Jehovah e Ir e Ma Pagan’ug Ngak

“Ngam par ni kemus ni gag Somol, e nge pagan’um ngog.”​—NUM. 18:20, BT.

1, 2. (a) Mang e buch rok e pi Levite u nap’an ni f’oth Joshua e binaw ngak e tin ni ka bay e ganong nu Israel? (b) Mang e ke micheg Jehovah ngak e pi Levite?

 TOMUREN ni ke kol piyu Israel yooren fapi Binaw ni Kan Micheg, me Joshua nge Eleazar ni Prist nib Tolang nge tayugang’ ko fapi ganong e kar kieged e binaw kar pied ngak e tin ni ka bay e nam. (Num. 34:13-29) Kemus ni ganong rok Levi e de pi’ Jehovah e binaw ngorad. (Josh. 14:1-5) Mang fan ni dan pi’ e binaw ngorad ni kan micheg? Gur, kan pagtilrad?

² Fulweg riy e bay ko n’en ni ke yog Jehovah ngak e pi Levite. Ke micheg ndabi pagrad, ya gaar: ‘Kemus ni gag Somol, e nge pagan’med ngog.’ (Num. 18:20, BT) Nap’an ni yog Jehovah ni gaar: ‘Nge pagan’med ngog’ ma aram e ke micheg ban’en nib fel’ ngak piyu Levi. Mang e ga ra rin’ ni faanra yog Jehovah ban’en ngom ni aram rogon? Sana ga ra fith ni nge lungum, ‘Gur, ra micheg ban’en ni aram rogon ngog?’ Ma sana ka ga ra fith ni nge lungum, ‘Riyul’ nrayog ni nge pagan’ e piin Kristiano ndawor ra flontgad ngak Jehovah e ngiyal’ ney, fa?’ Rib ga’ fan e pi deer ney, ya bay rogon ngom nge piin ni yad ba t’uf rom. Ere ngad guyed ko mang e be yip’ fan ni nge pagan’ be ngak Jehovah. Ra ayuwegdad e re n’ey ngad nanged ko uw rogon ni nge pagan’ e pi Kristiano ngak Jehovah e ngiyal’ ney. Ere demtrug ko bay e athap rom ko yan nga tharmiy ara ngam par u paradis u fayleng ma rayog ni nge pagan’um ngak Jehovah.

Ke Ayuweg Jehovah e Pi Levite

3. Mang fan ni kan mel’eg e pi Levite ni ngar pigpiggad ngak Got?

³ U m’on ni pi’ Jehovah fare Motochiyel ngak piyu Israel, ma piin lolugen e tabinaw e kar manged prist ni fan ko tabinaw rorad. Machane nap’an ni pi’ fare Motochiyel ngorad, me mel’eg boch e girdi’ ko fare ganong rok Levi ni ngar manged prist nge pi taayuw. Uw rogon ni ke buch e re n’ey? Ke yog Jehovah ni nap’an ni ke thang e fan rok urngin e tin nganni’ u pi fak yu Egypt me “tabgulnag” e tin nganni’ u pi fak yu Israel ni pumoon. Re n’ey e be yip’ fan ni ngar pigpiggad ngak Jehovah. Machane, me munmun, me dugliy Jehovah ni nge yan e ganong rok Levi nga luwan e tin nganni’ u pi fak yu Israel ni pumoon. Bochan ni boor e pumoon ni fak e tin ni ka bay e ganong nu Israel ngak e pi Levite, ma aram me yog Jehovah ni ngan chuw’iy ngan fulweg e pi pumoon ni pi fak yu Israel nem, ya “yad ba yoor” ngak e pi Levite. (Num. 3:11-13, 41, 46, 47, BT) Ere rayog ni ngar tababnaged e pigpig rorad ngak fare Got nu Israel.

4, 5. (a) Mang e be yip’ fan ni nge pagan’ e pi Levite ngak Got? (b) Uw rogon ni ke ayuwegrad Got?

 ⁴ Nap’an ni mel’eg Jehovah e pi Levite ni ngar pigpiggad ngak, ma uw rogon ni ke pagan’rad ngak? Ke pi’ Jehovah reb e maruwel ngorad nrib ga’ fan ni aram e kar manged e pi “prist” rok. (Josh. 18:7, BT) Thin ni bay ko Numbers ko guruy ni 18 e ra ayuwegdad ni ngad nanged ni pi n’en nib t’uf rorad e yira pi’ ngorad. (Mu beeg e Numbers 18:19, 21, 24.) Ere, ra pi’ piyu Israel “ragag e pasent” ko woldug nge gamanman rorad ngak e pi Levite. Ngemu’ ma ra pi’ e pi Levite ragag e pasent ko tin ni kan pi’ ngorad ni kar mel’eged e tin “th’abi fel’” riy ngar pied ngak e pi prist. (Num. 18:25-29, BT) Maku pi fak piyu Israel e yad ma pi’ ngak fapi prist e tin nib “mal’eg e f’oth” ni yad ma fek nga tafen e liyor. Ere rayog ni nge pagan’ e pi prist ngak Jehovah ni nge pi’ e tin nib t’uf rorad.

⁵ Boch e girdi’ e yad be lemnag ni piyu Israel e yad ma pi’ yugu reb e ayuw ni ka nog e second tithe ngay. Boch e tabinaw e yad ma fanay e re ayuw ney ni fan ko ggan nge garbod u nap’an e pi muulung nib thothup u gubin e duw. (Deut. 14:22-27) Machane, ku yad ma fanay e re ayuw ney u nap’an ni yad ra madnomnag e sabbath u gubin e medlip e duw. U lan e re medlip i duw nem, ma tomuren e bin dalip nge bin nel’ e duw e fanay piyu Israel e re ayuw nem ni ngar ayuweged e piin gafgow nge pi Levite. Mang fan ni kan uneg e pi Levite ko re Motochiyel nem? Bochan e dariy e f’oth rorad ko “binaw.”​—Deut. 14:28, 29, BT.

6. Fare ganong rok Levi e dariy e f’oth rorad ko binaw, ere uw e ur pared riy?

⁶ Faanra dariy e f’oth ko binaw rok e pi Levite, me ere uw e ur pared riy? I ayuwegrad Got. Ke pi’ 48 e mach ngorad nib muun ngay e yungi flang nib liyeg e pi mach nem nge nel’ e mach ntafen e piin ni kar milgad ni bochan e kar lied be’ ni gathi lem rorad. (Num. 35:6-8) Ere, bay bang ni nge par e pi Levite riy u nap’an ndariy e maruwel rorad u tempel. I pi’ Jehovah urngin ban’en nib t’uf rok e piin ni kar pigpiggad ngak. Ere, uw rogon ni ke dag e pi Levite ni ke pagan’rad ngak Jehovah? Ba t’uf ni nge mich u wan’rad ni bay gelngin Jehovah ni nge pi’ e tin nib t’uf rorad ma ba m’agan’ ngay ni nge ayuwegrad.

7. Mang e n’en nib t’uf ni nge yog ngak e pi Levite ya nge pagan’rad ngak Jehovah?

⁷ Der yog fare Motochiyel ni yira gechignag be’ nu Israel ni faanra dabi pi’ fare ragag e pasent ko woldug nge gamanman. Machane, faanra dab ra pied e re ayuw nem, ma ra gafgow e pi prist nge pi Levite. Ireray e n’en ni buch u nap’an Nehemiah, ma aram fan ni pi Levite e kar maruwelgad ko flang rorad ma de yog ni ngar pigpiggad u tempel. (Mu beeg e Nehemiah 13:10, BT.) Faanra fol e girdi’ ko Motochiyel rok Jehovah, ma susun e dabi yib e magawon ngak e pi Levite ni aram rogon. Ba t’uf ni nge mich Jehovah u wan’ e pi prist nge pi Levite u rogon ni ma pi’ Jehovah e tin nib t’uf rorad.

Pi Levite ni Ke Pagan’rad Ngak Jehovah

8. Mang e ke magawonnag Asaf?

⁸ Fare ganong rok Levi e ke pagan’rad ngak Jehovah. Machane boch e girdi’ e yad ma fanay fare bugithin ni ‘pagan’’ u nap’an ni yad ra weliy murung’agen e tha’ u thilrad Got nge rogon ni ke pagan’rad ngak. (Lam. 3:24, BT) Bod ni be weliy e Bible murung’agen reb e Levite ni ma tang ma ma tunguy e tang ni ke yog ni ma pagan’ ngak Jehovah. U roy e ngad fanayed fithingan Asaf, machane gathi rib  mudugil ko ir Asaf fa be’ ko tabinaw rok nrib cheg ko tang ni be’ nib Levite u nap’an David ni Pilung. (1 Kron. 6:31-43) Be yog ko Psalm 73 ni ke awan’ Asaf ngak e piin nib kireb ma der tamilang u wan’ ko mang fan nib fel’ rogorad. Me yog ni gaar: “Gur mm’ay fan ni kug tiyeg ni gub machalbog, ma gu be ayuw gu be par ndagur ngongliy e denen?” Gowa ke pagtalin Asaf ni maruwel ni ke pi’ Jehovah ngak e rib ga’ fan ma rayog ni nge pagan’ ngak. Ke magawon laniyan’ nge mada’ ko ngiyal’ ni yan “nga lan e tempel” rok Got.​—Ps. 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. Mang fan ni ke yog Asaf ni ‘Got e ir gelngin’?

⁹ Nap’an ni immoy Asaf u tempel me thilyeg e lem rok. Sana ke buch rom ni aram rogon, ya kam pagtalin nrib ga’ fan e pigpig ni ga ma tay ngak Jehovah, mag tabab i lemnag rogon ni nge yoor ban’en rom. Machane, nap’an ni kam fil e Bible ma kam un ko muulung me yog ni ngam lem ni bod Jehovah. Tomur riy, me tamilang u wan’ Asaf e n’en nra buch rok e piin nib kireb. Me lemnag e tow’ath ni bay rok ni ir reb e tapigpig rok Got. Ngemu’ me yog ni Jehovah e ra ayuweg ma ra pow’iy. Ere ke yog ni gaar: “Ke mus ni gur u tharmiy e ke l’agan’ug ngom. Ga ba’ rog, ere be mang e re n’en ni bay u fayleng ni go manga ngku gu adag?” (Ps. 73:23, 25) Miki yog Asaf ni ma pagan’ ngak Jehovah. (Mu beeg e Psalm 73:26.) Me yoloy ni gaar: “Lanin’ug nge dowag e rayog ni nge meewar i yan.” Machane ki yog ni ‘Got e ir gelngin.’ Manang ndabi pag Jehovah talin ni ir reb e fager rok, maku ir e tapigpig rok nib yul’yul’. (Ekl. 7:1) Dabisiy ni ke fal’eg e re n’ey laniyan’ Asaf. Me yon’ e tang ni gaar: “Gag e kari felan’ug, ya gu be par u tooben Got! U fithik’ Somol ni Got e kug par riy ndabi buch ban’en rog, ma bay ug weliy urngin e tin ni ke rin’ ngan nang.”​—Ps. 73:28.

¹⁰ Ere nap’an ni ke yog Asaf ni ke pagan’ ngak Got, ma gathi kemus ni be weliy murung’agen e tin nib t’uf ko par rok, ya be weliy murung’agen e pigpig ni ma tay nge tha’ u thilrow Jehovah. (Jas. 2:21-23) Rayog ni nge par nib fel’ e fager rorow Jehovah ni faanra par nib mich Jehovah u wan’ ma be pagan’ ngak. Ba t’uf ni nge mich u wan’ Asaf nra tow’athnag Jehovah ni faanra fol rok. Ere, ku rayog ni nge mich u wan’um nra rin’ Jehovah ngom ni aram rogon.

11. (a)  Mang e n’en ni fith Jeremiah Jehovah riy? (b) Uw rogon ni pi’ Jehovah e fulweg riy?

¹¹ Maku reb e Levite ni ki yog ni ma pagan’ ngak Jehovah e aram Jeremiah ni profet. Ngad weliyed ko mang fan ni yog ni aram rogon. Ma par u Anathoth nreb e mach nib chugur nga Jerusalem ni ma par e Levite riy. (Jer. 1:1) Bay ba ngiyal’ ni fith Jeremiah ngak Jehovah ko mang fan ni piin nib kireb e ba fel’ rogorad ma piin nib fel’ e yad be gafgow. (Jer. 12:1) Nap’an ni guy Jeremiah e n’en ni buch u Jerusalem nge Judah, me fith ngak Jehovah murung’agen e tin nib mat’aw. Manang Jeremiah ni Jehovah e ba mat’aw. Ma aram me yog Jehovah ngak Jeremiah ni nge weliy ngak e girdi’ ni bay ni gechignagrad. Me rin’ Jehovah e n’en ni ke yog ngorad. Ma piin ni kar  folgad ko thin rok Jehovah e kar mageygad ni yad ba fas, ma piin ndar folgad e kar m’ad.​—Jer. 21:9.

12, 13. (a) Mang fan ni ke yog Jeremiah ni ‘ke tay e pagan’ rok nga daken’ Jehovah? (b) Mang ngongol e dag? (c) Mang fan ni urngin e ganong nu Israel e ba t’uf ni ngaur “songad” ni bod Jeremiah?

¹² Nap’an ni ke guy Jeremiah e binaw rok ni kan gothey ma dakuriy e girdi’ riy me kireban’ nib gel. Ya gowa ke bod be’ ni be “par u fithik’ i talumoren e yam’.” (Lam. 1:1, 16; 3:6, BT) Ke yog Jeremiah ngak piyu Israel ni ngar sulod ngak Jehovah, machane ka yad be ulul i rin’ e ngongol nib kireb, ma aram me gothey Jehovah yu Jerusalem nge yu Judah. Aram fan ni ke kireban’ Jeremiah ni yugu aram rogon ni ke rin’ e tin nib mat’aw. Yugu aram rogon, me weliy Jeremiah murung’agen e runguy rok Jehovah ni gaar: “Fare t’ufeg rok Somol ni dabi m’ay nge marunguy rok e ku be ulul i yan.”​—Mu beeg e Lamentations 3:22-24, BT.

¹³ U lan 70 e duw ma fare nam nu Israel e ke par ni dakuriy e girdi’ riy ya kan gothey. (Jer. 25:11) Machane nap’an ni yog Jeremiah ni ‘ke tay e pagan’ rok nga daken’ Jehovah, ere re n’ey e be dag ni kari pagan’ ngak, aram fan ni ke ‘son’ u fithik’ e gum’an’. Urngin e ganong nu Israel e dakuriy taferad, ere ba t’uf ni ngar gum’an’gad ni bod Jeremiah, ya kemus ni Jehovah e athap rorad. Tomuren 70 e duw ma kar sulod ko nam rorad mar pigpiggad ngak Jehovah u rom.​—2 Kron. 36:20-23.

Susun Rayog Rok Boch e Girdi’ ni Nge Pagan’rad Ngak Jehovah

14, 15. Mini’ e ki pagan’ ngak Jehovah, ma mang fan?

¹⁴ Asaf nge Jeremiah e ra bow ko fare ganong rok Levi, machane gathi kemus ni pi Levite e rayog ni nge pagan’rad ngak Got. U nap’an ni kab pagel David, me yog ni kemus ni Got e “pagan’ rok.” (Mu beeg e Psalm 142:1, 5, BT.) Nap’an ni yoloy David e re psalm ney ma da i par u lan tafen e pilung fa u lan reb e naun, ya i par u lan e bokngo ni be mith ko pi toogor rok. Sogonap’an l’agruw yay ni i mith David u lan e bokngo. Yay nsom’on e mith u lan reb e bokngo nib chugur nga Adullam, ma yay ni migid me mith u lan e bokngo u En-gedi. Dabisiy nu lan reb e gal bokngo nem e yoloy e Psalm 142 riy.

¹⁵ Ke yoloy David e re psalm ney u lan fare bokngo, ya bochan e be mith rok Saul ni Pilung. Baadag Saul ni nge li’ David nge yim’, ere ke mil David nga lan reb e bokngo nib mo’maw’ ni nge yan e girdi’ ngay. (1 Sam. 22:1, 4) U rom e rayog ni nge lemnag David ndariy be’ nrayog ni nge ayuweg. (Ps. 142:4) Aram e ngiyal’ ni ke ning David e ayuw ngak Got.

16, 17. (a) Mang fan ni ke lemnag David ndariy be’ nra ayuweg? (b) Mini’ e rayog ni nge ning David e ayuw ngak?

¹⁶ U m’on ni yoloy David e Psalm 142 e sana ke rung’ag e n’en ni buch rok Ahimelek ni Prist nib Tolang. Ke ayuweg Ahimelek David nde nang ni be mil rok Saul. Bochan ni ke awan’ Saul ni Pilung ngak David, me yog ni ngan thang e fan rok Ahimelek nge chon e tabinaw rok. (1 Sam. 22:11, 18, 19) Ke lemnag David ni ir e ke k’aring ni ngan thang e fan rorad. Faan manga gur David, ma ga ra lem ni aram rogon, fa? Dabiyog ni nge toffan David, ya gubin ngiyal’ ni be gay Saul rogon ni nge thang e fan rok.

¹⁷ Dawori n’uw nap’an nga tomuren me yim’ Ahimelek, ma Samuel ni profet ni ir e ke  gapgepnag David ni nge mang pilung e ku ke yim’. (1 Sam. 25:1) Re n’em e rayog ni nge k’aring David ni nge lemnag ndakuriy be’ nra ayuweg. Machane manang ni Jehovah e ra ayuweg. Ba thil e maruwel rok ko pi Levite, ya kan dugliy ni nge mang pilung ni aram reb e maruwel nib ga’ fan. (1 Sam. 16:1, 13) Ere ke weliy David rogon laniyan’ ngak Jehovah me par nib pagan’ ngak. Ere ku rayog ni nge pagan’um ngak Jehovah u nap’an ni ga be ulul i rin’ e tin th’abi fel’ ko pigpig ni ga be tay ngak.

18. Uw rogon ni ke pagan’ e piin ni kad weliyed murung’agrad u lan e re article ney ngak Jehovah?

¹⁸ Uw rogon ma pi tapigpig rok Jehovah ni kad weliyed murung’agrad u lan e re article ney e ke pagan’rad ngak? Yad gubin ni kar rin’ed e maruwel ni ke pi’ Got ngorad. Miki pagan’rad nra ayuwegrad Jehovah. Pi Levite nge yugu boch e girdi’ ni kar bad u yugu boch e ganong e ku rayog ni nge pagan’rad ngak Jehovah, fa? Gad ra weliy murung’agen e re n’ey ko bin migid e article.

Uw Rogon ni Ga Ra Fulweg?

• Uw rogon, ma rayog ni nge pagan’ e pi Levite ngak Jehovah?

• Mang e ke rin’ Asaf, nge Jeremiah, nge David ni be dag ni ke pagan’rad ngak Jehovah?

• Mang fel’ngin e ba t’uf ni nge yog ngom, me yog ni nge pagan’um ngak Got?

[Study Questions]

[Blurb on page 11]

Pi Levite e dariy e f’oth rorad ko binaw. Ke pi’ Jehovah reb e maruwel ngorad nib ga’ fan, me ayuwegrad ko tin nib t’uf rorad

[Picture on page 10]

Uw rogon ni ke pagan’ e pi prist nge pi Levite ngak Jehovah?

[Picture on page 12]

Mang e ke ayuweg Asaf ni nge par nib pagan’ ngak Jehovah?