Da Awnaged e Gapas u Thildad Got

15. Faanra ke nang reb e Kristiano ni ke rin’ be’ reb e denen nib ubchiya’ ma mingiyal’ e susun ni nge yog ko piilal?

¹⁵ Be yog e Bible ni ngad nameged e pi n’en ni ma fek e gapas i yib. Machane ku be yog ni gaar: “Bin som’on e fare gonop ni yib u tharmiy e mmachalbog; ma ku er rogon ni ma fal’eg thiliy nge aw e gapas riy.” (Jas. 3:17) Be yog e Bible ni som’on e ba t’uf ni ngad machalboggad ni aram e ngad paged Got nge yog ngodad  e tin nib fel’ nge tin nib kireb ma gad rin’ e tin nib m’agan’ ngay. Faanra ke nang reb e Kristiano ni ke rin’ reb e walag reb e denen nib ubchiya’, ma nge pi’ e athamgil nga laniyan’ ni nge yan i guy e piilal. (1 Kor. 6:9, 10; Jas. 5:14-16) Faanra dabi fol faen ni ke rin’ e kireb ma thingari yog fare Kristiano ko piin piilal. Ma faanra dabi rin’ ya be lemnag nra kirebnag e gapas u thilrow faen ni ke denen ma ra yan i bod ni ke un ngak ko kireb rok.​—Lev. 5:1; mu beeg e Proverbs 29:24.

16. Mang e gad ra fil ko n’en ni rin’ Jehu ngak Jehoram ni Pilung?

¹⁶ I rin’ Jehu ban’en ni be dag ni kab ga’ fan ni ngam rin’ e tin nib mat’aw ko bin ni ngam awnag e gapas u thilmew be’ nib kireb. I l’og Got Jehu ni nge li’ chon e tabinaw rok Ahab ni Pilung. Jehoram ni Pilung ni fak Ahab nge Jezebel e yan u karrow rok ni ma girngiy e os ni ngar mada’gow Jehu, me fith ni gaar: “Mog, ga be yib u fithik’ e gapas?” Me fulweg Jehu ni gaar: “Bu uw rogon me aw e gapas, ni goo ka bay rodad gubin e pig nge meybil ngak yug boch e got ni tababnag e chitinam i Jezebel?” (2 Ki. 9:22, BT) Ma aram me girngiy e gat’ing rok, me pag ba gan e gat’ing nge kuruf gum’irchaen Jehoram. Piin piilal e thingar rin’ed ban’en ni faanra der kal be’ ngan’ ko denen rok ni bod e n’en ni rin’ Jehu. Dabiyog ni ngar paged e girdi’ ni darur kalgadngan’rad ko denen ni yad be rin’ ngar pared u lan e ulung ni bochan e nga i par ni bay e gapas u thilrad, ya yad ma tharbog e pi girdi’ nem ko ulung ya nge par e ulung nib gapas thilrad Got.​—1 Kor. 5:1, 2, 11-13.

17. Mang e ba t’uf ni nge rin’ urngin e Kristiano ya nga i par ni bay e gapas?

¹⁷ Ba ga’ ni magawon ni ma sum u thilin e pi walag e dariy rogon ko denen ni ke rin’ be’ nib ubchiya’ ni rayog ni ngan tharbog riy. Ere kab fel’ ni ngad ngongolgad u fithik’ e t’ufeg ma dab ud lemnaged e tin ni ke oloboch be’ riy. Be gaar e Bible: “Faanra ga baadag ni nge adag e girdi’ dakenam, mag n’ag fan rorad e kireb rorad ko ngiyal’ ni kar ngongliyed e kireb ngom. Ra i par e kireb u wun’um ma rayog ni nge kirebnag thilmed e pi tafager.” (Prov. 17:9, BT) Faan yira fol ko pi thin ney ma aram e rayog ni nge par e ulung nib gapas mab fel’ e tha’ u thilrad Jehovah.​—Matt. 6:14, 15.

Ma Tow’athnag Got e Piin ni Yad Ma Nameg e Gapas

18, 19. Mang angin nra yib ni faanra ud nameged e pi n’en ni ma fek e gapas i yib?

¹⁸ Ma tow’athnagdad Jehovah ni faanra ud “nameged e pi n’en ni ma fek e gapas i yib.” Ra ud folwokgad rok ma aram e rayog ni nga i par nib fel’ e tha’ u thildad mab taareban’dad u lan e ulung. Ra ud nameged e pi n’en ni ma fek e gapas i yib nga lan e ulung ma aram e rayog ni ngkud nameged e pi n’en nra fek e gapas i yib nga thildad e piin ni gad ma machibnag fare “Thin Nib Fel’ ni murung’agen e gapas” ngorad. (Efe. 6:15) Ma aram e rayog ni ngad ‘munguygad ngak urngin e girdi’ ma ud pared ni gad ba gum’an’.’​—2 Tim. 2:24.

¹⁹ Athamgil ni gad be tay ni nga i par ni bay e gapas u thildad e ku ra yib angin ngodad boch nga m’on. Be yog e Bible nra faseg Jehovah e piin nib mat’aw nge piin nde mat’aw. (Acts 24:15) Nap’an nra riyul’ e re n’ey ma bokum milyon e girdi’ nib thilthil e gin nra bad riy nge rarogorad ni yad ra fas ko yam’. Maku pi girdi’ nem e ra bad ko nam nib thilthil ma kub thilthil e ngiyal’ ni ur moyed riy, ya bay boch i yad ni immoy u nap’an e tin som’on e girdi’. (Luke 11:50, 51) Ri gad ba tow’ath ni ngad uned i fil ngorad rogon ni nge t’uf rorad kanawoen e gapas. Pi n’en ni yibe ayuwegdad riy e chiney e ku ra ayuwegdad e ngiyal’ nem!

[Footnote]

Mang e Kam Fil?

• Uw rogon ni ngad nameged e pi n’en ni ma fek e gapas i yib ni faanra kad kirebnaged laniyan’ be’?

• Uw rogon ni ngad nameged e pi n’en ni ma fek e gapas i yib ni faanra ke kirebnag be’ lanin’dad?

• Faanra ke sum e magawon u thilin l’agruw ni’, ma mang fan nde fel’ ni ngan fol ngak bagayow?

• Mang ni kab ga’ fan ni ngam rin’ e tin nib mat’aw ko bin ni ngam awnag e gapas u thilmew be’ nib kireb?

[Study Questions]

[Picture on page 31]

Ma t’ufeg Jehovah e piin ni yad ma n’ag fan e kireb ko girdi’